Rynek pomp ciepła w Polsce w 2019 roku i w perspektywie do roku 2030

Liderem wzrostów i rynku są pompy ciepła typu powietrze-woda do ogrzewania (i chłodzenia) pomieszczeń. Ich sprzedaż zwiększyła się w 2019 r. aż o 91% i sięgnęła około 20,3 tys. szt. Potwierdził się znaczący wpływ programu „Czyste Powietrze” na rozwój rynku pomp ciepła w Polsce. Blisko 18 tys. wniosków o dofinansowanie źródła ciepła w budynkach, zarówno nowo wznoszonych, jak i istniejących, dotyczyło pomp ciepła (stan na 13.03.2020 r.). W efekcie, jak szacuje PORT PC, w 2019 r. w polskich domach było już zainstalowanych łącznie 128 tys. pomp ciepła, które pracowały na potrzeby centralnego ogrzewania lub centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Wyprodukowały one około 237 kToe/rok (9,92 PJ/rok) energii, co bliskie jest założeniom scenariusza optymistycznego w Krajowym Planie Działań na rzecz OZE. Szacunki na 2020 r. i kolejne lata dla rynku pomp ciepła w Polsce również są bardzo optymistyczne. Istotne znaczenie będą miały przy tym systemowe działania wspierające polski rynek OZE i elektryfikację ogrzewania budynków.

Przeczytaj również: Raport: „Łączenie sektorów zielonej energii. Co to oznacza dla Polski?”

Rynek pomp ciepła na przestrzeni ostatnich 10 lat harmonijnie wzrastał, choć widoczne były zmiany preferencji nabywców w zakresie poszczególnych technologii. Rekordowa sprzedaż pomp ciepła w 2019 r. oraz bardzo optymistyczne prognozy sprzedaży na kolejne lata, które harmonizują ze światowymi trendami związanymi z polityką Green Deal, skłoniły PORT PC do przygotowania w tym roku mocno rozszerzonej wersji raportu. W rezultacie raport z rynku pomp ciepła w Polsce w 2019 r. stał się częścią większego opracowania – „Scenariusze elektryfikacji ogrzewania w budynkach jednorodzinnych w Polsce do 2030 roku”. Obszernie opisano w nim uwarunkowania i szanse związane z rozwojem rynku pomp ciepła, m.in. w odniesieniu do rozwoju polskiej branży grzewczej i branż pokrewnych, krajowego rynku elektroenergetycznego czy aktualnej polityki unijnej, wykazując, że technologia ta, korzystając z odpowiedniego wsparcia, nie tylko pozwoli zrealizować najkorzystniejszy scenariusz z Krajowego Planu Działań na rzecz OZE z 2010 r., ale zapewni również Polsce wykonanie skoku technologicznego w zakresie zaopatrzenia budynków ciepło.

Zmiany preferencji nabywców ‒ struktura sprzedaży

W 2019 r. sprzedano w Polsce blisko pięciokrotnie więcej pomp ciepła niż w 2010 r., natomiast w stosunku do 2018 r. rynek pomp ciepła do c.o. wzrósł o około 64%, a cały rynek pomp ciepła – o ok. 37%. Tylko w roku 2019 sprzedano łącznie ok. 42,8 tys. pomp ciepła razem z systemami VRF i ok. 37,2 tys. bez uwzględnienia systemów VRF. W efekcie łączna liczba pomp ciepła pracujących w polskich domach na potrzeby c.o. lub c.o. i c.w.u. pod koniec 2019 r. sięgnęła 128 tys. Dodatkowo w samych tylko instalacjach c.w.u. pracowało ok. 82 tys. pomp ciepła. Łączna zainstalowana moc grzewcza pomp ciepła wynosiła około 2 GW. Wyprodukowały one ok. 237 kToe/rok (9,92 PJ/rok) energii z OZE. Na 2020 r. PORT PC szacuje, że ilość energii z OZE wyprodukowanej przez pompy ciepła wyniesie od 251 kToe/rok (10,51 PJ/rok – wariant realistyczny) do 272 kToe/rok (11,52 PJ/rok – wariant optymistyczny). Stanowić to będzie od 2,4% do 2,6% łącznej ilości energii wytworzonej z OZE wymaganej przez KPD na 2020 r.

Za szczególnie optymistyczne należy uznać to, że jako jeden z niewielu rynków europejskich w ostatnich dziewięciu latach, każdego roku odnotowywaliśmy w Polsce stabilne wzrosty sprzedaży pomp ciepła.

Jeszcze w 2010 r. gruntowe pompy ciepła typu solanka-woda miały blisko 45% udziału w ogólnej sprzedaży pomp ciepła w Polsce. Ich sprzedaż systematycznie rosła, jednak znaczący wzrost zainteresowania innymi typami pomp ciepła spowodował, że w 2019 r. ich udział w całym rynku sięgał tylko 17%. Niekwestionowanym liderem rynku pomp ciepła są obecnie pompy ciepła typu powietrze-woda służące do ogrzewania pomieszczeń (czasami również do chłodzenia i podgrzewania wody użytkowej). One odnotowały też największe wzrosty sprzedaży. Ich udział w ogólnym rynku pomp ciepła w 2010 r. wynosił ok. 18%, a w 2019 r. już ok. 55%, przy czym udział w rynku pomp ciepła do centralnego wodnego ogrzewania pomieszczeń sięgał ok. 75%. Istotnie wzrosło też zainteresowanie pompami ciepła typu powietrze-woda do przygotowania c.w.u. W ub.r. ich sprzedaż stanowiła ok. 28% całej sprzedaży pomp ciepła.

Pompy ciepła powietrze-woda do c.o. Szacuje się, że w 2019 r. sprzedano ok. 20,3 tys. tych urządzeń, co oznacza wzrost w stosunku do 2018 r. o ok 91%. Warto dodać, że 77% sprzedaży w tej grupie stanowią urządzenia typu split, a ok. 23% ‒ typu monoblok, przy czym wśród pomp ciepła o mocy do 20 kW typu split odnotowano wzrost sprzedaży na poziomie ok. 99%, a wśród pomp ciepła o mocy do 20 kW typu monoblok wzrost o ok. 81%. Trend wzrostowy dla tej grupy produktowej prawdopodobnie wzmocni się w kolejnych latach.

Pompy ciepła typu solanka-woda. Również w tym sektorze sprzedaż wyraźnie wrosła w 2019 r. – oszacowano ją na ok. 6190 sztuk, co oznacza wzrost o ok. 15% (rok do roku). Nastąpiło przy tym wzmocnienie tendencji do stosowania rewersyjnych pomp ciepła. Jeśli chodzi o sprzedaż pomp ciepła o mocy poniżej 20 kW (służących tylko do ogrzewania i rewersyjnych), to w stosunku do 2018 roku wzrosła ona o 20%, jednak w segmencie rewersyjnych pomp ciepła nastąpił wzrost sprzedaży o 32%, a nierewersyjnych tylko o 13%.
Jeszcze wyraźniej było to widać w odniesieniu do pomp ciepła o mocy większej niż 20 kW. Rewersyjne pompy ciepła z tej grupy odnotowały wzrost sprzedaży aż o 36%, zaś nierewersyjne – spadek na poziomie 13%.

Pompy ciepła powietrze-woda do c.w.u. Według szacunków w 2019 r. sprzedano łącznie ok. 10,23 tys. tych urządzeń, co stanowi blisko 28% całego rynku pomp ciepła. W porównaniu do 2018 r. sprzedaż pomp ciepła tego typu wzrosła o 4%.

Systemy grzewczo-chłodzące typu VRF. PORT PC szacuje, że w 2019 r. sprzedano ok. 5,6 tys. systemów grzewczo-chłodzących typu VRF (wzrost sprzedaży rok do roku o ok. 15%), jednak ze względu na niewielki udział firm oferujących tego typu rozwiązania w badaniach, dane te należy traktować jako orientacyjne.

Inne rozwiązania. W badaniach nie uwzględniono klimatyzatorów typu split i multisplit, które oprócz funkcji chłodzenia mają funkcję grzania. Spośród dostępnych na naszym rynku klimatyzatorów zaledwie około 10% można traktować jako urządzenia z podstawową funkcją grzania (a nie chłodzenia). Według szacunków PORT PC, sprzedaż urządzeń typu powietrze-powietrze z główną funkcją grzania wyniosła w 2019 r. około 25 tys. sztuk (przy ogólnej sprzedaży klimatyzatorów na poziomie ok. 250 000 szt.). Nie objęto również badaniami absorpcyjnych i sprężarkowych gazowych pomp ciepła, jednak producenci tych urządzeń podkreślają, że w 2019 r. (podobnie jak w 2018 r.) ze względu na wzrost rynku inwestycyjnego nastąpił znaczny wzrost sprzedaży w stosunku do roku poprzedzającego.

Pełną prognozę można przeczytać tutaj.

Źródło: PORT PC

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!