Projekt wytycznych projektowania, wykonania, odbiorów i eksploatacji systemów wentylacji i klimatyzacji obiektów służby zdrowia

Wydane w 1984 roku „Wytyczne projektowania szpitali ogólnych – wentylacja i klimatyzacja” [5] były w tamtym czasie dokumentem nowatorskim, opartym na bieżących wymaganiach mających na celu zapewnienie czystości powietrza i komfortu cieplnego. Zostały w nich przedstawione stosowane na świecie nowoczesne rozwiązania systemów wentylacji i klimatyzacji.

W tym samym roku dla projektantów stały się one (na mocy decyzji Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej) materiałem pomocniczym obowiązującym przy projektowaniu nowych szpitali i zalecanym przy podejmowaniu prac modernizacyjno-remontowych w istniejących szpitalach.

Z upływem czasu dokument ten się niestety zestarzał oraz zdezaktualizował i z tego powodu został oficjalnie wycofany. Większość zamieszczonych w nim zaleceń i wymagań nie odpowiada bowiem obecnym oczekiwaniom, technice wentylacyjnej oraz bieżącej wiedzy dotyczącej zagrożeń związanych z przepływem powietrza niedostatecznie oczyszczonego i/lub o niewłaściwych parametrach fizycznych.

Zakres stosowania

W odróżnieniu od poprzedniego dokumentu [5], projekt wytycznych [1] nie został ograniczony tylko do problematyki projektowania wentylacji i klimatyzacji, uwzględnia także zagadnienia związane z wykonaniem, odbiorami i eksploatacją systemów.

Zawarte w nich informacje można odnieść do różnorodnych pomieszczeń w obiektach, w których przeprowadzana jest działalność lecznicza rozumiana jako badanie i leczenie pacjentów, czyli w szpitalach, szpitalach jednodniowych, gabinetach lekarskich i zabiegowych w przychodniach, oraz w pomieszczeniach im towarzyszącym (pomocniczych).

Należą do nich:

• bloki operacyjne (sale operacyjne, pomieszczenia przygotowania lekarza, pomieszczenia przygotowania pacjenta, śluzy dla personelu, śluzy dla pacjenta, śluzy materiałowe, szatnie personelu, pomieszczenia porządkowe, magazyny czystej bielizny, magazyny brudnej bielizny, magazyny aparatury, korytarze czyste i brudne),
• sale pooperacyjne,
• sale intensywnej opieki medycznej,
• sale łóżkowe chorych,
• izolatki,
• separatki,
• gabinety lekarskie i zabiegowe,
• pomieszczenia diagnostyki obrazowej,
• pomieszczenia pro morte i prosektoria,
• pomieszczenia odpadów medycznych i brudowniki,
• sterylizatornie.

„Wytyczne...” [1], które w założeniu autorów nie miały być obszernym podręcznikiem, nie objęły swoimi zapisami wszystkich problemów projektowych mogących się pojawić w obiektach służby zdrowia. Nie dotyczą zatem:

• instalacji elektrycznych,
• instalacji gazów medycznych,
• instalacji wentylacji oddymiającej i pożarowej

oraz pozostałych instalacji sanitarnych i regulacji automatycznej niezwiązanych z systemem wentylacji i klimatyzacji.

Projekt wytycznych zamieszczono na 76 stronach, a podzielony został na 9 rozdziałów. Zawiera cztery załączniki (zalecana częstotliwość pomiarów w pomieszczeniach klasy S1, zalecane parametry projektowe i przykładowe mierniki funkcjonalności dla pomieszczenia klasy S1, zalecany skład komisji odbiorowych, słowniczek terminów i definicji przedstawiający 36 pojęć używanych w tekście) oraz wykaz literatury obejmujący 42 pozycji (rozporządzenia, krajowe i zagraniczne normy oraz artykuły, książki).

Zagadnienia omówione w projekcie

W „Wytycznych…” [1] omówiono następujące zagadnienia:

• Założenia projektowe i zalecenia dotyczące projektowania systemów wentylacji i klimatyzacji w zależności od klasy pomieszczenia.
• Czystość pyłowa i mikrobiologiczna powietrza – wymagania i metody pomiarowe.
• Parametry mikroklimatu (m.in. wymagane zakresy wartości temperatury i wilgotności względnej powietrza wewnętrznego, różnica temperatury pomiędzy temperaturą powietrza w pomieszczeniu i powietrza nawiewanego, prędkość powietrza nawiewanego w odległości 30 cm od powierzchni stropu laminarnego i na wysokości stołu operacyjnego – dla wentylacji laminarnej i mieszającej, dopuszczalny poziom ciśnienia akustycznego), wymagane strumienie powietrza wentylacyjnego i/lub krotności wymian powietrza, układ ciśnienia powietrza.
• Budowa i działanie elementów systemu rozdziału powietrza (stropy laminarne, nawiewniki skośne i nawiewniki z wypływem turbulentnym, wywiewniki).
• Budowa i działanie elementów systemu wentylacji i klimatyzacji (m.in. centrale i szafy klimatyzacyjne w wykonaniu higieniczny, filtry powietrza, nagrzewnice, chłodnice, urządzenia do odzysku ciepła, nawilżacze, wentylatory, tłumiki, przewody wentylacyjne, otwory rewizyjne, system automatycznej regulacji).
• Problem recyrkulacji powietrza.
• Dokumentacja projektowa.
• Odbiór instalacji wentylacji i klimatyzacji.
• Zalecenia dotyczące eksploatacji instalacji.
• Szczelność przewodów wentylacyjnych.
• Czystość instalacji
  - częstotliwość kontroli poszczególnych elementów instalacji,
  - dopuszczalne ilości zanieczyszczeń pyłowych w pyle pobranym z wnętrza przewodów wentylacyjnych,
  - akceptowana ilość zanieczyszczeń po czyszczeniu w użytkowanych i nowych instalacjach,
  - dopuszczalne stężenie drobnoustrojów w pyle pobranym z wnętrza przewodów wentylacyjnych,
  - lokalizacja otworów rewizyjnych.

Wybór rozwiązania przepływu powietrza wentylacyjnego

W projekcie wytycznych [1] w zależności od przeznaczenia pomieszczenia zaproponowano stosowanie wentylacji laminarnej lub mieszającej. W budynkach, w których wykonywana jest działalność lecznicza, należy ze szczególną troską rozważyć kierunek oraz burzliwość (lub raczej jej ograniczenie) przepływającego powietrza wentylacyjnego, gdyż wpływa to istotnie na rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń oraz zwiększenie ich emisji w porównaniu z mniej burzliwym ruchem powietrza.

Szczególnego znaczenia ten problem nabiera w pomieszczeniach i obszarach czystych, w których ze względu na zdrowie ludzi niezbędne jest ograniczenie do minimum obecności zanieczyszczeń (przede wszystkim drobnoustrojów) w powietrzu wewnętrznym.

W salach operacyjnych za podstawowe źródło zanieczyszczeń (przy założeniu, że powietrze dostarczane przez instalację klimatyzacyjną jest bardzo dobrze oczyszczone, a w pomieszczeniu zastosowano materiały budowlane i materiały wykończeniowe o niskim poziomie emisji zanieczyszczeń do otaczającego powietrza) uważa się ludzi (personel medyczny oraz pacjent).

Wzmożony ruch powietrza powoduje większe wydzielanie zanieczyszczeń z odsłoniętej skóry oraz z powierzchni odzieży medycznej i ich rozprzestrzenienie w pomieszczeniu.

W obiektach służby zdrowia powinna być stosowana, stosując nazewnictwo zamieszczone w [14], wentylacja niejednokierunkowa (mieszająca, turbulentna) albo jednokierunkowa (quasi-laminarna, laminarna, niskoturbulentna).

Przepływ burzliwy (turbulentny), realizowany za pomocą wentylacji mieszającej, charakteryzuje się ruchem współbieżnym, któremu towarzyszą nieregularne zawirowania związane z przekazywaniem momentu pomiędzy warstwami płynu [9]. Jest to wentylacja rozcieńczająca [6] polegająca na wymieszaniu powietrza nawiewanego z powietrzem wewnętrznym, czego efektem jest uśrednienie i obniżenie stężeń zanieczyszczeń powietrza w przestrzeni wentylowanej lub klimatyzowanej.

Stosując natomiast wentylację przemieszczającą (zgodnie z nazewnictwem w [6]), polegającą na bezpośrednim wprowadzeniu powietrza nawiewanego do strefy przebywania ludzi, wykorzystuje się tłokowe działanie napływającego powietrza do wypierania powietrza zanieczyszczonego, czego skutkiem jest utrzymanie niskich stężeń zanieczyszczeń w tej strefie. Uzyskuje się kontrolowany przepływ powietrza o stałej prędkości i w przybliżeniu równoległych liniach prądu [1].

Zastosowane w wytycznych nazewnictwo – przepływ laminarny, wentylacja laminarna, strop laminarny – jest pewnym uproszczeniem, gdyż idealny ruch laminarny, bez występujących w rzeczywistym pomieszczeniu przeszkód i źródeł ciepła zakłócających równoległy układ bardzo drobnych strug powietrza (np. lampy operacyjne, ludzie, aparatura medyczna znajdująca się w strumieniu powietrza nawiewanego), realizowany jest jedynie w warunkach laboratoryjnych.

Na deformację równoległego układu strug laminarnego strumienia powietrza ma także wpływ lokalizacja otworów wywiewnych, intensywne przemieszczanie się mas powietrza podczas otwierania i zamykania drzwi albo przemieszczanie się pracowników.

Dodatkowo ze względu na indukcję powietrza z otoczenia na obrzeżach nawiewanego strumienia tworzą się strefy mieszania o zwiększonej w stosunku do niezaburzonej części strumienia turbulencji, prowadząc do przewężenia strumienia laminarnego [2]. Jednak ze względu na zwyczajowe stosowanie w Polsce przymiotnika „laminarny” pozostawiono go w projekcie wytycznych, pamiętając jednak o opisanej powyżej nieścisłości.

Zjawisko rzeczywistego przewężenia strumienia laminarnego stało się natomiast argumentem za zdefiniowaniem wymaganej powierzchni chronionej strumieniem powietrza nawiewanego przez strop laminarny.

Klasyfikacja pomieszczeń

Ze względu na wymagania pomieszczenia podzielono na cztery klasy, nazywając je S1, S2, S3 i S4. Najwyższą z klas, S1, podzielono na trzy podklasy w zależności od przeznaczenia i typów wykonywanych operacji): S1a, S1b, S1c.

Klasyfikację pomieszczeń przeprowadzono w oparciu o wymaganą czystość mikrobiologiczną i pyłową powietrza, zalecenia dotyczące komfortu cieplnego oraz wymagania dotyczące nadciśnienia lub podciśnienia powietrza.

Czystość mikrobiologiczna została ustalona ze względu na liczbę drobnoustrojów zawieszonych w powietrzu i wyrażana jest jako ilość jednostek tworzących kolonie w 1 m³ powietrza.

Czystość pyłowa, związana z liczbą cząstek stałych zawieszonych w powietrzu, została określona z wykorzystaniem zapisów normy PN-EN ISO 14644-1:2016-03E [14] jako klasa N ISO i definiowana poprzez podanie maksymalnego dopuszczalnego stężenia ilościowego pyłów o wymiarach ≥ 0,5 µm w 1 m³ powietrza.

Oba te pojęcia odnoszą się do stref lub pomieszczeń czystych, gdyż sale operacyjne traktowane i rozważane są jako pomieszczenia czyste, czyli pomieszczenia o szczególnych wymaganiach dotyczących jakości powietrza, w których można wytworzyć ściśle kontrolowane warunki w zakresie czystości (pyłowej, mikrobiologicznej i gazowej), temperatury, wilgotności względnej, ciśnienia i prędkości powietrza regulowane zgodnie ze zdefiniowanymi wymaganiami [6]. Muszą to być jednocześnie pomieszczenia szczelne pod względem budowlano-instalacyjnym (nowe) oraz użytkowane w sposób minimalizujący wprowadzenie, generowanie i osadzanie cząstek pyłów [15].

Wprowadzono następującą klasyfikację pomieszczeń:

• Klasa S1– sale operacyjne:

S1a – przykładowe zastosowanie:
- ortopedia i traumatologia narządu ruchu (złamania kończyn, protezy stawu biodrowego),
- neurochirurgia (operacje kręgosłupa, operacje krwiaków wewnątrzczaszkowych),
- transplantologia kliniczna (przeszczepy nerek, wątroby, serca),
- kardiochirurgia (wszczepienie rozruszników, pomostowanie naczyń wieńcowych, leczenie wad serca),
- chirurgia ogólna (operacje pęcherzyka żółciowego, wyrostka robaczkowego, przepuklin);

S1b – przykładowe zastosowanie:
- położnictwo i ginekologia (sale cięć cesarskich),
- urologia (operacje kamicy dróg moczowych),
- chirurgia szczękowo-twarzowa (operacje złamania kości twarzy, korekta zgryzu),
- otorynolaryngologia (operacje zatok, przegrody nosowej),
- okulistyka (operacje zaćmy, korekcja wad wzroku),
- chirurgia plastyczna (wszczepienia implantów);

S1c:
- sale przeznaczone do pozostałych zabiegów operacyjnych (np. wprowadzenie małych implantów),
- chirurgia plastyczna;

• Klasa S2 – pomieszczenia o podwyższonych wymaganiach higienicznych, w tym izolatki ochronne;
• Klasa S3 – separatki (izolacja pacjenta);
• Klasa S4 – pozostałe pomieszczenia medyczne, np. sale chorych, gabinety lekarskie, gabinety zabiegowe, przebieralnie chirurgów, centrum dializ, pomieszczenie rentgena, rezonansu magnetycznego i tomografu, brudowniki, pomieszczenia pro morte, prosektoria, pomieszczenia obszaru brudnego bloku operacyjnego.

Konsekwencją klasyfikacji pomieszczeń są nie tylko wymagania dotyczące wymaganej czystości powietrza, lecz także wynikające z tego różne zasady projektowania systemu wentylacji i klimatyzacji.

W projekcie wytycznych w celu zdefiniowania wymagań zależnie od obszaru sali operacyjnej rozróżniono:

• Obszar ściśle chroniony, czyli przestrzeń operacyjną, strefę centralną w sali operacyjnej, znajdującą się pod stropem laminarnym, obejmującą zasięgiem stanowisko operacyjne lub zabiegowe, miejsca pracy zespołu operacyjnego w jałowej odzieży medycznej, stolik narzędziowy na sterylne narzędzia oraz obszar przeznaczony na pokrycia sterylne (prześcieradła i chusty chirurgiczne);
• Obszar chroniony – obszar w sali operacyjnej poza obszarem ściśle chronionym, w którym konieczne są utrzymanie nadciśnienia i kontrola emisji zanieczyszczeń przy zachowaniu warunków komfortu cieplnego personelu.

Zasady projektowania systemu wentylacji i klimatyzacji

Im wyższe wymagania w zakresie czystości powietrza, tym większe wymagania związane z projektowaniem, wykonaniem, odbiorem i obsługą systemów wentylacji i klimatyzacji, co zostało szeroko omówione w projekcie wytycznych. Poniżej odniesiono się do wybranych problemów w nich przedstawionych.

Zgodnie z [1] dopuszcza się stosowanie recyrkulacji powietrza, jeśli zostaną spełnione przedstawione w dokumencie wymagania, dotyczące m.in. zakresu stosowania recyrkulacji oraz obowiązku doprowadzenia strumienia powietrza zewnętrznego w ilości co najmniej minimalnej.

Recyrkulacja może być stosowana, jeżeli powietrze usuwane z sali operacyjnej do niej powróci, niewymieszane z powietrzem z innych pomieszczeń, o innym przeznaczeniu i stopniu zanieczyszczenia, czyli, inaczej mówiąc, realizowana jest recyrkulacja (cyrkulacja) powietrza w obrębie tego samego pomieszczenia.

Żeby rozróżnić ten sposób recyrkulacji od recyrkulacji powietrza obejmującej grupę różnych pomieszczeń, nawiązując do nazewnictwa zastosowanego w normie PN-EN 13779:2012P [10], należałoby raczej stosować jeszcze mało popularną nazwę: powietrze wtórne, a nie recyrkulacyjne czy cyrkulacyjne.

Bazując na dostępnych obecnie rozwiązaniach technicznych (choć w [1] nie wykluczono stosowania nowych rozwiązań, które będą spełniać wymagania, od których nie można odstąpić), recyrkulacja powietrza w sali operacyjnej może być realizowana poprzez zintegrowany ze stropem laminarnym moduł recyrkulacyjny lub odrębny ścienny moduł recyrkulacyjny. Wymagane byłoby poddanie powietrza obiegowego skutecznej filtracji:

• w miejscu pobierania go z sali operacyjnej – filtr o klasie minimum F7,
• a przed ponownym wprowadzeniem do sali operacyjnej – filtr o klasie minimum H13, zamieszczony bezpośrednio w nawiewniku.

W celu zagwarantowania obniżenia stężenia zanieczyszczeń w powietrzu proponuje się doprowadzenie co najmniej minimalnego strumienia powietrza zewnętrznego, określonego ze względu na konieczność rozcieńczenia gazów anestezyjnych i innych zanieczyszczeń obecnych w powietrzu wewnętrznym.

W salach operacyjnych klasy S1a proponuje się zastosować laminarny strop nawiewny o powierzchni ≥ 9 m², natomiast w salach operacyjnych klasy S1b strop laminarny powinien mieć wymiary od 3,6 do 9,0 m².

W obu przypadkach minimalny strumień powietrza zewnętrznego powinien wynieść 2400 m³/h.

W salach klasy S1c proponuje się stosować wentylację mieszającą, np. z nawiewnikami skośnymi, a strumień powietrza zewnętrznego nie może być mniejszy niż 1200 m³/h oraz musi zapewnić zachowanie wymaganego nadciśnienia powietrza.

Wszystkie typy nawiewników muszą być wyposażone w filtry wysokoskuteczne klasy co najmniej H13 (PN-EN 1822-1:2009E [12]), będące trzecim stopniem filtracji (lub czwartym w rejonie o bardzo dużym zanieczyszczeniu powietrza zewnętrznego). Stosowane urządzenia wentylacyjne (m.in. nawiewniki, wywiewniki, centrale i szafy klimatyzacyjne) muszą być w wykonaniu higienicznym.

Niezależnie od klasy sali operacyjnej utrzymywane nadciśnienie powietrza powinno wynosić 10 Pa.

W salach operacyjnych, w których stosowany jest podtlenek azotu, zgodnie z wymaganiami zamieszczonymi w rozporządzeniu [16], konieczne jest usuwanie 20% strumienia powietrza ze strefy podsufitowej i 80% strumienia powietrza ze strefy przypodłogowej.

Ścienne kratki wywiewne powinny być rozlokowane w pomieszczeniu możliwie równomiernie w taki sposób, aby zapewniać stabilizację strugi laminarnej, umieszczając je np. w czterech narożnikach pomieszczenia lub w ich pobliżu, po dwie kratki w jednej lokalizacji – pod sufitem i nad podłogą.

Lokalizacja górnych kratek wywiewnych nie powinna powodować zjawiska bezpośredniego podsysania powietrza nawiewanego (tzw. zjawisko krótkiego spięcia).

Kratki, szczególnie w przypadku stosowania recyrkulacji powietrza, powinny być wyposażone w filtry o klasie co najmniej M5 (PN-EN 779:2012E [13]) oraz tzw. separatory kłaczków (siatki ochronne) i przepustnice regulacyjne.

Czystość powietrza wewnętrznego

Czystość powietrza w salach o specjalnych wymaganiach (klasa S1) została rozpatrzona w zależności od etapu użytkowania pomieszczeń: podczas odbioru instalacji lub w szczególnych przypadkach podczas rozruchu oraz po dłuższych przerwach w jej pracy, a także podczas użytkowania pomieszczeń.

Zależnie od etapu kontrolowana byłaby liczba cząstek pyłu o wymiarach ≥ 0,5 µm lub w przypadku drobnoustrojów liczba jednostek tworzących kolonie. W obu przypadkach wyniki powinny być odniesione do 1 m³ powietrza.

W celu potwierdzenia uzyskania wymaganej czystości pyłowej powietrza podczas odbioru instalacji należałoby wykonać testy takie, jak w pomieszczeniach czystych, opisane w normie PN-EN 14644-3:2006E [15], czyli m.in.: test czystości pyłowej powietrza i test regeneracji (oba dotyczą obszaru ściśle chronionego dla sal klasy S1a i S1b oraz obszaru chronionego dla sal klasy S1c), test szczelności zamocowania i integralności filtrów wysokoskutecznych (ocena jednorodności materiału filtracyjnego).

W tabeli 1 zamieszczono maksymalne dopuszczalne stężenia cząstek pyłu w powietrzu w salach operacyjnych.

Testy mikrobiologiczne powietrza w bloku operacyjnym wykonuje się w celu oceny stopnia obciążenia sali operacyjnej mikroorganizmami zdolnymi do rozmnażania (potwierdzenia uzyskania odpowiedniej czystości mikrobiologicznej powietrza) i przeprowadza się przede wszystkim podczas trwania operacji. Powinno się je wykonywać okresowo w następujących sytuacjach:

• w trakcie eksploatacji,
• po każdej wymianie filtrów wysokoskutecznych,
• tuż po upływie 2 lat (lub na krótko przed końcem tego czasu) od wymiany filtrów wysokoskutecznych – w celu potwierdzenia możliwości wydłużenia czasu ich eksploatacji,
• po zdarzeniach losowych powodujących dłuższy przestój pracy instalacji,
• w związku z prowadzonym dochodzeniem epidemiologicznym.

W tabeli 2 przedstawiono dopuszczalne stężenie zanieczyszczeń mikrobiologicznych w powietrzu w pomieszczeniach klasy S1 podczas rutynowego użytkowania.

„Wytyczne projektowania, wykonania, odbioru i eksploatacji systemów wentylacji i klimatyzacji dla pod miotów wykonujących działalność leczniczą” uzyskały rekomendację Ministerstwa Zdrowia do stosowania jako materiał pomocniczy przy projektowaniu i modernizacji infrastruktury podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Wytyczne można pobrać ze strony: www.gov.pl.

Ze względu na wagę poruszanych problemów oraz  w celu zwrócenia uwagi całej branży went-klim na wyniki prac dot. problematyki wentylacji i klimatyzacji w obiektach służby zdrowia artykuł publikowany jest jednocześnie w czasopismach „Chłodnictwo i Klimatyzacja”, „Ciepłownictwo. Ogrzewnictwo. Wentylacja” i „Rynek Instalacyjny”.

Ciąg dalszy w Rynku Instalacyjnym nr 9/2016

Literatura

1. Charkowska A., Różycki A., Lenarski R., Sobierajska A., Wytyczne projektowania, wykonania, odbioru i eksploatacji systemów wentylacji i klimatyzacji dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą – projekt, 2016.
2. Charkowska A., Stropy laminarne vs. instalacja centralnego ogrzewania w salach operacyjnych, „Instal” nr 1/2012, s. 21-24.
3. DIN 1946-4:2008:12 Raumlufttechnik – Teil 4: Raumlufttechnische Anlagen in Gebäuden und Raumen des Gesundheitswesens.
4. Heating and ventilation systems – Health Technical Memorandum 03-01: Specialised ventilation for healthcare premises, Part A: Design and validation.
5. Kruczkowski P., Wytyczne projektowania szpitali ogólnych. Instalacje sanitarne, Zeszyt 5. Wentylacja i klimatyzacja, Biuro Projektów Służby Zdrowia, 1984.
6. PN-B-01411:1999 Wentylacja i klimatyzacja. Terminologia (norma wycofana 15.08.2004).
7. PN-EN 12237:2005P Wentylacja budynków. Sieć przewodów. Wytrzymałość i szczelność przewodów z blachy o przekroju kołowym.
8. PN-EN 12599:2013-04E Wentylacja budynków. Procedury badań i metody pomiarowe stosowane podczas odbioru instalacji wentylacji i klimatyzacji.
9. PN-EN 12792:2006 Wentylacja budynków. Symbole, terminologia i oznaczenia na rysunkach.
10. PN-EN 13779:2008P Wentylacja budynków niemieszkalnych. Wymagania dotyczące właściwości instalacji wentylacji i klimatyzacji.
11. PN-EN 1507:2007P Wentylacja budynków. Przewody wentylacyjne z blachy o przekroju prostokątnym. Wymagania dotyczące wytrzymałości i szczelności.
12. PN-EN 1822-1:2009EWysokoskuteczne filtry powietrza (EPA, HEPA i ULPA). Część 1: Klasyfikacja, badanie parametrów, znakowanie.
13. PN-EN 779:2012E Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej. Określanie parametrów filtracyjnych.
14. PN-EN ISO 14644-1:2016-03E Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane. Część 1: Klasyfikacja czystości powietrza na podstawie stężenia cząstek.
15. PN-EN ISO 14644-3:2006E Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane. Część 3: Metody badań.
16. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (DzU 2012, poz. 739).

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!