Kominy zewnętrzne

Wewnątrz budynków stosuje się klasyczne kominy murowane i coraz częściej korzysta z kominów systemowych – gotowych elementów będących kominami lub w których można montować wkłady ceramiczne albo stalowe. Oferowane są też wewnętrzne systemy kominowe, które można dostawić do ściany zewnętrznej budynku, jak np. IBF Universal przystosowany do odprowadzania spalin zarówno z tradycyjnych, jak i nowoczesnych kotłów. Jednak jego główne przeznaczenie to współpraca z kotłami, w których temperatura gazów spalinowych na wylocie nie przekracza 80–100°C. Ma on budowę trójwarstwową z przewietrzeniem i wyposażony jest w element odprowadzania skroplin.

Są też rozwiązania, jak np. IBF Duo, które pozwalają posadowić komin wewnątrz lub na zewnątrz. Rozwiązanie jest proste – system składa się z pustaków keramzytowych o wymiarach 40×71 cm i umożliwia zintegrowanie dwóch dowolnych systemów kominowych w jednym ciągu kominowym. Połączenie dwóch kominów w jednym pionie zapewnia oszczędność miejsca i optymalizację kosztów inwestycji i, co ważne, umożliwia budowę systemu wewnątrz lub na zewnątrz budynku.

Sporym zainteresowaniem cieszą się systemy kominowe konstruowane specjalnie do montażu zewnętrznego – przeważnie z przewodem zewnętrznym ze stali nierdzewnej i wewnętrznym ze stali kwasoodpornej lub ceramiki. Pomiędzy nimi znajduje się izolacja z wełny mineralnej. Od jakości izolacji zależy  bezpieczeństwo użytkowania i bezawaryjna praca, a tym samym żywotność komina. Izolacja wpływa bowiem m.in. na szybkie nagrzewanie i wytwarzanie właściwego ciągu kominowego. Są też kominy zewnętrzne koncentryczne z przewodem zewnętrznym ze stali i wewnętrznym z tworzywa.

Kominy wolnostojące są coraz częściej stosowane zarówno w modernizowanych budynkach, jak i nowych. W przypadku obiektów modernizowanych koszty remontu przewodu i koszty wkładu lub uwarunkowania techniczne (np. nieregularny kształt, odchylenia od pionu) mogą skłaniać do montażu komina zewnętrznego. Z kolei w niektórych nowych energooszczędnych budynkach z wentylacją mechaniczną nie buduje się kanałów kominowych wentylacyjnych, i tym samym spalinowych, gdyż łatwiej wydzielić pomieszczenie kotłowni dla kotła stałopalnego automatycznego na biomasę lub groszek przy przegrodzie zewnętrznej, niż budować kotłownię z kominem wewnętrznym, co oznacza większe ograniczenia w aranżacji przestrzeni i pomieszczeń w budynku.

Kolejny powód do stosowania kominów zewnętrznych to ewentualna perspektywa zmiany urządzenia grzewczego, np. z paliwa stałego na gazowe, i tym samym szersze możliwości doboru odpowiedniego komina, także systemu powietrzno-spalinowego dla kotłów z zamkniętą komorą spalania. Kominy wewnętrzne, zwłaszcza ceramiczne, w przypadku stosowania kotła kondensacyjnego należy zaprojektować i dobrać odpowiedni system powietrzno-spalinowy dla danego kotła przed budową budynku, wszelkie późniejsze zmiany są trudne i kosztowne. Kolejna cecha kominów zewnętrznych, która decyduje o ich wyborze, to estetyczny wygląd oraz prosty i szybki montaż. Kominy zewnętrzne są na tyle lekkie, że w wielu przypadkach nie wymagają fundamentów i mogą być mocowane tylko do ściany budynku.

Niezależnie od tego, jaki system został zastosowany, budowa komina zawsze wymaga projektu. Natomiast wymiana starego na nowy podlega tylko konieczności zgłoszenia.

Kominy oferowane są w wykonaniu do pracy w pod- lub nadciśnieniu, na sucho lub mokro. Jeśli temperatura spalin w kominie spada poniżej punktu rosy, dochodzi do kondensacji pary wodnej zawartej w spalinach i pracuje on na mokro. Praca na sucho ma miejsce wtedy, gdy na całym odcinku komina temperatura spalin jest wyższa od temperatury punktu rosy.

Nie każdy kocioł na paliwo stałe będzie wytwarzał spaliny o temperaturze na tyle wysokiej, żeby komin mógł zawsze pracować na sucho.

Na przykład automatyczne kotły na pelety i groszek pracują w trybie ciągłym sterowanym automatyką, wykorzystując mały palnik (m.in. dzięki temu osiągają wysoką sprawność i niską emisję), i tym samym spaliny mają na tyle niską temperaturę, że w efekcie może dochodzić do wykraplania się pary w górnym odcinku na ściankach komina i powstawania kondensatu. Dlatego tak ważna jest wspomniana rola izolacji w kominie zewnętrznym.

Z kolei kotły gazowe to obecnie urządzenia kondensacyjne wymagające specjalnych systemów powietrzno-spalinowych. Mogą być formalnie integralnym elementem kotła i są wówczas często wykonywane z tworzyw. Certyfikowanie urządzeń gazowych wraz z systemami spalinowymi (nie mylić z kominem jako elementem budowlanym) to częsta praktyka producentów kotłów w Polsce, a w innych krajach UE wręcz standardowa procedura.

Kominy do pracy w podciśnieniu

Sporym popytem cieszą się kominy dwuścienne izolowane stosowane jako samodzielne kominy zewnętrzne do pracy w podciśnieniu. Oferowane są w różnych wykonaniach i wielkościach, począwszy od wariantów przeznaczonych do pracy z kominkami, poprzez kotły na paliwa stałe i agregaty prądotwórcze, po urządzenia kogeneracyjne. Dają one duże możliwości lokalizacji urządzenia grzewczego – kotła lub kominka – praktycznie w dowolnym miejscu w obiekcie przy ścianie zewnętrznej.

Oferowane są w średnicach typowych, takich jak 130, 150, 180, 200 mm, także od 80 do 500 mm, a nawet w rozmiarach na zamówienie. Producenci oferują je w różnych wersjach, np. do kotłów na paliwa stałe (węgiel, drewno i pelety) i kotłów gazowych atmosferycznych do pracy tylko na sucho w temperaturze do 600°C. Dostępne są wykonania bezobejmowe, jak np. ZEN MK Żary, w różnych wariantach wykończenia – w wersjach: szlifowanej, miedziowanej, matowej i malowanej na wybrany kolor z palety RAL.

Oferowane są też kominy zewnętrzne z przewodem wewnętrznym wykonanym z ceramicznej rury spalinowej i z płaszczem zewnętrznym ze stali nierdzewnej – np. system odprowadzania spalin DW-MAMMUT Jeremias. Zalecany jest szczególnie do pracy na mokro z urządzeniami spalającymi drewno, pelety lub trociny. Oferowane są w zakresie średnic wewnętrznych 120–200 mm z izolacją z wełny mineralnej o grubości 32,5 mm, łączone kielichowo z opaską zaciskową. Również w ich przypadku powierzchnia zewnętrzna może mieć wykonanie na połysk, matowe, lakierowane, szczotkowane lub miedziane.

Czytaj też: Koszt budowy domu 2017 – na jaką kwotę musisz być przygotowany? >>>

Kominy do pracy w nadciśnieniu

Kotły kondensacyjne emitują spaliny o niskiej temperaturze i wyposażone są w palniki wentylatorowe lub wentylatory wymuszające nadciśnienie na wylocie z króćca spalin. Dlatego też układy odprowadzenia spalin współpracujące z tego typu urządzeniami narażone są na ciągłe działanie kondensatu oraz nadciśnienia, dochodzące do 200 Pa. Z tego względu połączenia elementów komina zabezpieczane są wewnętrzną uszczelką w rdzeniu spalinowym. Systemy takie mają także budowę modułową, a lekkie elementy umożliwiają ich szybki i łatwy montaż.

Przykładem może być koncentryczny system TWIN Jeremias do odprowadzania spalin z urządzeń kondensacyjnych, umożliwiający pracę niezależną od wentylacji pomieszczenia, w którym znajduje się kocioł (np. kuchnia, przedpokój), lub od pomieszczenia kotłowni. System ten może być montowany jako indywidualny komin, a także jako przyłącze (czopuch) do układów zbiorczych. Przewód wewnętrzny wykonany jest ze stali 1.4303 lub 1.4404, a płaszcz zewnętrzny z blachy stalowej ocynkowanej elektrolitycznie lub nierdzewnej, malowanej na biało. Zastosowano w nim połączenie kielichowe mufa/zyka i uszczelki z EPDM lub silikonowe. Zakres średnic to 60/100, 80/125, 100/150, 110/160 mm. System może pracować przy nadciśnieniu do 200 Pa i maksymalnej temperaturze 200°C. Jest odporny na działanie kondensatu ze spalin.

Przykładem systemów do pracy na mokro i w nadciśnieniu są również MKKD MK Żary. Są to kominy dwuścienne izolowane, stosowane jako samodzielne kominy zewnętrzne do kotłów gazowych, olejowych kondensacyjnych i tzw. turbo. Systemy te mają przetłoczenia pod uszczelki na rdzeniu i ich wszystkie elementy wewnętrzne są szczelne. Mogą pracować na mokro w temperaturze spalin do 200°C i nadciśnieniu do 200 Pa. Przewód wewnętrzny jest w nich wykonany ze stali 1.4521, a izolację stanowi wełna mineralna o grubości 30 mm.

Przykładem komina koncentrycznego z wewnętrznym przewodem z tworzywa są kominy LAB, LAL, LAC i LAM Almeva. Przewód wewnętrzny wykonany jest w nich z PPH, a zewnętrzny ze stali nierdzewnej w różnych wariantach – polerownej, satynowanej, lakierowanej proszkowo lub galwanizowanej miedzią. Kominy te mogą mieć połączenia stożkowe lub kielichowe z uszczelnieniem EPDM. Ten typoszereg służy do odprowadzania spalin z kotłów kondensacyjnych i niskotemperaturowych z maksymalną temperaturą spalin w króćcu urządzenia 120°C. Przeznaczony jest do nadciśnieniowych instalacji spalinowych. Nadaje się do kominów, które są eksploatowane w trybie mokrym, spalających paliwa gazowe i ciekłe o zawartości siarki do 0,2%.

W przypadku systemów powietrzno-spalinowych z elementami wewnętrznymi z tworzyw należy zwrócić szczególną uwagę na to, czy posiadają one znak CE potwierdzający odpowiednie właściwości materiału, jego zastosowanie i bezpieczeństwo użytkowania dzięki przeprowadzanym badaniom zgodnie z normą PN-EN 14471. Jeśli nie, kominiarz powinien zakwestionować system przy odbiorze lub przeglądzie.

Kominy o wysokiej szczelności

Przykładem komina zewnętrznego dwuściennego izolowanego do odprowadzania spalin z agregatów prądotwórczych, jednostek kogeneracyjnych i innych silników spalinowych oraz turbin może być MKDT MK Żary. Charakterystyczna dla takich systemów jest wytrzymałość na wysokie ciśnienie – do 5000 Pa. Komin pracuje w temperaturze roboczej do 600C. Przewód wewnętrzny wykonany jest ze stali 1.4404, a izolację stanowi wełna mineralna o grubości 30 lub 60 mm. Dzięki specjalnym połączeniom elementów na płaszczu za pomocą silikonu wysokotemperaturowego oraz tzw. swobodnemu rdzeniowi, który wydłuża się pod wpływem wysokich temperatur, system dobrze spełnia swoją funkcję także przy agregatach najwyższej mocy. Nie wymaga stosowania kompensatorów wydłużeń, jednak z uwagi na jego ciężar konieczne jest odpowiednie posadowienie.

Do odprowadzania spalin z agregatów i urządzeń kogeneracyjnych służy także DW-KL Jeremias – komin z połączeniem bezuszczelkowym (stożkowe z opaskami zaciskowymi), który gwarantuje szczelność przy nadciśnieniu do 5000 Pa i temperaturze pracy ciągłej ≤ 600°C. Jest on odporny na działanie kondensatu – rdzeń stanowi stal 1.4404 (316L) lub 1.4571 (316Ti), opcjonalnie 1.4828.

Dobór kominów

Producenci kominów oferują materiały i pomoc przy dobrze. W procesie tym bierze się pod uwagę różne czynniki: rodzaj i moc urządzenia grzewczego (m.in. komora otwarta czy zamknięta), rodzaj paliwa (np. gazowe, olej, pelety, drewno, węgiel), temperatura wylotowa spalin, rodzaj zabudowy komina (wewnętrzna, zewnętrzna), materiał konstrukcji (stal, ceramika). Materiały producentów nt. doboru kominów zawierają różne metody obliczeń. Wiele firm oferuje diagramy doboru średnic kominów dla różnych rodzajów urządzeń (praca w pod- lub nadciśnieniu) i paliw oraz temperatur spalin. Diagramy te sporządzane są w oparciu o odpowiednie normy. Dostępne są także proste, uniwersalne kalkulatory pracujące w oparciu o podstawowe dane (niezalecane) oraz komputerowe programy obliczeniowe producentów uwzględniające szereg danych koniecznych do prawidłowego doboru.

W procesie doboru i montażu systemów spalinowych z tworzyw jednym z sygnalizowanych przez firmy kominowe błędów jest stosowanie produktów przeznaczonych dla gazowych kotłów kondensacyjnych do odprowadzania spalin z gazowych kotłów z zamkniętą komorą spalania (tzw. turbo). O ile kotły kondensacyjne pracują z systemami o maksymalnej temperaturze 120°C, to kotły „turbo” wymagają przewodów o wyższych parametrach – ich spaliny mają bowiem na króćcu 145–150°C i dla takich temperatur trzeba dobierać kominy. Błędu tego niekiedy nie dostrzegają i firmy montażowe, i nawet kominiarze, do momentu aż dojdzie do odkształcenia lub stopienia przewodów.

Przykładem systemu koncentrycznego do kotłów typu turbo może być AL Almeva. Jest to system z wewnętrznych i zewnętrznych przewodów wykonanych z aluminium o średnicach 60/100 mm i 80/125 mm, z połączeniami kielichowymi z uszczelką. Może odprowadzać spaliny o maksymalnej temperaturze 200°C na króćcu odprowadzania spalin z urządzenia i przeznaczony jest do pracy w trybie mokrym.

Literatura

1. PN-EN 15287-1+A1:2010 Kominy. Projektowanie, instalowanie, przekazanie do eksploatacji. Część 1: Kominy przeznaczone do urządzeń grzewczych z otwartą komorą spalania.
2. PN-EN 15287-2:2008 Kominy. Projektowanie, instalowanie, przekazanie do eksploatacji. Część 2: Kominy przeznaczone do urządzeń grzewczych z zamkniętą komorą spalania.
3. PN-EN 13384-1:2015-05 Kominy. Metody obliczeń cieplnych i przepływowych. Część 1: Kominy z podłączonym jednym paleniskiem.
4. PN-EN 13384-2:2015-05 Kominy. Metody obliczeń cieplnych i przepływowych. Część 2: Kominy z podłączonymi wieloma paleniskami.
5. PN-EN 13384-3:2006 Kominy. Metody obliczeń cieplnych i przepływowych. Część 3: Metody przygotowywania wykresów i tablic dotyczących kominów z podł?czonym jednym paleniskiem.ączonym jednym paleniskiem.
6. PN-EN 14471+A1:2015-02 Kominy. Systemy kominowe z kanałami wewnętrznymi z tworzyw sztucznych. Wymagania i badania.
7. Materiały techniczne Stowarzyszenia Kominy Polskie i SPIUG oraz firm Almeva, IBF, Jeremias i MK Żary.

Czytaj też: Jak dobrać komin zewnętrzny >>>

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!