Osuszanie budynków podczas budowy lub w przypadku awarii

Na różnych etapach budowy nowych obiektów oraz w wyniku awarii w budynkach istniejących może wystąpić problem nadmiernej zawartości wilgoci w przegrodach budowlanych. W odpowiednich warunkach cieplno-wilgotnościowych i przepływu powietrza oraz po wystarczająco długim czasie nadmiar wilgoci z przegród usuwany jest w sposób naturalny. Zwykle jednak etapowanie budowy lub konieczność przywrócenia pomieszczenia po awarii do normalnego użytkowania powoduje, że trzeba użyć dodatkowych urządzeń – osuszaczy.

Jak działa osuszanie pomieszczeń?

Jeśli w przegrodach budowlanych zgromadzi się woda (technologiczna w czasie budowy lub pochodząca z awarii), jest ona stopniowo oddawana na zewnątrz. Dlatego osuszacze działają tak, by ten naturalny proces znacznie przyspieszyć i zoptymalizować.

Odparowanie wilgoci z powierzchni przegrody zachodzi wtedy, gdy prężność (ciśnienie cząstkowe) pary wodnej jest większe niż w otaczającym powietrzu. Im więc mniejsza będzie wilgotność w pomieszczeniu, tym szybciej wilgoć z powierzchni przegrody przedostanie się do otaczającego ją powietrza. Powietrze wilgotne (świeżo zasilone wilgocią z powierzchni ściany) powinno odpłynąć od niej i zostać zastąpione powietrzem suchym i ciepłym. Dlatego podstawowe procesy zachodzące dzięki osuszaczowi to osuszanie nie tyle samej ściany, co powietrza w pomieszczeniu, oraz wymuszanie przepływu powietrza, by powietrze wilgotne znalazło się daleko od ściany. Funkcję tę pełnią osuszacze adsorpcyjne lub kondensacyjne.

W miarę jak z powierzchni przegrody wilgoć przechodzi do suchego powierza, następuje konwekcja i dyfuzja pary wodnej z wnętrza przegrody. Im większy jest opór dyfuzyjny materiałów tworzących przegrodę, tym wolniej przebiega usuwanie wilgoci. Kiedy proces konwekcji kończy się i następuje wyłącznie dyfuzja, konieczne może być zastosowanie innej techniki oczyszczania, z wykorzystaniem osuszacza mikrofalowego.

W niektórych sytuacjach (np. praca osuszacza w pomieszczeniu nieogrzewanym) konieczne może się okazać wsparcie pracy urządzenia poprzez zwiększenie temperatury. Funkcję tę pełni nagrzewnica przenośna, która może zwiększyć temperaturę do 25–40ºC. Osuszanie może też przyspieszyć praca dmuchawy (przenośnego wentylatora), która wspomaga ruch powietrza.

Osuszanie budynku podczas lub po zakończeniu budowy

Fakt, że w przegrodach budowlanych w nowo wznoszonym, prawidłowo wykonywanym budynku znajduje się woda, bywa dużym zaskoczeniem dla inwestora. O jej występowaniu inwestor przekonuje się często po pewnym czasie – np. w wyniku wzrostu temperatury w okresie przejściowym wilgoć jest oddawana ze ścian i pojawia się na najzimniejszych powierzchniach w pomieszczeniach.

Czytaj też: Wentylacja wspomagana energią z gruntu >>

Woda ta nosi nazwę wody technologicznej, a jej obecność w materiałach budowlanych, szczególnie technologii tradycyjnej oraz zaprawach, tynkach czy posadzkach (jastrychach) jest zjawiskiem poprawnym, podobnie jak stopniowe oddawanie w procesie naturalnego schnięcia przegród. Przykładowo mur o grubości półtorej cegły wysycha przez ok. 170 dni [3]. Ponieważ proces budowlany uległ dziś znacznemu skróceniu (do zaledwie kilku miesięcy), kolejne etapy budowy są rozpoczynane, zanim przegrody wyschną w sposób naturalny. Woda może się też gromadzić w przegrodach, ponieważ zmieniła się kolejność prac budowlanych – np. do budynku ocieplonego i wykończonego na zewnątrz (czyli już szczelnego) podczas prac wykończeniowych (np. tynkowania ścian) wprowadza się dużo wody technologicznej, która nie ma możliwości swobodnego odparowania. Dlatego konieczne jest wspomaganie naturalnego procesu schnięcia przegród, by kolejne etapy prac przebiegały przy odpowiedniej wilgotności materiałów budowlanych [2]:

• wilgotność podłoża pod prace malarskie i tynkarskie: do 4–6%;
• „wilgotność podłoża pod prace wykończeniowe, np. układanie płytek czy tapetowanie: do 2–4%;
• wilgotność podkładów betonowych pod posadzki: do 4–5%;
• wilgotność podłoża pod prace związane z materiałami gipsowymi: 1–2%.

Wilgotność materiałów budowlanych i wzniesionych przegród można łatwo zmierzyć za pomocą wilgotnościomierza. Do pomiaru wilgotności względnej w pomieszczeniu przyda się higrometr. Znając te parametry, można zaplanować harmonogram zastosowania osuszaczy.

---

Literatura

1. Materiały techniczne producentów osuszaczy.
2. Magott Cezariusz, Rokiel Maciej, Osuszanie murów, „Inżynier Budownictwa” 9/2017, www.ib.pl (dostęp: 1.02.2020).
3. Trochonowicz Maciej, Wilgoć w obiektach budowlanych. Problematyka badań wilgotnościowych, „Budownictwo i Architektura” 7/2010, s. 131–144, Politechnika Lubelska, Lublin 2010.

[osuszanie budynków, osuszacze powietrza, osuszacze, wilgoć w pomieszczeniach, wilgoć, system wentylacji, zalanie, osuszanie pomieszczeń]