Konsekwencje wprowadzenia nowej klasyfikacji filtrów dla wentylacji wg normy EN-ISO 16890

Narastające problemy ze złą jakością powietrza zewnętrznego, szczególnie w aglomeracjach miejskich, czego alarmujące dowody mamy tej zimy, zmuszają do refleksji i należytego docenienia zagadnienia filtracji powietrza w systemach wentylacji i klimatyzacji.

Filtracja powietrza generuje dodatkowe zużycie energii oraz koszty eksploatacyjne i z tego punktu widzenia może być uznana za zjawisko niekorzystne, szczególnie jeżeli rosną wymagania w zakresie zwiększania skuteczności filtracji. W związku z powyższym wszelkie decyzje i wymagania w tej dziedzinie powinny być wyważone, w szczególności jeśli dotyczy to takich dokumentów jak normy i rozporządzenia oraz wymagania i zalecenia branżowe. Wejście w życie nowej normy [18] powinno być impulsem do rewizji spojrzenia na zagadnienie filtracji.

Niniejszy artykuł należy potraktować jako głos w dyskusji, która w możliwie krótkim okresie powinna doprowadzić do ujednolicenia i jasnego sformułowania zasad projektowania i eksploatacji filtrów w nowej rzeczywistości po wycofaniu normy PN-EN 779.

Porównanie klas filtrów wg normy PN-EN 779 z nowymi klasami wg normy EN-ISO 16890

Podstawowe pytanie, jakie przychodzi na myśl po przeanalizowaniu obydwu norm, których końcowym rezultatem są klasy filtrów zestawione w tab. 1 i tab. 2, brzmi: czy można w jakikolwiek, najlepiej prosty sposób przeliczyć klasę ePMX na klasę M lub F?

Według autora jednoznaczna odpowiedź na to pytanie brzmi NIE, co wynika bezpośrednio z analizy przedstawionej w artykule [18]. Niewątpliwie komplikuje to w sposób zasadniczy proces harmonizacji przepisów, zaleceń i innych dokumentów, gdyż uniemożliwia prostą zamianę oznaczeń, a wymaga w każdym przypadku pogłębionej analizy przy formułowaniu wymagań.

Trudne zadanie czeka również producentów urządzeń wentylacyjno-klimatyzacyjnych, którzy będą musieli sformułować całkowicie nowe wymagania w zakresie ochrony powierzchni wymienników ciepła przed ich zanieczyszczeniem w trakcie eksploatacji.

Czytaj też: Wymagania i zasady nowej klasyfikacji filtrów w systemach wentylacji budynków >>>

Ocena skutków wprowadzenia nowej klasyfikacji filtrów dla wentylacji ogólnej w zakresie harmonizacji przepisów i norm

Zgodnie z dokumentem CEN [22] aktualny harmonogram wprowadzenia normy EN-ISO 16890 i zastąpienia nią normy PN-EN 779 jest następujący:

• 18.08.2016 – data zatwierdzenia tekstu normy przez CEN,
• 18.11.2016 – data ogłoszenia tekstu normy przez CEN,
• 18.02.2017 – data publikacji normy przez CEN,
• 18.02.2018 – data wycofania normy PN-EN 779.

Pozostało więc bardzo niewiele czasu, by nie tylko branża wentylacyjna przystosowała się do nowej rzeczywistości w dziedzinie filtracji, ale, co równie ważne, duża liczba dokumentów w postaci norm i rozporządzeń została przeredagowana lub napisana od nowa.

Poniżej przedstawiono kilka głównych dokumentów związanych z wentylacją i klimatyzacją, w których filtry i ich klasyfikacja odgrywają ważną rolę, a które będą musiały zostać w najbliższym czasie zaktualizowane.

Nowa klasyfikacja filtrów i jakość powietrza wewnętrznego (IAQ)

Podniesienie jakości powietrza wewnętrznego (IAQ) poprzez wzrost wskaźnika skuteczności filtracji to niewątpliwie główny cel stosowania filtrów w systemach wentylacji mechanicznej.

Ponieważ jednak wzrost klasy filtra i tym samym jakości filtracji prowadzi do wzrostu zarówno kosztów inwestycyjnych, jak i eksploatacyjnych, w praktyce muszą istnieć w tej dziedzinie wyraźne i jasne zalecenia oraz wymagania, które powinny być spełniane przez systemy wentylacji pracujące w określonych warunkach oraz lokalizacjach.

Najbardziej jednoznaczne zalecenia w tym względzie sformułowane zostały w normie ­PN-EN 13779 [10], gdzie w prosty sposób każdej ze zdefiniowanych kategorii jakości powietrza wewnętrznego (IDA-1 do IDA-4) przyporządkowano odpowiednie klasy filtracji wg PN-EN 779 w zależności od kategorii jakości powietrza zewnętrznego (ODA-1 do ODA-3). Wymagania te zestawiono w tab. 3.

Nieunikniona konieczność zmiany ww. normy w tym zakresie po wprowadzeniu nowej klasyfikacji będzie możliwa w dwóch kierunkach:

a) bezpośredniego zastąpienia klas filtrów podanych w tab. 3 nowymi klasami zgodnie z normą [6], co niewątpliwie będzie bardzo trudne, jeżeli w ogóle możliwe,

lub

b) zdefiniowania podziałów powietrza zewnętrznego i wewnętrznego na kategorie poprzez określenie progowych i dopuszczalnych poziomów stężenia PM_X, dzięki czemu dobór filtra lub filtrów o odpowiedniej klasie ePM_X#% (gdzie „#” oznacza liczbę klasyfikującą filtr w procentach) będzie możliwy wprost z równania 1:

gdzie:

C_PMx – poziom zanieczyszczeń pyłem zawieszonym PMX w powietrzu zewnętrznym, mg/m³;

C_D,PMx– dopuszczalny poziom zanieczyszczeń pyłem zawieszonym PMX w powietrzu wewnętrznym (za filtrem), μg/m³.

Czytaj też: Metody nawilżania powietrza w systemach klimatyzacyjnych - Wiadomości ogólne >>>

Ocena skutków wprowadzenia nowej klasyfikacji filtrów dla wentylacji ogólnej w zakresie harmonizacji przepisów i norm (dokończenie)

Inne dokumenty i normy wymagające korekty po wejściu w życie nowej klasyfikacji filtrów

Wprowadzenie całkiem nowej klasyfikacji filtrów to problem nie tylko dla producentów i projektantów, ale także dla ustawodawców, komitetów normalizacyjnych oraz autorów podręczników, zaleceń i innych opracowań dotyczących wentylacji, w których przytaczane są klasy filtrów wg normy PN-EN 779. Poniżej omówiono kilka najważniejszych z nich.

Rozporządzenie o warunkach technicznych [14]

Zmianie musi ulec § 154 pkt 1, którego brzmienie w obecnej wersji jest następujące:

Urządzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny być zabezpieczone przed zanieczyszczeniami znajdującymi się w powietrzu zewnętrznym, a w szczególnych przypadkach w powietrzu obiegowym (recyrkulacyjnym), za pomocą filtrów:

1) nagrzewnice, chłodnice i urządzenia do odzyskiwania ciepła – co najmniej klasy G4,

2) nawilżacze – co najmniej klasy F6,

określonych w Polskiej Normie dotyczącej klasyfikacji filtrów powietrza (PN-EN 776).

Norma PN-EN 13779 [10]

W normie tej, oprócz konieczności zastąpienia cytowanej w poprzednim artykule [18] tabeli 9, zmianie musi ulec zapis, że przy zastosowaniu klasy F7 lub wyższej należy zadbać o kompensację spadku ciśnienia na filtrach.

Norma PN-EN 1886 [12]

Norma ta, dotycząca badania i klasyfikacji central wentylacyjno-klimatyzacyjnych w aspekcie ich własności mechanicznych, zawiera rozdział dotyczący badań szczelności zamocowań filtrów w obudowie centrali. Wartości przecieków powietrza są w nim uzależnione od klasy filtrów według normy PN-EN 779 (tab. 4) – po wejściu nowej normy zapisy te muszą ulec zmianie.

Norma PN-EN 13053 [13]

Norma ta dotyczy kompleksowej oceny i zaleceń w zakresie wyposażenia central wentylacyjno-klimatyzacyjnych. W rozdziale poświęconym filtrom oprócz akapitów zacytowanych poniżej koniecznej zmiany będzie wymagać tab. 5 w zakresie dopuszczalnych wartości spadków ciśnień na filtrach. W tym względzie sensownym zdaniem autora rozwiązaniem będzie ustanowienie dopuszczalnych wartości tego znaczącego parametru eksploatacyjnego odrębnie dla każdej kategorii klasyfikacji: ePM₁₀, ePM_2,5 i ePM₁.

Ponadto w normie tej muszą ulec zmianie dotychczas istniejące zapisy w postaci:

• Zadaniem filtrów powietrza w instalacjach wentylacji i klimatyzacji jest nie tylko ochrona wentylowanych pomieszczeń przed zbyt wysokim zanieczyszczeniem, lecz również ochrona samej instalacji. Jest to zapewnione w wyniku stosowania dokładnych filtrów klasy M5 do F9, zgodnie z PN-EN 779.
• Filtr pierwszego stopnia należy montować po stronie wlotowej, jak najbliżej otworu wlotowego powietrza zewnętrznego, aby zapewnić maksymalną czystość urządzeń do uzdatniania powietrza. Dopuszczalny jest dodatkowy zgrubny filtr klasy G1 do G4. W celu zapewnienia czystości sieci przewodów filtr drugiego stopnia umieszcza się po stronie wylotowej na początku przewodu nawiewnego.
• Jeśli w instalacji nawiewnej stosuje się jednostopniowy system filtracji, to należy montować co najmniej filtr klasy F7.

Czytaj też: Zasady doboru klimatyzatorów, trendy i nowoczesne rozwiązania >>>

Wpływ nowej klasyfikacji norm na proces projektowania instalacji wentylacyjno­‑klimatyzacyjnych

Kolejnym problemem wymagającym rozwiązania (głównie przez producentów urządzeń wentylacyjnych), jest określenie klas filtrów, które mogą być traktowane jako filtr wstępny. W instalacjach wentylacji mechanicznej filtr ten spełnia podwójną funkcję:

a) filtra chroniącego wymienniki ciepła przez zabrudzeniem, oraz

b) filtra usuwającego z powietrza wentylacyjnego (zewnętrznego) frakcję zanieczyszczeń o dużych średnicach, dzięki czemu filtr drugiego stopnia może być dobrany tak, żeby powietrze w pomieszczeniu spełniało wymagania odpowiednich norm.

Logicznym wnioskiem z powyższych stwierdzeń byłoby zdaniem autora klasyfikowanie filtra wstępnego w kategorii ePM₁₀, a filtra 2. stopnia (zwanego często filtrem końcowym) w kategorii ePM_2,5 (w szczególnych przypadkach byłaby to kategoria ePM₁).

Gdyby dodatkowo norma EN-ISO 16890 [6] zezwalała na definiowanie dla każdego filtra nie jednej klasy w wybranej kategorii, ale np. trzech klas w kategoriach ePM₁₀, ePM_2,5 oraz ePM₁, które de facto są określane w trakcie testów klasyfikacyjnych, byłoby możliwe wyznaczanie przewidywanego poziomu jakości powietrza w pomieszczeniu (w zakresie PM_X) w zależności od liczby i klas skuteczności poszczególnych stopni filtracji.

Na rys. 1 i rys. 2 oraz w tekście poniżej zamieszczono przykłady dla najbardziej typowych schematów instalacji wentylacyjnych stosowanych w praktyce.

Posługując się oznaczeniami jak na rys. 1, wynikowy poziom (stężenie) PMX w pomieszczeniu o objętości V_pom, w którym wydziela się stała ilość zanieczyszczeń o strumieniu G, mógłby być w takim przypadku wyliczany ze wzoru 2:

gdzie:

C_zew – poziom zanieczyszczeń pyłem zawieszonym PM_X w powietrzu zewnętrznym, µg/m³;

C_pom – dopuszczalny poziom zanieczyszczeń pyłem zawieszonym PM_X w powietrzu wewnętrznym (w pomieszczeniu), µg/m³;

G – intensywność zanieczyszczeń typu PM_X wydzielających się w pomieszczeniu, µg/h (do momentu opracowania konkretnych wyników badań w tym zakresie można przyjąć, że strumień pyłów generowanych wewnątrz pomieszczeń przyjmuje wartość zero);

n – krotność wymian powietrza wentylacyjnego w pomieszczeniu, 1/h;

V_pom – objętość pomieszczenia, m³;

ePMX₁ – ułamkowa skuteczność filtracji filtra wstępnego: ePMX₁ = ePM_X#%1/100;

ePM_X2 – ułamkowa skuteczność filtracji filtra końcowego: ePM_X2 = ePM_X#%2/100.

Wykorzystanie tej prostej zależności mogłoby (powinno!) mieć w przyszłości duże znaczenie praktyczne przy doborze filtra końcowego (2. stopnia) w zależności od lokalizacji instalacji, po zdefiniowaniu w odpowiednich przepisach, normach lub wytycznych:

a) dopuszczalnych stężeń PM_X w pomieszczeniach w zależności od klasy IAQ;

b) minimalnej lub zalecanej klasy ePM_X#%1 filtra wstępnego (głównie z uwagi na ochronę jakości pracy wymienników ciepła).

Nieco inną formę przyjmowałoby równanie bilansu zanieczyszczeń w stanach ustalonych dla przypadku przedstawionego na rys. 2, w którym najczęściej filtr znajdujący się w urządzeniu do wtórnego uzdatniania powietrza jest narzucony przez producenta. Wtedy celem obliczeń i doboru byłaby klasa filtra wstępnego (w uzasadnionych przypadkach funkcję taką mogłaby spełniać kaskada dwóch filtrów zainstalowanych w jednej sekcji filtracji):

gdzie:

V_w – strumień objętościowy powietrza wentylacyjnego (zewnętrznego), m³/h;

V_f – strumień objętościowy powietrza recyrkulującego przez urządzenie do wtórnego uzdatniania powietrza (FCU), m³/h;

ePM_Xf – skuteczność filtracji filtra w FCU: ePM_Xf = ePM_X#%f/100.

Czytaj też: Filtracja i oczyszczanie powietrza (cz. 1) >>>

Ocena filtrów w kontekście nakładów energii elektrycznej związanych z filtracją powietrza wentylacyjnego

Zapewnienie wysokiego poziomu jakości powietrza wewnętrznego (IAQ), podobnie jak uzyskanie wysokiej klasy komfortu cieplnego (IEQ), wiąże się często ze znacznymi nakładami energii, co stoi w opozycji do coraz wyższych wymagań w zakresie ciągłego obniżania zużycia energii końcowej przez budynki. Z tego powodu klasyfikowanie filtrów tylko w oparciu o wskaźnik skuteczności filtracji wydaje się niewystarczające.

Z uwagi na powyższe stowarzyszenie Eurovent opracowało sposób klasyfikacji energetycznej filtrów [27] w oparciu o wyniki badań filtrów według dotychczas obowiązującej normy PN-EN 779. Wykorzystuje się w nim wyniki pomiarów oporów przepływu znormalizowanego modułu filtracyjnego przy nominalnym strumieniu powietrza jako funkcji obciążenia filtra kolejnymi dawkami pyłu testowego, które aproksymuje się wielomianem 4. stopnia:

gdzie:

∆p_i – opory przepływu przez filtr czysty.

Po wyznaczeniu na podstawie wyników pomiarów współczynników (a, b, c i d) powyższego wielomianu wyliczana jest hipotetyczna średnia wartość oporów przepływu w trakcie eksploatacji filtra, zgodnie z równaniem 5:

gdzie:

M_x – autorytatywnie ustalona graniczna wartość obciążenia pyłem filtra po okresie eksploatacji (dla filtrów wstępnych klasy M przyjęto: M_X = 250 g, a dla filtrów dokładnych klasy F: M_X = 100 g).

Na podstawie powyższej wartości ze wzoru 6 wylicza się przewidywany roczny nakład energii elektrycznej na pokonanie oporów przepływu powietrza przez filtr dla ujednoliconych założeń: czas pracy wentylatora t = 6000 h, średnia sprawność bloku wentylatorowego h = 0,50.

   (6)

W oparciu o tak wyliczone wartości nakładów energii elektrycznej filtry zostały podzielone na klasy energetyczne od A+ do E. Z uwagi jednak na to, że klasa skuteczności filtra jest nierozerwalnie związana z oporami przepływu, przedziały wartości wskaźnika W klasyfikujące filtr pod względem energetycznym zostały wyznaczone odrębnie dla każdej z klas, tak jak to zestawiono w tab. 6.

Pełne charakterystyki produktów certyfikowanych przez Eurovent są dostępne na stronie www.eurovent-certification.com [27]. Przykład takiej charakterystyki dla grupy produktów jednego z producentów filtrów przedstawia tab. 7.

Analizując informacje zawarte w tab. 6 i tab. 7, można zauważyć, że tak naprawdę w powyżej opisanej procedurze zdefiniowanych zostało w sumie aż 30 klas (6 klas energetycznych odrębnie dla każdej z 5 klas skuteczności filtra). Ponadto takie samo oznaczenie klasy energetycznej przy różnych klasach skuteczności filtracji może się różnić w zdecydowany sposób wartością wskaźnika zużycia energii W (tab. 7: wartości wyróżnione kolorem czerwonym), która dodatkowo najczęściej różni się od zużycia energii w warunkach rzeczywistej eksploatacji.

Można też zaobserwować pewne „anomalie”: przykładowo filtr niższej klasy skuteczności, np. F7, może być prawie dwukrotnie bardziej energochłonny niż filtr klasy wyższej, np. F9 (tab. 7: wartości wyróżnione kolorem niebieskim).

I chociaż trudno potraktować powyższe stwierdzenia jak zarzut do istniejącego sposobu oceny porównawczej filtrów, to niewątpliwie po wprowadzeniu za nową normą [6] aż 30 klas skuteczności filtrów zagadnienie oceny filtra pod kątem kosztów eksploatacyjnych będzie wymagało zupełnie odmiennego podejścia.

Czytaj też: Filtracja i oczyszczanie powietrza (cz. 2.) >>>

Próba zdefiniowania kompleksowego wskaźnika oceny filtra z uwzględnieniem klasyfikacji wg nowej normy

Obserwując na przestrzeni ostatnich lat oferty producentów filtrów w Polsce, można zauważyć ogromną różnorodność ich rozwiązań.

Pomimo istnienia tylko 5 klas skuteczności filtrów, trudno się odnaleźć w szerokiej ofercie zarówno projektantom, jak i inwestorom, o końcowym użytkowniku systemu wentylacji nie wspominając.

Jeżeli przyjmiemy, że po wejściu w życie nowej normy sytuacja może się jeszcze bardziej skomplikować, adekwatnie do 30 nowych klas filtrów, wręcz niezbędne wydaje się sformułowanie przez branżystów czytelnego, w miarę zrozumiałego dla odbiorcy wskaźnika kompleksowej oceny filtra, uwzględniającego nie tylko jego własności użytkowe (skuteczność usuwania zanieczyszczeń), ale także względy ekonomiczne (koszty eksploatacyjne). Wnioski wynikające z wartości takiego wskaźnika mogłyby być każdorazowo porównywane z bieżącym poziomem cen rynkowych tego produktu.

Doceniając coraz większą wagę zagadnienia, autor pragnie przedstawić swoją propozycję zdefiniowania kompleksowego, bezwymiarowego wskaźnika oceny filtra TFE (Total Filter Efficiency), w którym znalazłyby się wszystkie znaczące parametry jego pracy (wyznaczane w oparciu o pomiary w warunkach nominalnych, które przewiduje norma):

• wskaźnik skuteczności filtracji: ePM_X#% (wyrażony w %);
• chłonność pyłowa filtra: M_tot(wyrażona w g masa pyłu testowego zatrzymanego przez filtr do osiągnięcia granicznej wartości oporów przepływu);
• początkowe opory przepływu powietrza przez filtr: Δp_ini, Pa;
• graniczne opory przepływu powietrza przez filtr: Δp_lim, Pa.

Taki wskaźnik nie miałby jednoznacznej formy wielkości fizycznej, lecz był wielkością bezwymiarową, której rosnąca wartość oddawałaby sens poszukiwań filtrów w kierunkach:

• jak największej wartości wskaźnika skuteczności filtracji ePM_X#%,
• jak największej ilości pyłu testowego zatrzymanego przez filtr do momentu przekroczenia dopuszczalnego (granicznego, końcowego) oporu przepływu dla filtra ustanowionego dla każdej kategorii ePM_X, co ma oczywisty związek z częstotliwością wymiany wkładów filtracyjnych w rzeczywistych warunkach eksploatacji, a więc jest ważnym składnikiem kosztów eksploatacyjnych instalacji wentylacyjnej^[1],
• jak najmniejszej wartości początkowej oporów przepływu powietrza Δp_ini, gdyż przyjęto, że końcowe opory przepływu są stałe, różne dla każdej z trzech kategorii ePM_X.

W związku z powyższym ten swoisty „wskaźnik dobroci filtra” (TFE) mógłby przybrać formę równania 7:

gdzie:

ePM_X#% – wskaźnik skuteczności filtracji (klasa filtra) dla frakcji PM_X, %;

a_X – bezwymiarowy współczynnik uwzględniający wagę kosztów zakupu połączonych z częstotliwością wymiany filtra w ciągu roku, wyznaczony w sposób statystyczny w oparciu o wyniki badań porównawczych sporządzonych odrębnie dla każdej z trzech frakcji PM_X;

b_X – bezwymiarowy współczynnik uwzględniający wagę kosztów nakładu energii związanych z filtracją, wyznaczony w sposób statystyczny w oparciu o wyniki badań porównawczych sporządzonych odrębnie dla każdej z trzech frakcji PM_X;

M_ref,X – referencyjna, maksymalna wartość chłonności pyłowej filtra, określona autorytatywnie w oparciu o wyniki badań porównawczych odrębnie dla każdej z trzech frakcji PM_X, g;

Δp_lim,X – referencyjna, maksymalna dopuszczalna wartość spadku ciśnienia na filtrze, ustalona autorytatywnie, odrębnie dla każdej z trzech frakcji PM_X, Pa;

n – wykładnik charakterystyki przepływowej filtra (zależności oporów przepływu od prędkości powietrza przepływającego przez moduł filtracyjny), wyznaczony na podstawie badań klasyfikacyjnych.

UWAGI:

• Wartość klasy filtracji ePM_X#% we wzorze 7 należy podać w procentach. Nie oznacza to jednak, że wynik będący wartością bezwymiarowego wskaźnika TFE należy interpretować w skali procentowej. Uczyniono tak, aby uniknąć wyniku w postaci ułamków.
• Powyższa propozycja wymaga pogłębionej analizy, która może być przeprowadzona po uzyskaniu dostępu do wyników badań i testów różnych filtrów w oparciu o nową normę EN-ISO 16890.
• Zaprezentowany powyżej sposób oceny komplikuje fakt, że zgodnie z aktualnymi zapisami normy EN-ISO 16890 wykonanie badań w zakresie opisanym w trzeciej części tej normy [8] (badania pyłem testowym L2 wg normy ISO 15957 [29]) nie są obligatoryjne. Zdaniem autora jest to błąd, który powinien być poprawiony przy publikacji ostatecznej wersji normy^[2].

[1] Pomimo że pył testowy używany w trakcie badań modułu filtracyjnego różni się od rzeczywistego składu frakcji pyłu zawieszonego PMX, z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że zdolność zatrzymania pyłu w rzeczywistych warunkach eksploatacji pozostaje w proporcji do wartości uzyskanej w trakcie badań.

[2] Artykuł napisano w oparciu o referat wygłoszony przez autora na konferencji „Eurovent Summit” w Krakowie we wrześniu 2016, a powstały na podstawie analizy tekstu normy przed jego końcową publikacją, która będzie miała miejsce na początku roku 2017.

Czytaj też: Czyste instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne (cz. 1.) >>>

Podsumowanie i wnioski

• Głównym celem artykułu nie było opracowanie szczegółowej propozycji zmian w dokumentach dotyczących zagadnienia filtracji, a jedynie zapoznanie Czytelnika ze znaczącymi skutkami, jakie przyniesie wprowadzenie w życie nowej klasyfikacji skuteczności filtrów przeznaczonych dla systemów wentylacji budynków.
• Europejskie i krajowe komitety normalizacyjne oraz instytucje rządowe i pozarządowe powinny dołożyć dużych starań, popartych pogłębionymi analizami techniczno-ekonomicznymi, aby konieczne zmiany wprowadzane w dokumentach związanych z jakością powietrza wentylacyjnego oraz skutecznością filtracji, w szczególności tych wymienionych w artykule, dawały całej branży wentylacyjnej jasny przekaz, w którym zostanie uszanowany zarówno interes użytkowników, inwestorów, jak i producentów.
• W celu uniknięcia stosowania w tych dokumentach wielkowymiarowych tabel uwzględniających liczbę klas filtrów, proponuje się wykorzystanie zalet nowej klasyfikacji do doboru filtrów indywidualnie dla każdego projektu w oparciu o zdefiniowane w ww. dokumentach dopuszczalne poziomy PM_X w powietrzu wewnętrznym oraz lokalne dane dotyczące uśrednionych dobowo maksymalnych stężeń PM_X w powietrzu zewnętrznym w sposób, jaki zaproponowano w rozdziałach dotyczących oceny skutków wprowadzenia nowej klasyfikacji filtrów oraz jej wpływu na proces projektowania instalacji.
• Zaproponowany w artykule wskaźnik TFE kompleksowej oceny filtrów przeznaczonych dla systemów wentylacji wydaje się odzwierciedlać wszystkie podstawowe cechy użytkowe filtrów. Mimo swojej niedoskonałości ma on jednak podstawową cechę: jest prosty, logiczny i zrozumiały oraz może służyć do oceny porównawczej filtrów na rynku. Jego wprowadzeniem powinni być zainteresowani przede wszystkim uznani producenci, zrzeszeni np. w organizacji Eurovent, którzy są zainteresowani konkurowaniem na rynku opartym na rzeczywistej jakości produktu. To oni zdaniem autora powinni sfinansować badania nad uszczegółowieniem tego wskaźnika, łącznie z możliwymi modyfikacjami, gdyż mają bezpośredni dostęp do wyników badań i testów swoich produktów.

Literatura

1. WHO, Air quality guidelines for particulate matter, ozone, nitrogen dioxide and sulfur dioxide. Global update 2005. Summary of risk assessment, 2005.
2. Ambient (outdoor) air quality and health, Fact sheet N°313, WHO, March 2014.
3. Birket S., Building understanding of the dangers of the poor indoor air quality, Camfil Road Show – London 2011.
4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (DzU 2012, poz. 1031).
5. PN-EN 799:2012 Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej. Określenie parametrów filtracyjnych.
6. EN-ISO-FDIS 16890-1:2016 Air filters for general ventilation – Part 1: Technical specifications, requirements and classification system based upon particulate matter efficiency (ePM).
7. EN-ISO-FDIS 16890-2:2016 Air filters for general ventilation – Part 2: Measurement of fractional efficiency and air flow resistance.
8. EN-ISO-FDIS 16890-3:2016 Air filters for general ventilation – Part 3: Determination of the gravimetric efficiency and the air flow resistance versus the mass of test dust captured.
9. EN-ISO-FDIS 16890-4:2016 Air filters for general ventilation – Part 4: Conditioning method to determine the minimum fractional test efficiency.
10. PN-EN 13799:2007 Wentylacja budynków niemieszkalnych. Wymagania dotyczące właściwości instalacji wentylacji i klimatyzacji.
11. PN-EN 15251: 2007 Parametry wejściowe środowiska wewnętrznego dotyczące projektowania i oceny charakterystyki energetycznej budynków, obejmujące jakość powietrza wewnętrznego, środowisko cieplne, oświetlenie i akustykę.
12. PN-EN 1886:2008 Wentylacja budynków. Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne. Właściwości mechaniczne.
13. PN-EN 13053: 2007 Wentylacja budynków. Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne. Klasyfikacja i charakterystyki działania urządzeń, elementów składowych i sekcji.
14. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lipca 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2015, poz. 1422).
15. Calculation method for the energy use related to air filters in general ventilation systems – EUROVENT 4/21 – 2014.
16. Rating standard for the certification of air filters – EUROVENT RS 4/C/001 – 2016.
17. Operational manual for the certification of air filters – EUROVENT CERTITA CERTIFICATION – OM-11-2015.
18. Wojtas K., Wymagania i zasady nowej klasyfikacji filtrów w systemach wentylacji budynków, „Rynek Instalacyjny” nr 12/2016, s. 58–64.
19. Jackiewicz A., Gradoń L., Sposoby zwiększania sprawności odpylania filtrów włókninowych, „Inż. Ap. Chem.” 2011, 50, 5, 42–43.
20. Gac J., Gradoń L., Badanie nieustalonej filtracji aerozoli ciekłych na filtrach włóknistych, „Inż. Ap. Chem.” 2013, 52, 4, 308–309.
21. Charkowska A., Filtracja i oczyszczanie powietrza (cz. 1–4), „Rynek Instalacyjny”, 2008.
22. CEN Despatch Notice dated 23.06.2016 concerning the implementation of EN-ISO 16890.
23. www.sojp.wios.warszawa.pl.
24. www.powietrze.krakow.pl.
25. www.cstb.fr.
26. www.1filter.pl/podstawowe-pojecia-i-definicje-z-dziedziny-filtracji-powietrza.27. www.eurovent-certification.com.
27. www.ure.pl.
28. PN-EN ISO 15957:2015 Pyły testowe do oceny urządzeń oczyszczających powietrze.

Czytaj też: Czyste instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne (cz. 2.) >>>

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!