Dobierając centralę klimatyzacyjną do określonych warunków, klienci szukają takiego rozwiązania, które swoimi parametrami jest najbardziej zbliżone do ich oczekiwań. Niektórzy producenci oferują wykonanie central o nietypowych gabarytach i konfiguracji, dostosowanych do indywidualnych wymagań projektu. Jednak większość proponuje centrale w wykonaniach podstawowych, zwłaszcza wentylacyjne o małych i średnich wydajnościach. Największa oferta obejmuje centrale klimatyzacyjne o średnich i dużych wydajnościach, które produkowane są w różnych wariantach wykonania w zależności od miejsca montażu: mamy wariant zewnętrzny i wewnętrzny oraz pionowy i poziomy, a także podwieszany. Wewnętrzne montuje się w specjalnych maszynowniach, a zewnętrzne przeważnie na dachu, wyposażone w obudowę skutecznie chroniącą przed wpływem warunków atmosferycznych.
Oferowane są również wykonania specjalne, m.in. centrale basenowe z konfiguracją dostosowaną do wentylacji basenów i ze zintegrowanym układem chłodniczym i automatyką, odporne na korozję i działanie wilgoci oraz związków chloru. Z kolei centrale higieniczne przeznaczone są do klimatyzacji pomieszczeń o wysokich wymaganiach higienicznych, jak np.: sale operacyjne, laboratoria, pomieszczenia w zakładach farmaceutycznych, elektronicznych i optycznych. W tych centralach wszystkie elementy są umiejscowione i zamontowane tak, aby uzyskać możliwość stałej kontroli ich czystości i mycia oraz dezynfekcji. Natomiast centrale w wykonaniu przeciwwybuchowym przeznaczone są do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem i powinny spełniać wymagania dyrektywy ATEX.
Budowa
Centrale budowane są w oparciu o zestawy kompaktowe (monoblokowe), czyli centrale w jednej obudowie, oraz zestawy modułowe (blokowe, sekcyjne). Konfiguracja modułowa umożliwia zestawianie oddzielnych modułów na miejscu montażu, co czasem decyduje o jej wyborze, gdyż niekiedy niemożliwe jest przetransportowanie dużej monoblokowej centrali do pomieszczenia wewnątrz budynku. Rodzaj i wielkość (wydajność) central zależy od stawianych im zadań, których kolejność związana jest z przyjętą technologią obróbki powietrza.
Filtry
Zadaniem sekcji filtracji jest usuwanie z powietrza zanieczyszczeń – m.in. pyłów, ale też nawet bakterii i wirusów. W zależności od potrzeby stosuje się filtry różnej klasy - począwszy od wstępnych (klasa G), przez dokładne (klasa F), po absolutne (klasy H). Filtry wstępne montuje się przeważnie na wlocie powietrza do centrali, a filtry dokładne na wylocie.
W razie konieczności w laboratoriach montuje się filtry absolutne bezpośrednio przed nawiewnikiem w pomieszczeniu, a z kolei w zakładach gastronomicznych stosuje się tzw. łapacze tłuszczu na wejściach do instalacji wywiewnej. Filtry tłuszczowe to głównie filtry metalowe wychwytujące mgłę olejową. Montowane są bezpośrednio za okapem, czyli w miejscu powstawania mgły olejowej, tak aby nie rozprzestrzeniała się ona po pomieszczeniu i nie przenikała do instalacji.
Wentylatory
Urządzenia montowane w sekcji wentylatorowej nawiewnej i wyciągowej różnią się nie tylko wydajnością i sprężem, ale też poziomem hałasu. W wielu centralach standardem stają się wentylatory z silnikami elektronicznie komutowanymi (EC), o niskich kosztach eksploatacji dzięki wysokiej sprawności (uzyskać można znaczne oszczędności energii w stosunku do konwencjonalnych konstrukcji silników). Ich zaletą jest też możliwość bezstopniowej regulacji obrotów i tym samym łatwe wyregulowanie układu i sterowanie nim. Sterując grupą wentylatorów, można zadawać niezależne parametry dla każdego z nich. Wentylatory EC są też cichsze od starszych konstrukcji.
Odzysk ciepła
Sekcja odzysku ciepła ma za zadanie zredukowanie strat energii „ulatującej” z budynku wraz z wyrzucanym zużytym powietrzem. Odzyskuje się nie tylko ciepło, ale też chłód. Odzysk ciepła może być realizowany na różne sposoby i przy użyciu różnych urządzeń. Najprostszy to recyrkulacja, czyli odzysk ciepła z powietrza wywiewanego w komorze mieszania, gdzie część powietrza zużytego jest zawracana i miesza się z powietrzem świeżym, a następnie takie zmieszane powietrze trafia do pomieszczenia. Stopień mieszania jest regulowany przepustnicą regulacyjną w komorze mieszania. Odzysk ciepła zależy od stopnia zmieszania. O stopniu recyrkulacji decyduje projektant instalacji, komora mieszania musi jednak zapewnić minimalny udział powietrza świeżego, zgodny z wymaganiami zawartymi w normach i przepisach. Jest to najtańszy sposób odzysku energii, ale można go stosować tylko wówczas, gdy powietrze usuwane nie ma niepożądanych lub toksycznych zanieczyszczeń.
Innym rozwiązaniem jest regeneracja. Ten sposób odzysku ciepła z powietrza wywiewanego wykorzystuje wymienniki obrotowe. W zależności od właściwości materiału, z którego zbudowany jest regenerator, możliwy jest odzysk tylko ciepła jawnego lub jawnego i utajonego. Dodatkowy odzysk ciepła z wilgoci umożliwia regenerator z wypełnieniem sorpcyjnym, dzięki temu regeneratory obrotowe osiągają najwyższy stopień odzysku ciepła z powietrza wywiewanego. Są one standardem w centralach o dużych wydajnościach, ale nie stosuje się ich, gdy chce się całkowicie uniknąć mieszania się strumieni powietrza zużytego i świeżego, gdyż w tych wymiennikach ok. 5% powietrza zużytego miesza się ze świeżym.
Z kolei rekuperatory odzyskują ciepło jawne w wymienniku płytowym. Obecnie coraz częściej stosowane są wymienniki przeciwprądowe, w których powietrze zimne i ciepłe przepływa obok siebie w przeciwnych kierunkach, dzięki czemu ma więcej czasu na przekazanie ciepła. Ponadto powietrze zimne na ostatnich odcinkach wymiennika ogrzewa się od najcieplejszego powietrza wywiewanego. Sprawność tych wymienników jest wyższa niż w starszych konstrukcjach krzyżowych. Jednak wymienniki przeciwprądowe mają większe rozmiary niż krzyżowe i większe opory przepływu i tym samym nie zawsze ekonomiczne jest ich zastosowanie, zwłaszcza przy dużych wielkościach strumieni powietrza. Oferowane są też centrale z wymiennikami z cieczą pośrednią – obiegowy czynnik pośredniczący odbiera ciepło z wymiennika zainstalowanego w strumieniu powietrza usuwanego i przekazuje je do drugiego wymiennika w strumieniu powietrza nawiewanego. Obieg czynnika wymusza pompa obiegowa.
Zaletą tego rozwiązania jest to, że nie ma żadnej możliwości mieszania się strumieni powietrza świeżego z powietrzem zużytym, co w niektórych obiektach ma bardzo istotne znaczenie. Odzysk ciepła z powietrza usuwanego możliwy jest również za pomocą rurki ciepła, czyli dzięki cyrkulacji łatwo parującej cieczy. W tym rozwiązaniu ciecz odbiera ciepło (paruje) w części wymiennika usytuowanej w strumieniu powietrza usuwanego, a następnie przekazuje je (skrapla się) do części wymiennika usytuowanej w strumieniu powietrza nawiewanego. Podstawową zaletą tego odzysku jest to, że strumienie powietrza usuwanego i świeżego nie mieszają się.
