Problematyczne łazienki

Typowa instalacja kanalizacyjna odprowadza ścieki grawitacyjnie dzięki prowadzeniu rur kanalizacyjnych ze spadkiem min. 2% oraz lokalizowaniu przyborów sanitarnych w odpowiedniej odległości od pionu kanalizacyjnego (np. miska ustępowa do 1 m, a wanna lub kabina prysznicowa do 3 m). Projektując nową instalację kanalizacyjną, układ przewodów i przyborów podporządkowuje się tym zasadom. Jednak przy wydzielaniu nowych pomieszczeń (takich jak łazienka, ustęp, kuchnia, pralnia, strefa wellness) albo przy zmianie aranżacji istniejących grawitacyjny odpływ ścieków jest najczęściej niemożliwy. Wiąże się to albo z oddaleniem przyboru od pionu kanalizacyjnego, albo z jego lokalizacją poniżej połączenia instalacji kanalizacyjnej z przykanalikiem, np. przy aranżacji łazienki w piwnicy.

Rozwiązaniem są urządzenia do miejscowego podnoszenia ścieków – pompy z osprzętem i w specjalnej obudowie. Urządzenia te grawitacyjnie odprowadzają ścieki z obsługiwanych przyborów, po czym tłoczą je do najbliższego pionu kanalizacyjnego. Można też spotkać rozwiązanie, gdzie ścieki tłoczone są nie do pionu, ale do najbliższego punktu w instalacji kanalizacyjnej, z którego może następować odpływ grawitacyjny.

Miejscowe podnoszenie ścieków – zasada działania i rozwiązania praktyczne

Urządzenia do miejscowego podnoszenia ścieków (przepompownie) występują jako agregaty pompowe – przeznaczone do tłoczenia ścieków szarych, np. z umywalek czy bidetów – oraz pomporozdrabniacze (urządzenia rozdrabniająco-przepompowujące wyposażone w rozdrabniacz, zwany niekiedy młynkiem) do tłoczenia ścieków czarnych, czyli zawierających fekalia. Pomporozdrabniacze domowe (przeznaczone do małych instalacji i do podłączenia jednej toalety) są zgodne z normą PN-EN 12050-3 [2]. Przeznaczone są do rozdrabniania fekaliów, papieru toaletowego i ścieków (ale nie odpadków!) kuchennych. Inne materiały (np. środki higieny osobistej czy włókna, takie jak włosy) mogą zablokować wirnik pompy i spowodować uszkodzenie urządzenia.

Każde urządzenie wyposażone jest w króćce przeznaczone do podłączenia podejść do przyborów (od jednego do siedmiu), mające następujące średnice:

• 40 mm – do umywalki i bidetu,
• 50 mm – do zlewozmywaka i wanny,
• 70 mm – wspólne do kilku przyborów,
• 100 mm – do miski ustępowej.

Po odebraniu (i, jeśli potrzeba, rozdrobnieniu) ścieków pompa przetłacza je do instalacji kanalizacyjnej. Służy do tego przewód tłoczny o średnicy zewnętrznej mniejszej niż średnice podejść kanalizacyjnych – zależnie od ilości tłoczonych ścieków, od 22 do 34 mm.

Do zasilania pompy potrzebny jest prąd elektryczny. Urządzenia podnoszące są przystosowane do bezpośredniego podłączenia do domowej instalacji elektrycznej (wymagane napięcie to 230 V) za pomocą kabla o długości 1,5–2,0 m. Stopień ochrony urządzeń to zwykle IP44.

Agregaty pompowe i pomporozdrabniacze wyposażone są w szereg rozwiązań, dzięki którym ich praca jest stosunkowo cicha (dotyczy to szczególnie urządzeń do użytku domowego – prywatnego), niezauważalna dla użytkownika oraz nieuciążliwa dla otoczenia. Hermetyczna obudowa wytłumia dźwięki pompy. Zintegrowane klapy i zawory zabezpieczają przed przepływem zwrotnym. Przed uwalnianiem zapachów chroni szczelne podłączenie, a w niektórych urządzeniach także filtr z węglem aktywnym. Zbiornik urządzenia wyposażony jest w czujnik poziomu ścieków uruchamiający pompę przy określonym napełnieniu (np. przy poziomie 100 mm). Elementem wyposażenia są też alarmy, np. przepełnienia zbiornika czy awarii pompy. Z punktu widzenia serwisanta przydatnym rozwiązaniem jest pokrywa rewizyjna, dzięki czemu przeglądy i naprawy mogą się odbywać bez konieczności demontażu całego agregatu.

Podstawowe zasady doboru i montażu

Urządzenia do miejscowego podnoszenia ścieków występują w wielu modelach, przygotowanych do różnych zastosowań. Dobierając urządzenie do konkretnych potrzeb, należy uwzględnić następujące czynniki:

• miejsce użytkowania. Urządzenia do użytku publicznego (hotele, pensjonaty, lokale gastronomiczno-rozrywkowe, zakłady usługowe itp.) są większe i lepiej przystosowane do rozdrabniania zanieczyszczeń, ale kosztem głośniejszej pracy i większego zużycia prądu;
• rodzaj obsługiwanych przyborów. Dla misek ustępowych i przyborów kuchennych (zlew, zmywak, zlewozmywak) muszą to być pomporozdrabniacze. Dla umywalek, natrysków, wanien czy bidetów wystarczy zastosować agregaty pompowe. W przypadku pralki czy zmywarki trzeba wybrać agregat odporny na temperaturę przetłaczanych ścieków (np. do 75°C);
• liczba przyborów podłączanych do jednego urządzenia – ilość ścieków dopływających do urządzenia (l/s). Na rynku dostępne są zarówno „kompakty”, obsługujące pojedynczy przybór (najczęściej miskę ustępową), jak i urządzenia przystosowane do obsługi kilku urządzeń (np. miska ustępowa + umywalka + natrysk). Pojedynczy model może obsługiwać do siedmiu przyborów;
• wysokość i odległość, na jaką mają być przetłoczone ścieki. Producenci najczęściej podają te wartości jako maksymalne. Przykładowo jeśli maksymalna odległość przetłaczania wynosi 100 m, dotyczy różnicy wysokości 1 m, a jeśli maksymalna wysokość wynosi 4 m, dotyczy odpowiednio mniejszej odległości (np. 40 m). Producenci zwykle uzupełniają informację o wartościach maksymalnych charakterystykami pokazującymi zależności między odległością a wysokością tłoczenia ścieków. Wysokość podnoszenia może dla większych urządzeń wynosić nawet do 11 m (przy czym dla agregatów obsługujących do 3–4 przyborów zwykle do 5 m), a maksymalna odległość – do 100 m;
• sposób wykonania urządzenia. Na rynku znajdują się modele montowane zarówno w pomieszczeniu (np. bezpośrednio za miską ustępową), jak i podtynkowo. Ciekawym rozwiązaniem (dla bardzo ograniczonej przestrzeni) są urządzenia pompująco-rozdrabniające zintegrowane z miską ustępową;
• częstotliwość przerw w dostawie prądu. Ponieważ bez energii elektrycznej pompy nie pracują, przybory przez nie obsługiwane nie działają w czasie przerw w dostawie prądu. Jeśli inwestycja znajduje się w regionie, w którym awarie sieci energetycznych i przerwy w dostawie energii są częste, należy dodatkowo zastosować w podłodze piwnicznej przepompownię z dużym, hermetycznie zamkniętym zbiornikiem (nawet do 170 l). Może ona przez jakiś czas gromadzić ścieki bez ich odpompowania.

Instalacja z pompami do podnoszenia ścieków powinna być skonstruowana i zamontowana tak, by pracowała w sposób skuteczny, optymalny (zużywając jak najmniej energii elektrycznej) oraz nieuciążliwy. Należy więc planować przebieg przewodów tłocznych z jak najmniejszą liczbą załamań wpływających na zwiększenie oporów przepływu (np. zastępować jedno kolanko 90° dwoma kolankami po 45° na odpływie). Konieczne jest montowanie zaworów napowietrzających zapobiegających wyssaniu zamknięcia wodnego z syfonów podejść kanalizacyjnych i przenikaniu zapachów z kanalizacji do pomieszczenia. Zawory należy także montować na odcinkach tłocznych dłuższych niż 10 m. Urządzenie powinno być montowane do podłoża (możliwie równego i płaskiego), nie zaś do ściany – taki sposób montażu ogranicza wibracje. Odległość od ściany powinna wynosić ok. 5 cm (lub minimum wskazane przez producenta).

Rozdrabniacze zintegrowane z przyborem

Rozwiązaniem dla ograniczonej przestrzeni, gdzie użytkownik chce ustawić miskę ustępową w dowolny sposób (np. w odległości większej niż 1 m od pionu), są pomporozdrabniacze wbudowane w ceramikę sanitarną. Rozwiązanie takie wymaga jedynie doprowadzenia zasilania oraz wody (standardowym przyłączem), a przewód tłoczny o średnicy 32 mm można łatwo schować w przegrodzie. Urządzenia wyposażone są w elektrozawór uruchamiany przez przycisk znajdujący się na urządzeniu oraz sterowanie.

Przejście na kabinę walk-in

Natryski coraz częściej projektuje się w wersji „walk-in” – czyli bez brodzików i progów, żeby użytkownicy o ograniczonej sprawności mogli łatwo przemieszczać się między natryskiem a resztą łazienki. Potrzeba zastosowania takiego natrysku pojawia się także w istniejących łazienkach, gdzie wiąże się zwykle z demontażem wysokiego brodzika. Istniejąca instalacja kanalizacyjna przebiega powyżej nowego odpływu podłogowego (wcześniej spadek zapewniony był przez wysoki brodzik). Można jednak uniknąć remontu instalacji, stosując ściekową kratkę podłogową ze zintegrowaną pompą o wydajności ok. 0,5 l/s, która przetłoczy wodę spływającą z kabiny do istniejącego odcinka kanalizacji grawitacyjnej.

Wysokość montażowa urządzenia umożliwia umieszczenie pompy wraz ze zbiornikiem pod podłogą kabiny (bezpośrednio pod płytkami ceramicznymi). Pompa uruchamia się, kiedy do zbiornika napływa zużyta woda z prysznica. Woda ta tłoczona jest przewodem o niewielkim przekroju zewnętrznym (np. 28 mm) do istniejącego odcinka instalacji kanalizacyjnej, skąd następnie odprowadzana jest grawitacyjnie. Urządzenie przystosowane jest do przetłaczania wody o temperaturze do 40°C.

Dla użytkownika pompa i zbiornik są niewidoczne. Ukryte są pod pokrywą kratki, zbliżoną wyglądem do klasycznych odwodnień punktowych (wpustów podłogowych). Pokrywa może być wykonana ze stali nierdzewnej lub przygotowana do wykończenia płytkami ceramicznymi oraz cechuje się odpornością na obciążenia mechaniczne (także przejazd wózkiem inwalidzkim) – zgodnie z normą ­PN-EN 1253-1 [3].

Kratka odpływowa ze zintegrowaną pompą może być też przeznaczona do natrysku montowanego poniżej odpływu grawitacyjnego – np. przy aranżacji dodatkowej łazienki, stanowiącej choćby zaplecze sali do ćwiczeń w domu lub pensjonacie, w części piwnicznej. Wysokość podnoszenia może wynosić do 2,3 m (dane jednego z producentów).

Literatura

1. Materiały firm: Kessel, Pentair, SFA, Wilo.
2. PN-EN 12050-3 Przepompownie ścieków w budynkach i ich otoczeniu. Zasady budowy i badania. Część 3: Przepompownie ścieków zawierających fekalia do ograniczonego zakresu zastosowania.
3. PN-EN 1253-1 Wpusty ściekowe w budynkach. Wymagania

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!