Próby ciśnieniowe sieci hydrantowych w świetle krajowych i zagranicznych przepisów

Sieć hydrantowa jest siecią wodociągową przeciwpożarową z hydrantami zewnętrznymi i stanowi ważny element ochrony ludzi i obiektów.

Zgodnie z [1, 3] każda sieć hydrantowa, jako sieć ciśnieniowa, przed rozpoczęciem eksploatacji poddawana jest hydraulicznej próbie ciśnieniowej. Jej celem jest sprawdzenie szczelności sieci i poprawności jej wykonania.

Przebieg próby ciśnieniowej i ocena jej wyniku podlega określonym regulacjom prawnym. W wypadku sieci hydrantowych w Polsce spotyka się stosowanie różnych przepisów i wytycznych, krajowych i zagranicznych.

Sieci hydrantowe zazwyczaj wykonywane są jako sieci obwodowe o zamkniętym pierścieniu. Wydajność i ciśnienie wymagane do prawidłowej pracy sieci hydrantowej jest znaczenie wyższe niż dla wodociągu. Z tego względu sieci hydrantowe z reguły wyposażane są w zbiorniki wody pożarowej oraz zestawy pomp pożarowych gwarantujących odpowiednie ciśnienie i wydajność (rys. 1).

Zapewnienie niezawodności sieci hydrantowych wymaga uniezależnienia pracy pomp pożarowych od zasilania z sieci elektroenergetycznej – stosuje się agregaty prądotwórcze lub pompy z napędem spalinowym. Do bieżącego utrzymywania ciśnienia w sieci hydrantowej nie angażuje się dużych pomp pożarowych, ale wykorzystuje pompy ciśnieniowe typu jockey (podtrzymujące ciśnienie).

Próby ciśnieniowe według różnych przepisów

Przebieg prób ciśnieniowych i ocena ich wyniku podlega określonym regulacjom prawnym i wytycznym. Podczas wykonywania prób ciśnieniowych realizowanych w Polsce sieci hydrantowych stosuje się zamiennie krajowe i zagraniczne wytyczne. Wynika to z wymagań i doświadczeń inwestora, wymagań ubezpieczyciela obiektu, wymagań inżynierskich itd. Najczęściej wykorzystuje się przepisy i wytyczne przeprowadzania hydraulicznej próby szczelności sieci hydrantowych zawarte w normach PN-B-10725 [1] i PN-EN 805 [3] oraz w przepisach NFPA [4, 5] i FM Global [6].

Norma PN-B-10725

Pomimo że krajowa norma PN-B-10725 Wodociągi. Przewody zewnętrzne. Wymagania i badania [1] nie jest już obowiązująca (norma wycofana), to w dalszym ciągu przedsiębiorstwa wodociągowe powołują się na nią w wytycznych projektowania i wykonawstwa sieci [2]. Według tej normy próbę ciśnieniową sieci hydrantowych przeprowadza się najpierw odcinkami, a po pozytywnym wyniku prób odcinkowych – dla całej sieci.

Przygotowanie odcinka sieci hydrantowej do odcinkowej próby ciśnieniowej obejmuje zamknięcie końcówek odcinka, przykrycie rurociągu w wykopie ziemią z zachowaniem odsłoniętych złączy rur, ukończenie punktów stałych i bloków oporowych (stałych i tymczasowych na czas próby), pełne otwarcie zasuw na rurociągu oraz montaż rurek odpowietrzających z zaworami odcinającymi w miejscach gwarantujących odpowietrzenie podczas napełniania rurociągu wodą. Na najwyżej położonej rurce odpowietrzającej norma wymaga umieszczenia trójnika z manometrem do pomiaru ciśnienia, z manometrem kontrolnym oraz z zaworem ze spustem przed manometrami (rys. 2). Przed próbą ciśnieniową na badanym odcinku nie powinny być instalowane hydranty, zawory odpowietrzające itd.

Próba odcinkowa sieci hydrantowej rozpoczyna się powolnym wypełnianiem badanego odcinka wodą od strony końca niżej położonego, aż do wypływu wody ze wszystkich rurek odpowietrzających. Po zamknięciu zaworów odpowietrzających podłączana jest pompa hydrauliczna, której zadaniem jest podtrzymywanie stałego ciśnienia w rurociągu przez następne 12 godzin (poprzez uzupełnianie wody). W tym czasie rurociąg ma się ustabilizować pod ciśnieniem wody i nasycić nią w razie zastosowania materiałów chłonących wodę. Po upływie 12 godzin norma nakazuje zwiększenie ciśnienia w badanym odcinku rurociągu do wysokości ciśnienia roboczego według projektu sieci hydrantowej. Po ponownym całkowitym odpowietrzeniu odcinka ciśnienie w rurociągu podnoszone jest do wysokości ciśnienia próbnego. Ciśnienie próbne dla badanych odcinków sieci należy przyjmować stosownie do rodzaju i położenia przewodów oraz ciśnienia roboczego według rys. 3. Próba odcinkowa kończy się wynikiem pozytywnym, gdy przez 30 minut nie odnotowano spadku ciśnienia próbnego w rurociągu.

Dopiero po zakończeniu wszystkich prób odcinkowych z wynikiem pozytywnym norma pozwala na przystąpienie do końcowej próby hydraulicznej – próby całościowej jednocześnie dla całej sieci hydrantowej. Jedynie w uzasadnionych technicznie przypadkach PN-B-10725 zezwala na końcową próbę hydrauliczną rurociągu podzielonego na części. W takim wypadku dopuszczalne długości odcinków testowych wynoszą co najmniej 300 m dla przewodów w wykopach o ścianach umocnionych lub nad terenem na podporach oraz co najmniej 1000 m dla przewodów w wykopach nieumocnionych.

Czytaj też: Przeciwpożarowe instalacje wodociągowe – stan prawny >>>

Przed przystąpieniem do końcowej próby hydraulicznej rurociąg powinien być całkowicie ukończony i zasypany. Ponownie wszystkie zasuwy powinny być otwarte. Według normy przygotowania do próby obejmują napełnienie i odpowietrzenie rurociągu oraz wytworzenie w nim ciśnienia próbnego równego maksymalnemu ciśnieniu roboczemu sieci, niezależnie od średnicy i materiału przewodu oraz zastosowanych złączy. Po ustabilizowaniu ciśnienia norma wymaga oględzin wszystkich elementów sieci, na których może dojść do ewentualnych nieszczelności. Zakończenie powyższych czynności z wynikiem pozytywnym uznawane jest za początek końcowej próby szczelności.

Próba końcowa trwa 30 minut, w trakcie których co 5 minut rejestrowane są wartość i dokładny czas odczytu wskazań manometru. W razie spadku ciśnienia w czasie próby należy je podnieść do wysokości ciśnienia próbnego, aż do jego ustabilizowania. Następnie norma wymaga wykonania kolejno następujących czynności i obliczeń:

1. obniżyć ciśnienie w przewodzie do 0,2 MPa,

2. poprzez upust wody do wycechowanego naczynia obniżyć ciśnienie w przewodzie do 0,1 MPa,

3. zmierzyć z dokładnością do 0,1 dm³ ilość wody q, która wypłynęła z rurociągu przy spadku ciśnienia z 0,2 do 0,1 MPa,

4. zmierzyć wysokość zainstalowanego manometru nad osią badanego przewodu z dokładnością do 0,1 m,

5. określić długość badanego przewodu L, w kilometrach, z dokładnością do 100 m,

6. obliczyć średnicę obliczeniową przewodu d₀ wg poniższego wzoru:

, m

gdzie:
z – numeracja odcinków badanego przewodu od 1 do n;
l_z – długość odcinka przewodu o jednakowej średnicy di, km;
d_i – średnica wewnętrzna rury, m;
L – długość całkowita badanego przewodu lub sieci hydrantowej, km;

g. obliczyć wypływ wody V_w w decymetrach sześciennych na dobę na 1 m średnicy obliczeniowej d₀ i jeden kilometr długości przewodu:

, dm³/dobę,

w którym:

gdzie:
p_p – ciśnienie próbne, MPa;
p¹⁰ – ciśnienie zmierzone w 10 minucie trwania próby szczelności, MPa;
d₀ – średnica obliczeniowa przewodu, m;
t₁₀ – czas = 10 minut;
q – wypływ wody przy obniżeniu ciśnienia w przewodzie z 0,2 MPa do 0,1 MPa, dm³;
V₀ – ilość powietrza w przewodzie, dm³;
w – wysokość manometru nad osią przewodu, m;
L – długość przewodu, km;

h. obliczony wypływ V_w wody nie może przekroczyć 1000 dm³ na 1 km długości, 1 m średnicy obliczeniowej i dobę:

VW ≤ 1000, dm³/m · km · doba

Spełnienie powyższej nierówności oznacza pozytywny wynik końcowej próby szczelności sieci hydrantowej wykonanej według PN-B-10725. Rurociąg sieci hydrantowej uznawany jest za szczelny i może być oddany do eksploatacji.

Czytaj też: Hydranty wewnętrzne − wymagane ciśnienie wody w zaworze odcinającym >>>

Norma PN-EN 805

Obowiązująca norma PN-EN 805 Zaopatrzenie w wodę. Wymagania dotyczące systemów zewnętrznych i ich części składowych [3] dotyczy kwestii związanych z zaopatrzeniem w wodę, a w szczególności przedstawia wymagania wobec systemów zewnętrznych i ich części składowych. Wśród nich znajdują się wymagania dotyczące hydraulicznej próby szczelności sieci hydrantowych.

Norma zaleca, żeby próbie szczelności poddawać całą sieć hydrantową, a jedynie w sytuacji gdy jest to niemożliwe, dopuszcza badania odcinkowe. Przygotowania do próby szczelności obejmują montaż układu pomiaru ciśnienia w najniższym punkcie rurociągu (w przypadku montażu na innej wysokości wartość ciśnienia próbnego pomniejsza się o różnicę wysokości), napełnienie wodą i odpowietrzenie zasypanej sieci z ukończonymi podporami, punktami stałymi i blokami oporowymi (stałymi i tymczasowymi na czas próby). (rys. 4)

Według PN-EN 805 próba szczelności składa się kolejno z trzech etapów: próba wstępna, próba spadku ciśnienia oraz główna próba ciśnieniowa. Warunkiem przystąpienia do kolejnego etapu jest poprawny wynik poprzedniego etapu próby. W normie odnośnie do hydraulicznych prób szczelności określa się ciśnienie próbne (STP) i maksymalne ciśnienie projektowe (MDP). Ciśnienie próbne STP określane jest na podstawie maksymalnego ciśnienia projektowego rurociągu MDP (maksymalnego ciśnienia roboczego w systemie) zależenie od uwzględnienia lub nie możliwości wystąpienia uderzenia hydraulicznego w czasie eksploatacji sieci hydrantowej:

• bez uderzenia hydraulicznego:

STP = MDP + 100 kPa

• z uderzeniem hydraulicznym wartość mniejszą z:

STP = MDP · 1,5

oraz   STP = MDP + 500 kPa.

Etap 1. Próba wstępna obejmuje poddanie rurociągu działaniu ciśnienia nie niższego od ciśnienia roboczego i nie wyższego od ciśnienia próbnego STP przez czas ustalony przez projektanta.Celem jest ustabilizowanie rurociągu, osiągnięcie odpowiedniego nasycenia wodą, jeśli zastosowano materiały chłonące wodę, oraz umożliwienie wzrostu objętości rur elastycznych przed próbą główną.Jeśli w wyniku próby wstępnej nie stwierdza się niepożądanych zachowań rurociągu oraz wycieków, norma zezwala na przejście do próby spadku ciśnienia.

Etap 2. Próba spadku ciśnienia umożliwia oszacowanie pozostałej w przewodzie objętości powietrza, którego obecność powoduje błędy pomiaru spadku ciśnienia, wskazuje pozorne wycieki, maskuje niewielkie wycieki itd. Konieczność wykonania próby spadku ciśnienia określa projektant i może z niej zrezygnować. Próbę spadku ciśnienia przeprowadza się, zwiększając ciśnienie w całkowicie odpowietrzonym rurociągu do wartości ciśnienia próbnego STP.
Po ustabilizowaniu ciśnienia usuwa się z rurociągu możliwą do zmierzenia objętość wody ΔV i mierzy powstały spadek ciśnienia Dp.
Usuniętą objętość wody przy zmierzonym spadku ciśnienia porównuje się z normową wartością ΔV_max:

, dm³

gdzie:
ΔV_max – dopuszczalny ubytek wody, dm³;
V – objętość badanego rurociągu, dm³;Δp – zmierzony spadek ciśnienia, kPa;
E_w – współczynnik sprężystości objętościowej wody, 2,2·106 kPa;
D – wewnętrzna średnica przewodu, m;
e – grubość ścianki przewodu, m;
E_R – moduł sprężystości ścianki przewodu w kierunku obwodowym, kPa.

Według normy spełnienie powyższej nierówności oznacza pozytywny wynik próby spadku ciśnienia, co umożliwia przejście do następnego etapu próby.

Etap 3. Według zapisów normy główna próba ciśnieniowa może być przeprowadzona metodą ubytku wody lub straty ciśnienia.

W metodzie ubytku wody dopuszcza się dwa równoważne sposoby pomiaru tego ubytku:- pomiar ilości wody niezbędnej do uzyskania ciśnienia początkowego próby lub- pomiar ilości wody wtłaczanej w celu ciągłego utrzymywania ciśnienia w czasie trwania próby.

Przy wykorzystaniu obu metod mierzony ubytek wody pod koniec pierwszej godziny trwania próby nie powinien być większy niż:

, dm³

gdzie:

ΔV_max – dopuszczalny ubytek wody, dm³;
V – objętość badanego rurociągu, dm³;
Δ_p – zmierzony spadek ciśnienia, kPa;
E_w –  współczynnik sprężystości objętościowej wody, 2,2 · 106 kPa;
D –  wewnętrzna średnica przewodu, m;
e –  grubość ścianki przewodu, m;
E_R – moduł sprężystości ścianki przewodu w kierunku obwodowym, kPa.

Próba metodą straty ciśnienia polega na wytworzeniu w rurociągu ciśnienia próbnego STP i monitorowaniu jego wartości przez co najmniej 1 godzinę (chyba że projektant ustali inaczej). Monitorowany spadek ciśnienia powinien wskazywać tendencję malejącą i pod koniec pierwszej godziny nie powinien przekroczyć normowej wartości:

• 20 kPa w przewodach żeliwnych z wykładzinami lub bez wykładzin z zaprawy cementowej, przewodach stalowych z wykładzinami lub bez wykładzin z zaprawy cementowej, zbrojonych cylindrycznie przewodach betonowych, przewodach z tworzyw sztucznych,

• 40 kPa w przewodach włóknocementowych i niecylindrycznych przewodach betonowych,

• 60 kPa w przewodach włóknocementowych, jeśli projektant ustali, że powstają warunki nadmiernego wchłaniania wody.

Na podstawie pozytywnego wyniku głównej próby ciśnieniowej przeprowadzonej jedną z metod uznaje się, że badany rurociąg został wykonany prawidłowo i może zostać oddany do eksploatacji.

Czytaj też: Hydranty wewnętrzne – węże pożarnicze >>>

Przepisy NFPA

Przepisy i wytyczne ochrony przeciwpożarowej północnoamerykańskiej organizacji National Fire Protection Association (NFPA – Narodowy Związek Ochrony Przeciwpożarowej) są szeroko stosowane na świecie i uznawane za wykładnię przy projektowaniu i wykonawstwie sieci oraz wyposażenia przeciwpożarowego również w Polsce.

Wytyczne NFPA dotyczące prób sieci przeciwpożarowych zawarte są w [4, 5]. Podają one, że wszystkie rurociągi oraz armatura wpięte do sieci przeciwpożarowej powinny zostać poddane próbie hydrostatycznej pod ciśnieniem 13,8 bar (200 psi), a czas próby powinien wynosić 2 godziny.

Przygotowania do próby obejmują montaż układu pomiarowego ciśnienia na jednym z hydrantów zewnętrznych lub w najniższym punkcie odcinka rurociągu bez hydrantów. Rurociąg powinien być ukończony, a wykop pomiędzy złączami zasypany, aby uniemożliwić ruchy rurociągu.

NFPA wymaga wytworzenia w napełnionym wodą i odpowietrzonym rurociągu ciśnienia 13,8 bar. W przypadku wystąpienia spadku ciśnienia w ciągu dwugodzinnej próby należy uzupełnić wodę w celu ponownego uzyskania ciśnienia próbnego. Strumień wody uzupełniającej jest mierzony i nie może przekroczyć:

, dm³/h

gdzie:
S – długość testowanego rurociągu, m;
D – średnica nominalna rurociągu, mm;
P – średnie ciśnienie w czasie próby szczelności, kPa.

Według wytycznych NFPA brak widocznych wycieków podczas próby oraz strumień wody uzupełniającej nie większy niż dopuszczalny interpretowane są jako pozytywny wynik próby ciśnieniowej. Rurociąg może być oddany do eksploatacji.

Przepisy NFPA w razie niemożności przeprowadzenia próby ciśnieniowej z użyciem wody (np. ze względu na niesprzyjające warunki atmosferyczne) dopuszczają wykonanie próby ciśnieniowej rurociągu za pomocą powietrza.

Rurociąg musi być przygotowany do próby analogicznie do testu wodą.

Ciśnienie próby wynosi 2,8 bar, a czas trwania 24 godziny.

Spadek ciśnienia poniżej 0,1 bar w ciągu 24 godzin uważany jest za pozytywny wynik próby. Rurociąg może być przekazany do eksploatacji.

Przepisy FM Global

FM Global jest amerykańskim towarzystwem ubezpieczeniowym, które specjalizuje się w usługach związanych z przeciwdziałaniem stratom materialnym świadczonych największym przedsiębiorstwom na świecie. Pracownicy firmy regularnie nadzorują inwestycje budowlane i odwiedzają ubezpieczone obiekty w celu wykluczenia potencjalnych zagrożeń i zalecają niezbędne usprawnienia. FM Global szczegółowo podchodzi do tematu zabezpieczenia przeciwpożarowego, uwzględniając w swoich wytycznych również próby szczelności sieci hydrantowych [6].

Według wytycznych FM Global próbę szczelności można przeprowadzić na ukończonej sieci hydrantowej, zasypanej częściowo z zachowaniem odkrytych złączy.

Duże systemy mogą być testowane jako całość bądź podzielone na sekcje.

Przed rozpoczęciem próby rurociąg musi być wypełniony wodą i odpowietrzony przez otwarcie hydrantów w najwyższych punktach sieci oraz zaworów na jej końcach.

Podczas próby ciśnienie w rurociągu zwiększane jest za pomocą pompy hydraulicznej skokowo co 3,5 bar, aż do ciśnienia próbnego 13,8 bar (200 psi).

Po każdym zwiększeniu ciśnienia przepisy FM Global wymagają obserwacji stabilności wszystkich złączy w rurociągu. Dalsze zwiększenie ciśnienia może następować tylko wtedy, gdy wszystkie złącza są stabilne i szczelne. Po osiągnięciu ciśnienia docelowego (13,8 bar) należy je utrzymywać przez 1 godzinę, a następnie zmniejszać stopniowo do 0 bar, obserwując ewentualne wycieki. Jeśli nie zaobserwowano żadnych wycieków, należy ponownie zwiększyć ciśnienie do wartości 13,8 bar i utrzymać je przez kolejną godzinę.

Kryterium poprawności wyniku próby jest wielkość wycieku wody z rurociągu przy ciśnieniu próbnym rozumiana jako zmierzona ilość wody wpompowana do rurociągu z wyskalowanego naczynia w celu utrzymania ciśnienia próbnego podczas godziny trwania próby. Zmierzona wielkość wycieku wyrażona w litrach na godzinę nie może być wyższa niż:

L_max ≤ 1,9·0,01·n, dm³/h

gdzie:
n – liczba złączy w rurociągu.

Według wytycznych FM Global wielkość dozwolonego wycieku może być powiększona o 12 mililitrów na godzinę na każdy centymetr średnicy każdego zaworu odcinającego testowany odcinek sieci, a dla sieci z odwadnianymi hydrantami na każdy hydrant o 150 ml/min.

Wynik próby FM Global uznaje za pozytywny, gdy zmierzony wyciek jest nie większy niż obliczony wyciek dopuszczalny. Rurociąg może być oddany do eksploatacji.

Czytaj też: Wdrażanie innowacyjnych systemów kanalizacyjnych w Polsce >>>

Porównanie

Mimo że badanie przewodów sieci hydrantowej nazywa się próbą szczelności, w próbie tej zwykle bada się ubytek wody w sieci, czyli z góry przyjmuje, że ciśnienie w trakcie trwania próby nie jest stałe i może spadać.

W praktyce wystąpienie spadku ciśnienia niejednokrotnie interpretowane jest jako negatywny wynik próby, a przecież w świetle przedstawionych wytycznych dopuszczalne się ubytki (pod ciśnieniem próbnym). Istotne są wielkości tych ubytków, które oczywiście nie mogą przekraczać maksymalnego dozwolonego ubytku wody z sieci hydrantowej.

Celem hydraulicznej próby ciśnieniowej według każdej z prezentowanych metod jest sprawdzenie szczelności i jakości wykonania sieci hydrantowej. Pomimo różnic w procedurach badawczych każda z metod dopuszcza określony poziom nieszczelności, co może dziwić na pierwszy rzut oka. Należy jednak zwrócić uwagę, że próby szczelności wykonywane są pod ciśnieniem wyższym niż ciśnienie robocze przewidziane dla danej sieci hydrantowej.

Poszczególne metody testowe wymagają montażu różnego osprzętu, określają różne ciśnienia próbne oraz czasy trwania i przebiegi prób ciśnieniowych.

W celu porównania warunków i przebiegu oraz kryteriów pozytywnego wyniku próby szczelności w tabeli 1 zestawiono wielkości charakterystyczne dla opisywanych metod badawczych. Podano wymagane normami i przepisami metody badawcze (odcinkowa, całościowa), określone lub obliczone ciśnienia próbne oraz czasy trwania prób.

W kolejnych wierszach podano obliczone według poszczególnych norm i wytycznych dopuszczalne ubytki wody podczas trwania próby.

Obliczeń dokonano dla hipotetycznej sieci hydrantowej o ciśnieniu roboczym 10 barów, łącznej długości 700 m, wykonanej z przewodów z żeliwa sferoidalnego o średnicy nominalnej 200 mm (moduł sprężystości ścianki przewodu w kierunku obwodowym 1,7 · 108 kPa dla grubości ścianki rury 10 mm), w obrębie której znajduje się 200 złączy i 4 hydranty zewnętrzne bez odwodnienia.

Obliczeniowa pojemność wodna testowanej sieci wynosi 21 991 dm³.

Każda z metod wymaga przed rozpoczęciem próby ukończenia rurociągu i jego unieruchomienia w celu zabezpieczenia przed ruchami i odkształceniami w trakcie próby.

Wyraźne różnice widoczne są w wymaganym osprzęcie pomiarowym na rurociągu i miejscu jego montażu oraz w podejściu do uzbrojenia i armatury na rurociągu podczas próby.

Wyraźnie widoczne są różnice w szczegółowości opisu i złożoności przebiegu próby szczelności.

Podobne zróżnicowanie występuje również w liczbie obliczeń wymaganych do określenia wyniku próby oraz uwzględnianych cech (np. materiał rurociągu, średnica, rodzaj hydrantów itd.).

Różny jest również zakres kompetencji i wpływy decyzyjności projektanta na przebieg próby ciśnieniowej, co w wypadku świadomego inżyniera jest zaletą, a przy braku doświadczenia projektanta może prowadzić do błędnych wyników próby.

Metody badawcze różnie podchodzą również do odcinkowości wykonywania próby ciśnieniowej.

Wydaje się, że wykonywanie od razu próby całościowej jest wygodniejsze i szybsze, jednak utrudnia i wydłuża sam przebieg próby oraz rozszerza miejsce występowania wycieku lub wycieków na cały rurociąg.

Badania odcinkowe pozwalają kontrolować krótsze, a tym samym z mniejszą liczbą miejsc potencjalnych wycieków, odcinki i pozwalają na badanie sieci z ukończonymi już odcinkami jeszcze przed wykonaniem całej sieci (np. w zależności od harmonogramu budowy, zgodnie z dostępnością placu budowy itd.).

We wszystkich opisanych metodach hydraulicznych prób ciśnieniowych wykonywanych za pomocą wody ciśnienia próbne są do siebie zbliżone.

Różne jest za to podejście do montażu uzbrojenia i armatury rurociągu podczas próby szczelności. Dopuszczalne ubytki wody podczas próby, poza PN-EN 805, oscylują również w zbliżonych granicach 4–6 dm³, co przy objętości wodnej rurociągu 21 991 dm³ wynosi 0,013–0,027% zładu.

Wartą podkreślenia ciekawostką jest dopuszczanie przez NFPA wykonywania próby szczelności za pomocą powietrza. Pozwala to wykonywać próby np. w mroźne dni, bez dostępu wody i w innych szczególnych przypadkach. Zwraca jednak uwagę bardzo długi czas trwania takiej próby.

Wszystkie prezentowane metody prowadzą do tego samego wyniku – stwierdzenia poprawności wykonania i wymaganej szczelności sieci hydrantowej.

Wybór metody testowej podyktowany jest najczęściej warunkami inwestycji, wytycznymi inwestora czy wymaganiami ubezpieczyciela. Możliwe jest wykonanie próby szczelności jednej sieci kilkoma metodami w celu spełnienia wymagań poszczególnych uczestników procesu inwestycyjnego.

Nie można jednak, ze względu na różnice przebiegu próby, wymagania i przebieg obliczeń, przenosić wyniku jednej próby na wykonywaną według innych norm i wytycznych.

Polskie przepisy nie odnoszą się bezpośrednio do sieci hydrantowych, lecz dotyczą sieci wodociągowych.

W Polsce brakuje norm podających wymagania dotyczące specyficznych prób szczelności dla sieci hydrantowych. Zaskoczeniem dla polskiego projektanta i wykonawcy może być również autorstwo przepisów, np. FM Global jest towarzystwem ubezpieczeniowym, a nie organem państwowym. Jednak jego renoma oraz doświadczenie i referencje sprawiły, że wytyczne te są szeroko stosowane w dużych inwestycjach komercyjnych.

Oprócz spełnienia wymagań przebiegu próby i obliczenia wartości dopuszczalnych ogromne znaczenie ma interpretacja wyników uzyskiwanych na budowie i zmienności monitorowanych podczas próby parametrów. Doświadczony inżynier czy inspektor powinien się spodziewać ubytków wody lub spadków ciśnienia w czasie próby i wiedzieć, że wystąpienie ubytku wody pod ciśnieniem próbnym nie dyskwalifikuje badanej sieci.

Literatura

1. PN-B-10725 Wodociągi. Przewody zewnętrzne. Wymagania i badania.

2. Projektowanie, wykonawstwo sieci wodociągowych i kanalizacyjnych oraz przyłączy, praca zbiorowa, Aquanet S.A., Poznań 2013.

3. PN-EN 805 Zaopatrzenie w wodę. Wymagania dotyczące systemów zewnętrznych i ich części składowych.

4. NFPA 14 Standard for the Installation of Standpipe and Hose Systems, NFPA An International Codes and Standards Organization, 2013.

5. NFPA 24 Standard for the Installation of Private Fire Services Mains and Their Appurtenances, NFPA An International Codes and Standards Organization, 2013.

6. Installation and Maintenance of Private Fire Service Mains and Their Appurtenances, FM Global Property Loss Prevention Data Sheets, Factory Mutual Insurance Company, 2000.

Czytaj też: Koncepcja ograniczania strat wody w sieciach wodociągowych >>> 

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!