W celu zapewnienia odpowiedniej jakości powietrza w budynkach, w których przebywają ludzie, konieczne jest wentylowanie pomieszczeń. Z drugiej strony zobligowani jesteśmy do oszczędzania energii i aspekt ten staje się obecnie dominujący podczas budowy i eksploatacji obiektów.
Zobacz, jak pozyskać energię cieplną w budynku pasywnym »
Świadomość użytkowników na temat znaczenia jakości powietrza i jego wpływu na zdrowie i samopoczucie człowieka jest niska. Efektem takiego podejścia jest niewentylowanie pomieszczeń lub zbyt mała wymiana powietrza (jeśli istnieje wentylacja – jej przymykanie lub całkowite zamykanie). Ma to szczególne znaczenie w budynkach pasywnych, w których izolacyjność i szczelność stanowią priorytet.
Jednak w odczuciu wielu użytkowników zastosowanie systemu wentylacji mechanicznej wiąże się z problemami inwestycyjnymi i kosztami eksploatacyjnymi. Inwestorzy i użytkownicy napotykają wiele utrudnień, które w praktyce prowadzą do niestosowania żadnej lub jedynie „szczątkowej” wentylacji, co wiązać się może ze znacznym pogorszeniem jakości powietrza, wywołującym negatywne skutki dla zdrowia i kondycji fizycznej i psychicznej człowieka, a także negatywne skutki dla samego budynku.
Zanieczyszczenia
Do najbardziej szkodliwych zanieczyszczeń obecnych w powietrzu zalicza się:
- zanieczyszczenia antropogeniczne, czyli wynikające z procesów działalności człowieka (spalanie gazu, palenie tytoniu, sprzątanie, gotowanie, prace remontowe itp.),
- zanieczyszczenia mikrobiologiczne (kurz, grzyby, drożdżaki, pleśnie, bakterie, odpady zwierzęce),
- zanieczyszczenia emitowane z materiałów budowlanych oraz wykończeniowych zastosowanych w danym środowisku przebywania człowieka.
Odczuwalna jakość powietrza
Intensywność wydzielania się zanieczyszczeń wewnętrznych w większości przypadków wyrazić można „równoważnikiem osobowym”, to znaczy liczbą standardowych osób (olf), które spowodują zanieczyszczenie powietrza równie uciążliwe jak analizowane źródło zanieczyszczeń [5].
Zobacz, jakie materiały i technologie wykorzystać w budynku pasywnym »
Odczuwalna jakość powietrza może być wyrażona w decypolach, gdzie 1 dp to stężenie zanieczyszczeń powietrza w pomieszczeniu wywołane obecnością standardowej osoby (emisja zanieczyszczeń 1 olf) przy przepływie przez pomieszczenie 36 m3/h (10 l/s) powietrza zewnętrznego w warunkach idealnego mieszania się strumienia.
Skutki zanieczyszczeń
Jakość powietrza w pomieszczeniach, w których spędzamy znaczną część dnia, ma istotny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. Projektanci i użytkownicy często nie zdają sobie sprawy, jak bardzo zła wentylacja i tzw. przeszczelnienie pomieszczeń mogą obniżyć jakość powietrza wewnętrznego i stać się niespodziewanym źródłem różnego rodzaju schorzeń.
Skutkiem przeszczelnienia pomieszczeń jest brak w nich świeżego powietrza powodujący zagrożenie dla naszego zdrowia i życia oraz kondensacja pary wodnej w ścianach zmniejszająca ich izolację termiczną i powodująca powstawanie grzybów i pleśni. Z kolei skutki przebywania ludzi w szkodliwych warunkach opisane zostały w dwóch podstawowych zespołach objawowych: syndromie chorego budynku i wieloczynnościowej nadwrażliwości chemicznej.
Przeczytaj także: Odczuwalna jakość powietrza a zapachy »
W budynkach pasywnych pomimo spełnionych warunków i wymagań czystości pojawiają się skargi użytkowników na występujące w danym miejscu duszne i nieświeże powietrze, powodujące bóle i zawroty głowy, nadmierne zmęczenie, nudności, wysypkę, zaburzenia pamięci i koncentracji, zaburzenia w oddychaniu, podrażnienie błon śluzowych gardła, nosa i krtani, w skrajnych przypadkach omdlenia. Takie objawy i dolegliwości określa się jako syndrom chorego budynku – SBS (ang. Sick Building Syndrome).
