Projekt instalacji przemysłowych wymaga określenia grubości izolacji; Fot. Paroc
Warunki techniczne regulują projektowanie izolacji technicznych w budynkach i definiują wymagania dotyczące minimalnej grubości izolacji cieplnej przewodów. Projektowanie instalacji przemysłowych wymaga nie tylko określenia wymaganej przepisami grubości izolacji, ale także ekonomicznej opłacalności zwiększania grubości izolacji.
Zanieczyszczenie hałasem to jedno z najpoważniejszych zagadnień, z którymi musimy mierzyć się we współczesnym świecie. Dzięki izolacjom akustycznym Armacell zyskujemy wygodne i wysoce skuteczne rozwiązania...
Zanieczyszczenie hałasem to jedno z najpoważniejszych zagadnień, z którymi musimy mierzyć się we współczesnym świecie. Dzięki izolacjom akustycznym Armacell zyskujemy wygodne i wysoce skuteczne rozwiązania przeznaczone zarówno do wnętrz mieszkalnych, jak i biurowych. Co więcej, skuteczna bariera od niechcianych dźwięków może mieć grubość jedynie jednego milimetra.
Każdy dom powinien być ciepły zimą i chłodny latem. Bez uciążliwych rachunków za ogrzewanie i bez klimatyzacji. Naprawdę można mieć taki dom, pod warunkiem, że jego bryła będzie mieć solidną warstwę termoizolacji...
Każdy dom powinien być ciepły zimą i chłodny latem. Bez uciążliwych rachunków za ogrzewanie i bez klimatyzacji. Naprawdę można mieć taki dom, pod warunkiem, że jego bryła będzie mieć solidną warstwę termoizolacji w Kompletnym Systemie Ocieplenia.
Firma NOWA Polska założona została w 2005 r. Od początku obecności na rynku specjalizuje się w produkcji zamocowań do izolacji technicznych. Zaczynała od prostych, podstawowych rodzajów zamocowań, żeby...
Firma NOWA Polska założona została w 2005 r. Od początku obecności na rynku specjalizuje się w produkcji zamocowań do izolacji technicznych. Zaczynała od prostych, podstawowych rodzajów zamocowań, żeby z czasem włączyć do oferty bardziej specjalistyczne rozwiązania.
W artykule: • Warunki techniczne • Dobór grubość izolacji termicznej • Ekonomiczna grubość izolacji technicznych w instalacjach przemysłowych
Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [1], zawiera regulacje dotyczące projektowania parametrów termicznych izolacji technicznych na przewodach. Załącznik nr 2 do WT definiuje wymagania dotyczące minimalnej grubości izolacji cieplnej przewodów rozdzielczych i komponentów w instalacjach centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej (w tym przewodów cyrkulacyjnych), instalacji chłodu i ogrzewania przy założeniu, że współczynnik przewodzenia ciepła materiału izolacyjnego wynosi λ = 0,035 W/(m K).
Warunki techniczne nie podają wprost, w jakiej temperaturze współczynnik przewodzenia ciepła λ materiału izolacyjnego ma wynosić 0,035 W/(m K). Informacja ta znajduje się w normie PN-B-02421:2000 [2] i jest to temperatura 40°C.
Tabela 1. Wymagania minimalne dla izolacji cieplnej przewodów rozdzielczych i komponentów w instalacjach centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej (w tym przewodów cyrkulacyjnych), instalacji chłodu i ogrzewania powietrznego
Materiały izolacyjne mają różne wartości współczynnika przewodzenia ciepła i dlatego należy skorygować grubość izolacji. Norma ta podaje wzór, jak to obliczyć:
gdzie: e1 – grubość izolacji określona zgodnie z WT: materiał izolacyjny o λ40 = 0,035 W/(m K), mm; D – średnica zewnętrzna izolowanego przewodu, mm; λ1 – współczynnik przewodzenia ciepła materiału izolacyjnego w temperaturze 40°C, W/(m K).
W zależności od średnicy zewnętrznej przewodu wymagana grubość izolacji o λ40 = 0,035 W/(m K) może zmieniać się od 20 do 100 mm. Występująca na rynku izolacji technicznych szeroka gama wyrobów pozwala na dobór odpowiednich materiałów o znanym parametrze izolacyjności. Przykład przeliczenia grubości izolacji dla materiałów o współczynniku przewodzenia ciepła λ o wartości innej niż 0,035 W/(m K) ilustruje tabela 2. Zależność grubości izolacji od średnicy przewodu i różnych współczynników λ ilustruje tabela 3.
Tabela 2. Wyniki szacowania izolacyjności cieplnej izolacji instalacji cieplnej w budynkach na terenie Śląska
Tabela 3. Wymagania minimalnej grubości izolacji dla materiałów o innym niż w rozporządzeniu [5] współczynniku przewodzenia ciepła λ 40 = 0,035 W/(m K) [3]
Ekonomiczna grubość izolacji technicznych w instalacjach przemysłowych
W projektowaniu instalacji przemysłowych, oprócz zapewniania minimalnej grubości izolacji wymaganej przepisami, bardzo ważna jest kwestia doboru grubości ekonomicznej. Opłacalność zwiększania grubości izolacji może być szacowana za pomocą zasad określonych w PN-B-20105:2014-09 [4]. Zawiera ona wymagania dotyczące projektowania, wykonania, odbioru izolacji ciepłochronnej i zimnochronnej montowanej na urządzeniach i obiektach przemysłowych oraz energetycznych. Norma pomaga dobrać grubość izolacji termicznej pod względem kosztów jej wykonania i przyszłych kosztów zaoszczędzonej energii – czyli wg kryterium ekonomicznej grubości izolacji.
W zakresie określania grubości izolacji odsyła ona także do normy PN-EN ISO 12241:2010 [5]. Przy określaniu ekonomicznej grubości izolacji termicznej należy zwrócić uwagę, przy jakich parametrach izolacyjności cieplnej materiału (współczynnik przewodzenia ciepła) prowadzone są obliczenia. Materiały techniczne zawierają przeważnie współczynnik określony tylko w jednej temperaturze: w 40°C zgodnie z PN-EN ISO 8497:1999 [6].
Także w tym procesie doboru grubości izolacji warto spełnić pewne wymagania minimalne dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Do 2013 roku obowiązywała regulacja wymagająca izolowania przewodów z medium powyżej 60°C, tak aby temperatura zewnętrzna na jej powierzchni w miejscach dostępnych nie przekraczała 60°C. Szczegółowe informacje o tym, jak dobierać grubość izolacji technicznych i przemysłowych w zgodzie z wymaganiami warunków technicznych oraz z zasadami ekonomicznej grubości izolacji, opisane zostały w artykule pt. Grubości termoizolacji w instalacjach technicznych i przemysłowych, „Rynek Instalacyjny” nr 11/2015 [3].
Literatura
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690, z późn. zm.).
PN-B-02421:2000 Ogrzewnictwo i ciepłownictwo Izolacja cieplna przewodów, armatury i urządzeń. Wymagania i badania odbiorcze.
Miros A., Grubości termoizolacji w instalacjach technicznych i przemysłowych, Rynek Instalacyjny 11/2015, http://www.rynekinstalacyjny.pl/artykul/id3952,grubosci-termoizolacji-w-instalacjach-technicznych-i-przemyslowych (dostęp 10.01.2019).
PN-B-20105:2014-09 Izolacja cieplna wyposażenia budynków i instalacji przemysłowych. Wymagania dotyczące projektowania, wykonania i odbioru robót.
PN-EN ISO 12241:2010 Izolacja cieplna wyposażenia budynków i instalacji przemysłowych. Zasady obliczania.
PN-EN ISO 8497:1999 Izolacja cieplna. Określanie właściwości w zakresie przepływu ciepła w stanie ustalonym przez izolacje cieplne przewodów rurowych.
Kotwas R., Warunki techniczne – jak dobrać grubości izolacji, http://www.izolacje.com.pl/artykul/id1757,warunki-techniczne-jak-dobrac-grubosci-izolacji (dostęp 10.01.2019).
Firmy tado° i Panasonic poinformowały o swoim partnerstwie, dzięki którym najnowocześniejsze produkty i technologie pomp ciepła łączą się z wiodącymi na rynku usługami inteligentnej kontroli ogrzewania...
Firmy tado° i Panasonic poinformowały o swoim partnerstwie, dzięki którym najnowocześniejsze produkty i technologie pomp ciepła łączą się z wiodącymi na rynku usługami inteligentnej kontroli ogrzewania i zarządzania energią. To część misji obu firm, mającej na celu dekarbonizację domów i pomoc klientom w oszczędzaniu na kosztach energii.
Montaż klimatyzacji w domu jeszcze do niedawna wydawał się dobrem luksusowym, zarezerwowanym dla dobrze sytuowanych inwestorów. Postępujące zmiany klimatyczne i powszechność systemów klimatyzacyjnych do...
Montaż klimatyzacji w domu jeszcze do niedawna wydawał się dobrem luksusowym, zarezerwowanym dla dobrze sytuowanych inwestorów. Postępujące zmiany klimatyczne i powszechność systemów klimatyzacyjnych do domów i firm sprawiły, że montaż klimatyzatora jest niemalże standardem w nowoczesnym budownictwie, a sam koszt założenia klimatyzacji nie należy do wysokich, ponadto zakup klimatyzatora wraz z usługą montażu jest objęty programami dofinansowującymi inwestycję.
Zawory kulowe Simplex KFE marki Flamco, obecne na rynku od ponad 30 lat, nie tylko ułatwiają napełnianie i opróżnianie instalacji. Wyposażone są w wiele udogodnień technicznych, które sprawiają, że są...
Zawory kulowe Simplex KFE marki Flamco, obecne na rynku od ponad 30 lat, nie tylko ułatwiają napełnianie i opróżnianie instalacji. Wyposażone są w wiele udogodnień technicznych, które sprawiają, że są elastyczne w podłączaniu, łatwe w montażu i obsłudze i efektywne w użyciu. Umożliwiają o 50% szybsze spuszczenie wody z kotłów lub zbiorników magazynowych dowolnej wielkości niż w przypadku innych porównywalnych zaworów.
MYNUTE EVO-X wyróżnia się nie tylko nowoczesnym wzornictwem, ale przede wszystkim zastosowanymi technologiami. Od szerokiego zakresu modulacji 1:10 we wszystkich modelach, przez jeszcze bardziej wydajny...
MYNUTE EVO-X wyróżnia się nie tylko nowoczesnym wzornictwem, ale przede wszystkim zastosowanymi technologiami. Od szerokiego zakresu modulacji 1:10 we wszystkich modelach, przez jeszcze bardziej wydajny wymiennik ciepła ze stali nierdzewnej z odnowionym adaptacyjnym systemem spalania, aż po nowy panel z możliwością sterowania dotykowego.
Beretta Show Truck rozpoczął na początku kwietnia swoją trasę po Polsce, która potrwa do listopada. W tym czasie nasze auto, w którym mamy zamontowane: pompę ciepła typu monoblok Hydro Unit M, pompę ciepła...
Beretta Show Truck rozpoczął na początku kwietnia swoją trasę po Polsce, która potrwa do listopada. W tym czasie nasze auto, w którym mamy zamontowane: pompę ciepła typu monoblok Hydro Unit M, pompę ciepła typu split Exclusive Agile, kocioł kondensacyjny Mynute Evo X (NOWOŚĆ!) oraz klimatyzację Breva odwiedzi kilkudziesięciu Autoryzowanych Dystrybutorów w całym kraju.
Pompy zatapialne odgrywają kluczową rolę w zarządzaniu wodą zanieczyszczoną w budynkach mieszkalnych i komercyjnych. Skuteczne sterowanie ich pracą jest niezwykle istotne dla utrzymania optymalnych warunków...
Pompy zatapialne odgrywają kluczową rolę w zarządzaniu wodą zanieczyszczoną w budynkach mieszkalnych i komercyjnych. Skuteczne sterowanie ich pracą jest niezwykle istotne dla utrzymania optymalnych warunków oraz minimalizacji ryzyka awarii. Elektroniczny panel sterujący DAB NGPanel, w połączeniu z zaawansowanym systemem zarządzania DAB Virtual Cockpit, oferuje zupełnie nowy wymiar kontroli i komfortu w obsłudze kluczowych elementów instalacji.
W dzisiejszych czasach, zarządzanie infrastrukturą hydrauliczną w budynkach mieszkalnych i komercyjnych wymaga zaawansowanych rozwiązań, które zapewniają nie tylko efektywną pracę, ale także bezpieczeństwo...
W dzisiejszych czasach, zarządzanie infrastrukturą hydrauliczną w budynkach mieszkalnych i komercyjnych wymaga zaawansowanych rozwiązań, które zapewniają nie tylko efektywną pracę, ale także bezpieczeństwo i łatwość obsługi. W odpowiedzi na te potrzeby, DAB wprowadza na rynek innowacyjne rozwiązanie w postaci NgPanel – elektronicznego panelu sterująco-zabezpieczającego, stworzonego z myślą o zarządzaniu pompami zatapialnymi w pompowniach.
Aalberts hydronic flow control, wiodący dostawca innowacyjnych rozwiązań dla branży HVAC, z radością ogłasza swój udział w Targach Instalacje, które odbędą się w dniach 23-25 kwietnia 2024 roku w Poznaniu....
Aalberts hydronic flow control, wiodący dostawca innowacyjnych rozwiązań dla branży HVAC, z radością ogłasza swój udział w Targach Instalacje, które odbędą się w dniach 23-25 kwietnia 2024 roku w Poznaniu. Stoisko firmy będzie zlokalizowane w strefie stowarzyszenia OSFIS, gdzie prezentowane będą najnowsze produkty marek Flamco i Comap, a także należącej do grupy marki Sentinel.
Budowa domu jest marzeniem wielu z nas. To proces pełen wyzwań, ale równocześnie dający ogromną satysfakcję. Aby jednak przejść przez niego pomyślnie, niezbędne jest zrozumienie każdego etapu – od zakupu...
Budowa domu jest marzeniem wielu z nas. To proces pełen wyzwań, ale równocześnie dający ogromną satysfakcję. Aby jednak przejść przez niego pomyślnie, niezbędne jest zrozumienie każdego etapu – od zakupu działki, przez projektowanie, po finalne prace wykończeniowe. Przyjrzyjmy się bliżej, jak wygląda budowa domu krok po kroku. Zapraszamy do lektury!
W dobie zastosowań coraz bardziej zaawansowanych procesów technologicznych istotne jest zapewnienie niezawodności zasilania elektrycznego. Jednym ze sposobów na to jest wykorzystanie systemów zasilania...
W dobie zastosowań coraz bardziej zaawansowanych procesów technologicznych istotne jest zapewnienie niezawodności zasilania elektrycznego. Jednym ze sposobów na to jest wykorzystanie systemów zasilania gwarantowanego z podwójnym przetwarzaniem energii (UPS-y wykonane w topologii on-line). W przypadku zaniku lub nieprawidłowości napięcia sieciowego, zasilacz UPS oprócz bieżącej poprawy jakości zasilania i filtracji zakłóceń umożliwia dostarczenie energii do odbiorników (przy wykorzystaniu energii...
Firma Panasonic wraca z dawką eksperckiej wiedzy w ramach cyklu „Webinarowa Środa”, który jest współorganizowany wraz z redakcją GlobEnergia. Najbliższe spotkanie na temat chillerów z pompą ciepła odbędzie...
Firma Panasonic wraca z dawką eksperckiej wiedzy w ramach cyklu „Webinarowa Środa”, który jest współorganizowany wraz z redakcją GlobEnergia. Najbliższe spotkanie na temat chillerów z pompą ciepła odbędzie się w środę, 17 kwietnia o godzinie 10:00.
Branża HVAC&R z pewnością nie widziała jeszcze takiego contentu! Schiessl Polska startuje z kampanią video, dotyczącą klimatyzatorów i pomp ciepła Hisense – „Hisense – Twój naturalny wybór”. Seria filmów,...
Branża HVAC&R z pewnością nie widziała jeszcze takiego contentu! Schiessl Polska startuje z kampanią video, dotyczącą klimatyzatorów i pomp ciepła Hisense – „Hisense – Twój naturalny wybór”. Seria filmów, przybliżająca urządzenia, będzie cennym źródłem wiedzy zarówno dla instalatorów z branży HVAC&R, jak i użytkowników końcowych.
Każdy fachowiec, gdy myśli o hydraulice, kotłach i łazienkach, prawdopodobnie widzi rury, zawory i narzędzia – codziennie towarzyszące jego pracy. W tym gorącym sezonie Euroterm24.pl wspiera fachowców...
Każdy fachowiec, gdy myśli o hydraulice, kotłach i łazienkach, prawdopodobnie widzi rury, zawory i narzędzia – codziennie towarzyszące jego pracy. W tym gorącym sezonie Euroterm24.pl wspiera fachowców w tej rutynie, przygotowując specjalną ofertę handlową z rozgrzewającymi nagrodami za zakupy. To akcja, która sprawi, że praca każdego instalatora będzie prosta, łatwa i… przyniesie dodatkowe zyski.
Panasonic Heating & Cooling Solutions jest zaangażowany w dostarczanie najwyższej jakości rozwiązań grzewczych i chłodzących do zastosowań komercyjnych, zapewniających maksymalną wydajność.
Panasonic Heating & Cooling Solutions jest zaangażowany w dostarczanie najwyższej jakości rozwiązań grzewczych i chłodzących do zastosowań komercyjnych, zapewniających maksymalną wydajność.
Około połowa powierzchni budynków mieszkalnych w Polsce pozostaje nieocieplona. Skutkuje to tym, że do ich ogrzania zużywa się nadmierną ilość energii. Czy wystarczy poprawić efektywność energetyczną budynków,...
Około połowa powierzchni budynków mieszkalnych w Polsce pozostaje nieocieplona. Skutkuje to tym, że do ich ogrzania zużywa się nadmierną ilość energii. Czy wystarczy poprawić efektywność energetyczną budynków, by ograniczyć emisję zanieczyszczeń?
Przepisy dotyczące projektowania instalacji HVAC są co jakiś czas nowelizowane, ale nadal nie precyzują w dokładny sposób wszystkich zagadnień. Jedną z kwestii, która budzi niekiedy wątpliwości projektantów...
Przepisy dotyczące projektowania instalacji HVAC są co jakiś czas nowelizowane, ale nadal nie precyzują w dokładny sposób wszystkich zagadnień. Jedną z kwestii, która budzi niekiedy wątpliwości projektantów i wykonawców, jest izolacja termiczna elementów instalacji grzewczych, wentylacyjnych czy klimatyzacyjnych. Na jakiej podstawie ustalić, jak grube powinny być izolacje techniczne kanałów i urządzeń?
Izolacja NH/ArmaFlex® Smart przeznaczona jest do ochrony przed stratami energii i kondensacją na instalacjach chłodniczych, klimatyzacyjnych i grzewczych.
Izolacja NH/ArmaFlex® Smart przeznaczona jest do ochrony przed stratami energii i kondensacją na instalacjach chłodniczych, klimatyzacyjnych i grzewczych.
Thermaflex dostarcza rozwiązania izolacyjne, które pomagają oszczędzać energię i chronić zasoby naturalne. Ten znaczący gracz na rynku międzynarodowym dostarcza także i w Polsce szeroką gamę inteligentnych...
Thermaflex dostarcza rozwiązania izolacyjne, które pomagają oszczędzać energię i chronić zasoby naturalne. Ten znaczący gracz na rynku międzynarodowym dostarcza także i w Polsce szeroką gamę inteligentnych oraz zrównoważonych rozwiązań w zakresie ogrzewania, chłodzenia i wody pitnej – a robi to już od aż trzech dekad.
Rurociągi ciepłownicze, którymi przepływa woda o temperaturze do 150°C, wymagają izolacji termicznej, zapobiegającej stratom ciepła i przyczyniającej się do większej efektywności produkcji i dostawy ciepła...
Rurociągi ciepłownicze, którymi przepływa woda o temperaturze do 150°C, wymagają izolacji termicznej, zapobiegającej stratom ciepła i przyczyniającej się do większej efektywności produkcji i dostawy ciepła sieciowego. Izolacja rurociągów cieplnych prowadzonych na zewnątrz budynków musi być dobrze zabezpieczona przed wpływami otoczenia – warunków klimatycznych lub gruntu.
ISOVER obchodzi pierwszą rocznicę istnienia na rynku przemysłowym. Dotychczas marka kojarzona wyłącznie z izolacjami dla branży budowlanej, od roku oferuje również skalne maty siatkowe wykorzystywane w...
ISOVER obchodzi pierwszą rocznicę istnienia na rynku przemysłowym. Dotychczas marka kojarzona wyłącznie z izolacjami dla branży budowlanej, od roku oferuje również skalne maty siatkowe wykorzystywane w izolacjach przemysłowych.
Panasonic Heating & Cooling Solutions jest zaangażowany w dostarczanie najwyższej jakości rozwiązań grzewczych i chłodzących do zastosowań komercyjnych, zapewniających maksymalną wydajność.
Panasonic Heating & Cooling Solutions jest zaangażowany w dostarczanie najwyższej jakości rozwiązań grzewczych i chłodzących do zastosowań komercyjnych, zapewniających maksymalną wydajność.
Każdy fachowiec, gdy myśli o hydraulice, kotłach i łazienkach, prawdopodobnie widzi rury, zawory i narzędzia – codziennie towarzyszące jego pracy. W tym gorącym sezonie Euroterm24.pl wspiera fachowców...
Każdy fachowiec, gdy myśli o hydraulice, kotłach i łazienkach, prawdopodobnie widzi rury, zawory i narzędzia – codziennie towarzyszące jego pracy. W tym gorącym sezonie Euroterm24.pl wspiera fachowców w tej rutynie, przygotowując specjalną ofertę handlową z rozgrzewającymi nagrodami za zakupy. To akcja, która sprawi, że praca każdego instalatora będzie prosta, łatwa i… przyniesie dodatkowe zyski.
Branża HVAC&R z pewnością nie widziała jeszcze takiego contentu! Schiessl Polska startuje z kampanią video, dotyczącą klimatyzatorów i pomp ciepła Hisense – „Hisense – Twój naturalny wybór”. Seria filmów,...
Branża HVAC&R z pewnością nie widziała jeszcze takiego contentu! Schiessl Polska startuje z kampanią video, dotyczącą klimatyzatorów i pomp ciepła Hisense – „Hisense – Twój naturalny wybór”. Seria filmów, przybliżająca urządzenia, będzie cennym źródłem wiedzy zarówno dla instalatorów z branży HVAC&R, jak i użytkowników końcowych.
Firma Panasonic wraca z dawką eksperckiej wiedzy w ramach cyklu „Webinarowa Środa”, który jest współorganizowany wraz z redakcją GlobEnergia. Najbliższe spotkanie na temat chillerów z pompą ciepła odbędzie...
Firma Panasonic wraca z dawką eksperckiej wiedzy w ramach cyklu „Webinarowa Środa”, który jest współorganizowany wraz z redakcją GlobEnergia. Najbliższe spotkanie na temat chillerów z pompą ciepła odbędzie się w środę, 17 kwietnia o godzinie 10:00.
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.rynekinstalacyjny.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.rynekinstalacyjny.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.