Modelowanie wentylacji

Projektowania instalacji w środowisku 2D można się stosunkowo łatwo nauczyć – jest to czynność w dużym stopniu intuicyjna. Aby szybciej i sprawniej pracować w takich programach, można odbyć szkolenie, poczytać, obejrzeć filmy instruktażowe czy podpytać bardziej doświadczonych kolegów.

Programy BIM są bardziej skomplikowane. Wymagają przede wszystkim zmiany sposobu myślenia, nawet do rysowania instalacji należy podejść nieco inaczej. Najwięksi zapaleńcy mogą próbować nauczyć się modelowania sami. W internecie znaleźć można dużo materiałów na ten temat (także darmowych), ale jest to proces znacznie bardziej skomplikowany. Już na samym początku, przy podkładaniu architektury, trzeba pamiętać o kwestiach, które w przypadku 2D w ogóle nie występowały. Podczas uczenia się nowej technologii i filozofii projektowania co krok mogą się pojawiać błędy wynikające z faktu, że któraś z funkcji nie została włączona lub wyłączona. Trudno nad tym zapanować bez pomocy osoby, która ma już doświadczenie w obsłudze takich programów.

Projektowanie BIM tak naprawdę wciąż dopiero raczkuje w Polsce, sprawnie funkcjonuje głównie w dużych międzynarodowych biurach, dlatego nie łatwo znaleźć w małej pracowni osobę, od której można się uczyć działania programu. Z doświadczenia autora wynika, że trudno również zrozumieć ideę modelowania instalacji bez uprzedniego szkolenia w tym kierunku. To w jego trakcie najłatwiej można poznać zasady postępowania w procesie projektowania, bez myślenia w starych kategoriach następujących po sobie etapów. Ważne są też wskazówki, jak ułatwiać sobie pracę.

Przygotowanie bibliotek

Podczas tworzenia instalacji 3D, zanim powstanie pierwsza kreska, trzeba przygotować szablon, na bazie którego powstanie model. W praktyce jedynie na stworzenie pierwszego projektu trzeba poświęcić więcej czasu, później można już korzystać z gotowego szablonu.

Dodatkowo czasochłonne jest ściągnięcie odpowiednich bibliotek z urządzeniami, które zostaną wykorzystane w projekcie. Nie korzysta się z gotowej bazy produktowej, tak jak w dotychczas znanych nakładkach wentylacyjnych na programy 2D. Można wykorzystać gotowe biblioteki programu, np. dla kanałów wentylacyjnych czy nawiewników, ideałem byłaby jednak możliwość wgrania dokładnie tych modeli, które zostaną w budynku zastosowane.

Do dyspozycji jest kilka wyszukiwarek bibliotek, z których można bezpłatnie pobrać potrzebne modele. Technologia BIM wciąż się rozwija, producenci zlecają tworzenie modeli ze swojej oferty produktowej, jest ich jednak jeszcze zbyt mało.

Często konieczne jest modyfikowanie dostępnych modeli, a czasem nawet modelowanie w 3D zwykłego bloku o wymiarach zewnętrznych potrzebnego urządzenia. Wgranie bibliotek danego producenta ma swoje zalety. Przede wszystkim otrzymujemy model zgodny pod względem wymiarów i wyglądu zewnętrznego z tym, który zastosujemy w budynku.

W przypadku wentylacji szczególną uwagę zwracamy na elementy nawiewne i wywiewne, które są elementem wystroju wnętrza. W 2D urządzenia te oznaczane są dość symbolicznie, w BIM można je dokładnie zaimplementować i tym samym odwzorować wygląd sufitu. Implementując bibliotekę danego producenta, upewniamy się, że klapa ppoż. lub regulator VAV są dostępne w danych wymiarach. Plusem jest też fakt, że po kliknięciu na urządzenie uzyskujemy szybki dostęp do jego głównych parametrów, zarówno mechanicznych, jak i geometrycznych.

Jeśli chodzi o takie elementy nawiewne lub wywiewne, jak np. anemostaty wirowe, warto pamiętać, że należą one do oddzielnej biblioteki. Nawet pobierając od producenta anemostat, otrzymujemy go jako nawiewnik. Aby można go było podłączyć do instalacji wywiewnej, należy zapisać plik pod inną nazwą, a następnie zmienić ustawienia z elementu nawiewnego na wywiewny.

Rysowanie

Dla projektanta największą zaletą programów typu BIM jest szybkie i łatwe rysowanie instalacji. Ze względu na kolizje czy zmiany wynikające z architektury konieczna jest zmiana tras kanałów wentylacyjnych. W tej technologii jest to bardzo proste – wystarczy przeciągnąć myszką kanał w nowe miejsce lub wstawić kilka dodatkowych kształtek. Modelowanie kanałów pozwala szybko wykryć kolizje, np. z belką czy podciągiem lub inną instalacją. Jest to szczególnie ważne, gdy w suficie podwieszanym mamy niewiele miejsca i prowadzone jest w nim wiele innych przewodów – elektrycznych czy sanitarnych. Również gdy konieczne jest prowadzenie w korytarzu kanałów jeden pod drugim, można szybko narysować obydwa, dzięki funkcji wygaszania elementów także ten dolny, który na rzucie 2D byłby praktycznie niewidoczny. Dużo sprawniej można sobie poradzić z wrysowaniem skomplikowanych wyjść z szachtów i obejrzeć je od razu w wizualizacji 3D, by sprawdzić, czy będą one faktycznie możliwe do wykonania na budowie, a w trakcie eksploatacji budynku – do konserwacji.

Budynki i pomieszczenia powstawały niegdyś głównie na planie prostokąta, teraz tworzy się przeróżne bryły, w których ściany przecinają się pod nietypowymi kątami. Nie ułatwia to rysowania instalacji wentylacji. Aby sobie z tym poradzić, można utworzyć wycinki modelu, obrócić o wymagany stopień i fragmenty instalacji rysować już bez żadnych kątów, przełączając się jedynie między zakładkami w programie. Jest to bardzo wygodne, a po wygenerowaniu rysunku do wydruku nie ma już nierówności i tzw. drzazg. Dostępna jest też funkcja wyrównania kanałów do wyznaczonej linii, co ułatwia np. utrzymywanie stałej odległości od ściany czy innego kanału. Skomplikowana bryła budynku powoduje także konieczność zastosowania nietypowych kształtek. Program, tworząc zestawienie, podaje wszystkie informacje potrzebne później do wykonania tych elementów.

Podsumowanie

Modelowanie budynków w środowisku 3D ma wiele zalet. Wprawdzie nie wszystkie produkty HVAC zostały już zgromadzone w bibliotekach producentów, jednak stale ich przybywa. Tym samym modelowanie instalacji jest przyszłością i warto tę technologię poznawać i wdrażać przy każdej okazji, nawet podczas tworzenia mniejszych projektów.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!