Jakość kształcenia inżynierów w Polsce – debata

Poziom kształcenia w szkołach wyższych

• J. Kosieradzki: W dyskusjach dotyczących kształcenia technicznego w Polsce pojawiają się głosy o potrzebie podnoszenia poziomu kształcenia. Wskazuje się, że inżynierowie mają m.in. za mało praktyk i podczas studiów brakuje im szerszej styczności z wiedzą praktyczną. Państwowa Komisja Akredytacyjna oceniała uczelnie techniczne, w tym kierunek inżynieria środowiska. Jak wypadła ta ocena?

A. Królikowski: Wizytowane i oceniane były wszystkie uczelnie z kierunkiem nauczania inżynieria środowiska poza nielicznymi wyjątkami, tj. szkołami, które dopiero zaczęły kształcić i nie miały jeszcze absolwentów. Obecnie trwa druga tura tych ocen, której wyniki poznamy jeszcze w tym roku. Inżynieria środowiska prowadzona jest na 43 uczelniach. 38 z nich to szkoły publiczne – politechniki i wyższe szkoły zawodowe, z czego 33 to uczelnie techniczne, a 5 – przyrodnicze. Mamy też 5 uczelni niepublicznych.

Przeprowadzone wizytacje i oceny wykazały dobry obraz stanu kształcenia na tym kierunku. Wyróżniono Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Poznańskiej oraz Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej. Pod uwagę brane były też wydziały na Politechnikach Wrocławskiej i Gdańskiej. Na tym kierunku studiuje ogółem 25 tys. studentów, 65% z nich na studiach stacjonarnych, a ok. 1/3 na niestacjonarnych. To dobra proporcja, gdyż nie ulega wątpliwości, że na studiach stacjonarnych kształci się lepiej.

Tylko jedna uczelnia, tj. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, otrzymała ocenę negatywną – kierunek ten został zamknięty, a następnie powołany od nowa. Były też dwie oceny warunkowe, które po uwzględnieniu przez uczelnie naszych uwag zostały poprawione na pozytywne. O jednym przypadku powiem szerzej później. Inżynieria środowiska to kierunek zamawiany przez ministerstwo, dlatego uruchamiany jest w kolejnych szkołach. Jednak składane wnioski zawierają istotne mankamenty i o ile uczelniom udaje się zorganizować kadrę, wprawdzie czasami bardziej pod względem ilości, a nie jakości, to brakuje im przede wszystkim bazy laboratoryjnej. Dodatkowo ich plany studiów nie zawsze uwzględniają aktualne potrzeby.

Mamy standard kształcenia, który obejmuje przedmioty w minimalnej liczbie godzin i część szkół uważa, że to minimum wystarczy. Mankamentem tych planów jest też mała liczba przedmiotów do wyboru, uwzględniających m.in. wymagania PIIB w kwestii uzyskiwania uprawnień budowlanych. Istotnym mankamentem obecnego kształcenia jest też to, że studia I stopnia trwają 7 semestrów, a II stopnia 3 semestry i całość powinna się zamknąć w 5 latach. Brakuje zatem czasu i ostatni semestr studiów I stopnia jest na uczelniach w różny sposób skracany.

J. Bylicki: Kłopoty z kadrą i brak laboratoriów to rzeczywiście zauważalne problemy. Kierunki techniczne nie mogą być nauczane tak jak humanistyczne. Uczelnie niechętnie wydają pieniądze na laboratoria, gdyż mają inne, bardziej palące potrzeby.

A. Królikowski:Laboratoria są kosztowne i uczelnie różnie ten problem rozwiązują. Np. jedna ze szkół niepublicznych, zanim wystąpiła z wnioskiem o uruchomienie kierunku budownictwo, sprawdziła, ilu absolwentów szkół średnich ubiegających się o miejsce na inżynierii lądowej nie jest przyjmowanych z uwagi na ograniczone możliwości Politechniki Warszawskiej, po czym zrobiła rozeznanie, czy laboratoria Instytutu Techniki Budowlanej są zaangażowane w kształcenie. Dopiero odpowiedzi na oba pytania zdecydowały, że uczelnia uruchomiła ten kierunek.

Ale zdarzają się też działania nieracjonalne, np. proponuje się pracownikom jednej uczelni wejście do minimum kadrowego drugiej, z nadzieją, że pracownicy ci, pełniący często różne funkcje, w tym dyrektorów instytutów, udostępnią swoją bazę laboratoryjną. W efekcie nowa uczelnia staje się natychmiast konkurencją dla macierzystej szkoły wykładowcy. Istnieje też, wprawdzie ograniczona, baza laboratoryjna firm wykonawczych. W budownictwie tych laboratoriów jest więcej, a w inżynierii środowiska mniej. Są one również wykorzystywane w procesie kształcenia.

J. Bylicki:Dzięki wykorzystaniu zaplecza technicznego wielu firm – producentów urządzeń i materiałów studenci mogą zapoznać się z nowoczesnymi urządzeniami i ich praktycznym wykorzystaniem. Takie rozwiązanie sprawdza się w praktyce.

A. Królikowski:Dodajmy też, że wielu studentów jednocześnie pracuje i w kontekście praktyk jest to zjawisko pozytywne.

K. Szulborski:Komisja Kwalifikacyjna Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa skierowała ankiety do 57 szkół, państwowych i niepublicznych – politechnik, wyższych szkół zawodowych i uniwersytetów – by dowiedzieć się, jak wygląda nauczanie techniczne w Polsce – kto, czego i jak naucza. 38 z tych szkół prowadzi inżynierię środowiska. Otrzymaliśmy liczne odpowiedzi, w tym treści i propozycje programowe, co jest tym ważniejsze, że wcześniej uczelnie państwowe, a szczególnie politechniki, niechętnie udzielały takich odpowiedzi. Analizujemy obecnie te informacje i do końca roku powinniśmy mieć pełny obraz stanu naszego kształcenia technicznego. Łatwo zauważyć, że zarówno na uczelniach państwowych, jak i niepublicznych likwidowane są przedmioty inżynierskie, zawodowe. Przykładowo na niektórych wydziałach projektowanie konstrukcji żelbetowych ograniczono do zaledwie 2 godzin podczas tylko jednego semestru.

Z naszych rozmów z dziekanami wydziałów inżynierii środowiska wynika, że nie przygotowują oni w pełni swoich absolwentów do pracy na rzecz budownictwa, rozmijając się w pewnym stopniu z zapotrzebowaniem polskiej gospodarki. Dziekani proponują m.in. udział PIIB w studiach specjalistycznych i podyplomowych, a także w przygotowaniu kandydatów do uzyskania uprawnień budowlanych. W prowadzeniu kursów i studiów uzupełniających widzę też wielką rolę dla stowarzyszeń branżowych. Zdecydowanie większy nacisk należy położyć na uzupełnianie wiedzy z zakresu przedmiotów zawodowych i projektowania.

Sytuacja kadrowa uczelni nie jest najlepsza, np. na Politechnice Warszawskiej gros profesorów zwyczajnych odchodzi w tym roku na emeryturę i niektóre wydziały, np. architektury, mogą stracić prawo do nadawania stopni i tytułów naukowych. Na kształcenie wpływa trudna sytuacja finansowa i w konsekwencji cięcia programowe. Na spotkaniach z dziekanami podnosimy problem redukcji przedmiotów projektowych i zwracamy uwagę, że powinni ich nauczać uprawnieni inżynierowie, przygotowywani również przez izby i stowarzyszenia zawodowe – same uczelnie nie dadzą finansowo rady. Bardzo mnie niepokoi ta sytuacja szkolnictwa publicznego, a o tym, co się dzieje w uczelniach niepublicznych, będę mógł powiedzieć szerzej za ok. pół roku.

Wracając do inżynierii środowiska, zapytaliśmy dziekanów, jaką mieliby propozycję podziału tej megaspecjalności. W odpowiedzi nie zaproponowano nam prostego podziału, np. na gaz, klimatyzację, ogrzewanie czy inne media, lecz zupełnie inne. Propozycji w tej sprawie oczekujemy również od stowarzyszeń i izb, powinniśmy je otrzymać do momentu wznowienia prac nad prawem budowlanym.

Gdy nadajemy uprawnienia budowlane, musimy mieć pewność, że dany inżynier ma wiedzę, kompetencje i umiejętność kierowania zespołem. Jednak obecnie trudno mówić o jakichkolwiek praktykach na uczelniach i poza nimi. Likwidowane są zajęcia laboratoryjne i praktyczne, a ambicją niektórych rektorów jest, by uczelnie politechniczne, czyli o wszechstronnym przygotowaniu zawodowym, przepoczwarzać w uniwersytety rangi międzynarodowej, kosztem rozbudowy laboratoriów i tworzenia bazy technicznej.

J. Kosieradzki: Czy jest szansa, że podczas dzisiejszej dyskusji uda nam się sformułować wnioski, co i kto może i powinien w tej sprawie zrobić?

K. Szulborski: Moim zdaniem istotnym działaniem w tej kwestii jest analiza programów nauczania. Co cieszy, mamy zrozumienie dla naszej pracy także wśród członków Państwowej Komisji Akredytacyjnej. Do egzaminów na uprawnienia budowlane podchodzą absolwenci uczelni niepublicznych oraz kierunków „mieszanych” (absolwenci studiów inżynierskich na jednej uczelni, a magisterskich na innej, często jeszcze na innym kierunku). Jednak decyzje o dopuszczeniu do egzaminu i nadaniu uprawnień powinny być podejmowane indywidualnie. Odpowiedzialni są za nie przewodniczący okręgowych komisji kwalifikacyjnych.

A. Królikowski: Przykładowo absolwenci kierunku ochrona środowiska szybko zapisują się na studia drugiego stopnia na inżynierię środowiska, gdyż ukończenie ochrony środowiska nie gwarantuje prawa ubiegania się o uprawnienia budowlane. Z kolei Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego dąży do zmniejszania liczby kierunków technicznych i przygotowany przez nie projekt rozporządzenia − który na szczęście trafił do kosza − przewidywał tych kierunków tylko osiem, zamiast obecnych 23.

J. Kosieradzki: Takie propozycje ministerstwa budzą zdziwienie. Przecież zainteresowanie studiami technicznymi rośnie.

A. Królikowski: W grudniu w jednej z gazet codziennych ukazała się wypowiedź pani minister, w której inżynierię środowiska zakwalifikowała ona do nauk przyrodniczych. Myślałem, że to zwykłe przejęzyczenie, ale projekt wspomnianego rozporządzenia świadczył o świadomym działaniu. Wywołało to protesty dziekanów i Komitetu Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk.

Jeśli chodzi o uniwersytety, uważam, że prowadzenie na nich kształcenia technicznego to, delikatnie mówiąc, nieporozumienie. Podam wcześniej sygnalizowany przykład. W Opolu na wydziale przyrodniczo-technicznym funkcjonuje kierunek inżynieria środowiska. Podczas wizytacji okazało się, że studenci zamiast ćwiczeń projektowych mają konwersatoria. To tak, jakby opowiadać komuś kolorowy film! Studenci nie prowadzą żadnej działalności projektowej. Uczulałem nawet kolegów z opolskiej Izby, że powinni odrzucać wnioski o dopuszczenie do egzaminu na uprawnienia budowlane takich absolwentów. Jednak część tych absolwentów mogłaby w takim wypadku wystąpić do sądu i z Izbą wygrać.

K. Szulborski: Podam jeszcze jeden przykład. Do komisji kwalifikacyjnej zgłosił się absolwent uniwersytetu i po dłuższej dyskusji poprosiłem go, by przesłał nam choćby jeden swój projekt wykonany w czasie studiów. Minęły dwa lata, a ja wciąż czekam na odpowiedź. Na uniwersytetach nie ma zajęć projektowych, gdyż nie ma ich kto prowadzić – brakuje tam kadr.

Uprawnienia budowlane

K. Latoszek: Taki brak przygotowania wyklucza możliwość ubiegania się o uprawnienia budowlane. Ale jeśli chodzi o ich nadawanie, to przepisy mówią wyraźnie, że mamy obowiązek dopuszczenia do egzaminu absolwenta inżynierii środowiska, czy to politechniki, czy uniwersytetu, jeśli ma on prawidłowo udokumentowaną praktykę. Gdybyśmy go nie dopuścili, gdyż naszym zdaniem ukończył niewłaściwe studia, przegralibyśmy sprawę w sądzie i jeszcze narazimy się na żądanie odszkodowania z powodu utraconych przez tego absolwenta przychodów.

Natomiast w sprawie podziału inżynierii środowiska na specjalności padały różne propozycje. Jak wspomniano, przedstawiciele Izby spotkali się z dziekanami większości wydziałów inżynierii środowiska w sprawie standardów nauczania. Doszliśmy do etapu uzgodnień i stanęło na tym, że uczelnie same zaproponują wskazany ich zdaniem podział. Jednak do dziś tego nie uczyniły.

A. Królikowski: Może zrobią to przy okazji wejścia w życie nowej ustawy o szkolnictwie wyższym, zgodnie z którą uczelnie będą musiały same tworzyć programy nauczania i plany studiów.

K. Latoszek: Ta megaspecjalność – inżynieria środowiska – powstała w 1995 r., ale chyba nikt nie wie, z jakich przyczyn. Stwierdzić można, że panowała wtedy swego rodzaju moda, by udzielać uprawnień w szerokich zakresach i dużych specjalnościach. Wcześniej panowały inne zasady, prawo stanowiło np., że osobie, która odbyła praktykę w ramach określonych sieci czy instalacji, można było wydać uprawnienia tylko w tym zakresie. Kto odbył praktykę związaną z gazem, otrzymywał uprawnienia tylko z gazem związane. Dzisiaj jest inaczej, zdarzają się przypadki, gdy przy podpisywaniu dokumentów ręce nam trochę drżą, jeśli ktoś pracował 2 lata tylko w firmie wodociągowej, a uzyskuje uprawnienia w pełnym zakresie tej specjalności… Jednak prawo jest prawem.

Podsumowując naszą ocenę poziomu wiedzy dzisiejszych studentów, chciałbym podkreślić, że jest on bardzo różny. Stwierdzamy w komisji, że nie zawsze zależy on od uczelni, istotna jest m.in. właśnie możliwość odbycia praktyki – gdzie, w jakiej firmie, na jakiej budowie, z jakim zakresem robót. Ważne, co inżynier w ramach tej swojej pierwszej pracy wykonywał – są przypadki, że np. przez cały jej okres nadzorował wykonanie tylko jednej, mało znaczącej czynności. Dużo lepiej wygląda sytuacja w przypadku uprawnień do projektowania – niezależnie w jakich firmach, większych czy małych, inżynierowie rzeczywiście zdobywają cenną wiedzę, potrafią ją później lepiej przełożyć na praktykę i są lepiej przygotowani niż wykonawcy.

K. Szulborski: Dlaczego tak bardzo nas interesują te programy nauczania? Po pierwsze, z punktu widzenia wszystkich komisji kwalifikacyjnych w Izbie zależy nam na jakości kształcenia. Ale inną kwestią jest ograniczenie dostępu do pełnych uprawnień budowlanych absolwentom studiów 1. stopnia, tu Izba miała pewien dylemat. Po analizach programów kształcenia w 9 dyscyplinach chciałbym w imieniu władz Komisji Kwalifikacyjnej poinformować, że występujemy o przywrócenie tym absolwentom pełnych uprawnień wykonawczych.

Natomiast jeśli chodzi o pełne uprawnienia projektowe i wykonawcze, obserwujemy niedosyt programowy kształcenia na studiach 2. stopnia. Programy studiów magisterskich są nieklarowne w kwestiach zawodowych. Uczelnie albo nie mają kadry, albo środków, i nie wykorzystują w pełni tych 3–4 semestrów studiów. Ponieważ po wejściu w życie nowej ustawy o szkolnictwie wyższym znikną wszelkie standardy ministerialne, uczelnie i PKA czeka ogromna praca. Z obawą przyglądam się tym zmianom, gdyż nie wiadomo, w jakim kierunku one pójdą. Istnieje np. wyższa uczelnia, która przyjęła na 1. rok 250 studentów i nie ma żadnego własnego profesora.

A. Królikowski: Na potwierdzenie tych słów wystarczy chociażby wymienić kilka przedmiotów obowiązkowych na studiach magisterskich 2. stopnia, których związek z uprawnieniami jest dosyć daleki. Te obowiązkowe przedmioty to m.in.: statystyka, chemia środowiska, planowanie przestrzenne czy technologie proekologiczne.

K. Latoszek: Dodam, że Izba przygotowała swoją propozycję w tej sprawie, w której wyróżnia przedmioty specjalnościowe i przedstawia konkretne propozycje godzinowe.

Polscy inżynierowie w Europie

J. Kosieradzki: A jak prezentują się polscy młodzi inżynierowie na tle absolwentów w innych krajach UE?

K. Szulborski: Nie jest źle. Krajowa Komisja Kwalifikacyjna dopuszcza również do pracy w Polsce inżynierów z UE i Szwajcarii, dlatego z pełną odpowiedzialnością stwierdzam, że od poziomu zagranicznych inżynierów jak na razie nie odstajemy. Oczywiście kadra naukowa chciałaby, by ten poziom był jak najwyższy, jednak wszyscy zauważamy niestety, że ograniczenie matur z matematyki kładzie się cieniem na nauczaniu przedmiotów technicznych.

Wczoraj na przykład przeprowadzałem na uczelni egzamin z projektowania konstrukcji, na którym było równanie z dwiema niewiadomymi i 90% studentów miało z nim problemy. Sam mam na swojej uczelni studentów z Azji i Stanów Zjednoczonych i na ich tle wypadamy dobrze, również w porównaniu ze studentami z Europy Zachodniej. Mamy dobre przygotowanie językowe, znajomość internetu i metod komputerowych, a trochę gorzej jest z praktycznym nauczaniem przedmiotu.

K. Latoszek: Te osoby, które odbywają praktyki za granicą, głównie w Wlk. Brytanii, przedkładają zwykle bardzo pochlebne opinie o swojej pracy. Można na tej podstawie wnioskować, że ich praca jest ceniona, potrafią się oni tam odnaleźć i często zajmują stanowiska kierownicze.

A. Królikowski: Potwierdzam te dobre opinie. Podczas 1. zjazdu inżynierów polskich działających za granicą, który odbył się 8–10 września ub.r., uczestniczyłem w panelu dotyczącym kształcenia i słuchałem wypowiedzi Polaków, którzy kształcą, a także zatrudniają za granicą innych Polaków, i opinia o naszych absolwentach była pozytywna. Generalnie można stwierdzić, że polscy inżynierowie są dobrze wykształceni, brak im tylko dwóch drobnych cech, których chyba studia nie rozwijają, a mianowicie kreatywności i innowacyjności.

Szef angielskiej firmy, Polak, który zatrudnia tylko polskich inżynierów, stwierdził, że jeśli w ciągu tygodnia pracownik nie przyjdzie do niego z jakimś pomysłem, który nawet może się później okazać nie do zrealizowania, to znaczy, że przez ten tydzień nic nie robił. Tam praca polega na myśleniu, natomiast oczywiście realność i przydatność pomysłów jest sprawdzana później.

Na wielu naszych uczelniach poszczególne przedmioty wykładane są w języku angielskim, nie ma jednak całych programów studiów w tym języku. Mogłyby się one na niektórych uczelniach pojawić, gdyby było na nie zapotrzebowanie obcokrajowców, chcących u nas studiować. Jest to jednak jak na razie kwestia przyszłości.

J. Bylicki: Sądzę, że innowacyjności też można nauczyć, są odpowiednie metody i może warto je wprowadzać w ramach poszczególnych przedmiotów projektowych. Rozmawiamy głównie o inżynierach, ale warto też szerzej spojrzeć na wykształcenie zawodowe, które trochę u nas szwankuje, myślę tu o robotnikach, którzy muszą wykonać tę pracę, którą inżynierowie wymyślą. Brak tu pewnego fundamentu w postaci solidnej wiedzy, jak i struktury przekazywania tej wiedzy.

K. Latoszek: Jak już wspominaliśmy, kiedy nowa ustawa o szkolnictwie wyższym zacznie obowiązywać, a będzie to w listopadzie, uczelnie będą same kształtowały plany studiów. Liczymy, że szczególnie uczelnie tzw. akademickie, mające prawo do nadawania stopni naukowych, będą chciały uwzględnić sugestie Izby, ale co z innymi? Jeśli nie będzie ministerialnych standardów nauczania, niektóre szkoły mogą dojść do wniosku, że „hulaj dusza, piekła nie ma”. Ciekawe, jak to zostanie uregulowane, nie tyle w przepisach ustawowych, co wykonawczych.

Jak będą kształtowane plany studiów na uczelniach niepublicznych, z których pięć prowadzi również inżynierię środowiska, i jak będą traktowane wyższe szkoły zawodowe, które też mają ten kierunek?

Dokształcanie

J. Kosieradzki: Jak Panowie sądzą, w jaki sposób skłonić inżynierów do podnoszenia swoich kwalifikacji?

J. Bylicki: PZITS, w tym warszawski oddział, prowadzi różne formy dokształcania, poczynając od seminariów tematycznych, prezentacji nowych technologii aż do kursów przed egzaminem na uprawnienia budowlane. Próbujemy uruchomić centrum kształcenia ustawicznego, bo taka instytucjonalna formuła umożliwi nam nie tylko formalne potwierdzanie odbytego szkolenia, ale także wypracowanie metodyki działania w zakresie dokształcania poprzez instytucjonalizację placówki. Przewidujemy, że takie centrum pozwoli nam zgromadzić najlepszych wykładowców i wypracować optymalne formy kształcenia, także dzięki nawiązaniu współpracy z podobnymi placówkami zagranicznymi.

Czy zostanie to podchwycone przez inne stowarzyszenia branżowe i znajdzie aprobatę Izb Inżynierskich? To kolejny krok, aby je do tego przekonać. Egzaminy na uprawnienia to oddzielny problem i tu uważam, że jednak warto przyjąć model, w którym inżynier nie musi zdawać egzaminów, a podstawą nadania mu uprawnień jest udokumentowana i zweryfikowana praktyka. Oczywiście po uzyskaniu uprawnień inżynier powinien się wykazać aktywnością w poszerzaniu wiedzy i uczestnictwem w szkoleniach, by być na bieżąco z postępem technologicznym. O aktywności świadczyłyby zebrane np. w ciągu roku punkty.

Obecnie inżynier po skończeniu studiów często zostaje z wiedzą, którą wyniósł z uczelni. Poszerzają ją ewentualnie firmy, jeśli uda im się dotrzeć do niego z informacją o jakiejś nowości technicznej. Nie zapominajmy też o prasie branżowej, która w praktyce jest motorem postępu. Jednak wiedza podstawowa naszego inżyniera zatrzymuje się zwykle na poziomie szkolnym. W Zrzeszeniu prowadziliśmy wcześniej seminaria dla projektantów, ale obecnie brakuje nam środków na takie działania, mimo że nasi członkowie prowadziliby takie szkolenia nieodpłatnie, w ramach działalności statutowej, gdyż samo wynajęcie sali to duży koszt.

J. Kosieradzki: Może powinniśmy wrócić do specjalizacji inżynierskich? Swego czasu skutecznie zmuszały one inżynierów do dokształcania się.

K. Latoszek: Dużo się ostatnio mówi w naszym środowisku o dokształcaniu. Padają różne propozycje, np. by inżynier miał obowiązek odbycia 1 szkolenia w roku lub 3 w ciągu 5 lat.

A. Królikowski: Zorganizowanie specjalnych studiów podyplomowych pod kątem uprawnień, finansowanych przez samych uczestników, jest dość trudne, choć oczywiście nie niemożliwe. W grę wchodzą dwa poziomy nauki: studia podyplomowe oraz kursy podyplomowe. Różnicę między nimi określa liczba godzin (do 250 godz. mówimy o kursie, powyżej – o studiach). Jest jeszcze jeden problem, o którym warto wspomnieć, mianowicie działalność w zawodzie, która nie wymaga żadnych uprawnień – tą sprawą szczególnie interesował się w swoim czasie Oddział Wielkopolski PZITS.

Wydaje się właściwe, by operatorzy oczyszczalni i stacji uzdatniania wody uzyskiwali również jakieś uprawnienia, bo przecież ich praca jest niezwykle ważna zarówno z technicznego, jak i zdrowotnego punktu widzenia, a nawet bezpieczeństwa nas wszystkich. Wystarczy wyobrazić sobie, że pracownik stacji uzdatniania wody doda do niej za dużo chemikaliów. Ale niestety dopóki nie zostanie to usankcjonowane prawnie, w tej materii nic się nie zmieni.

K. Latoszek: Projektant musi być na bieżąco, musi znać nowe technologie i przepisy, natomiast kierownik budowy, wykonawca, ma zrealizować prace zgodnie z tym projektem. Jeśli cokolwiek zrobi inaczej, to wprowadzi istotną zmianę w projekcie. Kiedyś liczyło się, że ktoś miał własne pomysły, teraz przy realizacji lepiej nie myśleć za projektanta, bo nie dość, że nie jest to opłacalne, również finansowo, to po prostu przeszkadza.

A. Królikowski: Skupiamy się na projektowaniu i wykonawstwie, a swego rodzaju ziemią nieodkrytą jest eksploatacja – nikt nie przygotowuje pracowników do wykonywania tego zadania, również uczelnie techniczne, których plany studiów analizowałem. Jest to o tyle ważne, że projektowanie czy wykonawstwo trwa kilka lat, a eksploatacja – kilkadziesiąt.

J. Bylicki: Brakuje np. zintegrowania tych wszystkich zaświadczeń kwalifikacyjnych typu D i E, włączenia w program studiów. Są one w tej chwili wymagane od specjalistów, którzy się zajmują eksploatacją, choć ci nie mają wymaganej wiedzy na ten temat, i wszystko sprowadza się do krótkiego kursu, a podczas egzaminu do podania odpowiedzi na pytania, które na kursie padły. Ktoś, kto chciałby np. zdobyć uprawnienia energetyczne na kotły powyżej 50 kW, odpowie na pytania i dostanie stosowne zaświadczenie, a nie musi się wykazać żadnymi kwalifikacjami.

K. Latoszek: W 2005 r. zmieniono Prawo budowlane i nie pozwolono inżynierom zdobywać uprawnień bez ograniczeń, a technicy zostali pozbawieni możliwości uzyskania uprawnień. Mówi się teraz o przywróceniu poprzedniego stanu, stowarzyszenia się o to upominają i wszyscy przyznają im rację, jednak jak do tej pory nic się w tej sprawie nie zmieniło.

J. Bylicki: Do warszawskiego PZITS zgłosili się kiedyś Anglicy z propozycją, żebyśmy zorganizowali szkolenie zawodowe, które kończyłoby się uzyskaniem świadectwa uznawanego w Wlk. Brytanii i dawało Polakom kwalifikacje do pracy na Wyspach. Ten akurat projekt ostatecznie nie doszedł do skutku, ale widać, że jest takie zapotrzebowanie. Jesteśmy teraz na etapie wstępnych rozmów z niemieckim stowarzyszeniem zainteresowanym otwarciem w Polsce szkolenia zawodowego. Celem Niemców nie jest ułatwienie nam życia, tylko późniejsze ściągnięcie tych wykształconych ludzi do pracy u siebie. Jednak nie wszyscy wyjadą, część zostanie, więc może warto taki pomysł zrealizować. Zobaczymy, jak to się dalej potoczy.

J. Kosieradzki: Dziękuję Panom za udział w dyskusji i proponuję wrócić do niej za parę miesięcy, kiedy m.in. zacznie obowiązywać nowa ustawa o szkolnictwie wyższym.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!