UrbanSol+. Wykorzystanie kolektorów słonecznych na obszarach miejskich

Z uwagi na warunki klimatyczne w Polsce konieczne jest dogrzewanie budynków przez ok. 230 dni w roku, zatem aż 85% energii dostarczanej do budynku zużywane jest na cele grzewcze i przygotowanie ciepłej wody użytkowej (rys. 1).

Dla użytkowników budynków wielorodzinnych nie bez znaczenia jest również fakt, że koszty ogrzewania i ciepłej wody użytkowej stanowią często nawet ponad 70% kwoty czynszu. Skuteczną metodą obniżenia rachunków jest poprawa efektywności energetycznej budynku.

Duży potencjał oszczędności energii w sektorze budownictwa wielorodzinnego sprawia, że inwestycje takie są szczególnie atrakcyjne.

Kolektory słoneczne na budynku wielorodzinnym

Jednym z rozwiązań służących poprawie efektywności energetycznej budynków wielorodzinnych jest wykorzystanie w układzie grzewczym energii słonecznej. W istniejącym budynku wielorodzinnym system ogrzewania może zostać wzbogacony o kolektory słoneczne, co jest najprostszym rozwiązaniem modernizacji, a jednocześnie umożliwia uzyskanie korzystnych efektów energetycznych i oszczędności finansowych.

Większość dostępnych na rynku kolektorów słonecznych może zostać włączona do istniejącego w budynku systemu ogrzewania. Wielkowymiarowe instalacje słoneczne montowane na wielorodzinnych budynkach mieszkalnych są najczęściej stosowane do podgrzewania ciepłej wody użytkowej.

Możliwość zastosowania odpowiedniego systemu solarnego do przygotowania c.w.u. zależy od specyfiki budynku oraz obowiązujących przepisów budowlanych. Dobór dużej instalacji słonecznej podlega innym regułom niż standardowych małych instalacji przeznaczonych dla domów jednorodzinnych. Każdy z elementów takiego systemu należy dobrać indywidualnie dla danego budynku i potrzeb użytkowników.

Zastosowanie kolektorów słonecznych w domu wielorodzinnym wiąże się z koniecznością przebudowy lub modernizacji istniejącej instalacji grzewczej. Rozwiązaniem najkorzystniejszym ekonomicznie jest instalacja systemu solarnego w budynku posiadającym system centralnego przygotowania ciepłej wody użytkowej (rys. 2).

Jeżeli taki system istnieje, wówczas skala remontu jest stosunkowo niewielka i ogranicza się do pomieszczeń technicznych. W przypadku zdecentralizowanego systemu ogrzewania wody koszty inwestycji wzrastają. Należy wówczas wykonać dodatkową instalację rozprowadzającą ciepłą wodę z zasobników solarnych do poszczególnych punktów odbioru w lokalach (rys. 3).

Koszty inwestycyjne

Jednostkowe koszty budowy dużych instalacji kolektorów słonecznych przeznaczonych dla budynków wielorodzinnych są z reguły mniejsze w porównaniu do odpowiedniej liczby małych instalacji dostarczających dokładnie taką samą ilość energii (rys. 4). Z drugiej strony w porównaniu z instalacją słoneczną domu jednorodzinnego wielkowymiarowe systemy solarne wymagają większych sumarycznych nakładów inwestycyjnych.

Każda instalacja solarna montowana na istniejącym budynku wielorodzinnym wymaga uważnego i dokładnego planowania. Szacunkowo można przyjąć, że jednostkowy koszt takich instalacji wynosi 1,5–4 tys. zł/m².

Wysokość ponoszonych przez inwestora nakładów inwestycyjnych zależy od wielu czynników, m.in. stopnia skomplikowania instalacji czy doboru urządzeń. Wysokie budynki (powyżej dwóch pięter) mogą wymagać zastosowania dodatkowych pomp, orurowania czy dźwigu w celu umieszczenia kolektorów na dachu, a także dodatkowych nakładów pracy.

W całkowitej strukturze kosztów inwestycyjnych największy udział ma zakup kolektorów słonecznych – ok. 25% poniesionych nakładów [2]. Ceny kolektorów dostępnych na polskim rynku są bardzo zróżnicowane i niejednokrotnie zależą od jakości i efektywności tych urządzeń. Według danych Instytutu Energetyki Odnawialnej najtańsze kolektory można kupić już w cenie 346 zł/m² powierzchni czynnej, a najdroższe to koszt rzędu 4528 zł/m².

Opłacalność inwestycji w kolektory słoneczne

Opłacalność instalacji solarnej rośnie wraz ze wzrostem efektywności wykorzystania kolektorów. Optymalny dobór wielkowymiarowej termicznej instalacji słonecznej powinien zapewniać pokrycie zapotrzebowania na energię do podgrzania ciepłej wody użytkowej w 90–100% w miesiącach o najwyższym nasłonecznieniu, co przekłada się na 30–40-proc. pokrycie w skali roku.

W takim przypadku instalacja słoneczna eksploatowana jest w sposób najbardziej efektywny, gdyż zapewniony jest ciągły odbiór całej wyprodukowanej energii cieplnej w okresie letnim. Dalsze zwiększanie liczby kolektorów (przy rosnących nakładach inwestycyjnych) nie jest uzasadnione ekonomicznie.

Kolejnym istotnym czynnikiem opłacalności inwestycji w systemy solarne jest rodzaj zastępowanego paliwa konwencjonalnego. Instalacja słoneczna najszybciej zwróci się w przypadku, gdy podstawowym źródłem ciepła jest instalacja elektryczna, a najdłuższy okres zwrotu dotyczy ogrzewania węglem lub drewnem (oraz ciepła sieciowego)(tabela).

Źródła dofinansowania inwestycji

Właściciel nieruchomości, który planuje kompleksowy remont budynku wiążący się ze zmniejszeniem zużycia energii, musi się liczyć z koniecznością poniesienia wysokich nakładów finansowych. Inwestorzy mogą skorzystać z kilku źródeł dofinansowania inwestycji słonecznych, termomodernizacyjnych i renowacyjnych.

Premia termomodernizacyjna

Premia termomodernizacyjna to pomoc finansowa przyznawana inwestorom przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów przeznaczona na spłatę części kredytu zaciągniętego na przedsięwzięcie termomodernizacyjne. Warunkiem skorzystania z dofinansowania jest zaciągnięcie kredytu w banku komercyjnym na pokrycie kosztów realizacji inwestycji. Wysokość premii termomodernizacyjnej stanowi 20% wykorzystanej kwoty kredytu, a spłacana jest ona ze środków funduszu po zakończeniu inwestycji.

Premia remontowa

Premia remontowa może stanowić 20% kwoty kredytu wykorzystanego na realizację przedsięwzięcia remontowego, ale nie więcej niż 15% poniesionych kosztów przedsięwzięcia. Po zrealizowaniu inwestycji zgodnie z audytem energetycznym premia jest wypłacana przez Bank Gospodarstwa Krajowego na konto banku, w którym inwestor zaciągnął kredyt.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

NFOŚiGW udziela wsparcia finansowego w postaci dopłaty do częściowych spłat kapitału kredytów bankowych przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych.

Wysokość dotacji wynosi 45% kosztów zakupu i montażu kolektorów słonecznych. Jednostkowy koszt kwalifikowany nie może przekroczyć 2500 zł brutto w przeliczeniu na m² całkowitej powierzchni zainstalowanych kolektorów. Dotacja połączona jest z kredytem bankowym i przeznaczona na jego częściową spłatę.

Regionalne Programy Operacyjne

RPO są podstawowymi programami służącymi realizacji polityki rozwoju w danym regionie. Każde z województw przyjęło własny program operacyjny, przeznaczając na różne kategorie środki finansowe rozdysponowywane na drodze konkursów. Dofinansowanie w ramach RPO określane jest przy każdym konkursie – sięga nawet 85%. Obecnie kończą się już środki dla perspektywy finansowej 2007–13, ale kolejne fundusze są już programowane na lata 2014–20.

JESSICA

O pożyczkę ze środków inicjatywy JESSICA mogą się ubiegać podmioty prowadzące działalność gospodarczą bez względu na formę prawną – jednostki samorządu terytorialnego, spółki komunalne, inwestorzy prywatni, partnerstwa publiczno-prywatne.

Kredyty bankowe

Niektóre banki mają w ofercie linie kredytowe stworzone specjalnie dla inwestycji termomodernizacyjnych. Specjalistyczne produkty bankowe, w tym kredyty preferencyjne, mogą stanowić pomoc i zachętę do podejmowania inwestycji w budynkach wie­lo- rodzinnych.

Literatura

1. Raport „Stan energetyczny budynków w Polsce wg Krajowego Planu Działań dotyczących efektywności energetycznej (EEAP). Zapotrzebowanie na energię – budynki jednorodzinne EU”, BuildDesk Polska, www.builddesk.pl.
2. Poradnik dla inwestorów – wykorzystanie energii słonecznej w budynkach wielorodzinnych poddawanych modernizacji, IEO, Warszawa 2012.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!