Prawo wymaga wykrywania w wielostanowiskowych garażach zamkniętych dwóch rodzajów gazów: tlenku węgla (CO) i LPG (jeśli nie ma zakazu wjazdu pojazdów z instalacją gazową). Nakłada także obowiązek instalacji detektorów sterujących pracą wentylacji, tak by nadmiar tych substancji mógł zostać skutecznie usunięty.
Wymagania prawne – przypomnienie
Zasady wentylacji garaży określa rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wynika z niego, że garaże otwarte wymagają stosowania przewietrzania naturalnego – łączna wielkość niezamykanych otworów w ścianach zewnętrznych na każdej kondygnacji nie może być mniejsza niż 35% powierzchni jej ścian.
Garaże zamknięte nieogrzewane nadziemne, wolnostojące i przybudowane lub wbudowane w inne budynki powinny mieć wentylację co najmniej naturalną przez otwory wentylacyjne nie mniejsze niż 0,04 m2 na każde stanowisko. Garaże zamknięte do 10 stanowisk postojowych, ogrzewane nadziemne lub częściowo zagłębione powinny mieć wentylację co najmniej grawitacyjną zapewniającą 1,5-krotną wymianę powietrza na godzinę.W garażach zamkniętych powyżej 10 stanowisk postojowych oraz z kanałami rewizyjnymi należy stosować wentylację mechaniczną sterowaną czujkami tlenku węgla.
Czytaj też: Detektory w garażach >>
W garażach zamkniętych z samochodami na LPG – jeśli dopuszcza się ich parkowanie i poziom podłogi znajduje się poniżej poziomu terenu – należy stosować wentylację mechaniczną sterowaną czujnikami stężenia gazu propan-butan. W takich garażach zabronione jest instalowanie studzienek rewizyjnych i nie powinny się w nich znajdować miejsca, w których mógłby się gromadzić gaz cięższy od powietrza. Garaże zamknięte o powierzchni powyżej 1500 m2 wymagają stosowania samoczynnych urządzeń oddymiających.Przepisy nie określają wymagań dla garaży, w których parkują samochody osobowe z silnikami zasilanymi sprężonym gazem ziemnym – CNG (metanem). Jednak przy projektowaniu i budowie lub modernizacji instalacji wentylacyjnych w garażach zamkniętych warto przewidzieć w instalacji miejsce na detekto-ry CNG.
Stosowane sensory
Zadaniem garażowych detektorów jest wykrywanie niebezpiecznych gazów w powietrzu i zapewnienie bezpieczeństwa osobom przebywającym w obszarze oddziaływania szkodliwych substancji. Elementem czynnym w detektorze gazu jest czujka – podzespół, który reaguje na wykrywany gaz. Czujkę charakteryzują dwa istotne parametry: czułość i selektywność. Im większa czułość sensora, tym niższe stężenie badanego gazu może on wykryć. Selektywność mówi natomiast o braku podatności na inne gazy mogące wywoływać podobne procesy jak gaz badany. Im wyższa selektywność, tym w mniejszym stopniu sensor reaguje na gazy zakłócające. Z punktu widzenia użytkownika ważny jest także krótki czas reakcji, szybki powrót do stanu wyjściowego oraz stabilność. Ten ostatni wskaźnik wyraża się najczęściej odstępem czasowym między kalibracjami czujnika (od 6 miesięcy do 2–3 lat). W detektorach elektronicznych najczęściej stosuje się sensory:
- elektrochemiczne, wykorzystywane głównie do wykrywania gazów toksycznych. Ważnym parametrem takiego sensora jest jego selektywność – należy pamiętać, że nie będzie ona wynosić 100%, ponieważ sensor może reagować także na obecność innych gazów o podobnych własnościach chemicznych. Dużą zaletą takiego detektora jest jego wysoka czułość wynikająca ze specyfiki procesu detekcji;
- optyczne (na podczerwień), stosowane przede wszystkim do wykrywania stężeń CO2, metanu i propanu-butanu. Czujniki takie są bardzo precyzyjne. Wykorzystuje się w nich zjawisko pochłaniania promieniowania podczerwonego przez cząsteczkowe wiązania chemiczne;
- półprzewodnikowe, stosowane głównie do wykrywania tlenku węgla (CO). Na powierzchni półprzewodnikowego elementu pomiarowego o określonej temperaturze adsorbowany jest gaz, który zmienia opór przewodnika. Liczbowa wielkość tej zmiany jest przeliczana na stężenie gazu w powietrzu. Sensory półprzewodnikowe charakteryzują się prostą budową i trwałością.
Progi alarmowe dla tlenku węgla określa norma PN-EN 50545-1. Podaje trzy wartości, przy których należy stopniowo załączać urządzenia wentylacyjne (a po drugim progu uruchamiać tablice ostrzegawcze i sygnały alarmowe):
- alarm 1 – 30 ppm (średnia z 15 minut),
- alarm 2 – 60 ppm (średnia z 15 minut),
- alarm 3 – 150 ppm (średnia z 1 minuty).
Detektory LPG reagują na przekroczenie wartości progowej powiązanej z tzw. granicą wybuchowości. Zwykle przy stężeniu wynoszącym 5–30% dolnej granicy wybuchowości detektor powoduje uruchomienie wentylacji i sygnałów alarmowych.
Ile detektorów?
Liczba detektorów zależy przede wszystkim od wielkości garażu. Przyjmuje się, że obszar skutecznego działania jednego urządzenia to okrąg o promieniu 8 m (ok. 200 m2). Jeśli detektor zamontowany jest na ścianie, obszar jego działania jest o mniej więcej połowę mniejszy i wynosi ok. 100 m2. Bardzo ważna jest też wysokość montażu. Dla detektorów tlenku węgla przyjmuje się ok. 1,8 m nad poziomem posadzki, ale nie tuż pod stropem, gdzie mogą gromadzić się gorące spaliny mogące „zatruć” detektor. Z kolei propan-butan jest gazem cięższym od powietrza (ok. dwukrotnie) i będzie zalegał przy posadzce. Stąd maksymalna wysokość montażu czujnika LPG wynosi 0,2–0,3 m (w zależności od zaleceń producenta) nad poziomem podłogi. Taka lokalizacja powoduje większą podatność na uszkodzenia mechaniczne (np. oderwanie od ściany), czujniki LPG należy więc zabezpieczyć specjalnymi osłonami.
[powietrze, detektory gazów, wentylacja garaży, wentylacja, systemy wykrywania niebezpiecznych gazów, garażowe detektory gazów]
