Przydomowe oczyszczalnie śieków są alternatywą dla szamb i drogiego wywozu ścieków wozami asenizacyjnymi. Na terenach o rozproszonej zabudowie są alternatywą dla budowy długich i drogich sieci kanalizacyjnych. Wprawdzie budowa przydomowej oczyszczalni też kosztuje, ale jej eksploatacja jest o wiele tańsza niż odprowadzanie ścieków siecią kanalizacyjną do odległej oczyszczalni lub wywóz ścieków z szamba.
Okres zwrotu kosztów budowy i eksploatacji oczyszczalni przydomowej w porównaniu do budowy i eksploatacji szamba uzależniony jest od rodzaju zastosowanej technologii i wynosi ok. 5 lat. Na budowę czyszczalni można otrzymać preferencyjny kredyt lub dotację. Budowa szamba jest wprawdzie tania inwestycyjnie, ale droga w eksploatacji. Czteroosobowa rodzina w domu jednorodzinnym przeciętnie co dwa tygodnie wypełnia szambo o pojemności 8 m3. Koszt wywozu tych ścieków to ok. 150 zł, zatem roczna eksploatacja szamba kosztuje ok. 2,5 tys zł.
Procedura
Doborem technologii i montażem przydomowej oczyszczalni ścieków oraz wypełnieniem procedur zajmują się doświadczone firmy. Dla inwestorów będących osobami fizycznymi, prowadzących własne gospodarstwo domowe lub rolne (niebędące przedsiębiorstwem) i tylko korzystających z wód, procedura jest prosta i wymaga zgłoszenia, a nie pozwolenia. Przed przystąpieniem do wyboru technologii należy sprawdzić w urzędzie gminy lub starostwie, czy w warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dopuszcza się budowę oczyszczalni. Jej projekt powinien przygotować specjalista po zapoznaniu się z rzeczywistymi warunkami gruntowo-wodnymi na terenie działki i, w razie potrzeby, po wykonaniu testów perkolacyjnych (przepuszczalności gruntu).
Następnie w urzędzie gminy lub starostwie należy złożyć wniosek zgłoszenia budowy, który zawiera m.in.: projekt oczyszczalni, mapkę działki z naniesionym usytuowaniem, dokument stwierdzający prawo do dysponowania nieruchomością, opinię lub potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia oczyszczalni wydane przez wydział ochrony środowiska. Jeśli oczyszczone ścieki będą odprowadzane do wód powierzchniowych, należy także dołączyć: zgodę właściciela tych wód na wpuszczenie oczyszczonych ścieków, zgodę właścicieli gruntów na przeprowadzenie rur przez ich teren i operat wodno-prawny.
Jeśli urząd nie zgłosi zastrzeżeń w ciągu 30 dni od potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia, można budować oczyszczalnię. Zakończenie budowy i rozpoczęcie eksploatacji należy zgłosić w tym samym miejscu. W momencie przyjęcia zgłoszenia urząd powinien określić w piśmie potwierdzającym warunki eksploatacyjne urządzeń, a zwłaszcza miejsce zrzutu osadów ściekowych, sposób ich odbioru od właściciela urządzenia oraz zasady kontroli eksploatacji.
Technologie oczyszczania
Wybierać można sposród kilku rodzajów przydomowych oczyszczalni ścieków i różnych konfiguracji instalacji. Można wśród nich wyodrębnić następujące technologie:
- z drenażem rozsączającym,
- z filtrem piaskowym,
- z filtrem gruntowo-roślinnym,
- ze złożem biologicznym,
- z komorą osadu czynnego.
Wybór technologii powinien uwzględniać wielkość działki i rodzaj gruntu. Powierzchnia działki musi być dostosowana do wielkości zużycia wody i powstających ścieków. Inne technologie mogą być stosowane na gruntach przepuszczalnych, inne na nieprzepuszczalnych i o wysokim poziomie wód.
W oczyszczalniach przydomowych powszechnie stosowana jest technologia beztlenowo-tlenowa. Jej pierwszy etap przebiega w osadniku gnilnym, w którym ścieki są wstępnie podczyszczane. Związki lżejsze, głównie oleje i tłuszcze, wypływają na powierzchnię i formują kożuch, a cięższe opadają na dno i tworzą osad. Z osadu w wyniku procesów biologicznych powstają związki rozpuszczalne (które wraz z wodą przechodzą do następnego etapu oczyszczania) i substancje nierozpuszczalne pozostałe na dnie osadnika. Te nierozpuszczalne osady należy usuwać wozem asenizacyjnym, ale przewałnie tylko raz na rok.
