Specyfika obiektów hotelowych polega na nierównomiernym i trudnym do określenia stopniu wykorzystania pomieszczeń, który zależy od wielu czynników, m.in. od lokalizacji budynku czy docelowej liczby gości. Wszelkie wymagania dla tego rodzaju obiektów, w tym dotyczące instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, określa rozporządzenie w sprawie obiektów hotelarskich [1].
Zgodnie z nim rodzaj systemu klimatyzacji i wentylacji hotelu zależy ściśle od standardu obiektu. Zapewnienie efektywnej pracy tego systemu, zarówno pod względem możliwości uzyskania odpowiednich warunków wewnętrznych w pomieszczeniach, jak i jednoczesnej energooszczędności, możliwe jest dzięki wykorzystaniu droższych inwestycyjnie, ale przynoszących wyraźne korzyści ekonomiczne systemów ze zmiennym strumieniem powietrza.
Charakterystyka obiektów
Wymagane parametry powietrza w pokojach hotelowych zależą od kategorii obiektu, wyrażanej liczbą gwiazdek. Zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia [1] w hotelach o niższym standardzie (kategoryzowanych jako jedno-, dwu- lub trzygwiazdkowe) w części bytowej wymagana jest wentylacja mechaniczna lub grawitacyjna, bez szczegółowych wytycznych dotyczących parametrów wewnętrznych w pomieszczeniach. Podobne wymagania dotyczą części ogólnodostępnej, obejmującej hall recepcyjny, sale gastronomiczne i wielofunkcyjne w hotelach jedno- i dwugwiazdkowych.
Przeczytaj także: Systemy chłodzenia z cieczą pośredniczącą w energooszczędnych budynkach użyteczności publicznej >>
Zgodnie z rozporządzeniem w części ogólnodostępnej w hotelach trzygwiazdkowych wentylacja musi skutecznie usuwać zapachy. Natomiast szczegółowe parametry powietrza w pomieszczeniach hotelowych, zarówno dla części ogólnodostępnej, jak i bytowej, określone zostały dla obiektów w standardzie cztero- i pięciogwiazdkowym.
W hotelach zadaniem systemu klimatyzacji i wentylacji jest utrzymanie temperatury powietrza latem poniżej 24°C, a zimą powyżej 20°C oraz wilgotności względnej w przedziale 45–60%.
Przeważającą część zużywanej w hotelach energii stanowi energia niezbędna do zapewnienia użytkownikom komfortowych warunków wewnętrznych. Na ogrzewanie, wentylację i klimatyzację, zgodnie z danymi KAPE [5], przypada średnio 61% jej zużycia (rys. 1).
Dodatkowo należy pamiętać, że w nowoczesnym budownictwie, ze względu na wysoką izolacyjność przegród zewnętrznych, udział statycznych strat ciepła w całościowej strukturze potrzeb energetycznych ulega minimalizacji, a zwiększa się poziom kosztów związanych z doprowadzaniem i uzdatnianiem powietrza.
Duże zużycie energii związanej z eksploatacją systemów powietrznych powoduje, że jeszcze na etapie projektowania warto uważnie zastanowić się nad wyborem typu instalacji. Analizując koszty inwestycji oraz eksploatacji różnych systemów, należałoby uwzględnić stopień wykorzystania pokoi hotelowych. Takie informacje powinny być pozyskiwane indywidualnie, gdyż dla każdej inwestycji mogą być różne.
Dane statystyczne z ostatnich lat [4] pokazują, że w Polsce średnie obłożenie pokoi kształtuje się na poziomie 43%, zatem praktycznie przez cały rok ponad połowa pomieszczeń jest nieużytkowana. Mimo to powinny być okresowo przewietrzane lub wentylowane przez system powietrzny pracujący z minimalną wydajnością.
Przeczytaj także: Nowoczesne źródła chłodu w systemach VAV (cz. 1) >>
Specyfika takich obiektów pozawala zatem na pracę wentylatorów ze znacznie obniżoną wydajnością przez większą część roku. Możliwe do uzyskania zmniejszenie strumienia powietrza ustalane jest indywidualnie, przy czym dla niektórych hoteli zredukowana wydajność instalacji może wynosić nawet 30% Vmax.
Stosowane systemy klimatyzacyjne
Od systemów klimatyzacji obiektów hotelowych wymaga się przede wszystkim możliwości indywidualnej regulacji, cichej pracy oraz odpowiedniego wkomponowania w wystrój pokoju. Najlepsza instalacja to taka, której użytkownik nie widzi i nie słyszy, a jednak odczuwa pozytywne skutki jej działania. Ponadto z punktu widzenia inwestora bardzo istotna jest minimalizacja kosztów związanych z eksploatacją systemu.
Biorąc pod uwagę powyższe aspekty, najczęściej stosowanymi rozwiązaniami w pokojach hotelowych są instalacje z dwustopniowym uzdatnianiem powietrza, wykorzystujące urządzenia indywidualne – wentylokonwektory (klimakonwektory wentylatorowe) lub klimatyzatory.
Zasada działania takich rozwiązań polega na centralnym przygotowaniu tzw. powietrza pierwotnego (świeżego), którego objętość uwarunkowana jest względami higienicznymi i musi spełniać wymagania normy PN-83/B‑03430 [6].
Warunki komfortu w pomieszczeniu zapewnia natomiast praca indywidualnych urządzeń stosowanych w każdym pokoju, uzdatniających powietrze obiegowe.
W hotelach dobrze sprawdzają się czterorurowe wentylokonwektory o niskim sprężu, które charakteryzują się cichą pracą oraz możliwością zabudowy w suficie podwieszanym. Powietrze pierwotne może być dostarczane bezpośrednio do pomieszczenia bądź po stronie ssawnej lub tłocznej urządzenia.
W zależności od typu rozwiązania temperatura powietrza pierwotnego dostarczanego do pomieszczenia może być:
- przez cały rok niższa o stałą wartość od docelowej temperatury powietrza w pomieszczeniu, często Δt = 6–8 K,
- przez cały rok stała, niższa od docelowej temperatury powietrza w pomieszczeniu, np. tpp = 12–16°C,
- przez cały rok o temperaturze neutralnej, czyli odpowiadającej temperaturze powietrza w pomieszczeniu, tpp = tp.
Należy sobie zdawać sprawę, że powietrze pierwotne o temperaturze niższej od temperatury pomieszczenia ma zdolność do asymilacji części zysków ciepła występujących w obiekcie.
