Systemy chłodzenia z cieczą pośredniczącą w energooszczędnych budynkach użyteczności publicznej

W obliczeniach zapotrzebowania energii na potrzeby ogrzewania, ciepłej wody użytkowej oraz chłodzenia budynków zgodnie z procedurą zgodną z rozporządzeniem w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku [2] nie rozróżnia się rodzaju budynku oraz jego funkcji i przeznaczenia jako jednego z ważnych argumentów wpływających na zużycie nośników energii przez budynek.

Przyczyną tego stanu rzeczy jest większe znaczenie celu, jakim jest maksymalne ograniczenie zapotrzebowania na energię przez budynek, niż innych jego cech, a w szczególności komfortu użytkowników.

Problem ten jest szczególnie zauważalny w okresie letnim, gdy mamy do czynienia z nadmiernymi zyskami ciepła pochodzącymi od promieniowania zewnętrznego, co wynika z konstrukcji budynku zorientowanej głównie na okres grzewczy (np. duże powierzchnie przeszklone, dowartościowanie wewnętrznych zysków ciepła itp.).

O ile taka sytuacja jest akceptowalna w budownictwie mieszkaniowym, to podstawowym przeznaczeniem budynków użyteczności publicznej jest zapewnienie jak najlepszych warunków pracy, które wpływają na jej efektywność, co dla pracodawcy jest równie ważne jak koszty utrzymania stanowisk pracy.

Stąd w programach służących do kompleksowej oceny tego typu budynków (jak BREEAM, LEED itp.) problem zapewnienia odpowiednich warunków komfortu w okresie letnim (konieczność chłodzenia) został odpowiednio doceniony, na równi z innymi czynnikami wpływającymi na zużycie nośników energii w okresie całego roku.

Systemy chłodzenia z cieczą pośredniczącą – szanse i zagrożenia

Jednym z podstawowych wymagań, jakie powinien spełnić system klimatyzacji w wielopomieszczeniowym budynku użyteczności publicznej, jest możliwość niezależnej regulacji parametrów komfortu w każdym z pomieszczeń. Podstawową decyzją, jaką musi podjąć projektant instalacji, mającą wpływ zarówno na nakłady inwestycyjne, jak i koszty eksploatacyjne (nośników energii), jest wybór rodzaju systemu klimatyzacji.

Wyboru można dokonać pomiędzy systemami z centralnym uzdatnianiem powietrza (CUP – nazywany często systemem powietrznym) a systemem z wtórnym uzdatnianiem powietrza (WUP), do którego zaliczamy chłodzenie z cieczą pośredniczącą. Oczywiście w przypadku budynków wielopomieszczeniowych rozważany jest system ze zmiennym strumieniem powietrza nawiewanego (VAV), który może spełnić wymaganie niezależnej regulacji temperatury powietrza w każdym pomieszczeniu.

Głównymi przesłankami przy podejmowaniu decyzji powinny być:

• charakter budynku (przeznaczenie, wielkość i liczba pomieszczeń klimatyzowanych, wielkość pomieszczeń technicznych itp.),
• obliczeniowy stosunek minimalnego strumienia powietrza świeżego V_S do wymaganego strumienia powietrza nawiewanego, którego zadaniem jest zbilansowanie zysków ciepła w pomieszczeniu V_N (wzór 1). Strumień powietrza V_S, nazywanego również powietrzem higienicznym lub wentylacyjnym, jest minimalnym strumieniem powietrza zewnętrznego określanym na podstawie odpowiednich przepisów i norm, a strumień V_N jest obliczany na podstawie wartości maksymalnych obliczeniowych zysków ciepła jawnego oraz maksymalnej dopuszczalnej różnicy temperatury pomiędzy powietrzem w pomieszczeniu a powietrzem nawiewanym, wynikającej z przyjętego sposobu nawiewu oraz typu i konstrukcji nawiewnika:

Generalizując, można przyjąć zasadę, że im wartość wskaźnika js jest większa od 0,5, tym bardziej uzasadnione jest zastosowanie systemu typu CUP, a im jest ona mniejsza od 0,5, tym więcej argumentów przemawia za systemem typu WUP.

Ponadto z dużą dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić, że:

1. na korzyść systemu CUP przemawia możliwość zastosowania strategii sterowania wykorzystującej w maksymalnym stopniu zdolność chłodzącą powietrza zewnętrznego (tzw. free cooling bezpośredni) co, jak to zostało zaprezentowane w artykule [8], może przynieść znaczące oszczędności energii chłodniczej (nawet powyżej 50% – w odniesieniu do systemu bez free coolingu),
2. z kolei na korzyć systemu WUP przemawiają fatalne własności powietrza jako nośnika ciepła (przyjmując średnią prędkość wody w przewodzie na poziomie ok. 0,8 m/s, a prędkość powietrza ok. 4,0 m/s, można łatwo wykazać, że do przetransportowania tego samego strumienia ciepła przy tej samej różnicy temperatur niezbędny jest przewód powietrzny o przekroju ok. 1000-krotnie większym od przewodu hydraulicznego).

W ostatniej dekadzie można zaobserwować w budynkach użyteczności publicznej bardzo dynamiczny rozwój układów chłodzenia z ochładzaniem powietrza na powierzchni chłodnicy, w której następuje odparowanie czynnika ziębniczego dostarczanego tam przez agregat za pośrednictwem systemu rurociągów ziębniczych.

Systemy te noszą nazwę multisplit ze zmiennym strumieniem czynnika ziębniczego – VRF/VRV i można dla nich przyjąć, że czynnik ziębniczy bezpośrednio dystrybuuje chłód do pomieszczeń. Są one bardzo zaawansowane technologicznie i na obecnym etapie ich rozwoju można odnieść wrażenie, że systemy z cieczą pośredniczącą będą z czasem traciły na znaczeniu i zostaną zastąpione właśnie przez VRF/VRV.

Na popularność tych ostatnich wpłynęły m.in.:

• kompleksowa obsługa projektu przez dostawców takiego systemu,
• zintegrowany, zaawanasowany technologicznie układ sterowania kategorii BMS,
• aktywny marketing skoncentrowany na docelowym odbiorcy,

ale również:

• zaniedbania i zaniechania segmentu rynku „cieczy pośredniczącej” w powyższych działaniach,
• rozproszenie dostawców elementów składowych systemów z cieczą pośredniczącą (odrębnie klimakonwektory, agregaty, instalacja hydrauliczna, automatyka),
• brak fachowych, przemyślanych i poprawnie przeprowadzonych procedur rozruchowych.

Można jednak ostatnio zauważyć pewne odwrócenie tej niekorzystnej dla rynku cieczy pośredniczącej tendencji, które może wynikać z następujących przyczyn:

1. obecnie używane przez producentów czynniki ziębnicze (R410A, R407C) są substancjami w pewnym stopniu szkodliwymi dla zdrowia i napełnienie instalacji powinno zostać każdorazowo sprawdzone w zakresie zgodności z normą bezpieczeństwa PN-EN 378 [14, 15];
2. wymienione powyżej czynniki cechuje wysoki wskaźnik GWP (ok. 2000). Ich obecnie proponowane substytuty (mieszaniny na bazie HFO – hydrofluoroolefin) mają wskaźniki GWP co najwyżej ok. 500;
3. urządzenia ziębnicze będą w przyszłości coraz bardziej restrykcyjnie oceniane adekwatnie do wielkości napełnienia gazem cieplarnianym (kg CO_{2,równoważne}/system). Według jednej z propozycji nowej dyrektywy „F‑gazowej” po 2020 r. ma zostać wprowadzony zakaz stosowania systemów ziębniczych o napełnieniu większym niż 5000 kg CO_{2,równoważne} (co odpowiada np. napełnieniu 2,5 kg czynnika o wartości GWP = 2000) [13];
4. systemy VRF/VRV zawierają dużo większą ilość czynnika ziębniczego niż agregaty do oziębiania cieczy o podobnej wydajności ziębniczej. W celu poparcia tej tezy wykonano dwa równoważne projekty systemów chłodzenia dla niewielkiego budynku biurowego o powierzchni 1500 m². W obu przypadkach dobrano po 72 jednostki wewnętrzne (klimakonwektory wentylatorowe) o podobnych wydajnościach chłodniczych. Agregaty ziębnicze dobrane w obydwu przypadkach były napełnione czynnikiem R410A w ilości: agregat do oziębiania cieczy – 13 kg oraz agregaty systemu VRF/VRV – 51 kg. Odpowiadające im napełnienia równoważne CO2 zostały zobrazowane na rys. 1;
5. zauważalna jest na rynku koncentracja producentów/dostawców systemów z cieczą pośredniczącą, którzy dysponują narzędziami, potencjałem wytwórczym oraz pełnym zakresem niezbędnych produktów, z systemami sterowania włącznie, umożliwiającymi kompleksową obsługę klienta końcowego.

Zestawiając powyższe wnioski z koniecznością poszukiwania źródeł oszczędności energii na potrzeby chłodzenia w perspektywie projektowania energooszczędnych budynków użyteczności publicznej (ale oferujących odpowiednio wysoki standard komfortu wewnętrznego), poniżej przedstawiono wyniki oceny wybranych parametrów projektowych i eksploatacyjnych systemu chłodzenia z cieczą pośredniczącą pod kątem ich wpływu na ograniczenie zużycia nośników energii przez budynek.

Ciecz pośrednicząca w systemie chłodzenia – parametry pracy systemu

Budynek, układ hydrauliczny i agregat ziębniczy to trzy elementy składowe systemu chłodzenia z cieczą pośredniczącą (rys. 2) stanowiące układ naczyń połączonych w czasie eksploatacji. Po jednej stronie jest budynek z jego potrzebami i wymaganiami komfortu wewnętrznego, a po drugiej źródło chłodu – agregat ziębniczy, zużywający w czasie pracy nośniki energii stanowiące dla użytkownika główny składnik kosztów eksploatacyjnych.

Układ hydrauliczny pełni funkcję nie tylko środka transportu ciepła pomiędzy tymi dwoma elementami systemu, ale co ważne jest również przekaźnikiem sygnałów informujących agregat o potrzebach obiektu. Rozważania zawarte poniżej dotyczą pracy takiego systemu w stanach ustalonych i nie uwzględniają wpływu układów sterowania, co stanowi obecnie przedmiot zainteresowania autora.

Charakterystyka cieplna obiektu

Analizując system chłodzenia budynków, nie można pominąć zjawisk związanych z uzdatnianiem powietrza wilgotnego w pomieszczeniach. Często popełnianym błędem jest niuwzględnianie zjawisk związanych ze zmianą wilgoci w trakcie procesów chłodzenia, tzn. pominięcie ciepła utajonego (ang. latent heat) i ograniczenie obliczeń cieplnych wyłącznie do bilansowania ciepła jawnego (ang. sensible heat) szczególnie w przypadkach, gdy jedynym kontrolowanym parametrem komfortu jest temperatura powietrza w pomieszczeniu.

Można by w tym miejscu zadać pytanie: jeżeli tak jest, to dlaczego każdy klimatyzator obniżający tylko temperaturę powietrza w pomieszczeniu ma odprowadzenie kondensatu i kto płaci za energię związaną z jego wykropleniem?

Mając na uwadze, że celem działania układu chłodzenia będącego częścią systemu klimatyzacji jest utrzymanie w pomieszczeniu stabilnych parametrów powietrza leżących w tzw. obszarze komfortu (temperatura i wilgotność), można sformułować następującą tezę: najbardziej energooszczędnym procesem uzdatniania powietrza w pomieszczeniu (w okresie letnim) jest proces chłodzenia, w którym ilość wykraplanej na powierzchni chłodnicy wilgoci jest równa bieżącym zyskom wilgoci w pomieszczeniu, a strumień ciepła jawnego odebranego w chłodnicy jest równy bieżącym zyskom ciepła jawnego w pomieszczeniu.

Charakterystyka cieplna pomieszczenia (znana w literaturze również jako kierunek przemiany w pomieszczeniu) definiowana jako stosunek zysków ciepła całkowitego do zysków wilgoci wyznacza również kierunek przemiany uzdatniania powietrza w chłodnicy, którą można w ten sposób nazwać najbardziej efektywną energetycznie (rys. 3).

Charakterystyka uzdatniania powietrza w chłodnicy w aspekcie temperatury cieczy na jej zasilaniu

Proces uzdatnia powietrza w chłodnicy, na powierzchni której wykrapla się wilgoć (w tzw. chłodnicy mokrej), można opisać przy pomocy następujących parametrów (rys. 4a i b):

1. średniej temperatury ścianki chłodnicy (ts),
2. kierunku przemiany w chłodnicy (e),
3. współczynnika kontaktu (CF).

Średnią temperaturę ścianki (t_s < temperatury punktu rosy powietrza wlotowego do chłodnicy) określa temperatura nasyconej pary wodnej znajdującej się na pograniczu warstwy wody pokrywającej ściankę oraz powietrza będącego z nią w kontakcie. Wartość tej temperatury jest generowana przez temperaturę oraz strumień przepływu cieczy zasilającej chłodnicę, dla których ustala się bieżący stan równowagi wymiany ciepła i masy w tym wymienniku.

Na podstawie własnych doświadczeń praktycznych autora związek pomiędzy tS oraz temperaturami cieczy na wlocie i wylocie z chłodnicy można przybliżyć wzorem (2) (który sprawdza się dla wody przy przyroście temperatur Dt_W w zakresie 5–6 K oraz dla typowych zastosowań w klimatyzacji komfortu; dla roztworu glikolu w tych warunkach sugeruje się przyjmowanie t_S na poziomie temperatury cieczy na wylocie z chłodnicy):

Współczynnik kontaktu CF (contact factor) może być w pewnym ujęciu traktowany jako współczynnik efektywności chłodnicy, zakładając, że 100-proc. efektywność wystąpiłaby wtedy, gdy powietrze za chłodnicą osiągnęłoby stan opisany na wykresie na rys. 4 punktem P_S.

Wartość CF zależy głównie od:

• cech konstrukcyjnych chłodnicy (liczby rzędów, stopnia i geometrii ożebrowania itp.),
• parametrów powietrza przepływającego przez wymiennik, które wpływają na intensywność wymiany ciepła i masy.

W literaturze można znaleźć wiele zależności, z których obliczyć można wartość współczynnika CF. Jedną z wersji przedstawia wzór 3 [4]:

gdzie:
A_ż,1 – jednostkowa pow. ożebrowana, m²,
a_p,ż – współczynnik wnikania ciepła po stronie powietrza, W/(m²K),
w_p,cz – prędkość powietrza w przekroju czołowym, m/s,
R – liczba rzędów chłodnicy,
B – odległość rur w rzędzie, m,
r_p – gęstość powietrza, kg/m³,
c_p,p – ciepło właściwe powietrza, J/(kgK).

Na podstawie powyższych informacji należy przyjąć, że przy stałym strumieniu powietrza przepływającego przez chłodnicę i niezmiennych jego parametrach na dolocie w trakcie procesu regulacji jej wydajności (zarówno w sposób jakościowy, jak i ilościowy) dochodzi do zmiany kierunku przemiany (zmienia się temperatura t_s) przy niezmiennej wartości współczynnika CF.

Łącząc powyższe stwierdzenie z wynikami analizy wpływu temperatury cieczy opuszczającej parowacz agregatu ziębniczego na jego efektywność energetyczną (rys. 5, [6]) można stwierdzić, że projektowa (obliczeniowa) temperatura cieczy zasilającej chłodnice w procesach klimatyzacyjnych powinna być jak najwyższa, ale jednocześnie taka, jaka spełni w sposób zadowalający wymagania danego pomieszczenia w zakresie komfortu i odpowiada jego charakterystyce cieplnej.

Jak wykazano w przykładzie przedstawionym w innym artykule autora [6], dwa pomieszczenia przy tych samych wymaganiach w zakresie parametrów powietrza w pomieszczeniu i z tym samym systemem chłodzenia, z uwagi na różne charakterystyki cieplne mogą wymagać cieczy zasilającej o temperaturze różniącej się o 2–4°C.

Jak wynika z wykresu na rys. 5, powoduje to różnice w zapotrzebowaniu na moc elektryczną przez agregat rzędu 5–10%. W podobnej proporcji przekłada się to później na ilość energii zużywanej w ciągu roku gdyż, jak wynika z wieloletnich doświadczeń autora, w całym procesie inwestycyjnym sposób określania i zadawania nastaw temperatur cieczy w układach regulacji agregatów ziębniczych jest zagadnieniem pomijanym lub drugorzędnym i, co gorsza, raz zadana wartość nastawy w trakcie rozruchu pozostaje niezmienna przez większość okresu eksploatacji.

Ciecz pośrednicząca: woda czy roztwór glikolu?

Dużym problemem w instalacjach chłodniczych z cieczą pośredniczącą jest powszechne stosowanie w nich agregatów do oziębiania cieczy typu monoblok ze skraplaczem chłodzonym powietrzem wyposażonym w wentylatory osiowe. Takie rozwiązanie wymusza montaż urządzenia na zewnątrz obiektu, a to z kolei stwarza ryzyko uszkodzenia parowacza w przypadku zastosowania wody jako cieczy pośredniczącej.

Zwykle dla rozwiązań zewnętrznych stosuje się roztwór glikolu monoetylenowego w wodzie o stężeniu ok. 35% (z dodatkami zmniejszającymi korozyjność i agresywność chemiczną tego roztworu, nazywany skrótowo MEG).

Na marginesie warto dodać, że można wziąć pod uwagę także inne sposoby ochrony agregatu przed zamarzaniem, jak podgrzewanie części zewnętrznej instalacji grzałkami elektrycznymi, ale kłóci się to z energooszczędnością, lub zawansowane rozwiązania agregatów (ze zdalnym skraplaczem lub skraplaczem chłodzonym cieczą), co z kolei powoduje wzrost nakładów inwestycyjnych i wymaga większego zaangażowania projektanta.

Wypełnienie instalacji hydraulicznej wewnątrz budynku cieczą typu MEG nie jest jednak rozwiązaniem właściwym, gdyż:

• własności cieplne i transportowe MEG sprawiają, że liczba Reynoldsa, a w konsekwencji współczynnik wnikania ciepła są w tych warunkach tak niskie, że wydajność cieplna chłodnicy jest często niższa o ponad 30% w stosunku do wody (przy tych samych wartościach temperatury na wlocie i wylocie),
• w podobnym stopniu rosną opory przepływu w instalacji,
• żeby przetransportować ten sam strumień ciepła, stosując ciecz o niższym cieple właściwym, trzeba wymusić wyższe prędkości przepływu lub zwiększyć średnice przewodu, by uniknąć zbyt dużych oporów,
• neutralizacja negatywnych cech fizyko­‑chemicznych roztworu glikolu powoduje dużo wyższy koszt napełnienia instalacji niż w przypadku wody (odpowiednio uzdatnionej).

Jak więc pogodzić potrzebę skutecznego zabezpieczenia antyzamrożeniowego z powyższymi negatywnymi własnościami MEG? Odpowiedź jest prosta – trzeba zawrzeć kompromis w postaci układu złożonego z dwóch obiegów hydraulicznych rozdzielonych płytowym wymiennikiem ciepła (PWC; rys. 6). 

Zdając sobie sprawę z głosów oponentów takiego rozwiązania, mówiących, że „można inaczej”, „dwie pompy zamiast jednej”, „mocno zwiększone zużycie energii elektrycznej”, „większe koszty” itp., autor pragnie przedstawić na poniższym przykładzie argumenty za tym, że właściwie zaprojektowany system tego typu może mieć cechy rozwiązania energooszczędnego.

W analizowanym przykładzie projektowym dotyczącym powyżej opisanego budynku z systemem VRF/VFV zostały przeliczone (przy pomocy programu OZC) i porównane dwie wersje instalacji systemu chłodzenia z cieczą pośredniczącą: z jednym obiegiem hydraulicznym (napełnionym MEG) oraz dwoma obiegami rozdzielonymi wymiennikiem PWC (rys. 2 i 6).

W obydwu przypadkach pracuje ten sam agregat ziębniczy, przez który przepływa MEG przy tej samej temperaturze cieczy na wylocie. Ten wariant pracy i regulacji przyjmuje się na obecnym poziomie rozwoju konstrukcji jako standardowy, zapewniający bezpieczną i najbardziej efektywną pracę agregatu do oziębiania cieczy.

Warianty rozwiązań agregatów z modułami hydraulicznymi mogącymi realizować zmienny przepływ przez parowacz będą przedmiotem dalszych analiz i prac autora. Z powyższych powodów instalacje porównywano przy założeniu stałej wartości przepływu przez parowacz agregatu. Podstawowe cechy obydwu instalacji przedstawiono w tabeli 1.

Zakładając dodatkowo, że instalacja chłodzenia w budynku użyteczności publicznej pracuje średnio przez 1500–2000 godzin, dla analizowanego przypadku uzyskano wyniki zawarte w tabeli 2.

Wyniki tych obliczeń wskazują jednoznacznie, że instalacja wyposażona w płytowy wymiennik ciepła rozdzielający dwa obiegi:

1. nie powoduje wzrostu kosztów inwestycyjnych (należy pamiętać, że dodatkowo nastąpi zmniejszenie średnic niektórych odcinków instalacji);
2. nie powoduje wzrostu kosztów pompowania (przy poprawnym doborze urządzeń, a w szczególności płytowego wymiennika ciepła, którego sumaryczne opory przy przepływach nominalnych po obydwu stronach nie powinny przekraczać 25–30 kPa);
3. nie tylko chroni agregat przed „zamarznięciem”, ale również zabezpiecza jego stabilną pracę w warunkach stałego przepływu gwarantującego jego najwyższą efektywność (dotyczy to szczególnie agregatów sterowanych w sposób standardowy z temperaturą na wlocie jako parametrem regulowanym);
4. całkowite oddzielenie obiegu pierwotnego od wtórnego pozwala stosować różne warianty układów hydraulicznych ze zmiennym przepływem bez ograniczeń (próby podejmowane przez producentów oferujących agregaty przystosowane do zmiennego przepływu cieczy, mimo zastosowania w nich zaawansowanych technik regulacyjnych i wyposażenia dodatkowego, wymagają wielu takich ograniczeń [5]);
5. agregat w obydwu przypadkach pracuje w tych samych warunkach temperaturowych (a nawet, jak pokazuje poniższy przykład doboru klimakonwektora, wymagane wydajności klimakonwektora w przypadku zastosowania wody można osiągnąć przy podwyższeniu temperatury MEG opuszczającego agregat, co powoduje dodatkowy wzrost efektywności jego pracy). Na potwierdzenie powyższego w tabeli 3 zestawiono porównanie charakterystyk tego samego klimakonwektora (przy pomocy programu symulacyjnego producenta certyfikowanego przez Eurovent [13]) zasilanego przez MEG 35% (temperatury 7/12°C) oraz przez wodę (temperatury 9/14°C). Zaskakującym może się wydawać fakt, że wydajności chłodnicy przy wyższych temperaturach wody zasilającej są wyższe.

Podsumowanie i wnioski

W artykule zaprezentowano tylko niewielką część podstawowych zagadnień, które należy przeanalizować w ramach poszukiwania najbardziej energooszczędnej wersji systemu chłodzenia z cieczą pośredniczącą. Z racji ograniczeń edycyjnych zrezygnowano z omówienia takich zagadnień, jak pojemność instalacji (obecność zbiornika buforowego) oraz wielkość obliczeniowego strumienia objętościowego cieczy (obliczeniowego przyrostu temperatury cieczy w systemie). 

Odrębnego i dogłębnego potraktowania wymagają problemy związane ze współpracą agregatu z budynkiem w ujęciu dynamicznym uwzględniającym charakterystyki regulacyjne agregatu oraz chłodnic w klimakonwektorach w reakcji na zakłócenia wynikające ze sposobu funkcjonowania i eksploatacji budynku. 

Pomimo ograniczonego zakresu omówione w artykule zagadnienia pozwalają na sformułowanie następujących wniosków:

1. Zasadniczym celem prowadzenia prac projektowych w zakresie klimatyzacji budynków użyteczności publicznej jest zapewnienie warunków komfortu w pomieszczeniach. 
2. Procesy uzdatniania powietrza projektowane dla okresu letniego powinny uwzględniać zarówno bilanse ciepła jawnego, jak i utajonego (wilgoci).
3. Temperatura cieczy zasilającej chłodnice ma dominujący wpływ zarówno na spełnienie powyższego warunku, jak i na efektywność agregatu ziębniczego w trakcie jego eksploatacji. Z tego powodu powinna być ona przedmiotem wnikliwej analizy w celu możliwości przyjęcia jej wartości na jak najwyższym poziomie, ale spełniającym wymagania charakterystyk cieplnych pomieszczeń.
4. Obowiązkowym przedmiotem analizy na etapie projektowania instalacji chłodzenia z cieczą pośredniczącą powinno być wyznaczenie czytelnych zaleceń do układu sterowania (BMS), w których zostanie zdefiniowany algorytm zmian nastaw temperatury wody oziębianej w agregacie przy jego pracy wynikającej z częściowego obciążenia chłodniczego budynku.
5. Przy zastosowaniu agregatu ziębniczego typu monoblok ze skraplaczem chłodzonym powietrzem uzasadnione jest zastosowanie dwóch obiegów hydraulicznych rozdzielonych przy pomocy płytowego wymiennika ciepła, pod warunkiem że sumaryczne opory przepływu cieczy po obydwu jego stronach będą jak najmniejsze i nie będą przekraczały 25–30 kPa.

Literatura

1. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (DzU UE L 153 z 18.06.2010 r.).
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (DzU nr 201/2008, poz. 1240, z późn. zm.)
3. Królicki Z., Termodynamiczne podstawy obniżania temperatury, Wrocław 2006.
4. Pełech A., Wentylacja i klimatyzacja – podstawy, Oficyna wydawnicza PWr, Wrocław 2008.
5. Krzysztofik P., Projektowanie instalacji wody lodowej. Systemy zmiennych przepływów przez parownik, „Chłodnictwo i Klimatyzacja” nr 12/2013.
6. Wojtas K., Projektowanie energooszczędnych systemów chłodzenia budynków. Wybrane zagadnienia, „Energia i Budynek” nr 4/2012.
7. Wojtas K., Zastosowanie chłodzenia naturalnego w systemach klimatyzacji budynków, „Rynek Instalacyjny” nr 4/2009.
8. Wojtas K., Efektywność energetyczna sprężarkowych agregatów ziębniczych w klimatyzacji. Wdrażanie Dyrektywy EPBD, „Chłodnictwo i Klimatyzacja” nr 7/2008.
9. Wojtas K., Wpływ parametrów projektowych i eksploatacyjnych na efektywność agregatu ziębniczego w klimatyzacji, XI Int. Conference: Air Conditioning, Air Protection and District Heating, Wrocław-Szklarska Poręba 2008.
10. Wojtas K., Simplified Model of Seasonal Energy Consumption by Air Conditioning System in Non Residential Buildings, CLIMA 2007, Helsinki.
11. Sadłowska A., Wojtas K., Projektowanie instalacji klimatyzacyjnych w budynkach użyteczności publicznej, skrypt w przygotowaniu.
12. Chłodnictwo i klimatyzacja w Polsce – nowe trendy rozwoju, Konferencja Naukowo-Techniczna, Warszawa 2013.
13. Materiały techniczne, program obliczeniowy ELITE i katalogi firmy CIAT.
14. PN-EN 378-3+A1:2012E Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 3: Usytuowanie instalacji i ochrona osobista.
15. PN-EN 378-4+A1:2012E Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 4: Obsługa, konserwacja, naprawa i odzysk.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!