Pomieszczenia kotłowni gazowych

Wymagania dotyczące efektywności energetycznej gazowych urządzeń grzewczych spowodowały, że do obrotu wprowadzane są praktycznie wyłącznie kotły kondensacyjne. W ostatnich latach w ich budowie i wielkości producenci dokonali istotnych zmian. Te zmiany z kolei wpływają na efektywność wykorzystania miejsca w domach jednorodzinnych i wielorodzinnych oraz obiektach publicznych. W przepisach i normach dotyczących wymagań dla kotłowni gazowych na gaz ziemny nadal znajdziemy regulacje, które powstawały ponad 20 lat temu. Kotły miały wówczas większe gabaryty, otwartą komorę spalania, wiele z nich oferowano w wykonaniu stojącym.

Obecnie gazowe kotły kondensacyjne przy mocy powyżej 30 kW, a nawet 60 kW, to urządzenia na tyle małe, że mieszczą się szafce kuchennej. Ponadto estetyka ich wykonania i wzornictwo oraz stosowanie ze zbiornikami na c.w.u. w ramach zestawu kompaktowego predysponują je do lokalizowania nawet w przedpokojach czy holach domów. Kolejny trend to łączenie kotłów kondensacyjnych w układy kaskadowe pozwalające uzyskać duże moce – kilkuset kW do nawet 1 MW na bardzo małej powierzchni pomieszczenia przeznaczonego na kotłownię. Poniżej wskazano najważniejsze regulacje prawne oraz zalecenia norm i producentów dotyczące wymagań dla kotłowni wbudowanych na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1.

Kotłownie o łącznej mocy cieplnej do 30 kW

Kocioł gazowy z zamkniętą komorą spalania o mocy do 30 kW może być zamontowany w pomieszczeniu nieprzeznaczonym na stały pobyt ludzi, w tym w pomieszczeniach pomocniczych w mieszkaniach na dowolnej kondygnacji budynku oraz w pomieszczeniach mieszkalnych niezależnie od rodzaju występującej w nich wentylacji, pod warunkiem zastosowania koncentrycznych przewodów powietrzno-spalinowych (§ 170), z zachowaniem wymagań § 175 WT – który ogranicza moc kotłów oraz stawia wymagania przewodom spalinowym, jeśli są wyprowadzane przez ściany zewnętrzne budynku (o tym poniżej). Minimalna kubatura pomieszczenia, w którym może być zamontowany kocioł o mocy do 30 kW z zamkniętą komorą spalania (grupa C), wynosi 6,5 m3, a dla kotłów z otwartą komorą spalania (grupa B) – 8 m3 (§ 172). Dopuszczalny wskaźnik mocy cieplnej 4,65 kW/m3 (§ 172) nie dotyczy kotłów z zamkniętą komorą spalania, tylko tych z komorą otwartą (grupa B).

W WT nie znajdziemy wymagań dotyczących odporności ogniowej ścian, stropów i drzwi pomieszczeń, w których montowane są kotły gazowe o mocy 30 kW. Wymagana jest natomiast minimalna wysokość pomieszczenia 2,2 m, a w budynku istniejącym dopuszcza się 1,9 m (§ 172). Odległość przodu kotła od przeciwległej ściany powinna wynosić minimum 1 m, aby umożliwić jego obsługę.

Niezależnie od mocy zamontowanych kotłów gazowych zabronione jest instalowanie gazomierzy w pomieszczeniu kotłowni.

Przewody spalinowe z kotłów gazowych, niezależnie od ich obciążeń cieplnych, powinny być podłączone na stałe z indywidualnymi kanałami spalinowymi, z uwzględnieniem instrukcji technicznej producenta urządzenia (§ 174). Długość odcinka pionowego przewodu spalin za kotłem nie może być mniejsza niż 22 cm, a minimalna wysokość komina (od wlotu do wylotu) to 2 m.

Wspomniane wyżej ograniczenie dotyczące maksymalnej mocy kotła z zamkniętą komorą spalania (grupa C), z którego spaliny odprowadzane są przez ścianę zewnętrzną budynku za pomocą indywidualnych koncentrycznych przewodów powietrzno-spalinowych lub oddzielnych przewodów powietrznych i spalinowych, wynosi 5 kW w budownictwie wielorodzinnym oraz 21 kW w domach jednorodzinnych i budynkach zagrodowych rekreacyjnych. Obowiązują ponadto ograniczenia dla lokalizacji wylotów przewodów spalinowych w ścianach zewnętrznych (§ 175). Wyloty przewodów umiejscowionych w ścianach zewnętrznych budynków wielorodzinnych nie powinny się znajdować względem siebie w odległości mniejszej niż 3 m i odległość tych wylotów od najbliższej krawędzi okien otwieranych i ryzalitów przesłaniających nie może być mniejsza niż 0,5 m. Ryzalit to występ z lica w elewacji budynku prowadzony od fundamentów po dach, stanowiący część budynku. Kolejne ograniczenie dla przewodów spalinowych wyprowadzanych przez ściany budynku to minimalna wysokości 2,5 m nad poziomem terenu. Mogą się one znajdować poniżej 2,5 m, ale nie mniej niż 0,5 m nad poziomem terenu tylko w przypadku, gdy do najbliższego miejsca rekreacyjnego lub placu zabaw dla dzieci jest więcej niż 8 m.

Rys. Schemat ideowy instalacji kotła kondensacyjnego dwufunkcyjnego; Rys. Termet

Warunki techniczne w odniesieniu do kotłowni na paliwa gazowe przywołują także normę PN-B-02431-1:1999 Ogrzewnictwo. Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. Wymagania [2]. Dla pomieszczeń o łącznej mocy kotłów do 30 kW WT przywołują zalecenia normy dotyczące m.in. usytuowania kotłów, wymagań dla ścian i podłóg, oświetlenia oraz dostarczenia wody do kotłów i odprowadzania wody. Norma zaleca, aby przylegająca do kotła podłoga lub ściana wykonana była z materiałów niepalnych. W przypadku wykonania podłogi lub ściany z materiałów palnych powierzchnia w odległości minimum 0,5 m od krawędzi kotła powinna być pokryta trwale materiałem niepalnym. Podłoga lub ściana bezpośrednio pod kotłem nie może być wykonana z materiałów palnych.

Ponadto norma zaleca zachowanie takiej odległości od przegród, która zapewni dostęp do kotła w celu jego obsługi, konserwacji i czyszczenia. Odległość przodu kotła od przegrody nie powinna być mniejsza niż 1 m. Pomieszczenie z kotłami powinno mieć oświetlenie sztuczne, zaleca się, by miało także oświetlenie naturalne.

Norma zaleca również doprowadzenie do kotła instalacji dostarczającej wodę o jakości wymaganej dla wody kotłowej oraz zapewnienie instalacji dla potrzeb odprowadzania wody. Należy przez to rozumieć, że w pomieszczeniu powinna się znajdować kratka ściekowa lub zlew/umywalka czy wanna. Dla kotłów kondensacyjnych oddalonych od wlotu do instalacji kanalizacyjnej montuje się pompkę odprowadzającą skropliny.

Warunki techniczne stawiają bardzo ogólne wymagania dla odprowadzania skroplin z przewodów kominowych ze spalinami mokrymi (§ 146): Przewody spalinowe (...) powinny być wyposażone (...) w przypadku występowania spalin mokrych – także w układ odprowadzania skroplin. O tym wymaganiu czasami się zapomina, mimo że zalecenia producentów kotłów kondensacyjnych zawierają wyraźne wskazówki, by instalacja skroplin wykonana była z materiału odpornego na korozję, przyłącze na odprowadzenie skroplin nie było blokowane, a przewody miały spadek. Kotły kondensacyjne o mocy do 30 kW przy intensywnej pracy mogą wytwarzać nawet do 3 l skroplin na godzinę.

Kwestii wentylacji i wysokości pomieszczeń z kotłami o mocy do 30 kW poruszonych w normie PN-B-02431-1 WT nie przywołują. Zagadnienia te uregulowane są w WT w przepisach dotyczących wentylacji danych pomieszczeń, w tym tych, w których dopuszcza się montaż kotłów gazowych. W § 170.1 WT stanowią, że urządzenia gazowe mogą być instalowane wyłącznie w pomieszczeniach spełniających warunki dotyczące ich wysokości, kubatury, wentylacji i odprowadzenia spalin, a także dopływu powietrza do spalania określone w rozporządzeniu, w Polskich Normach i przepisach odrębnych. Normą tą jest PN-B-03430 Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania [3]. Określa minimalne strumienie powietrza wywiewanego dla różnych pomieszczeń (niezależnie od wielkości mieszkania).

Czytaj też: Zestawy hydrauliczne do kotłowni dla instalacji hybrydowych >>

O ile w przypadku gazowych kotłów z zamkniętą komorą spalania nie ma problemu z wentylacją pomieszczeń, w odniesieniu do kotłów gazowych z otwartą komorą spalania strumień objętości powietrza wentylacyjnego musi wynosić dla kuchni co najmniej 70 m³/h, a dla łazienki 50 m³/h. Przykładowa ilość powietrza do spalania gazu przez kocioł pracujący z mocą 24 kW (np. na potrzeby c.w.u.) wynosi 35 m³/h, a pracujący z mocą 9 kW (dla c.o.) ok. 13 m³/h. Ponadto dla gazowych kotłów z otwartą komorą spalania (typ B) istotne są wymagania wspomnianego wyżej § 172 WT dotyczące maksymalnego obciążenia cieplnego na 1 m3 kubatury pomieszczenia.

Wiele instrukcji producentów we fragmentach odnoszących się do wentylacji kotłowni zawiera odwołania do normy PN-B-02431-1 dotyczącej kotłowni gazowych. Jednak WT nie przywołują tych zapisów do obowiązkowego stosowania. Norma ta zaleca dla wentylacji nawiewnej, żeby w pomieszczeniu kotłów o mocy do 30 kW znajdował się niezamykany otwór o powierzchni nie mniejszej niż 200 cm2, położony nie wyżej niż 30 cm ponad poziomem podłogi. Dopuszcza się doprowadzenie powietrza zewnętrznego z sąsiednich pomieszczeń wyposażonych w niezamykany otwór wentylacji nawiewnej o powierzchni nie mniejszej niż 200 cm2. Natomiast dla wentylacji wywiewnej norma zaleca niezamykany otwór o powierzchni nie mniejszej niż 200 cm2, umieszczony możliwie blisko stropu. Stosowanie wentylacji wyciągowej mechanicznej w przypadku przyłączenia kotłów do kanałów spalin o ciągu grawitacyjnym jest niedopuszczalne. Minimalna średnica przewodu spalinowego dla kotła atmosferycznego to ø 140 mm i norma zaleca obliczanie ciągu.

[wymagania,wymagania dla pomieszczeń kotłowni,kotłownie gazowe,efektywność energetyczna,kotłownie,kocioł gazowy,maksymalna moc kotła]