Błędy projektowe i montażowe w ogrzewaniu płaszczyznowym
Fot. REHAU
Budowa domu to duże przedsięwzięcie, dlatego każdy inwestor stara się znaleźć jak najwięcej oszczędności. Czasem, tnąc koszty, rezygnuje również z projektu instalacji i zdaje się na doświadczenie wykonawcy. Rezygnacja z projektu jest najczęściej główną przyczyną źle działającej lub w ogóle niedziałającej instalacji ogrzewania podłogowego oraz ewentualnych późniejszych roszczeń gwarancyjnych.
W skład projektu wchodzą wszystkie najważniejsze informacje: wykonane obliczenia hydrauliczne z nastawami na rozdzielaczu uwzględniające źródło ciepła, jakim dysponuje inwestor; rozrysowane pętle grzewcze; zaznaczone propozycje dylatacji; wyliczone średnice i zestawienie materiałów.
Poszczególne budynki różnią się zapotrzebowaniem na ciepło, źródłem ciepła czy rodzajem zastosowanej wykładziny podłogowej. Od tych czynników zależą np. średnice rur zasilających, rozstaw ułożenia rur i wiele innych szczegółów, o których nawet najlepszym wykonawcom zdarza się zapomnieć, jeśli nie dysponują projektem. Efektem braku dokładnego projektu może być np. niedogrzanie pomieszczeń czy uszkodzenie podłogi.
Przykład 1. Podłoga z wykładziną: płytki ceramiczne o oporze cieplnym 0,011 (m2 K)/W: |
|
Przykład 2. Podłoga z wykładziną: parkiet klejony o oporze cieplnym 0,050 (m2 K)/W: |
|
Jak widać, również w przypadku parkietu jako warstwy wykończeniowej można ogrzać pomieszczenie, zachowując przy tym optymalną temperaturę na posadzce wynoszącą 26,4°C. Warto zwrócić uwagę, że powyższe wyliczenia wykonano dla warunków obliczeniowych, czyli dla temperatury zewnętrznej –18°C. Warunki takie panują zazwyczaj tylko przez kilka dni w roku. W obu przypadkach występuje ta sama temperatura zasilania na zestawie mieszająco-pompującym wynosząca 40°C oraz ten sam rozstaw rur. Różnica polega przede wszystkim na odpowiednim wyregulowaniu hydraulicznym układu. |
Projekt instalacji centralnego ogrzewania uwzględnia wszystkie niezbędne dane – przede wszystkim zrównoważenie hydrauliczne instalacji w postaci nastaw dla każdej pętli ogrzewania podłogowego lub ściennego. Pamiętajmy także, że program do obliczeń parametrów nie wykona najważniejszego, czyli analizy otrzymanych wyników oraz optymalizacji systemu, zarówno pod kątem kosztów inwestycyjnych, jak i ekonomiki pracy całego układu. To projektant – a nie program – projektuje instalację.
Programy wykonujące tysiące obliczeń potrafią np. dobierać pętle o zbyt dużej długości czy takie prędkości przepływu, przy których woda w instalacji prawie stoi, co skutkować będzie niedogrzaniem podłogi. Za długie pętle najlepiej jest podzielić na dwie mniejsze, żeby móc wyregulować hydraulicznie układ grzewczy i zapewnić prędkości konieczne do samoodpowietrzania instalacji. Zrobić to może projektant, a program często tego nie dostrzeże. Przy podziale pętli grzewczych należy jeszcze uwzględnić dylatacje.
Dylatacje
Innym problemem, który może się pojawić przy pracach wykonawczych instalacji ogrzewania podłogowego, jest brak dylatacji (nawet jeśli zostały uwzględnione w projekcie) lub ucinanie wystającej taśmy dylatacyjnej na wysokości wylewki i układanie płytek na stałe do ściany. Podłoga grzewcza pracuje, a wraz z nią płytki. Należy również zwracać uwagę na niekompletne ułożenie paska brzegowego, które może skutkować pękaniem posadzki.
Instalacje mieszane
Gdy mamy do czynienia z instalacją mieszaną, tzn. część budynku (zazwyczaj parter) wyposażona jest w ogrzewanie podłogowe, a część poddasza w grzejniki, układ grzejnikowy będzie miał inną temperaturę zasilania niż układ ogrzewania podłogowego. Jednym z rozwiązań będzie zastosowanie zestawu mieszającego, który przygotuje niższą temperaturę dla systemu ogrzewania podłogowego, a wyższa pozostanie dla instalacji ogrzewania grzejnikowego.
Jednak w 90% przypadków inwestorzy dobrze izolują swoje domy, stosują dobre okna, przepisy również narzucają coraz lepsze ocieplenie. Dzięki temu domy można ogrzać za pomocą samego ogrzewania podłogowego oraz ściennego.
Doświadczenia specjalistów REHAU wskazują, że instalacje grzewcze wyposażone wyłącznie w ogrzewanie podłogowe świetnie współpracują z kotłami kondensacyjnymi, które dzięki dużemu zładowi wody w podłogówce nie taktują, tzn. nie włączają się często, dzięki czemu są w stanie osiągnąć wysoką sprawność. W innym przypadku kocioł kondensacyjny mimo katalogowej wysokiej sprawności nigdy jej nie osiągnie bez zastosowania odpowiedniego buforu – rozruch zawsze zużywa sporo energii.
Panele drewniane
Jeżeli inwestor chce wyposażyć poddasze w panele, liczy się wyłącznie z kosztami inwestycyjnymi i z założenia planuje montaż najtańszych paneli drewnianych – ogrzewanie podłogowe nie jest zalecane. W przypadku podłogówki eksperci REHAU zalecają gatunki drewna o niskim współczynniku skurczu i rozkurczu, z długim czasem osiągania równowagi higroskopijnej: egzotyczne – merbau, iroko, doussie, jatobe i krajowe – dąb i akacja.
Nie zaleca się natomiast zastosowania buku, klonu, grabu i brzozy. Przed zakupem konkretnych paneli należy zwrócić uwagę, czy producent dopuszcza je do zastosowania na ogrzewaniu podłogowym.
Mając już wybrany odpowiedni typ, trzeba sprawdzić, czy rzeczywiście w przypadku podłogówki z panelami można ogrzać pomieszczenie. Jak wspomniano, budynki są coraz bardziej energooszczędne i nie ma potrzeby zasilać ogrzewania wysoką temperaturą czynnika grzewczego. Przeanalizujmy jednak budownictwo standardowe bez odzysku ciepła, zgodne z warunkami technicznymi WT2008.
Analizowane pomieszczenie (rys. 1) ma zapotrzebowanie na ciepło wynoszące 835 W, dzieląc przez powierzchnię 11,91m2, otrzymujemy 70 W/m2 – jest to stosunkowo dużo, standard wynosi obecnie maks. 60 W/m2. Jednak nawet dla pomieszczenia o tak dużym zapotrzebowaniu na ciepło możemy dobrać odpowiednią instalację (patrz ramka).
Termostaty pokojowe
Żeby w pełni wykorzystać możliwości systemu ogrzewania podłogowego i energooszczędność z nim związaną, należy wyposażyć instalację w termostaty pokojowe ze sterowaniem czasowym trybu pracy standardowej i zredukowanej. Regulatory umieszczone w pomieszczeniach ogrzewanych podłogówką będą utrzymywały zadaną temperaturę. W czasie nieobecności mieszkańców obniżą temperaturę do np. 18°C, co pozwoli uzyskać oszczędności energii.
Szczególnie polecane są regulatory elektroniczne z funkcją optymalizacji fazy nagrzewania, np. regulator Nea HT firmy REHAU. Regulator taki będzie się uczył i optymalizował czas przejścia z fazy zredukowanej temperatury do fazy temperatury standardowej, np. 20°C, tak aby o odpowiedniej godzinie uzyskać temperaturę zadaną. Dodatkową zaletą jest estetyczny wygląd termostatów oraz łatwość ich obsługi.
Jeżeli natomiast inwestorowi zależy na systemie szybko reagującym, za pomocą którego może szybko zwiększyć temperaturę lub ochłodzić pomieszczenie, zalecić można dodatkowe wykonanie w wybranych miejscach ogrzewania ściennego, które dzięki niewielkiemu przykryciu tynkiem (ok. 1 cm nad rurą) może praktycznie natychmiast reagować na zmiany temperatury.
Sprawdzona technika łączenia
Warunki budowlane, takie jak na przykład słabe oświetlenie, sprzyjają błędom montażowym. Żeby zagwarantować prawidłowe funkcjonowanie systemu, warto zdecydować się na system łączony techniką tulei zaciskowej. Wprawdzie połączenia w ogrzewaniu podłogowym wykonywane są rzadko, jednak warto pamiętać, że najmniejsze straty hydrauliczne generuje system, w którym w celu wykonania połączenia należy rozszerzyć rurę przed włożeniem złączki.
W systemie tulei zaciskowej tak zwany pierścień nasuwany jest na rozszerzoną końcówkę rury, do której wkładamy złączkę. Połączenie to jest natychmiast szczelne. Co ważne, nawet z większej odległości widać, czy połączenie zostało wykonane, czy też nie.
Próba szczelności
Zdarza się, że wykonawca z nich rezygnuje ze względu na potrzebny do ich przeprowadzenia czas (kilka godzin). Próba szczelności jest jednak podstawą uzyskania gwarancji na system. Protokoły prób dostępne są na stronach producentów lub w informacjach technicznych dotyczących systemu grzewczego.
REHAU Sp. z o.o. e-mail: [email protected] |