Wentylacja mechaniczna pomieszczeń zagrożonych wybuchem

Zapoczątkowanie spalania wymaga czynnika inicjującego, a paliwo musi mieć kontakt z utleniaczem. Trudniej zainicjować wybuch pyłowy niż gazowy, co spowodowane jest tym, że gaz miesza się samoistnie z powietrzem dzięki procesom dyfuzji, natomiast do wytworzenia chmury pyłowej niezbędne jest wymieszanie. Warunkiem niezbędnym do zaistnienia wybuchu jest jednoczesne występowanie następujących czynników: w przypadku wybuchu gazowego – gaz, powietrze i zapłon, a w przypadku wybuchu pyłowego – pył, powietrze, zapłon, mieszanie i ograniczona przestrzeń.

Granice wybuchowości

Warunkiem wywołania reakcji wybuchowej jest obecność w powietrzu substancji palnej o stężeniu równym co najmniej dolnej granicy wybuchowości oraz źródła zapłonu inicjującego wybuch. Dolna granica wybuchowości oznacza taką wartość stężenia składnika palnego w mieszaninie z powietrzem lub tlenem, powyżej której pod wpływem impulsu energetycznego może wystąpić wybuch (tab. 1). Dolna granica wybuchowości pyłów wynosi np.:

• dla mąki – 40 g/m³,
• dla pyłu drzewnego – 50 g/m³,
• dla węgla kamiennego – 60 g/m³.

Istnieje jeszcze pojęcie górnej granicy wybuchowości, które oznacza taką wartość stężenia składnika palnego w mieszaninie z powietrzem lub tlenem, poniżej której pod wpływem impulsu energetycznego może wystąpić wybuch. Poza stężeniem danej substancji w powietrzu ważnym czynnikiem decydującym o możliwości wybuchu jest temperatura zapłonu. Istnieje również możliwość powstania samozapłonu. Temperatury samozapłonu mieszanin gazowo-powietrznych pod ciśnieniem atmosferycznym mieszczą się na ogół w zakresie 320–670°C, a mieszanin pyłowo-powietrznych w przedziale 260–820°C.

Gwałtowności wybuchu sprzyja ograniczenie przestrzeni. W przypadku pyłów uważa się, że ograniczona przestrzeń jest do zaistnienia wybuchu niezbędna. Na ogół eksplozja atmosfery wybuchowej prowadzi do poważnych strat materialnych, może też spowodować śmierć osób przebywających w zasięgu wybuchu.

Ochrona przed wybuchem

Jeżeli atmosfera wybuchowa zawiera różne rodzaje palnych gazów, par, mgieł lub pyłów, stosuje się środki ochronne odpowiadające największemu potencjalnemu zagrożeniu [4]. Jednym ze sposobów wyeliminowania atmosfery wybuchowej jest stosowanie skutecznej i wydajnej wentylacji. Zadaniem wentylacji pomieszczeń zamkniętych jest zmniejszenie zagrożenia wybuchem, a od jej skuteczności zależy zasięg stref zagrożonych. Celem wentylacji jest więc wyeliminowanie zagrożenia lub przynajmniej, jeśli eliminacja nie jest możliwa, zmniejszenie zasięgu strefy zagrożenia.

Równoczesne stosowanie inertyzacji, tj wprowadzanie do mieszaniny powietrza z substancją palną m.in. gazów obojętnych i pary wodnej, dodatkowo zwiększa bezpieczeństwo. Przykładowo w celu zapobieżenia samozapłonom w silosach zastępuje się powietrze azotem, a w kopalniach węgla kamiennego zagrożenie wybuchem obniżane jest poprzez posypywanie krzemionką pyłu węglowego osiadłego na chodnikach.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych dla budynków [5, 6] w pomieszczeniu zagrożonym wydzieleniem się lub przenikaniem z zewnątrz substancji szkodliwej dla zdrowia bądź substancji palnej w ilościach mogących stworzyć zagrożenie wybuchem należy stosować dodatkową, awaryjną wentylację wywiewną, uruchamianą od wewnątrz i z zewnątrz pomieszczenia, zapewniającą wymianę powietrza dostosowaną do jego przeznaczenia, zgodnie z przepisami o bezpieczeństwie i higienie pracy. Jako zagrożone wybuchem (według zapisów rozporządzenia o bhp [4]) należy rozumieć przestrzenie, w których może wystąpić atmosfera wybuchowa w ilościach wymagających podjęcia specjalnych środków w celu zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy.

Z kolei strefa zagrożenia wybuchem to przestrzeń, w której może występować mieszanina wybuchowa substancji palnych z powietrzem lub innymi gazami utleniającymi, o stężeniu zawartym pomiędzy dolną i górną granicą wybuchowości [7]. Więcej informacji na  temat obliczania wpływu wentylacji na stężenie zanieczyszczeń powietrza w pomieszczeniach znaleźć można w publikacji [2].

Pomieszczenie, w którym może się wytworzyć mieszanina wybuchowa powstała z wydzielającej się takiej ilości palnych gazów, par, mgieł lub pyłów, której wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu przekraczający 5 kPa, określa się jako pomieszczenie zagrożone wybuchem. Wytyczne w zakresie określania przyrostu ciśnienia w pomieszczeniu, jaki mógłby zostać spowodowany przez wybuch, określa załącznik do rozporządzenia MSWiA [7]. Należy zauważyć, że masa palnych par wydzielających się w pomieszczeniu wskutek parowania cieczy z otwartej powierzchni zależy od temperatury w pomieszczeniu oraz prędkości przepływu powietrza nad powierzchnią parowania.

Przy ocenie zagrożenia wybuchem należy uwzględniać najbardziej niekorzystny, niebezpieczny wariant. W razie występowania w pomieszczeniu uruchamianej samoczynnie wentylacji awaryjnej dopuszcza się uwzględnienie jej działania, jeżeli odciągi powietrza znajdują się w pobliżu miejsca przewidywanego wydzielania się gazów i par. Wówczas przyjmowaną do obliczenia przyrostu ciśnienia maksymalną masę substancji palnych można zmniejszyć o „k” razy:

gdzie:
n – ilość (krotność) wymian powietrza w pomieszczeniu przy działaniu wentylacji awaryjnej [s–1],
τ – przewidywany czas wydzielania gazów lub par [s].

Jeśli inwestor, jednostka projektująca lub użytkownik decydujący o procesie technologicznym uzna pomieszczenie za zagrożone wybuchem, nie jest wymagane wykonanie obliczeń przewidywanego przyrostu ciśnienia w pomieszczeniu.

W pomieszczeniu należy wyznaczyć strefę zagrożenia wybuchem, jeżeli może w nim występować mieszanina wybuchowa o objętości co najmniej 0,01 m³ w zwartej przestrzeni [7]. Według zapisów normy PN-EN 1127 i rozporządzenia [4] strefy zagrożone wybuchem, a więc niebezpieczne, klasyfikuje się następująco:

a. miejsca występowania gazów wybuchowych w postaci mieszaniny substancji palnych gazów, par lub mgieł z powietrzem:

• strefa 0 – obejmuje przestrzenie, w których mieszaniny z powietrzem substancji palnych gazów, par, mgieł występują stale, często lub przez długi okres, a więc pojemniki, rurociągi i zbiorniki;
• strefa 1 – obejmuje przestrzenie, w których podczas ich normalnego działania istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia sytuacji niebezpiecznej wywołanej przez mieszaniny z powietrzem substancji palnych gazów, par, mgieł. Zalicza się do tej strefy m.in. otoczenie strefy 0 oraz otoczenie miejsc zasilania surowcem niebezpiecznym, napełniania i opróżniania;
• strefa 2 – obejmuje przestrzenie, w których podczas ich normalnego działania nie występuje zagrożenie spowodowane mieszaniną z powietrzem substancji palnych gazów, par, mgieł, a w przypadku ewentualnego wystąpienia sytuacji niebezpiecznej trwa ona przez krótki okres;

b. miejsca występowania mieszaniny pyłów niebezpiecznych z powietrzem:

• strefa 20 – obejmuje przestrzenie, w których atmosfera wybuchowa w postaci obłoku palnego pyłu w powietrzu występuje stale, często lub przez długi okres. Zalicza się do niej np. pojemniki, rurociągi i zbiorniki; strefa 21 – obejmuje przestrzenie, w których podczas ich normalnego działania istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia sytuacji niebezpiecznej spowodowanej występowaniem atmosfery wybuchowej w postaci obłoku palnego pyłu z powietrzem. Zalicza się do niej np. otoczenie punktów nasypywania i wysypywania pyłów oraz miejsca, gdzie pyły mogą tworzyć z powietrzem palną mieszaninę;
• strefa 22 – obejmuje przestrzenie, w których podczas ich normalnego działania nie występuje zagrożenie spowodowane występowaniem atmosfery wybuchowej w postaci obłoku palnego pyłu z powietrzem, a w przypadku ewentualnego wystąpienia sytuacji niebezpiecznej trwa ona przez krótki okres. Strefa ta może obejmować miejsca w bezpośrednim otoczeniu urządzeń, podzespołów i części zawierających pył zdolny do uwolnienia się do powietrza systemów ochrony.

Strefy 0 lub 20 występują zazwyczaj podczas ciągłej emisji substancji palnej albo wtedy, kiedy wydajność wentylacji jest bardzo mała, a emisja występuje w znacznych ilościach przez krótkie okresy. W strefach 0 i 20 nie można stosować urządzeń elektrycznych.

Wentylacja klasyfikowana jest w normach następująco:

• stopień wentylacji wysoki – wentylacja umożliwiająca niemal natychmiastowe zredukowanie stężenia substancji poniżej dolnej granicy wybuchowości,
• stopień wentylacji średni – wentylacja umożliwiająca utrzymanie stężenia substancji poniżej dolnej granicy wybuchowości poza granicami strefy, w której emitowana jest substancja.

Po zakończeniu emisji atmosfera wybuchowa w jej strefie ulega zanikowi, stopień wentylacji niski – wentylacja niebędąca w stanie wpływać na stężenie substancji w czasie trwania emisji i/lub niebędąca w stanie zabezpieczyć przed jej zaleganiem po zakończeniu emisji.

W zależności od rodzajów palnych gazów, par, mgieł lub pyłów występujących w wymienionych strefach stosuje się następujące kategorie urządzeń [1, 4]:

• w strefie 0 lub 20 – urządzenia kategorii 1;
• w strefie 1 lub 21 – urządzenia kategorii 1 lub 2;
• w strefie 2 lub 22 – urządzenia kategorii 1, 2 lub 3.

Grupy urządzeń i systemów ochronnych oraz kategorie urządzeń przeznaczonych do pracy w atmosferach wybuchowych wg dyrektywy ATEX:

a. grupa I – urządzenia i systemy ochronne przeznaczone do użytku w zakładach górniczych, w których występuje zagrożenie metanowe lub zagrożenie wybuchem pyłu węglowego – grupa ta zawiera dwie kategorie;

b. grupa II – urządzenia i systemy ochronne stosowane w atmosferach zagrożonych wybuchem innych niż grupy I, wg PN-EN 11271 oraz PN-EN 13463-1:

• kategoria 1: urządzenia przeznaczone do użytku w przestrzeniach, w których atmosfery wybuchowe są obecne stale, przez długie okresy lub często. Urządzenia te powinny zapewnić wymagany poziom zabezpieczenia nawet w przypadku rzadko występującej awarii urządzenia i charakteryzują się takimi środkami zabezpieczenia przeciwwybuchowego, że w przypadku uszkodzenia jednego ze środków zabezpieczających przynajmniej drugi, niezależny środek zapewni wymagany poziom zabezpieczenia. Wymagany poziom zabezpieczenia zostanie zapewniony nawet w przypadku wystąpienia dwóch niezależnych od siebie uszkodzeń;
• kategoria 2: urządzenia przeznaczone do użycia w przestrzeniach, w których prawdopodobne jest pojawienie się atmosfer wybuchowych, powstałych w wyniku istnienia mieszanin powietrza z gazami, parami, mgłami lub mieszanin pyłowo-powietrznych. Środki zabezpieczenia przeciwwybuchowego dotyczące urządzeń kategorii 2 zapewniają wymagany poziom zabezpieczenia nawet w przypadku częstych zakłóceń lub uszkodzeń, jakie zwykle należy wziąć pod uwagę;
• kategoria 3: urządzenia tej kategorii są przeznaczone do użycia w przestrzeniach, w których nie przewiduje się pojawienia atmosfery wybuchowej lub prawdopodobnie wystąpi ona rzadko albo przez krótki okres. Urządzenia kategorii 3 zapewniają wymagany poziom zabezpieczenia podczas normalnego działania.

Wymagania wobec pomieszczeń

W rozporządzeniu [5, 6] zawarto wymagania, jakie powinny spełniać pomieszczenia zagrożone wybuchem i ich wyposażenie, a mianowicie:

• pomieszczenie zagrożone wybuchem należy usytuować na najwyższej kondygnacji budynku. Wymaganie to jednak nie dotyczy budynków na terenach zamkniętych, a także dopuszcza się inną lokalizację pod warunkiem zastosowania odpowiednich instalacji i urządzeń przeciwwybuchowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej;
• pomieszczenie zagrożone wybuchem o powierzchni przekraczającej 100 m² powinno mieć co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne oddalone od siebie o co najmniej 5 m;
• drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczeń, a wyjścia ewakuacyjne z pomieszczenia zagrożonego wybuchem na drogę ewakuacyjną powinny prowadzić przez przedsionki przeciwpożarowe;
• w budynku, w którym znajduje się pomieszczenie zagrożone wybuchem, należy stosować klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami oraz wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu;
• w instalacjach wentylacji i klimatyzacji przewody z pomieszczenia zagrożonego wybuchem nie mogą łączyć się z przewodami z innych pomieszczeń;
• czerpnie i wyrzutnie powietrza na dachu budynku należy sytuować poza strefami zagrożenia wybuchem, zachowując między nimi odległość nie mniejszą niż 10 m przy wyrzucie poziomym i 6 m przy wyrzucie pionowym, przy czym wyrzutnia powinna być usytuowana co najmniej 1 m ponad czerpnią.

Uwaga: należy rozważyć klasyfikację strefy bezpośrednio za wyrzutnią powietrza.

Ponadto w § 269 zapisano [5, 6]:

1. W pomieszczeniach zagrożonych wybuchem należy stosować urządzenia wstrzymujące automatycznie pracę wentylatorów w razie powstania pożaru i sygnalizujące ich wyłączenie, jeżeli działanie wentylatorów mogłoby przyczynić się do jego rozprzestrzeniania.
2. W pomieszczeniach zagrożonych wybuchem należy stosować oddzielną dla każdego pomieszczenia instalację wyciągową.
3. Usytuowanie wentylacyjnych otworów wyciągowych powinno uwzględniać gęstość względną par cieczy i gazów występujących w pomieszczeniu w stosunku do powietrza oraz przewidywany kierunek ruchu zanieczyszczonego powietrza.
4. W pomieszczeniach, w których mogą występować palne pyły tworzące z powietrzem mieszaniny wybuchowe, otwory wentylacji nawiewnej powinny być usytuowane oraz wykonane tak, aby nie powodowały unoszenia pyłów osiadłych.
5. Filtry, komory pyłowe i cyklony do palnych pyłów powinny być zlokalizowane w pomieszczeniach wydzielonych elementami oddzielenia przeciwpożarowego lub też na zewnątrz budynku, w miejscu bezpiecznym dla tych urządzeń oraz dla otoczenia.
6. Wymagania, o których mowa w ust. 5, nie dotyczą przypadków uzasadnionych względami technologicznymi, w których filtry, komory pyłowe i cyklony stanowią bezpośrednie wyposażenie urządzeń i agregatów produkcyjnych.
7. Przewody wentylacyjne przed miejscem wprowadzenia do komór pyłowych i cyklonów powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające przeniesieniu się ognia.
8. Komory pyłowe i cyklony dla pyłów tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe powinny być wyposażone w klapy lub przepony przeciwwybuchowe, zabezpieczające konstrukcję cyklonu i komory, a także konstrukcję budynku przed skutkami wybuchu.

Dodatkowo w systemach ogrzewczych oraz wentylacyjnych nie jest dopuszczalna recyrkulacja powietrza, jeżeli mogłaby spowodować wzrost zagrożenia wybuchem [7].

Projektowanie wentylacji

Zmniejszenie stężenia substancji niebezpiecznej w powietrzu wewnętrznym jest możliwe poprzez zastosowanie odpowiednio wydajnej wentylacji, która umożliwi skuteczne usuwanie niebezpiecznych zanieczyszczeń. Należy jednak pamiętać, że jej działanie nie powinno powodować unoszenia się palnych pyłów wcześniej osiadłych na powierzchni posadzki i wyposażeniu.

W przypadku usuwania substancji niebezpiecznych sprzyjające jest ich duże rozcieńczenie w powietrzu, co zapobiega osiągnięciu stężenia zapłonu. Wzrost zagrożenia wybuchem substancji stałej rośnie wraz z jej rozrdobnieniem, np. w przypadku pyłu węglowego czy zbożowego.

Przed przystąpieniem do projektowania  entylacji należy zebrać jak największą ilość danych dotyczących m.in.: wielkości emisji, rodzaju substancji wybuchowej i jej właściwości czy występowania przeszkód mogących wpływać na powstawanie stref martwych wentylacji. Instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne oraz odciągi miejscowe w wykonaniu przeciwwybuchowym przeznaczone są do pomieszczeń, w których istnieje ryzyko pojawienia się atmosfery wybuchowej. Instalacje te powinny być odpowiednio skonstruowane i wyposażone tak, aby minimalizować ryzyko powstania iskry i zapłonu substancji palnej zgromadzonej w powietrzu.

Z tych względów wentylatory i silniki elektryczne przeznaczone do pracy w warunkach, w których istnieje ryzyko wybuchu lub powstania pożaru, powinny mieć specjalne wykonanie uniemożliwiające powstawanie iskier i lokalnych wysokich temperatur. Wentylatory przystosowane do pracy w strefach zagrożonych wybuchem i ich części w zależności od przeznaczenia wykonuje się ze stali galwanizowanej albo malowanej proszkowo, aluminium, mosiądzu i tworzyw sztucznych antystatycznych.

Przy projektowaniu i konstruowaniu wentylatorów stosowanych w przemyśle w wykonaniu przeciwwybuchowym stosuje się zapisy normy PN-EN 14986. W atmosferach zapylonych preferowane są wentylatory promieniowe niskoobrotowe, mało wrażliwe na wycieranie i osadzanie pyłów. Wentylatory w wykonaniu przeciwwybuchowym są oznaczone znakiem Ex. Jego cechy charakterystyczne to: trójkątny kształt, czarne litery Ex na żółtym tle (żółte tło stanowi co najmniej połowę powierzchni znaku) z czarnym obramowaniem.

Jeśli w pomieszczeniach występują gorące gazy, konieczne jest zastosowanie wentylatorów wyciągowych odpornych na wysoką temperaturę z łożyskami chłodzonymi, natomiast w pomieszczeniach, w których wydzielane są gazy żrące, dla niskich spiętrzeń zaleca się wentylatory z tworzyw sztucznych, a dla wysokich spiętrzeń – ze stali nierdzewnej.

Wentylatory i instalacje przeznaczone do pracy w atmosferze agresywnych związków chemicznych noszą nazwę chemoodpornych. Materiałami, z których wykonuje się instalację i wentylatory, są np.: blacha stalowa kwasoodporna, polichlorek winylu i polipropylen. W tab. 2 przedstawiono klasy temperaturowe urządzeń. Dla zwiększenia bezpieczeństwa w strefach zagrożonych wybuchem niekiedy obowiązkowe jest stosowanie wibroizolatorów oraz systemu monitorowania wibracji, a także temperatury łożysk.

W pomieszczeniach zagrożonych wybuchem, w zależności od potrzeb i stawianych wymagań, zastosowanie znajdują instalacje ze stałą, płynną lub skokową regulacją obrotów wentylatora. Do sterowania wydajnością instalacji korzysta się ze wskazań pomiarowych z czujników stężeń związków chemicznych i stężenia zapylenia. Z uwagi na bezpieczeństwo stosowane wydajności instalacji wentylacyjnych są duże w porównaniu do wentylacji pomieszczeń bytowych.

Niedopuszczalne jest ogrzewanie powietrza wentylacyjnego za pomocą nagrzewnicy elektrycznej w strefach zagrożonych wybuchem. Rozporządzenie [7] określa dopuszczalną temperaturę zewnętrznych powierzchni urządzeń i instalacji je zasilających, z wyłączeniem instalacji elektroenergetycznych, oraz temperaturę wtłaczanego do pomieszczenia powietrza w zależności od rodzaju występujących w obiekcie materiałów.

Przy ustalaniu dopuszczalnych temperatur należy przyjmować za podstawę ten materiał palny znajdujący się w danym pomieszczeniu, który ma najniższą temperaturę samozapłonu, a dla tlących się pyłów – najniższą temperaturę tlenia. Możliwe jest stosowanie systemów centralnego ogrzewania powietrznego we wszystkich obiektach i pomieszczeniach pod warunkiem zastosowania samoczynnych urządzeń (termoregulatorów) zapobiegających przekroczeniu dopuszczalnych temperatur w przypadku zaniku przepływu powietrza oraz blokady uniemożliwiającej włączenie elementów grzewczych przed uruchomieniem nawiewu powietrza [7].

Zbyt wysoka temperatura w pomieszczeniu, w którym emitowane są substancje wybuchowe, jest niekorzystna z punktu widzenia bezpieczeństwa. W związku z tym chłodzenie powietrza jest często nieodzownym działaniem zmniejszającym ryzyko wystąpienia niebezpiecznej sytuacji. Zapobieganie zagrożeniu zapłonem powinno także uwzględniać ładunki elektrostatyczne przenoszone lub wytwarzane przez osoby pracujące albo środowisko pracy [4].

W celu zmniejszenia ryzyka powstania wyładowania elektrostatycznego powietrze w pomieszczeniu powinno mieć odpowiednią wilgotność. Powietrze o małej zawartości wilgoci, poniżej 50%, sprzyja powstawaniu elektryczności statycznej. Aby nastąpił samozapłon, konieczna jest odpowiednia temperatura, a wybuch musi spowodować iskra o wystarczająco dużej energii.

Przy odpowiednio dużej wilgotności powietrza na powierzchni materiałów występuje adsorpcja cienkiej warstwy wody, która ze względu na występujące zanieczyszczenia jonowe ma zwykle właściwości przewodzące. Zwiększanie wilgotności powietrza jest skuteczne jako środek ochrony przed gromadzeniem się ładunków elektrostatycznych na tych materiałach, które wykazują właściwości powierzchniowego adsorbowania wody.

Dla materiałów niehigroskopijnych, np. większości typowych tworzyw sztucznych, skuteczność ochrony antystatycznej przez zwiększenie wilgotności otoczenia jest na ogół niewystarczająca. Do celów antystatycznych wilgotność względna powietrza w pomieszczeniach powinna wynosić co najmniej 70% [3].

Z tego względu bardzo często konieczne jest zastosowanie nawilżania powietrza nawiewanego do pomieszczenia.

Literatura

1. Domański W., Makles Z., Minimalne wymagania dotyczące bezpieczeństwa przy pracach zagrożonych atmosferą wybuchową, „Bezpieczeństwo Pracy”nr 6/2007.
2. Kaiser K., Wolski A., Hałas i zanieczyszczenia w wentylacji, Wyd. Masta, Gdańsk 2011.
3. Praca zbiorowa, Poradnik inżyniera elektryka. Tom I, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1994.
4. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, związanych z możliwością wystąpienia w miejscu pracy atmosfery wybuchowej (DzU nr 138/2010, poz. 931).
5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75/2002, poz. 690, ze zm.).
6. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 56/2009, poz. 461).
7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DzU nr 109/2010, poz. 719).
8. Wentylatory 2009, katalog reklamowy Venture Industries Sp. z o.o.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!