Nowe etykiety dla klimatyzatorów

Pierwsze przepisy dot. etykiet wprowadzone zostały dyrektywą Komisji Europejskiej 2002/31/WE [1] realizującą postanowienia dyrektywy Rady 92/75/EWG w zakresie etykiet efektywności energetycznej klimatyzatorów typu domowego. Obowiązek umieszczania etykiet dotyczy urządzeń typu powietrze/powietrze o wyjściowej mocy chłodniczej nieprzekraczającej 12 kW (lub wyjściowej mocy grzewczej, gdy urządzenie jest wyposażone jedynie w funkcję ogrzewania).

W 2010 r. Unia przyjęła dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie zużycia energii [2], a szczegółowe regulacje zamieszczono w rozporządzeniu nr 626/2011 [3]. Nowe etykiety powinny być umieszczane na klimatyzatorach od stycznia 2013 r.

Dyrektywa z 2002 r. wprowadziła różne skale etykietowania klimatyzatorów wykorzystujących odmienne rozwiązania techniczne, a efektywność energetyczną określiła wyłącznie na podstawie działania urządzenia przy pełnym obciążeniu. Nie dawało to jednak konsumentom pełnej informacji. Klimatyzatory są wykorzystywane głównie w warunkach częściowego obciążenia, zatem bardziej wiarygodne są metody pomiaru efektywności sezonowej.

Nowe regulacje uwzględniają też m.in. pracę w trybie wyłączenia, czuwania, aktywności czy wyłączonego termostatu. Informacja o produkcie ma też zawierać dane o zastosowanym czynniku chłodniczym i jego wpływie na środowisko oraz o poziomie hałasu emitowanego do otoczenia.

Zmiany w regulacjach dotyczących etykietowania wynikają również z rozwoju technologicznego branży klimatyzacyjnej, a zwłaszcza ze wzrostu efektywności energetycznej klimatyzatorów. Współcześnie produkowane urządzenia (z wyłączeniem klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych) osiągają coraz wyższą efektywność i znacznie przekraczają wymagania dla klasy A ustanowione dyrektywą 2002/31/WE.

Nowa metoda w większym stopniu uwzględnia korzyści wynikające z zastosowania inwertera i warunki, w jakich wykorzystywane są urządzenia. Ponadto w UE panują różne warunki klimatyczne, co ma istotne znaczenie dla pracy klimatyzatorów w funkcji ogrzewania, a nowe etykiety będą zawierać dane odniesione do trzech stref sezonów grzewczych. Tym samym będą to różne klasy dla różnych stref – np. zupełnie inne temperatury panują na zachodzie Francji, a inne na wschodzie Niemiec i w Polsce, więc różnie kształtować się będzie zużycie energii na tych obszarach.

Rozporządzenie [3] wprowadza dwie skale efektywności energetycznej: na podstawie funkcji podstawowej oraz szczególnych parametrów istotnych dla klienta. Nowe regulacje mają dać klientom/użytkownikom pełniejsze informacje m.in. poprzez wprowadzenie sezonowej efektywności energetycznej (SEER) i sezonowej efektywności (SCOP), a nie, jak dotychczas, tylko znamionowych EER i COP dla warunków, które w praktyce nie przeważają.

Klimatyzatory typu split, klimatyzatory okienne i ścienne będą klasyfikowane wg nowej skali z klasami od A do G i dodatkowym „+” uwzględnianym na skali powyżej klasy A co dwa lata, aż do osiągnięcia klasy A+++.

W przypadku klimatyzatorów jedno- i dwukanałowych nadal będą stosowane wskaźniki efektywności energetycznej dla stanu stałego obciążenia, ponieważ obecnie na rynku niedostępne są urządzenia wyposażone w inwertery. Urządzenia te będą zatem klasyfikowane na podstawie skali od A+++ do D.

Przy wyznaczaniu wskaźnika SEER oraz SCOP należy uwzględnić [3]:

• europejską sezonowość – jeden sezon chłodniczy i trzy dla ogrzewania (zgodnie z tab. 1 załącznika VII [3]),
• warunki obliczeniowe odniesienia (zgodnie z tab. 3 załącznika VII [3]),
• zużycie energii elektrycznej dla wszystkich trybów pracy (z wykorzystaniem okresów zawartych w tab. 4 załącznika VII [3]),
• skutki strat efektywności energetycznej spowodowane działaniem urządzenia w trybie wyłącz/załącz w zależności od rodzaju sterowania wydajnością chłodniczą lub grzewczą,
• korekty wskaźników sezonowej efektywności w sytuacjach, gdy obciążenie grzewcze przekracza wydajność grzewczą urzą­dzenia,
• udział podgrzewacza rezerwowego w obliczeniach sezonowej efektywności urządzenia w trybie ogrzewania.

Wskaźniki SEER i SCOP muszą uwzględniać warunki obliczeniowe odniesienia i czas pracy w podziale na odpowiednie tryby działania, a wskaźnik SCOP odnosi się do średniej sezonu grzewczego zgodnie z załącznikiem VII [3]. Znamionowy wskaźnik efektywności energetycznej (EERrated) i znamionowy wskaźnik efektywności (COPrated) odnoszą się do warunków znamionowych znormalizowanych zgodnie z załącznikiem VII.

Na nowej etykiecie znajdą się następujące informacje: 

1. nazwa dostawcy lub znak towarowy; 
2. oznaczenie modelu dostawcy; 
3. tekst „SEER” i „SCOP” odpowiednio dla chłodzenia i ogrzewania, z oznakowaniem w postaci niebieskiego wentylatora i fali powietrza w kolorze niebieskim dla SEERoraz wentylatora i fali powietrza w kolorze czerwonym dla SCOP; 
4. efektywność energetyczna; wierzchołek strzałki zawierającej klasę efektywności energetycznej urządzenia umieszczony jest na tej samej wysokości co wierzchołek strzałki odpowiedniej klasy efektywności energetycznej. Efektywność energetyczną należy podać dla chłodzenia i ogrzewania. W przypadku ogrzewania należy obowiązkowo podać efektywność energetyczną dla umiarkowanego sezonu ogrzewczego. Wskazanie efektywności dla sezonu ciepłego i chłodnego nie jest obowiązkowe; 
5. dla trybu chłodzenia – obciążenie obliczeniowe w kW, w zaokrągleniu do jednego miejsca po przecinku; 
6. dla trybu ogrzewania: obciążenie obliczeniowe w kW, maksymalnie dla 3 sezonów ogrzewczych, w zaokrągleniu do jednego miejsca po przecinku. Wartości dla sezonów ogrzewczych, dla których nie podano obciążenia obliczeniowego, określa się jako „x”; 
7. dla trybu chłodzenia: wskaźnik sezonowej efektywności energetycznej (wartość SEER) w zaokrągleniu do jednego miejsca po przecinku; 
8. dla trybu ogrzewania: wskaźnik efektywności sezonowej (wartość SCOP) maksymalnie dla 3 sezonów ogrzewczych, w zaokrągleniu do jednego miejsca po przecinku. Wartości dla sezonów ogrzewczych, dla których nie podano SCOP, podaje się jako „x”; 
9. roczne zużycie energii w kWh, dla chłodzenia i ogrzewania, w zaokrągleniu do najbliższej liczby całkowitej. Wartości dla profili klimatycznych, dla których nie podano rocznego zużycia energii, określa się jako „x”; 
10. poziomy mocy akustycznej dla urządzeń instalowanych w pomieszczeniach i na zewnątrz pomieszczeń, w dB(A) re1 pW, w zaokrągleniu do najbliższej liczby całkowitej; 
11. mapa Europy ze wskazaniem trzech orientacyjnych sezonów ogrzewczych i odpowiadających im kolorów. 

Oprócz umieszczenia etykiety producent lub dostawca zobowiązany będzie do dołączenia do klimatyzatora karty produktu zgodnej z wymaganiami zawartymi w załączniku IV [3]. Klienci dostaną też informacje m.in. o poziomach mocy akustycznej w pomieszczeniu i na zewnątrz w warunkach znamionowych znormalizowanych dla trybu chłodzenia lub ogrzewania oraz o nazwie i współczynniku GWP (oddziaływania na środowisko) zastosowanego środka chłodniczego z podaniem, jaki wpływ na środowisko miałby wyciek do atmosfery 1 kg tego czynnika. Ponadto każda reklama konkretnego modelu klimatyzatora zawierać powinna informacje o klasie efektywności energetycznej, jeżeli przedstawia ona informacje na temat zużycia energii lub ceny.

Na potrzeby określania i weryfikacji zgodności z wymaganiami rozporządzenia [3] państwa członkowskie zobowiązane są do stosowania procedur przy użyciu zharmonizowanych norm, których numery referencyjne zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, lub przy użyciu innych wiarygodnych, dokładnych i powtarzalnych metod uwzględniających powszechnie uznane najnowsze osiągnięcia w tej dziedzinie, których wyniki uznaje się za obarczone niską niepewnością. 

Klasyfikacja klimatyzatorów ma być okresowo weryfikowana, zwłaszcza gdy na rynku przeważać będą urządzenia z najwyższych klas efektywności energetycznej, tak aby ich różnicowanie energetyczne było kolejnym bodźcem do oszczędzania energii. Ponadto wymagania dotyczące ekoprojektu dla produktów wykorzystujących energię [5] ustanawiają dolne poziomy efektywności energetycznej i nie dopuszczają do obrotu urządzeń o niskiej klasie energetycznej.

Regulacje zawarte w rozporządzeniu [3] będą musiały być stosowane od 1 stycznia 2013 r. Klimatyzatory wprowadzone do obrotu do 31 grudnia 2012 r. muszą spełniać wymagania przepisów określonych w dyrektywie 2002/31/WE.

Waldemar Joniec

Literatura

1. Dyrektywa nr 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (DzU UE L 86 z dnia 3 kwietnia 2003 r.).
2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie, zużycia energii oraz innych zasobów przez produkty związane z energią (DzU UE L 153/1 z dnia 18 czerwca 2010 r.).
3. Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) nr 626/2011 z dnia 4 maja 2011 r. uzupełniające dyrektywę 2010/30/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla klimatyzatorów (DzU UE L 178/1 z dnia 6 lipca 2011 r.).
4. Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) NR 1060/2010 z dnia 28 września 2010 r. uzupełniające dyrektywę 2010/30/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla urządzeń chłodniczych dla gospodarstw domowych (Tekst mający znaczenie dla EOG) (DzU UE L 314/17 z dnia 30 listopada 2010 r.).

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!