Ranking polskich miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem

Według rankingu w Polsce najbardziej zanieczyszczone są miasta małe i średniej wielkości. W minionym roku niechlubnym rekordzistą jest Pszczyna – miasto o największej liczbie dni z powietrzem przekraczającym dopuszczalne normy. W tym mieście liczba dni smogowych była prawie czterokrotnie większa od dopuszczalnej. Zaraz za Pszczyną, uplasował się Rybnik i Wodzisław Śląski, gdzie dni smogowych było po 110 (przy dopuszczalnych przez prawo 35). Niewielki Godów (1922 mieszkańców) ma powietrze o wyższym średniorocznym stężeniu pyłów PM10 niż uznawany za stolicę polskiego smogu Kraków czy stolica Śląska, Katowice.

Przeczytaj również: NFOŚiGW: nowy prezes i nowa odsłona walki ze smogiem

Przekroczone normy rakotwórczych substancji

Jednak wysokie stężenia pyłów w okresie grzewczym to niejedyny problem polskiego powietrza. W naszym kraju występują również najwyższe stężenia rakotwórczego benzo(a)pirenu spośród wszystkich państw unijnych. Rekordowy Nowy Targ przekracza dopuszczalną normę tej rakotwórczej substancji aż o 1800%! Nie lepiej jest w pozostałych miejscowościach: na drugim i trzecim miejscu znajdują się małopolska Sucha Beskidzka oraz śląski Rybnik ze stężeniem 13 krotnie przekraczającym dopuszczalną normę. W Żywcu znajdującym się na 14 pozycji wartości BaP stanowią 800% normy.

Dramatyczna sytuacja w małych i średnich miejscowościach wynika ze spalania węgla i drewna w „kopciuchach”, które są podstawowym źródłem ciepła w ponad czterech milionach polskich domów. To właśnie emisja z ogrzewania gospodarstw domowych odpowiada za około połowę emitowanych w Polsce pyłów PM10 i aż 84% rakotwórczego benzo[a]pirenu. Dlatego też wdrożenie sprawnego programu dopłat do wymiany „kopciuchów” powinno stanowić podstawowe antysmogowe działanie rządu. Niestety, Program Czyste Powietrze, który oferuje tego typu dopłaty, nie działa jak należy. Od uruchomienia programu we wrześniu 2018 roku podpisano jedynie 35 000 umów na wymianę kotłów, realizując około 1% celu. Rząd musi również pilnie uruchomić wsparcie do wymiany kopciuchów w domach wielorodzinnych – obecnie mieszkańcy kamienic nie mogą skorzystać z dotacji na wymianę ogrzewania, a w wielu miejscowościach z czołówki rankingu znaczna ilość „kopciuchów” znajduje się właśnie w domach wielorodzinnych.

Miasta o najwyższym średniorocznym stężeniu rakotwórczego benzo[a]pirenu w 2018 r. (wartość w ng/m3), norma: 1 ng/m3

1. Nowy Targ 18 (22 papierosy/dzień)
2. Sucha Beskidzka 13 (16 papierosów/dzień)
3. Rybnik 13 (16 papierosów/dzień)
4. Nowa Ruda 11 (13 papierosów/dzień)
5. Nowy Sącz 10 (12 papierosów/dzień)
6. Tuchów 10 (12 papierosów/dzień
7. Wschowa 10 (12 papierosów/dzień)
8. Zdzieszowice 10 (12 papierosów/dzień)
9. Godów 9 (11 papierosów/dzień)
10. Pszczyna 9 (11 papierosów/dzień)
11. Sulęcin 9 (11 papierosów/dzień)
12. Zakopane 8 (10 papierosów/dzień)
13. Oświęcim 8 (10 papierosów/dzień)
14. Żywiec 8 (10 papierosów/dzień)

Miasta o najwyższym średniorocznym stężeniu pyłów PM10 w 2018 r. (wartość w ug/m3), norma: 40 ug/m3

1. Pszczyna  - 55
2. Rybnik  - 51
3. Myszków - 49
4. Wodzisław Śląski - 48
5. Nowy Targ - 47
6. Żywiec - 47
7. Godów - 46
8. Zabrze - 45
9. Żory - 45
10. Oświęcim - 44
11. Sucha Beskidzka - 44
12. Lubań - 44
13. Katowice - 43,5 (średnia ze stacji)
14. Nowa Ruda - 43
15. Kraków - 42,3 (średnia ze stacji)

Miasta o najwyższej liczbie dni z powietrzem przekraczającym dopuszczalną normę średniorocznym stężeniu pyłów PM10 w 2018 r. –dopuszczalna liczba dni - 35

1. Pszczyna - 125
2. Rybnik - 110
3. Wodzisław Śląski - 110
4. Nowa Ruda - 107
5. Nowy Targ - 106
6. Myszków - 105
7. Zabrze - 103
8. Sucha Beskidzka - 101
9. Kraków - 96 (średnia ze stacji)
10. Żory - 94
11. Godów - 94
12. Katowice - 93 (średnia ze stacji)
13. Gliwice - 92
14. Lubań - 92
15. Oświęcim - 91

Źródło: Polski Alarm Smogowy

[Polski Alarm Smogowy, smog, walka ze smogiem, zanieczyszczenie powietrza, stężenie pyłów, ogrzewanie]