Dobór i eksploatacja wodomierzy. Stan prawny (cz. 2)

Wymagania dla wodomierzy i kontrola metrologiczna

Rozporządzenie w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać wodomierze, oraz szczegółowego zakresu sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów [4] wprowadza do polskich przepisów szczegółowe regulacje zawarte w dyrektywie MID [1].

W rozporządzeniu starano się zawrzeć odpowiednie wytyczne dotyczące sposobu sprawdzeń dla wodomierzy wprowadzonych do obrotu przed 7 stycznia 2007 r. oraz po tej dacie. Dlatego też spotyka się stosowanie opisu charakterystycznych przepływów zarówno w sposób opisany w normie PN-ISO 4064 [12], jak i w normie PN-EN 14154 [13]. W rozporządzeniu zawarto też wytyczne związane z kwestiami eksploatacyjnymi (rozdział 3). Poniżej przywołane zostaną najważniejsze postanowienia.

Wodomierz powinien być zainstalowany tak, aby w normalnych warunkach pracy był całkowicie wypełniony wodą. Zatem już na etapie projektowania powinno się zadbać o to, aby w obszarze zestawu wodomierzowego nie było możliwości powstania kieszeni powietrznej. Wymaganie to jest podyktowane faktem, że przepływ powietrza przez wodomierz fałszuje jego wskazania, a także negatywnie wpływa na jego trwałość.

Jeżeli na dokładność pomiaru objętości wody przepływającej przez wodomierz mogą mieć wpływ zanieczyszczenia znajdujące się w wodzie, wodomierz powinien być wyposażony w sito albo w instalacji wodociągowej powinien znajdować się filtr – na wlocie lub w przewodzie dopływowym. W normie PN-EN 14154-2 Wodomierze – Część 2: Instalacja i warunki użytkowania [13] podano kryteria doboru wodomierzy.

Zgodnie z punktem 4.1 normy rodzaj i charakterystyki metrologiczne oraz wielkość i zakres strumienia objętości wodomierza dobierane są odpowiednio do warunków użytkowania instalacji i wymagań dotyczących klasy warunków środowiskowych z uwzględnieniem m.in. fizycznej i chemicznej charakterystyki wody, oraz możliwości osadzania się substancji z roztworu wewnątrz wodomierza. Przytoczone warunki wyboru odpowiedniego typu wodomierza w przedsiębiorstwach są zazwyczaj marginalizowane ze względu na brak dostatecznej liczby badań eksploatacyjnych wodomierzy i niechęć producentów.

Jeżeli na dokładność wskazań wodomierza mogą mieć wpływ zakłócenia przepływu występujące przed lub za wodomierzem, spowodowane w szczególności obecnością kolanek, zaworów lub pomp, instalacja wodociągowa powinna być wyposażona w proste odcinki rurociągu, z prostownicą strumienia lub bez niej, przed wodomierzem lub za nim, o takich długościach, aby błędy wskazań wodomierza mieściły się w zakresie błędów granicznych dopuszczalnych.

Zapis ten obliguje eksploatatorów do zastosowania odpowiednich odcinków prostych przed i za wodomierzem, a więc de facto do stosowania dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR) przygotowanej dla danego urządzenia.

Wodomierze wprowadzane w wyniku dokonania oceny zgodności powinny być dobierane dla strumienia objętości, który nie powinien być mniejszy niż minimalny strumień objętości Q1 i nie większy niż ciągły strumień objętości Q3. Analizując charakterystykę metrologiczną według dyrektywy MID, wyraźnie widać, że zapis ten wprowadza dużą zmianę w stosunku do sposobu doboru wodomierza zawartego w normie PN-92/B-01706 [14], gdzie realizuje się to w sposób następujący:

a) ustalić przepływ obliczeniowy q dla budynku lub części budynku, jeżeli przewiduje się więcej niż jedno podłączenie wodociągowe;

b) ustalić umowny przepływ obliczeniowy dla wodomierza q_w [m³/h], q_w = 2q

c) dobrać wodomierz, porównując umowny przepływ obliczeniowy qw z maksymalnym strumieniem objętości q_max podanym przez producenta wodomierza;

d) dobór wodomierza uznać za prawidłowy, jeżeli spełniony jest warunek:

q≤ q_max/2 oraz DN ≤ d

gdzie:

DN – nominalna średnica wodomierza [mm],

d – średnica przewodu, na którym wodomierz ma być zainstalowany [mm];

e) dla dobranego wodomierza ustalić w oparciu o dane producenta stratę ciśnienia odpowiadającą przepływowi obliczeniowemu wody q przez wodomierz.

Rozporządzenie [4] wprowadza także zakresy temperatury i ciśnienia stosowane dla wodomierzy. I tak np. dla wodomierzy wprowadzanych w wyniku dokonania oceny zgodności zakres temperatur wody w zależności od klasy temperaturowej wodomierza wynosi:

• od 0,1 do 30°C albo
• od 30 do 90°C albo
• od 0,1 do 90°C.

Natomiast zakres ciśnienia – od 0,3 bar do co najmniej 10 barów.

Błędy graniczne dopuszczalne wodomierzy w użytkowaniu są równe dwukrotnej wartości błędów granicznych dopuszczalnych. Jest to jeden z najważniejszych zapisów w rozporządzeniu. Stanowi on, że wodomierz jest urządzeniem, które podlega w czasie eksploatacji stopniowemu zużyciu, co powoduje, że utrzymanie błędów legalizacyjnych jest bardzo trudne. Jest to ogromnie istotne dla eksploatatorów, ponieważ w przypadku podważenia przez odbiorcę wskazań wodomierza zakres poprawności działania danego urządzenia jest dwukrotnie większy niż podczas jego legalizacji, a co za tym idzie obszar błędów, które mogą zostać uznane za wadliwe, zmniejsza się.

W rozporządzeniu [4] znajdują się szczegółowe wytyczne do sposobu sprawdzania wodomierzy. Przepisy te mają zastosowanie w zakładach, w których znajdują się stanowiska do legalizacji lub sprawdzania wodomierzy. Do tych zapisów odnoszą się także urzędnicy Urzędu Miar. Ministerstwo Gospodarki obliguje również do nanoszenia na wodomierze oznaczeń.

Dodatkowo wprowadza oznakowanie zgodności w rozumieniu art. 5 pkt 3 ustawy o systemie oceny zgodności [5], dodatkowe oznaczenie metrologiczne oraz numer jednostki notyfikowanej. Sankcjonuje również wielkość błędów granicznych dopuszczalnych przy legalizacji ponownej wodomierzy wprowadzanych do obiegu na podstawie dokonania oceny zgodności w wysokości:

• ±2% w przedziale górnym zakresu obciążeń (Q2 ≤ Q ≤ Q4), dla wodomierzy do wody o temperaturze od 0,1 do 30°C;
• ±3% w przedziale górnym zakresu obciążeń (Q2 ≤ Q ≤ Q4), dla wodomierzy do wody o temperaturze od 30 do 90°C;
• ±5% w przedziale dolnym zakresu obciążeń (Q1 ≤ Q < Q2), niezależnie od temperatury wody.

Zasadnicze wymagania dla przyrządów pomiarowych

Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych [6] to kolejny akt prawny związany z wprowadzaniem postanowień zawartych w dyrektywie MID [11]. Rozporządzenie określa zasadnicze wymagania dla przyrządów pomiarowych i procedury oceny zgodności. W załącznikach zawarte są wymagania dla poszczególnych rodzajów przyrządów pomiarowych. Zapisy dotyczące wodomierzy są tożsame z zapisami zawartymi w dyrektywie MID oraz w normie PN-EN 14154 [13].

Prawna kontrola metrologiczna przyrządów pomiarowych

Rozporządzenie w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych [2] określa wzory cech legalizacyjnych i wzory dokumentów, np. zatwierdzeń typu, wniosków o zatwierdzenie typu, legalizację ponowną itp. W dokumencie tym znajdują się wyróżniki cyfrowe identyfikujące urzędy podległe organom administracji miar stosowane w celach identyfikujących urząd.

Dzięki temu wyróżnikowi istnieje możliwość identyfikacji urzędu, który dokonał legalizacji danego przyrządu pomiarowego, ponieważ wyróżnik nanoszony jest na cechę legalizacyjną. Cechę identyfikującą urząd, stosowaną przez naczelników obwodowych urzędów miar przy legalizacji pierwotnej i legalizacji ponownej, stanowią:

1. stylizowana tarcza z naniesionymi w środku literami „PL”,
2. wyróżnik cyfrowy identyfikujący właściwy obwodowy urząd miar, z tym że po prawej stronie tarczy umieszczona jest pierwsza cyfra, a po lewej stronie druga cyfra wyróżnika.

Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków

Ustawa ta [9] określa prawa i obowiązki poszczególnych podmiotów, zasady zawierania umów itd. Reguluje także kwestie dotyczące opomiarowania wody zużywanej przez odbiorców. Ustawodawca narzuca w niej przygotowanie specjalnego dokumentu regulacyjnego zatwierdzanego przez radę gminy, nazwanego regulaminem dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Dokument ten ma wprowadzać zapisy ustawy na lokalny grunt oraz szczegółowo regulować stosunki odbiorca – dostawca usług. W Białymstoku obowiązujący jest regulamin uchwalony przez radę miasta [15].

Jeden z najważniejszych zapisów tej ustawy stanowi, że ilość wody dostarczonej do nieruchomości ustala się na podstawie wskazania wodomierza głównego, a w przypadku jego braku – w oparciu o przeciętne normy zużycia wody. Zapis ten wprowadził obowiązek zakładania wodomierzy głównych na przyłączach i likwidacji tzw. ryczałtów, poza jednostkowymi przypadkami.

Dodatkowo określono, które podmioty ponoszą koszty poszczególnych elementów przyłącza. I tak realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci.

Natomiast koszty nabycia, zainstalowania i utrzymania wodomierza głównego ponosi przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, a urządzenia pomiarowego – odbiorca usług.

Autorzy tego aktu prawnego przewidzieli możliwość odliczania kosztów wynikających z obciążeń związanych z użytkowaniem kanalizacji, w przypadku gdy woda jest tracona bezpowrotnie, tzn. nie trafia w postaci ścieków do sieci kanalizacyjnej. Z tego względu wprowadzono pojęcie urządzenia pomiarowego odpowiadającego podlicznikowi zainstalowanemu za wodomierzem głównym, którego zadaniem jest pomiar tego typu zużycia wody. Rozliczenie polega na odjęciu wskazania podlicznika od wskazania wodomierza głównego i na tej podstawie obciążeniu za ścieki zrzucane do kanalizacji.

Dla osób eksploatujących zestawy wodomierzowe ważną kwestią jest dostęp do nich. Zdarza się, że odbiorcy usług utrudniają prace monterskie poprzez niedopuszczanie pracowników do wodomierza głównego. Ustawodawca przewidział taką sytuację i w omawianym akcie prawnym wprowadził odpowiednie regulacje.

W art. 7 ustawy [9] znajdujemy następujący zapis:

Osoby reprezentujące przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, po okazaniu legitymacji służbowej i pisemnego upoważnienia, mają prawo wstępu na teren nieruchomości lub do obiektu budowlanego należących do osób, o których mowa w art. 6 ust. 2 i 4–7, w celu:

1. zainstalowania lub demontażu wodomierza głównego;
2. przeprowadzenia kontroli urządzenia pomiarowego, wodomierza głównego lub wodomierzy zainstalowanych przy punktach czerpalnych i dokonania odczytu ich wskazań oraz dokonania badań i pomiarów;
3. przeprowadzenia przeglądów i napraw urządzeń posiadanych przez to przedsiębiorstwo;
4. sprawdzenia ilości i jakości ścieków wprowadzanych do sieci;
5. odcięcia przyłącza wodociągowego lub przyłącza kanalizacyjnego lub założenia plomb na zamkniętych zaworach odcinających dostarczanie wody do lokalu;
6. usunięcia awarii przyłącza wodociągowego lub przyłącza kanalizacyjnego, jeżeli umowa, o której mowa w art. 6 ust. 1, tak stanowi.

Jest to duże ułatwienie dla przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, ponieważ uzyskały one możliwość nacisku na osoby utrudniające prowadzenie powyższych zadań. Regulacje te zostały wzmocnione zapisem w art. 28.2 ustawy, który mówi, że karze (obecnie 5000 zł) podlega ten, kto:

1. uszkadza wodomierz główny, zrywa lub uszkadza plomby umieszczone na wodomierzach, urządzeniach pomiarowych lub zaworze odcinającym, a także wpływa na zmianę, zatrzymanie lub utratę właściwości lub funkcji metrologicznych wodomierza głównego lub urządzenia pomiarowego;
2. nie dopuszcza przedstawiciela przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego do wykonania czynności określonych w art. 7.

Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki

To rozporządzenie [7] reguluje szerokie spektrum zagadnień dotyczących budownictwa i jest jednym z podstawowych aktów prawnych stosowanych w technice budowlanej. Zawiera również regulację dotyczącą zestawów wodomierzowych wodomierza głównego. W § 115 rozporządzenia czytamy, że:

1. Na połączeniu wewnętrznej instalacji wodociągowej zimnej wody w budynku lub zewnętrznej na terenie działki budowlanej z siecią wodociągową powinien być zainstalowany zestaw wodomierza głównego, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczących zabudowy zestawów wodomierzowych w instalacjach wodociągowych oraz wymagań instalacyjnych dla wodomierzy.
2. Za każdym zestawem wodomierza głównego od strony instalacji należy zainstalować zabezpieczenie, o którym mowa w § 113 ust. 7 (zawór antyskażeniowy).
3. W przypadku połączenia wewnętrznej instalacji wodociągowej zimnej wody w budynku lub zewnętrznej na terenie działki budowlanej z siecią wodociągową w więcej niż jednym miejscu należy na każdym z tych połączeń zainstalować zestaw wodomierza głównego i zabezpieczenie, o których mowa w ust. 1 i 2.

Paragraf ten uściśla zapis ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków [8] wprowadzający obowiązek stosowania wodomierzy do rozliczeń. W rozporządzeniu wymagane jest montowanie wodomierza głównego na każdym niezależnym przyłączu wodociągowym, a także konieczność stosowania Polskich Norm do montażu i doboru wodomierza.

Ponadto w § 116 rozporządzenie stanowi, że:

1. Zestaw wodomierza głównego, na połączeniu z siecią wodociągową, powinien być umieszczony w piwnicy budynku lub na parterze, w wydzielonym, łatwo dostępnym miejscu, zabezpieczonym przed zalaniem wodą, zamarzaniem oraz dostępem osób niepowołanych. W budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej miejscem tym powinno być odrębne pomieszczenie.
2. Dopuszcza się umieszczenie zestawu wodomierza głównego w studzience poza budynkiem, jeżeli jest on niepodpiwniczony i nie ma możliwości wydzielenia na parterze budynku miejsca, o którym mowa w ust. 1.
3. Instalację wodociągową, wykonaną z materiałów przewodzących prąd elektryczny, należy przed i za wodomierzem połączyć przewodem metalowym, zgodnie z Polską Normą dotyczącą uziemień i przewodów ochronnych.

Przy okazji cytowania tego paragrafu należy wspomnieć, że zapisy te powinny być przestrzegane nie tylko podczas projektowania oraz odbioru wykonanego przyłącza wodociągowego, ale obowiązują przez cały okres jego eksploatacji i mają bardzo duże znaczenie dla osób przeprowadzających czynności kontrolno-naprawcze. Szczególnie pkt 1 jest nagminnie łamany.

Pomieszczenia w budynkach wielorodzinnych lub użyteczności publicznej przeznaczone pierwotnie jedynie do instalacji i eksploatacji wodomierza głównego są często adaptowane na pomieszczenia piwniczne czy usługowe. Natomiast w domach jednorodzinnych mieszkańcy zabudowują zestawy wodomierzowe, co niezwykle utrudnia prowadzenie prac monterskich.

Należy także pamiętać, że pkt 1 jest przenoszony do zasad regulujących obowiązki odbiorcy w tworzonych regulaminach, o których była mowa w punkcie poświęconym ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Jest to szczególnie istotne w przypadku uszkodzenia wodomierza głównego na skutek czynników zewnętrznych (ujemne temperatury, uszkodzenie mechaniczne korpusu wodomierza czy też jego liczydła itp.).

W punkcie 3 poruszana jest kwestia bocznikowania elektrycznego, wykonywanego w celu ominięcia zestawu wodomierzowego wodomierza głównego. Jest to niezwykle ważne ze względów eksploatacyjnych, ponieważ zabezpiecza monterów przed porażeniem prądem elektrycznym w przypadku demontażu wodomierza głównego.

W § 117 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych [7] zawarto regulacje, które stanowią, że:

1. Pomieszczenie lub studzienka, w której jest zainstalowany zestaw wodomierza głównego, powinny mieć:
   1. w przypadku umieszczenia w piwnicy budynku – wpust do kanalizacji, zabezpieczony zamknięciem przeciwzalewowym, jeżeli warunki lokalne tego wymagają, a także wentylację,
   2. w przypadku umieszczenia w studzience wodomierzowej poza budynkiem – zabezpieczenie przed napływem wód gruntowych i opadowych, zagłębienie do wyczerpywania wody oraz wentylację.
2. Studzienka wodomierzowa powinna być wykonana z materiału trwałego, mieć stopnie lub klamry do schodzenia oraz otwór włazowy o średnicy co najmniej 0,6 m w świetle, zaopatrzony w dwie pokrywy, z których wierzchnia powinna być dostosowana do przewidywanego obciążenia ruchem pieszym lub kołowym.

Jest to kolejny niezwykle ważny zapis. I podobnie jak poprzedni paragraf jest nagminnie łamany.

Szczególnie w kwestii szczelności studni wodomierzowych, które bywają zalewane wodami opadowymi lub napływa do nich woda gruntowa. Powoduje to utrudnienia w eksploatacji, gdyż studnie znajdują się często w dużej odległości od potencjalnych źródeł prądu elektrycznego, co zmusza do korzystania z ciężkiego sprzętu, np. agregatów prądotwórczych do zasilania pomp wypompowujących wodę zalegającą w takiej studni. Nieszczelna studnia podlega także zamulaniu, więc wymaga okresowego czyszczenia.

Rozporządzenie w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody

Jak wynika z omawianych dotychczas aktów prawnych, rozliczanie zużytej wody powinno następować na podstawie wskazań wodomierza głównego. Jednak w sytuacjach wyjątkowych można stosować przeciętne normy zużycia wody. Rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody [8] jest konsekwencją regulacji zawartych w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków [9]. Sytuacje, w których rozliczenie może nastąpić za pomocą przeciętnych norm zużycia wody, to np. techniczne przeszkody uniemożliwiające instalację wodomierza głównego lub awarie wodomierza głównego (zatrzymanie pracy, uszkodzenie itp.).

Rozporządzenie [8] określa normy zużycia wody dla poszczególnych rodzajów odbiorców, dla gospodarstw domowych, do podlewania ogródków przydomowych i upraw rolniczych, w usługach, na fermach i w obiektach inwentarskich, do obsługi pojazdów mechanicznych, maszyn rolniczych i warsztatów, w zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego, przy robotach budowlanych, do stosowania chemicznej ochrony roślin oraz w obiektach wojskowych resortów obrony i spraw wewnętrznych. Najczęściej stosowane normy zawarto w tabelach 1, 2 i 3.

Uwagi dodatkowe

Wydane na podstawie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków [9] rozporządzenie w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzenie ścieków [16] reguluje m.in. sposób postępowania w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości działania wodomierza głównego. Dotyczy to sytuacji, gdy kwestionowane są wskazania wodomierza zamontowanego prawidłowo, zgodnie z wytycznymi zawartymi w obowiązujących normach przywołanych w przepisach.

Ustawa o normalizacji [17] w art. 5 ust. 3 określiła, że stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne. Jednakże zmiana rozporządzenia w sprawie warunków technicznych [7] z 7 kwietnia 2004 r. wprowadziła „Wykaz Polskich Norm przywołanych w rozporządzeniu” i tym samym wytyczne i rozwiązania techniczne zawarte w przywołanych normach lub ich fragmentach należy traktować jako obowiązkowe. Jedną z przywołanych norm jest PN-ISO 4064-2/AD1:1997 Pomiar objętości wody w przewodach.

Wodomierze do wody pitnej zimnej. Wymagania instalacyjne, która określa sposób doboru wodomierzy oraz warunki ich montażu (obecnie norma została wycofana bez zastąpienia). Również norma PN-B-10720:1998 Wodociągi. Zabudowa zestawów wodomierzowych w instalacjach wodociągowych. Wymagania i badania przy odbiorze stanowi o sposobie i warunkach zabudowy. Ponadto zobowiązuje ona do stosowania instrukcji montażu wodomierza wydanej przez producenta.

Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 8n, ust. 4 ustawy o miarach [1] legalizacja traci ważność w przypadku: stwierdzenia, że przyrząd pomiarowy przestał spełniać wymagania uszkodzenia przyrządu pomiarowego; uszkodzenia albo zniszczenia cechy legalizacji lub cechy zabezpieczającej albo zmiany miejsca instalacji lub użytkowania przyrządu pomiarowego, w którym legalizacja była wykonana.

W razie podejrzenia, że wodomierz przestał spełniać wymagania metrologiczne, nie jest możliwe stwierdzenie tego faktu w miejscu zabudowy wodomierza. Niezbędne jest wymontowanie takiego wodomierza i wykonanie ekspertyzy metrologicznej na wyspecjalizowanym stanowisku pomiarowym, a więc w celu wykrycia błędów wskazań wodomierza poddaje się go ekspertyzie wykonywanej przez Obwodowy Urząd Miar lub przez firmę posiadającą upoważnienia Prezesa Głównego Urzędu Miar.

Dopuszczalne błędy pomiarowe określone zostały w przepisach rozporządzenia w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać wodomierze [4]. Należy podkreślić, że błędy graniczne dopuszczalne wodomierzy w użytkowaniu (eksploatacji) są równe dwukrotnej wartości błędów granicznych dopuszczalnych dla legalizacji pierwotnej. Wielkość błędów granicznych dopuszczalnych przy legalizacji ponownej wodomierzy wprowadzanych do obiegu na podstawie dokonania oceny zgodności wynosi:

• ±2% w przedziale górnym zakresu obciążeń (Q2 ≤ Q ≤ Q4), dla wodomierzy do wody o temperaturze od 0,1 do 30°C;
• ±5% w przedziale dolnym zakresu obciążeń (Q1 ≤ Q < Q2), niezależnie od temperatury wody.

W starszych przepisach, w normie PN-ISO 4064 [12]:

• ±2% w przedziale górnym zakresu obciążeń (Qt ≤ Q ≤ Qs), dla wodomierzy do wody o temperaturze od 0,1 do 30°C;
• ±5% w przedziale dolnym zakresu obciążeń (Qmin ≤ Q < Qt), niezależnie od temperatury wody.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowego działania wodomierza – poprzez zapis w ekspertyzie – wodomierz nie może być dalej stosowany, a ilość pobranej wody ustala się zawsze na podstawie zużycia w minionym okresie, w sposób określony w § 18 ust. 2 rozporządzenia w sprawie określania taryf [16]. Rozporządzenie to określa trzy sposoby ustalania tej ilości, w tym: na podstawie średniego zużycia w okresie 3 miesięcy przed stwierdzeniem niesprawności wodomierza; na podstawie średniego zużycia w analogicznym okresie roku ubiegłego oraz jako iloczyn średniomiesięcznego zużycia wody w roku ubiegłym i liczby miesięcy nieprawidłowego działania wodomierza.

W przypadku gdy wodomierz nie został zamontowany prawidłowo, przepisów rozporządzenia w sprawie określenia taryf [16] nie stosuje się. Ilość wody i rekompensata podlega wtedy negocjacjom pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowym a odbiorcą, gdyż nie ma zapisów regulujących tę kwestię. W myśl przytoczonych przepisów obie strony mogą zgłosić wodomierz do ekspertyzy w przypadku podejrzenia, że wodomierz przestał spełniać wymagania metrologiczne. Obie strony mają również prawo do wyliczenia rekompensat za nadmierzoną lub niedomierzoną wodę.

W praktyce dużo częściej z omawianych przepisów korzystają zarządcy nieruchomości, a przedsiębiorstwa wodociągowe przeważnie tylko wtedy, gdy wodomierz zatrzyma się.

Literatura

1. Ustawa Prawo o miarach z dnia 11 maja 2001 r. (DzU nr 63, poz. 636 ze zm., w szczególności DzU nr 141 z 2004 r., poz. 1493).
2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych (DzU nr 5, poz. 29).
3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 grudnia 2007 r w sprawie rodzajów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz zakresu tej kontroli (DzU nr 3 z 2008 r., poz. 13).
4. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 23 października 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać wodomierze, oraz szczegółowego zakresu sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych (DzU nr 209, poz. 1513).
5. Ustawa z dnia 15 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o systemie zgodności oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU nr 249, poz. 1834).
6. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych (DzU nr 3 z 2007 r., poz. 27).
7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690 ze zm.).
8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (DzU nr 8, poz. 70).
9. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z dnia 7 czerwca 2001 r. (DzU nr 72, poz. 747 ze zm.).
10. Dyrektywa 75/33/EWG z dnia 17 grudnia 1974 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do wodomierzy do wody zimnej (DzU L 14 z 20.01.1975 r.).
11. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/22/WE w sprawie przyrządów pomiarowych (DzU UE L 135 z 30.04.2004 r. P. 0001–0080).
12. PN-ISO 4064-1:1997 Pomiar objętości wody w przewodach – Wodomierze do wody pitnej zimnej – Wymagania.
13. Norma PN-EN 14154 Wodomierze, część 1, 2 i 3.
14. Norma PN-92/B-01706 Instalacje wodociągowe – Wymagania w projektowaniu.
15. Uchwała nr LIII/615/06 Rady Miejskiej Białegostoku z dnia 23 stycznia 2006 r. w sprawie regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków (Dz. Urz. Woj. Podlaskiego nr 56, poz. 628).
16. Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzenie ścieków (DzU nr 127, poz. 886).
17. Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (DzU nr 169, poz. 1386).

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!