Wężyk wężykowi nierówny

Oszczędzać czy nie?

Wężyki gumowe w oplocie metalowym z końcówkami przyłączeniowymi służą do podłączania armatury i elementów instalacji wody zimnej i ciepłej. Są niezastąpione w miejscach trudno dostępnych i skracają czas montażu przyborów sanitarnych. Wykonanie takiego połączenia jest łatwe i nie wymaga specjalnych narzędzi. Jednak wężyk wężykowi nierówny i warto zwracać uwagę na jakość wyrobu, a nie na jego niską cenę.

Do niedawna wężyki oferowało niewiele firm i były one produkowane z trwałej gumy i trwałego oplotu, z dobrymi zakończeniami wykonanymi z mosiądzu i stali lub PPSU. Przez jakiś czas w sprzedaży były też wężyki z zamaku z oplotem aluminiowym – warto na nie uważać, bo mogą być przyczyną awarii i strat.

Jakie są wymagania jakości powietrza w przedszkolach i szkołach na 2021 rok? Pobierz bezpłatny e-book »

Typ zacisku a szczelność

Pierwsze produkowane wężyki miały na tulei zacisk wzdłużny. Ten sposób zacisku nie był w pełni skuteczny i zdarzały się rozszczelnienia połączeń na skutek powstawania kanalików równoległych do osi wężyka. Obecnie przeważająca większość firm stosuje zacisk poprzeczny składający się z trzech segmentów. Kształt tego zacisku wyraźnie różni się od wcześniej stosowanego i zapewnia większą szczelność na obwodzie w miejscu połączenia.

Zaciski łączące końcówki przyłączeniowe z oplecionym wężem są newralgicznym miejscem w konstrukcji i głównie od ich jakości wykonania zależy szczelność i wytrzymałość złącza elastycznego. Sam wężyk praktycznie trudno jest uszkodzić, chyba że byłby on dziurawy już podczas produkcji lub jego ścianka z gumy EPDM byłaby cieńsza od wymaganej dla produktu tego typu.

Uszkodzenie przewodu elastycznego następuje zwykle na skutek uszkodzeń mechanicznych. Są to: naciągnięcia, zgniecenia, zbyt wysoka temperatura, załamania, uderzenia hydrauliczne lub przypadkowe przebicia. Awaria przyłącza może mieć miejsce również w wypadku stosowania silnie żrących preparatów do mycia toalet. Najczęściej zdarza się to w okolicy zbiornika spłukującego miskę ustępową.

Stosowane preparaty myjące są silnie agresywne dla oplotu i przewodu gumowego. Punktowa korozja linki aluminiowej lub stalowej pozwala na wybrzuszenie przewodu gumowego na skutek ciśnienia w sieci, co w konsekwencji prowadzi do pęknięcia wężyka i zalania obiektu.

Konstrukcje nakrętek

Standardowym zakończeniem elastycznych wężyków przyłączeniowych są cienkościenne mosiężne nakrętki przyłączeniowe o długości 11 mm wyposażone w gwint prosty (gwint wewn./wewn.). Drugim rozwiązaniem jest zakończenie przyłącza z jednej strony nakrętką z gwintem wewnętrznym, a z drugiej końcówką z naciętym gwintem zewnętrznym prostym (gwint wewn./zewn.).

Wężyki przyłączeniowe do baterii sztorcowych standardowo zakończone są z jednej strony końcówkami krótkimi lub długimi z gwintem M10×1 lub M8×1. Zróżnicowanie długości końcówek wkręcanych w korpus baterii pozwala na przesunięcie w pionie punktu obrotu klucza podczas wkręcania wężyków w korpus (znacznie łatwiejszy montaż).

Poszerzeniem oferty rynkowej są wężyki do pralek automatycznych i zmywarek zakończone nakrętkami z gwintem wewnętrznym 3/4”. Węże te z jednej strony zakończone są giętą (pod kątem 90^o) końcówką kołnierzową z nakrętką. Producenci wężyków oferują przyłącza o zróżnicowanych średnicach przyłączeniowych od 3/8” do 3/4”. Długość produkowanych złączy elastycznych waha się od 20 cm do 5 m. Jeden z producentów oferuje wężyki o długości nawet do 20 m.

Typy uszczelek

Większość produkowanych przyłączy wyposażona jest w uszczelki płaskie zapewniające szczelność połączenia doczołowo. Jest to rozwiązanie prawidłowe, gdyż większość zaworów odcinających przybory sanitarne ma na końcówkach gwint rurowy calowy prosty. W razie zastosowania wężyka do połączenia z elementem instalacji o nierównej powierzchni styku zaleca się wykorzystanie złącza wyposażonego w uszczelki stożkowe.

Końcówki wkręcane w korpus baterii wyposażone są na obwodzie w gumowe oringi uszczelniające (dwa lub jeden). Przyczyny awarii wężyków Pierwsze produkowane elastyczne przyłącza do wody wyposażone były w tulejki wewnętrzne z mosiądzu. Z czasem na rynku pojawiły się też importowane tańsze wężyki z tulejkami wewnętrznymi wykonane ze stopu na bazie cynku i aluminium z dodatkiem miedzi o nazwie zamak.

Takie wężyki po paru latach eksploatacji zaczęły pękać, zwłaszcza w instalacjach ciepłej wody. Dochodziło w nich do nagminnego oderwania się nakrętki przyłączeniowej od złącza elastycznego i w efekcie do awarii, a tym samym dużych strat materialnych w wyniku zalania. Takie awarie zdarzają się najczęściej w porze nocnej, kiedy ciśnienie w instalacji rośnie na skutek małego rozbioru wody, lub w wypadku powstania uderzenia hydraulicznego w sieci.

Okazało się, że te stopy cynku mogą wytrzymać warunki panujące w instalacji zimnej wody, ale w podwyższonych temperaturach dość znacznie spada ich wytrzymałość na rozciąganie i twardość. Są też kruche i przy większym docisku nakrętki przyłączeniowej pękają na drobne kawałki. Materiał ten nie powinien być stosowany tam, gdzie występują duże obciążenia dynamiczne (zjawisko uderzenia hydraulicznego). Ponadto miejsce styku tego stopu (cynk, aluminium) z instalacją stalową lub wykonaną z miedzi jest narażone na korozję elektrochemiczną.

Na marginesie warto dodać, że materiał ten jest też stosowany przez niektórych producentów z Azji do budowy tanich podróbek markowych zaworów kątowych, baterii i armatury. Podstawową cechą jest bowiem niski koszt produkcji z tego materiału.

Wężyki z zamkiem oferowane były z oplotami aluminiowymi i w zaleceniach producenta zawartych w ulotce dołączonej do produktu miały adnotację, by je wymieniać po roku na nowe. Wężyki w oplocie ze stali nierdzewnej zaleca się wymieniać co 10 lat. Czy ktoś rzeczywiście o tym pamiętał i wężyki z oplotem aluminiowym i zamakiem co roku wymieniał? Jak je w ogóle rozpoznać, jeśli wkładka z zamaku była chromianowana, co sugeruje raczej mosiądz? Najprościej po cenie, ale ta niższa kusi i wielu jej ulega.

W Polsce w ciągu kilku lat zamontowano setki tysięcy takich wężyków. Zaczynają one pękać i powodują dotkliwe szkody. Po paru procesach o odszkodowania za straty w zalanych budynkach producenci wycofali się ze stosowania zamaku i powrócili do tulejek z PPSU, mosiądzu lub stali nierdzewnej. Instalatorze, kiedy sprawdzasz instalację, sprawdź też, jakie są w niej wężyki – jeśli z zamaku, wymień je bez ociągania, a na pewno zaoszczędzisz klientowi strat i kłopotów.

Może to doceni...

aś

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!