Rekuperacja – czy warto inwestować w wentylację mechaniczną?

Niestety, inwestorzy nie zawsze zdają sobie sprawę z tego, jak ważna jest prawidłowa wentylacja budynku. Jeszcze nie tak dawno nie przywiązywano do niej większej uwagi. Domy nie były szczelne, dlatego też miały zapewnioną naturalną wentylację grawitacyjną. Obecnie, gdy budowane są swego rodzaju termosy, wentylacja grawitacyjna nie ma warunków do prawidłowej pracy, dlatego warto instalować rekuperację.

W domu, w którym nie ma wentylacji lub nie działa ona tak, jak trzeba, mieszkańcy są narażeni na zaduch. Na szybach powstają skropliny, a z czasem pleśń i grzyby zaczynają opanowywać ściany. Wewnątrz budynku panuje nieprzyjemny mikroklimat, który może przyczynić się do złego samopoczucia, regularnych bólów głowy, kataru, alergii, trudności z oddychaniem, większej podatności na przeziębienia, czy nawet wystąpienia nowotworu.

Szczegółowe informacje na temat rekuperacji znajdziecie tutaj.

Czym jest rekuperacja?

Rekuperacja jest wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła. Ten nowoczesny system stał się doskonałą alternatywą dla niesprawdzającej się już wentylacji grawitacyjnej. Nie bez znaczenia jest tu odzysk ciepła z zanieczyszczonego, wywiewanego strumienia powietrza, za który odpowiada wymiennik ciepła. Dzięki temu nie dochodzi do strat ciepła, a świeży strumień nawiewany jest wstępnie ogrzany, dzięki czemu system grzewczy zużyje mniej paliwa do podniesienia temperatury wewnątrz budynku do pożądanej.

Wentylacja mechaniczna działa przez cały rok, bez względu na panujące warunki atmosferyczne za oknem. Nie można tego powiedzieć o wentylacji grawitacyjnej, która do prawidłowej pracy wymaga określonej pogody, w tym przypadku jest to temperatura poniżej 12 stopni. Pozwala to wytworzyć różnicę ciśnień, która jest niezbędna do wywołania ruchu w kominach wentylacyjnych. Już na tym etapie można z całą świadomością stwierdzić, że warto inwestować w rekuperację.

Aby wentylacja działała prawidłowo, musi ograniczać się do jednego systemu – jeżeli w budynku znajduje się już wentylacja grawitacyjna, musi zostać ona zaślepiona, by rekuperacja mogła prawidłowo funkcjonować. W przeciwnym razie do wnętrza budynku nadal będzie przedostawało się zimne, nieprzefiltrowane powietrze z zewnątrz, przez co wentylacja mechaniczna stanie się chybioną inwestycją.

Podobnie jest w przypadku niezaizolowanych budynków – jeżeli w domu nie zostały wymienione okna na szczelne, a poddasze i budynek nie są ocieplone, wówczas będzie dochodziło do strat ciepła, a rekuperacja nie będzie działała prawidłowo.

Wentylacja grawitacyjna, dość, że nie jest skuteczna przez większą część roku, doprowadza również do wystąpienia strat ciepła – wymaga rozszczelnienia okien. W przypadku wentylacji naturalnej – stanowi ona około 30% wszystkich strat ciepła, do których dochodzi w budynku.

Sercem wentylacji mechanicznej jest rekuperator – to właśnie w nim znajduje się wymiennik ciepła, w którym dochodzi do odzysku energii.

Stosunek powietrza wywiewanego do nawiewanego jest zawsze taki sam, by nie wywoływać dyskomfortu wentylacyjnego. Za ruch powietrza odpowiadają dwa wentylatory umiejscowione po obu stronach wymiennika ciepła.

Montaż wentylacji mechanicznej nie powinien odbywać się bez wcześniej przygotowanego projektu. Każdy dom różni się od siebie wielkością, rozmieszczeniem pomieszczeń czy ilością mieszkańców, co wpływa na skuteczność rekuperacji i ma związek z mocą urządzenia.

Powietrze wywiewane z budynku, usuwane jest z łazienek, kuchni, korytarzy i garderób. Strumień świeżego powietrza jest nawiewany do sypialni i salonu. Niektóre z pomieszczeń, szczególnie, gdy są łączone, posiadają zarówno punkty wywiewne, jak i nawiewne. Inne, nazywane pomieszczeniami transferowymi, nie posiada ani wywiewu ani nawiewu, co nie oznacza, że są mniej skutecznie wentylowane.

W projekcie rekuperacji pomijany jest zazwyczaj garaż i kotłownia. W jednym z tych pomieszczeń można instalować rekuperator, tak by jego praca nie była uciążliwa dla mieszkańców, którym w nocy może przeszkadzać nawet biały szum. Wprawdzie centrale wentylacyjne nie wytwarzają uciążliwego hałasu, jednak dla osób, mających problemy ze snem, nawet niewielki szum może okazać się ogromnym problemem.

Po co montować wentylację mechaniczną?

Pomimo wielu nowoczesnych rozwiązań i popularyzacji instalacji odnawialnych źródeł energii, nie stworzono jeszcze doskonalszego systemu wentylacji od rekuperacji, która gwarantuje stały dostęp do świeżego i przefiltrowanego powietrza, a także odzysk ciepła ze strumienia wywiewanego, co sprawia, że warto instalować rekuperator, ponieważ znacznie ograniczane są straty ciepła.

Wentylacja mechaniczna działa bez względu na porę roku czy panujące warunki atmosferyczne. Do regularnej wymiany powietrza wewnątrz budynku dochodzi bez przerwy i zawsze w równych proporcjach, by nie wywołać dyskomfortu wentylacyjnego.

Rekuperacja, dzięki odzyskowi ciepła gwarantuje oszczędności na rachunkach za ogrzewanie, które mogą osiągnąć poziom nawet 40%. Jednak do odzysku ciepła nie dochodzi tylko zimą – również latem strumień powietrza wywiewanego oddaje swoją energię strumieniowi nawiewanemu. Sprawia to, że zimą do wnętrza budynku trafia powietrze ogrzane, a latem – schłodzone. Oczywiście pod warunkiem, że temperatura na zewnątrz jest wyższa niż ta wewnątrz budynku.

Warto zainwestować w rekuperację również ze względu na możliwość filtracji nawiewanego powietrza. Obecnie jakość powietrza w Polsce pozostawia wiele do życzenia. Szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy w niemal każdym zakątku kraju mamy do czynienia ze smogiem. Zanieczyszczenia powietrza sprzyjają powstawaniu wielu chorób ze strony układu oddechowego, krążenia, a także zaburzeń neurologicznych i nowotworów. Zakładanie masek antysmogowych nie wystarcza, szczególnie, gdy zdejmujemy je po wejściu do domu. Szkodliwe substancje nie zostają na zewnątrz – przedostają się do wnętrza budynku. Długotrwałe narażenie na ich działanie wpływa niekorzystnie na zdrowie. Można jednak temu zapobiec przy pomocy rekuperacji. Wewnątrz rekuperatora znajdują się filtry, które oczyszczają powietrze nawiewane. Zatrzymują one kurz, pyły, a także owady. Dobór klasy filtracji zależy tylko od właściciela systemu.

Wentylacja mechaniczna jest wentylacją wymuszoną to wentylacja nawiewnowywiewna, której intensywność pracy można dostosowywać do potrzeb mieszkańców. Zazwyczaj rekuperację programuje się za pomocą sterownika, w trybie tygodniowym, jeżeli w ciągu dnia do określonej godziny nie ma nikogo w budynku, nie ma potrzeby, by system działał z równą intensywnością, jak w sytuacji, gdy przebywa w nim kilka osób. Nic nie stoi na przeszkodzie, by w przypadku większego zapotrzebowania, na bieżąco dostosowywać pracę rekuperacji, gwarantując tym samym wysoki komfort wentylacyjny osobom przebywającym w budynku.

Zalety rekuperacji

Jak działa rekuperacja? Po wykonaniu instalacji wentylacyjnej, z wnętrza domu regularnie usuwane jest zanieczyszczone powietrze i zastępowane jest świeżym, przefiltrowanym i wstępnie ogrzanym. Dzieje się tak, ponieważ w zużytym powietrzu znajduje się duże stężenie dwutlenku węgla, który w procesie oddychania produkuje człowiek. Aby zachować dobre samopoczucie i uniknąć bólu głowy czy uczucia duchoty należy systematycznie usuwać zużyte powietrze i zastępować je świeżym. W praktyce jest to trudne, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy wiele osób nie chce wychładzać wnętrza budynku, kosztem swojego zdrowia, dlatego warto zastosować rekuperację.

Podczas odzysku ciepła, strumienie powietrza wywiewanego i nawiewanego mijają się ze sobą, ale nie mieszają. Takie rozwiązanie sprawia, że do wnętrza budynku dostarczane jest jedynie świeże i pozbawione zanieczyszczeń powietrze. Zastosowane filtry powietrza umożliwiają oddychanie w domu czystym strumieniem, wolnym od pyłów, kurzu i alergenów.

Praca rekuperacji nie jest odczuwalna. Tak czy inaczej nie w tradycyjnym tego słowa znaczeniu – strumienie powietrza nie krążą wte i wewte po całym budynku, tworząc niewielkie tornado. Wentylacja mechaniczna gwarantuje świeżość w domu i dobre samopoczucie mieszkańców, których organizmy są dotlenione tak, jakby cały czas przebywali na zewnątrz, rozkoszując się czystym powietrzem.

Rekuperacja jest instalacją wentylacyjną dostosowaną do nowoczesnego budownictwa. W przypadku domów energooszczędnych rozwiązanie to jest polecane, a przy domach pasywnych – obowiązkowe.

Świadomi inwestorzy wiedzą, że aby czerpać korzyści, trzeba najpierw zainwestować, dlatego teraz coraz częściej nowoczesne budownictwo jest wręcz naszpikowane najnowocześniejszymi technologiami, które zwrócą się inwestorowi w postaci niższych rachunków.

Dzieje się tak również w przypadku rekuperacji – pozornie wentylacja grawitacyjna jest tańsza, jeżeli jednak zostanie wzięty pod uwagę koszt budowy kanałów wentylacyjnych, kominów, zakup okien wyposażonych w nawiewniki czy wysokość strat ciepła, szybko okaże się, że jest to zdecydowanie droższa inwestycja niż rekuperacja.

Wady rekuperacji

Największą wadą rekuperacji są jej koszty. Sama instalacja nie należy do najtańszych, jednak decydując się na nią na etapie projektowania domu, inwestor może sporo zaoszczędzić i tym samym zmniejszyć końcowe koszty rekuperacji. Oszczędności wiążą się tu z brakiem wentylacji grawitacyjnej – inwestor nie ponosi kosztów związanych z budową kanałów i kominów wentylacyjnych.

Do wad systemu można zaliczyć również koszty związane z eksploatacją, czyli regularny zakup i wymiana filtrów, serwisowanie oraz rachunki za prąd. Właśnie dlatego wielu inwestorów decyduje się na połączenie rekuperacji z fotowoltaiką, która przy pomocy energii słonecznej wytwarza energię elektryczną, zaspokajającą zapotrzebowanie budynku. Instalacja fotowoltaiczna zyskuje na popularności w ostatnich latach, ponieważ wiele osób obawia się zapowiadanych podwyżek cen prądu. Dzięki fotowoltaice mogą oni znacznie obniżyć dotychczasowe rachunki lub całkowicie uniezależnić się od cen i dostaw energii elektrycznej, pochodzącej z sieci.

Pozostaje jeszcze jedna, ale za to bardzo ważna sprawa, która przez niektórych może być uznawana za wadę systemu. Montaż rekuperatora powinien być wykonany przez specjalistów. Aby rekuperacja działała prawidłowo, musi zostać zainstalowana przez profesjonalistów. Niekompetentna firma nie wykona projektu, a jeżeli wykona – nie będzie umiała zamontować systemu według wytycznych. Inwestor pozornie zaoszczędzi, jednak w praktyce nieprawidłowo działająca wentylacja wpłynie na samopoczucie mieszkańców i spowoduje zaduch w budynku. Pomimo zamontowania rekuperatora konieczne będzie regularne otwieranie okien, co mija się z celem.

Podsumowanie

Na pytanie czy „warto inwestować w rekuperację?” jest jedna, prawidłowa odpowiedź – warto!