NIK sprawdził czy jest czysta woda w kranie w gminach turystycznych

W wielu miejscowościach np. w Bukowinie Tatrzańskiej okresowo liczba turystów pięcio-sześciokrotnie przekracza liczbę mieszkańców. W związku z dużym napływem turystów w sezonie letnim czy zimowym sieci wodno-kanalizacyjne w gminach są szczególnie narażone na przeciążenie. Pod koniec zeszłego roku media alarmowały, że w Zakopanem brakuje wody w kranie. Wodociągi były przeciążone w związku z zalewem turystów w okresie świąteczno-sylwestrowym.

Przeczytaj również: Za 20 lat w niektórych miejscach w Polsce może zabraknąć wody

Wiele miejscowości turystycznych nie potrafi poradzić sobie z tym problemem. Z jednej strony gminy potrzebują turystów, którzy stanowią dla nich konkretne źródło dochodu. Z drugiej strony ich zalew przyczynia się do degradacji środowiska naturalnego. Zgodnie z koncepcją zrównoważonego rozwoju turystyka powinna dążyć do równowagi między zaspokajaniem potrzeb konsumentów (w tym turystów) a ochroną środowiska. Konieczne jest rozsądne gospodarowanie zasobami naturalnymi. Nie jest to jednak łatwe, biorąc pod uwagę stały wzrost liczby turystów i – co za tym idzie – systematyczny rozrost bazy turystycznej.

Zbyt duża produkcja ścieków i zapotrzebowania na wodę

Obiekty turystyczne stają więc przed wyzwaniem rosnącego zapotrzebowania na wodę oraz produkcji ogromnych ilości ścieków. Jest to spory problem, także dla mieszkańców gmin turystycznych, zwłaszcza w obliczu braku odpowiednio rozwiniętych sieci wodociągowo-kanalizacyjnych. Okazuje się, że rozbudowa infrastruktury wodno-ściekowej, choć jest zadaniem własnym gmin, często przekracza ich możliwości finansowe. Tym bardziej w górach, gdzie jak zauważa NIK koszty realizacji tych inwestycji, są znacznie wyższe niż na terenach płaskich. Przyczyną są przede wszystkim duże różnice terenu, dlatego koszty przepompowni, skaliste podłoże, czy rozproszona zabudowa. Nie bez znaczenia są też ograniczenia związane z obszarami prawnie chronionymi.

Brak podłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej

W 2017 r. w sześciu skontrolowanych gminach mniej niż połowa mieszkańców korzystała z sieci wodociągowej, a w pięciu z nich z sieci kanalizacyjnej. Najgorzej było w Czarnym Dunajcu, gdzie na koniec 2016 r. tylko ok. 10% budynków mieszkalnych było podłączonych do sieci wodociągowej, a 16,5% do sieci kanalizacyjnej. Pomimo tak słabo rozwiniętej infrastruktury wodno-kanalizacyjnej nie zrealizowano tam wielu zaplanowanych inwestycji. W ciągu siedmiu lat objętych kontrolą NIK wójt gminy Czarny Dunajec w ogóle nie inwestował w sieć wodociągową, a sieć kanalizacyjna została zwiększona o mniej niż 7%. Tymczasem w Szczyrku długość sieci wodociągowej zwiększyła się o niecałe 3%, a w Bukowinie Tatrzańskiej zaledwie o 0,3%.

Zobacz także: 200 mln zł na gospodarkę wodno-ściekową poza granicami aglomeracji ujętych w KPOŚK

Przekroczenie norm stężeń substancji w wodze w gminach turystycznych

Z informacji uzyskanych od Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska (WIOŚ) w Rzeszowie wynika, że w okresie wzmożonego ruchu turystycznego ilość ścieków dopływających do oczyszczalni w Solinie zwiększa się o ponad 100%, a do oczyszczalni gminnych w Polańczyku nawet o 300% w stosunku do ilości ścieków dopływających w pozostałej części roku. 

Jak wskazują wyniki kontroli przeprowadzonych na zlecenie NIK, niektóre obiekty były nieprzystosowane do odbioru ścieków w sezonie turystycznym. Informacje przekazane przez WIOŚ we Wrocławiu potwierdzają niską wydajność oczyszczalni ścieków w Szklarskiej Porębie. Oznacza to, że w okresie wzmożonego ruchu turystycznego ścieki odprowadzane przez tę oczyszczalnię mogły być niedostatecznie oczyszczone.

Pobrane przez WIOŚ próbki, w trakcie prowadzonej w sierpniu 2018 r. na zlecenie NIK kontroli, wykazały przekroczenie norm dla stężeń azotu i fosforu w odprowadzanych ściekach. Również kontrole WIOŚ w oczyszczalni ścieków w Mysłakowicach wykazały, że okresowo (głównie w trakcie wakacji, ferii i dni wolnych od pracy) dopływa do niej zwiększona ilość ścieków np. z Karpacza, co powoduje odprowadzanie do potoku Łomnica ścieków niedostatecznie oczyszczonych.

Brak nadzoru nad prawidłowym gromadzeniem ścieków

Jak wykazała kontrola NIK, większość skontrolowanych gmin nie nadzorowała prawidłowo sposobu gromadzenia ścieków w tych zbiornikach. W czterech z 17 skontrolowanych urzędów gmin w ogóle nie prowadzono ewidencji zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe oraz przydomowych oczyszczalni ścieków lub prowadzono je w nierzetelnie. Trzy z nich przekazywały do Głównego Urzędu Statystycznego inne dane o liczbie zbiorników bezodpływowych niż wynikające z prowadzonej w Urzędzie ewidencji.

Przeczytaj pełny raport na stronie www.nik.gov.pl/aktualnosci/czysta-woda-w-kranie-nie-w-sezonie.

Źródło: Najwyższa Izba Kontroli

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!