Przeciwpożarowe sieci wodociągowe. Ewolucja wymagań prawnych

Problem zapewnienia odpowiedniej ilości wody z komunalnych sieci wodociągowych do zewnętrznego gaszenia pożaru jest o tyle istotny, że przeciwpożarowe zapotrzebowanie na wodę jest porównywalne, a w niektórych przypadkach nawet większe od zapotrzebowania na wodę do pozostałych celów. W konsekwencji zapewnienie odpowiedniej wydajności sieci wodociągowej na potrzeby zewnętrznego gaszenia pożaru prowadzi w takich przypadkach do jej przewymiarowania dla warunków codziennego użytkowania. Efektem są małe prędkości przepływu wody oraz długie okresy jej zatrzymania, powodujące często pogorszenie jakości wody u odbiorców.

Wymagania dla sieci ppoż. do 2009 roku

Uwarunkowania historyczne sprawiły, że pierwszy nadrzędny akt prawny z zakresu ochrony przeciwpożarowej w Polsce porozbiorowej pojawił się w 1934 r., a była to ustawa o ochronie przed pożarami i innymi klęskami [2]. Na mocy ustawy powołano przy ministrze spraw wewnętrznych stałą komisję doradczą, do zadań której należało między innymi opiniowanie projektów przepisów wykonawczych.

Po pięciu latach obowiązywania ustawy wprowadzono w 1939 r. rozporządzenie o urządzeniach publicznych i prywatnych do zaopatrzenia ludności w wodę i usuwania nieczystości oraz specjalnych urządzeniach przeciwpożarowych [3]. Był to pierwszy tego rodzaju akt wykonawczy określający m.in. wymagania dla wodociągów publicznych. Napięta sytuacja polityczna spowodowana wyczuwalną groźbą wojny wywarła wyraźny wpływ na zapisy tego rozporządzenia. Duży nacisk położono na niezawodność dostawy wody w przypadku ataku bombowego.

W tym celu wprowadzono np. konieczność zasilania sieci z dwóch niezależnych ujęć, najlepiej wód gruntowych, odległych od siebie o co najmniej 500 m. Zalecano również budowę sieci wodociągowych  pierścieniowych wyposażonych w armaturę odcinającą pozwalającą na wyłączenie zniszczonego odcinka sieci. W zakresie wymagań przeciwpożarowych wprowadzono obowiązek zabudowy hydrantów w odległościach nieprzekraczających 150 m dla dzielnic o zabudowie luźnej oraz 100 m dla zabudowy zwartej.

Wymagana wydajność wodociągu powinna była zapewnić możliwość gaszenia co najmniej dwóch jednoczesnych pożarów trwających co najmniej 2 godziny. Ponadto jednokierunkowa zdolność transportowa w miejsce pożaru rurociągów zasilających musiała wynosić co najmniej 10 dm³/s, a dla rurociągów rozdzielczych 5 dm³/s, przy niezmniejszonej wydajności średniej i ciśnieniu w sieci wynoszącym nie mniej niż 0,7 at.

Rozporządzenie uzależniało wymaganą wydajność wodociągu od gęstości zaludnienia w poszczególnych dzielnicach. Wprowadzono minimalną średnicę rurociągu ulicznego równą 100 mm. Przyjęto również obowiązek tworzenia dodatkowych punktów poboru wody (zbiorników naturalnych i sztucznych) niezależnych od istniejącego wodociągu. Wymagania tego rozporządzenia znalazły w ogólnym zarysie odzwierciedlenie w przepisach późniejszych.

Rozporządzenie z 1964 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego [4] wprowadzało po raz pierwszy zróżnicowane wymagania w zakresie sposobu obliczania zapotrzebowania na wodę do celów przeciwpożarowych w zależności od wielkości jednostki osadniczej. Jednostki podzielono na 6 przedziałów, od poniżej 2 tys. do powyżej 100 tys. mieszkańców, przyjmując niezbędną wydajność wodociągu odpowiednio od 5 do 60 dm³/s oraz niezbędny zapas wody od 50 do 600 m³. Przy czym dla jednostek osadniczych do 25 tys. mieszkańców przyjęto wystąpienie jednocześnie jednego pożaru, od 25 tys. do 100 tys. – dwóch, a powyżej 100 tys. – trzech pożarów.

Rozporządzenie określało również zasady obliczania zapotrzebowania na wodę dla zakładów pracy na podstawie obciążenia ogniowego. Istotną zmianą w porównaniu z przepisem przedwojennym było zniesienie obowiązku budowy dodatkowych sztucznych zbiorników przeciwpożarowych, z wyjątkiem tych sytuacji, w których istniejące urządzenia służące do zaopatrzenia ludności w wodę nie pokrywały zapotrzebowania na wodę do celów gaśniczych, a ich rozbudowa nie była uzasadniona względami ekonomicznymi. Alternatywą dla zbiorników było wybudowanie studni.

Sprecyzowano wymagania dla hydrantów zewnętrznych, zakładając ich minimalną wydajność 10 dm³/s oraz dopuszczalną dla terenów wiejskich – 5 dm³/s, przy ciśnieniu nie niższym niż 20 m słupa wody dla bezpośredniego gaszenia pożaru oraz 6–10 m słupa wody przy zastosowaniu pomp pożarniczych. Wprowadzono zasady rozmieszczania hydrantów, w tym dopuszczalny rozstaw nieprzekraczający 100 m na terenach zabudowy miejskiej oraz 150 m na terenach zwartej zabudowy wiejskiej.

Określono minimalną średnicę dla przewodów zasilających hydranty równą 100 mm przy zapotrzebowaniu na wodę 10 dm³/s oraz 80 mm przy zapotrzebowaniu 5 dm³/s. Wprowadzono również wymagania dla pompowni i sieci wodociągowej przeciwpożarowej. Rozporządzenie z 1964 r. ujmowało ponadto zagadnienia w zakresie wewnętrznego gaszenia pożaru wyodrębnione później innymi przepisami. Zapisy w nim zawarte stanowiły trzon późniejszych przepisów, a wiele z nich pozostało w stanie niezmienionym do dziś.

Wydane w 1973 r. rozporządzenie w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego [5] zawierało znacznie ograniczoną treść w porównaniu do przepisu z roku 1964. zrezygnowano z publikacji części wymagań po ukazaniu się w roku 1971 dwóch polskich norm: PN-B-02864 [10] i PN-B-02863 [11]. Za to w przepisach końcowych rozporządzenia narzucono wymóg stosowania się do tych norm.

Norma PN-B-02863 wprowadzała nowe, oparte na rodzaju sieci, zasady doboru minimalnych średnic nominalnych przewodów wodociągowych, na których instalowano hydranty. Przyjęto minimalne średnice dla sieci obwodowej DN 100, dla sieci rozgałęzieniowej i odgałęzień sieci obwodowej DN 125, a DN 80 dla sieci obwodowej wiejskiej, jeżeli jej wydajność była mniejsza niż 10 dm³/s. Uściślono również wymagania dotyczące pompowni przeciwpożarowych i hydrantów zewnętrznych w porównaniu do przepisu z 1964 r.

Przykładowo dodano korzystny zapis, że jednym z kryteriów ustalenia rozstawu hydrantów na obszarach zabudowy wiejskiej jest dostosowanie go do planowanej i istniejącej gęstości zabudowy. W normie PN-B-02864 podtrzymano wymagane wydajności wodociągu wprowadzone rozporządzeniem z 1964 r., przyjmując równocześnie wymagany zapas ogólnej wydajności nie mniejszy niż 25%.

Obie normy zostały zastąpione w 1997 r. W ramach nowelizacji PN-B-02863 zmieniono między innymi kryteria dla doboru średnic rurociągów, przyjmując minimalną średnicę nominalną 100 mm dla sieci obwodowej i 150 dla sieci rozgałęzieniowej i na odgałęzieniach sieci obwodowej. Negatywną konsekwencją tej zmiany było częste przewymiarowywanie sieci rozgałęzieniowych o niewielkim zasięgu. Jedną ze zmian w ramach PN-B-02864:1997 było uwzględnienie zagadnień dotyczących zapotrzebowania na wodę do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego.

Zniesiono ponadto pierwszy próg wielkości jednostki osadniczej (do 2 tys. mieszkańców), dla którego niezbędna ilość wody do gaszenia pożaru wynosiła 5 dm³/s. Tym samym jej ilość miała być nie mniejsza niż 10 dm³/s, a równoważny zapas wody w zbiorniku powinien wynieść 100 m³ dla jednostek osadniczych o liczbie mieszkańców do 5 tys. Jednocześnie wprowadzono zapis dający możliwość niezależnego traktowania dzielnic i osiedli oddzielonych pasami wolnego terenu o szerokości min. 100 m.

Zniesienie progu 2 tys. mieszkańców przy określaniu wielkości jednostki osadniczej było dużą komplikacją dla małych wodociągów wiejskich w przypadku ich rozbudowy i modernizacji ze względu na częste trudności w uzyskaniu wydajności 10 dm³/s na cele zewnętrznego gaszenia pożaru. Ogłoszoną w 2001 r. zmianą Az1 ponownie dopuszczono zmniejszenie wymaganej wydajności wodociągów rozbudowywanych i modernizowanych do 5 dm³/s w miejscowościach o liczbie mieszkańców do 2 tys., ale tylko wtedy, jeśli uzyskanie większej wydajności wiązało się z koniecznością przebudowy sprawnych technicznie sieci.

Niezwykle istotna była zmiana Az1 do normy PN-B-02863:1997 wprowadzona również w 2001 r. i dotycząca średnic nominalnych przewodów wodociągowych. Ponownie obniżono minimalną średnicę w sieci rozgałęzieniowej do DN 125. Wprowadzono ponadto wymóg dobierania średnicy rurociągów na odgałęzieniach sieci obwodowej na podstawie obliczeń hydraulicznych oraz dopuszczono stosowanie rurociągów o średnicy DN 80 przy rozbudowie lub modernizacji istniejącego wodociągu o wydajności 5 dm³/s w jednostce osadniczej o liczbie mieszkańców nieprzekraczającej 2 tys.

Taka zmiana przepisów pozwoliła na wyeliminowanie paradoksalnych sytuacji, w których w myśl wcześniejszych wymagań każdy budowany odcinek sieci rozgałęzieniowej uzbrojony w hydrant, bez względu na długość i wielkość przepływu, musiał mieć średnicę nie mniejszą niż DN 150. Zmiany wymagań dla średnic przewodów sieci wodociągowych przeciwpożarowych na przestrzeni lat przedstawiono w tab. 1.

Kolejne rozporządzenia z lat 1993 i 1999 [6, 7] nie wnosiły istotnych zmian w zakresie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę, opierając się nadal na przywołanych polskich normach. Rozszerzono natomiast ich zakres o zagadnienia ratownictwa i dróg pożarowych.

Opublikowane w czerwcu 2003 r. rozporządzenie w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych [8] zostało ponownie uzupełnione o większość zagadnień wyodrębnionych wcześniej w polskich normach. W rozporządzeniu nie określono między innymi wymagań dla pompowni przeciwpożarowych, ale te zostały opublikowane w ogłoszonym równolegle rozporządzeniu w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów [9].

W konsekwencji obie normy straciły na znaczeniu, a norma PN-B-02864:1997 została ostatecznie wycofana w roku 2008. W cytowanym rozporządzeniu w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych pojawiła się jednak pewna nieścisłość w porównaniu z PN-B-02864:1997/Az1:2001. Wprowadzono wprawdzie zapis, że minimalna wydajność wodociągu w jednostce osadniczej powinna wynosić 5 dm3/s przy ciśnieniu nie mniejszym niż 0,1 MPa w czasie 2 godzin, jednak bez podania wielkości jednostki osadniczej, której wymóg ten miałby dotyczyć. W tab. 1 stanowiącej załącznik do rozporządzenia podana najmniejsza wymagana wydajność wodociągu wynosiła niezmiennie 10 dm³/s i tradycyjnie odnosiła się do wszystkich jednostek osadniczych o liczbie mieszkańców do 5 tys. Zagadnienie to zostało uporządkowane dopiero w roku 2009.

Zmiany przepisów wprowadzone w 2009 roku

Rozporządzenie z 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych [1] wprowadziło wiele zmian w zakresie sposobu określania wymaganej ilości wody do celów przeciwpożarowych oraz wymagań dla sieci wodociągowych.

Określanie wymaganej ilości wody W rozporządzeniu zdefiniowano pojęcie „jednostki osadniczej” jako  wyodrębnionego przestrzennie obszaru zabudowy mieszkaniowej wraz z obiektami infrastruktury technicznej zamieszkanego przez ludzi oraz „zabudowy kolonijnej”, czyli jednostki osadniczej powstałej w rezultacie ekspansji miejscowości poza obszar wcześniej istniejącej zabudowy, w szczególności: kolonię miasta i kolonię wsi. Wyłączono także konieczność zapewnienia zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru stacji paliw płynnych ze zbiornikami o łącznej pojemności do 200 m³ zlokalizowanych poza terenem jednostek osadniczych.

Zmieniono obowiązek zapewnienia zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru dla obiektów budowlanych niebędących budynkami, ustanawiając go jedynie dla tych obiektów, których powierzchnia przekracza 1000 m² lub są przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób, określając ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia równą 10 dm³/s z co najmniej jednego hydrantu o średnicy 80 mm lub zapas wody 100 m³ w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym.

Ustalono również, że dla obiektów budowlanych, dla których nie wyodrębniono wymaganej ilości wody do zewnętrznego gaszenia pożaru, jest ona zapewniona w ramach ilości wody przewidzianej dla tych jednostek, jednak nie mniejszej niż 10 dm³/s, a w przypadku jednostek o liczbie mieszkańców do 2 tys. – 5 dm³/s. Wskazano przy tym, że dostępność wody do celów przeciwpożarowych w zakresie objętym rozporządzeniem, przede wszystkim z urządzeń służących do zaopatrywania w nią ludności, powinna być zgodna z regulaminem dostarczania wody i odprowadzania ścieków uchwalonym przez radę gminy jako aktem prawa miejscowego.

Jednoznacznie podano, że sieć wodociągowa doprowadzająca wodę do jednostki osadniczej powinna zapewnić odpowiednią ilość wody do celów przeciwpożarowych w zakresie zewnętrznego gaszenia pożaru. Dla uzupełniających źródeł wody, takich jak studnie i zbiorniki wodne, zmniejszono dopuszczalną głębokość lustra wody z 6 na 4 m, licząc od poziomu stanowiska czerpania wody. Dodano również informację o konieczności zabezpieczenia uzupełniających źródeł wody przed wpadnięciem do nich ludzi i zwierząt.

W rozporządzeniu zwiększono kryteria kubatury brutto i powierzchni wewnętrznej odpowiednio do 5000 m³ i 1000 m² dla budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz innych obiektów budowlanych o takim przeznaczeniu, dla których wystarcza ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia w wysokości 10 dm³/s z co najmniej jednego hydrantu o średnicy 80 mm lub zapas wody 100 m³ w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym, a powyżej których wymagana ilość wody wynosi co najmniej 20 dm³/s łącznie z co najmniej dwóch hydrantów o średnicy 80 mm lub zapas wody 200 m³ w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym.

Wskazano, że w przypadku zbiornika przeciwpożarowego jako uzupełniającego źródła wody jego pojemność powinna być równa 10 m³ na każdy 1 dm³/s brakującej wody, jednak nie mniejsza niż 50 m³. Ustalono także sposób wyznaczania ilości wody do celów pożarowych dla budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz innych obiektów budowlanych o takim przeznaczeniu w przypadkach, w których w jednej strefie pożarowej występują również pomieszczenia magazynowe, przyjmując do tych ustaleń zamiast powierzchni strefy pożarowej łączną powierzchnię pomieszczeń magazynowych, zakładając dla całego budynku lub obiektu budowlanego wyższe z wymagań.

Dla obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych, dla których zapas wody w zbiorniku przeciwpożarowym oblicza się na podstawie czasu trwania pożaru, czas ten ograniczono do 4 godzin. Wprowadzono dodatkowo urządzenia mgłowe jako umożliwiające zmniejszenie o połowę ilości wody do zewnętrznego gaszenia pożaru.

Ograniczono również możliwość dopuszczenia na czas określony przez właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej zastępczego źródła wody do celów przeciwpożarowych do tych, które zostały wyposażone w stanowisko czerpania wody wraz z dojazdem i pozwalają na prowadzenie działań gaśniczych w ramach sił i środków najbliższej jednostki ochrony przeciwpożarowej. Wprowadzono ponadto konieczność złożenia w tej sprawie wniosku przez właściciela budynku, obiektubudowlanego lub terenu.

Wymagania dla sieci wodociągowych

W nowym rozporządzeniu przeniesiono zapis z rozdziału 3 stawiający wymaganie utrzymania minimalnej wydajność sieci wodociągowej przeciwpożarowej równej 5 dm³/s i ciśnienia w hydrancie zewnętrznym nie mniejszego niż 0,1 MPa przez co najmniej 2 godziny. Uściślono wymaganą odległość dwóch punktów zasilających sieć obwodową, w przypadku gdy łączna wymagana ilość wody przekracza 30 dm³/s, wskazując, że odległość ta nie może być mniejsza niż 1/4 obwodu sieci.

Wskazano, że wymagane minimalne średnice przewodów wodociągowych odnoszą się do rur  stalowych, a w przypadku wykonywania przewodów wodociągowych z innych materiałów powinny one mieć średnice wewnętrzne równoważne dla odpowiednich rur stalowych. Hydranty zewnętrzne powinny być zgodne z polskimi normami dotyczącymi tych urządzeń, będącymi odpowiednikami norm europejskich.

Uszczegółowiono także, że nieprzekraczalna odległość 75 m od chronionego obiektu budowlanego dotyczy wyłącznie hydrantu najbliższego. W myśl wcześniejszych zapisów konsekwentnie wprowadzono dla hydrantów DN 80 wydajność nominalną 5 dm³/s przy ciśnieniu nominalnym 0,1 MPa dla jednostek osadniczych o liczbie ludności do 2 tys. mieszkańców. Wprowadzono obowiązek instalowania hydrantów nadziemnych DN 100 lub DN 150 na sieciach wodociągowych o średnicach równych co najmniej DN 250, przy czym podano warunki ich sytuowania.

Instalowanie hydrantów jest zależne od wymagań zawartych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego lub miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, których projekty w tym zakresie opiniuje właściwy miejscowo organ Państwowej Straży Pożarnej. Dopuszczalne ciśnienie mogące występować w sieci wodociągowej przeciwpożarowej ograniczono do 1,6 MPa. Dodano też rozdział „Pompownie przeciwpożarowe”, w którym zawarto wymagania w zakresie sposobu zasilania w energię elektryczną, zapewnienia ciśnienia w sieci wodociągowej przeciwpożarowej, wyposażenia w aparaturę kontrolno -pomiarową oraz wymagania dla napędów pomp.

Podsumowanie

Mimo wyraźnego dążenia do uporządkowania zagadnień przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę kilka kwestii wydaje się wciąż nierozwiązanych w sposób niebudzący wątpliwości. Pierwszy poważny problem pojawia się przy interpretacji tab. 1 załącznika do rozporządzenia z 2009 r., bo co właściwie należy rozumieć pod pojęciem wydajności wodociągu dla celów przeciwpożarowych?

Brak jednoznacznej interpretacji tego sformułowania jest szczególnie kłopotliwy w przypadku jednostek osadniczych o liczbie mieszkańców powyżej 25 tys., dla których wymagana wydajność wodociągu do celów zewnętrznego gaszenia pożaru przekracza 20 dm³/s. W § 9 ust. 6 rozporządzenia podano wszak, że sieć wodociągową przeciwpożarową, dla której łączna wymagana ilość wody przekracza 20 dm³/s, należy tak zaprojektować i budować, aby możliwe było jednoczesne jej pobieranie z dwóch sąsiednich hydrantów zewnętrznych.

Przyjmując wydajność hydrantu DN 80 równą 10 dm³/s, łatwo wyliczyć, że przy poborze wody z dwóch hydrantów ich łączna nominalna wydajność wyniesie zaledwie 20 dm³/s. Tym samym zapisy w załączniku do rozporządzenia (opublikowane w tej formie po raz pierwszy w roku 1964) określające wydajność wodociągu wymaganą dla większych jednostek osadniczych na poziomie 40 i 60 dm³/s (tab. 2) są w praktyce zapisami martwymi.

Inny niefortunny zapis dotyczy wymagań dla wodociągów, które służą nie tylko do celów przeciwpożarowych: przyjęto bezkrytycznie za rozporządzeniem z 2003 r., że taki wodociąg powinien mieć wydajność łączną zapewniającą pokrycie potrzeb przeciwpożarowych, towo-gospodarczych ograniczonych do 15% oraz przemysłowych ograniczonych do niezbędnej obsługi urządzeń technologicznych. Zapis ten pojawił się po raz pierwszy w normie PN-B-02864:1971, jednak odnosił się wyłącznie do zakładów pracy.

To ograniczenie zostało zniesione rozporządzeniem z 2003 r. i przeniesione do przepisu aktualnie obowiązującego. W zakładach pracy możliwe jest ograniczenie w razie wystąpienia pożaru poboru wody na cele bytowo-gospodarcze i produkcyjne poprzez wprowadzenie odpowiednich procedur organizacyjnych. Jednak takie działania są na ogół niewykonalne w przypadku jednostek osadniczych. Cytowany zapis podważa w praktyce każdy negatywny wynik próby hydrantowej uzyskany w warunkach mniej korzystnych niż podane w rozporządzeniu.

Natomiast stworzenie takich warunków na czas trwania próby i ich udokumentowanie jest w większości przypadków niemożliwe. Wodociąg zlokalizowany na terenie jednostki osadniczej, zaprojektowany i eksploatowany w oparciu o założenie ograniczonego poboru wody na pozostałe cele, nie dawałby gwarancji spełnienia wymagań pożarowych z wyjątkiem kilku godzin nocnych w ciągu doby, i to nie w każdej jednostce osadniczej.

Podtrzymanie wymagań dla średnic przewodów sieci wodociągowej przeciwpożarowej za zmianą Az1 do normy PN-B-02863:1997 jest słusznym krokiem. Należałoby jednak rozważyć, czy wobec perspektywy coraz szerszego zainteresowania przedsiębiorstw wodociągowych modelami hydraulicznymi sieci wodociągowych nie wprowadzić nowelizacji dopuszczającej ocenę możliwości poboru wody do celów zewnętrznego gaszenia pożaru oraz doboru średnic rurociągów na podstawie analizy pracy modeli. W tym przypadku konieczne byłoby opracowanie kryteriów dla takiej oceny.

Cytowane rozporządzenie na pewno przyczyniło się do uporządkowania i uwspółcześnienia wymagań  w zakresie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę. Za pozytywne należy uznać między innymi nowelizacje w zakresie wyznaczania wymaganej ilości wody do celów zewnętrznego gaszenia pożaru dla obiektów budowlanych oraz przywrócenie obniżonej wymaganej wydajności wodociągu dla jednostek osadniczych o liczbie mieszkańców do 2 tys.

Do rozwiązania pozostaje przede wszystkim uszczegółowienie zasad wykonywania kontroli istniejących i budowanych sieci wodociągowych przeciwpożarowych, a w szczególności zasad wykonywania próby hydrantowej dla tych sieci w zależności od wielkości jednostki osadniczej.

Literatura

1. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (DzU nr 124, poz. 1030).
2. Ustawa z dnia 31 marca 1934 r. o ochronie przed pożarami i innymi klęskami (DzU nr 41, poz. 365).
3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 lipca 1939 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Opieki Społecznej o urządzeniach publicznych i prywatnych do zaopatrzenia ludności w wodę i usuwania nieczystości oraz specjalnych urządzeniach przeciwpożarowych (DzU nr 75, poz. 506).
4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 czerwca 1964 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego (DzU nr 25, poz. 163).
5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 30 marca 1973 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego (DzU nr 11, poz. 85).
6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 22 stycznia 1993 r. w sprawie szczegółowych zasad przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego, ratownictwa technicznego, chemicznego i ekologicznego oraz warunków, którym powinny odpowiadać drogi pożarowe (DzU nr 8, poz. 42).
7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 stycznia 1999 r. w sprawie określenia szczegółowych wymagań w zakresie przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego, ratownictwa technicznego, chemicznego, ekologicznego lub medycznego oraz warunków, jakim powinny odpowiadać drogi pożarowe (DzU nr 7, poz. 64).
8. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (DzU nr 121, poz. 1139).
9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DzU nr 121, poz. 1138).
10. PN-B-02864 Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie. Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne. Zasady obliczania zapotrzebowania wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru.
11. PN-B-02863 Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie. Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne. Sieć wodociągowa zewnętrzna przeciwpożarowa ze źródłem zasilania oraz rozmieszczenie hydrantów zewnętrznych– wymagania.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!