Filtry antysmogowe w rekuperatorach

Za powstawanie smogu odpowiada przede wszystkim niska emisja, głównie zanieczyszczenia emitowane przez pozaklasowe kotły grzewcze na paliwa stałe, oraz transport samochodowy. Wpływ transportu można było zauważyć podczas tzw. pierwszego lockdownu w Polsce, od 20 marca do początku maja 2020 roku. Mimo trwania okresu grzewczego (a wręcz intensyfikacji ogrzewania ze względu na pozostawanie ludzi w domach) nastąpił wówczas wyraźny (o 20–40%) spadek stężenia zanieczyszczeń składających się na smog. Zjawisko to można wiązać właśnie ze znacznym ograniczeniem ruchu samochodowego [1].

Ten nieoczekiwany pozytywny aspekt lockdownu nie oznacza oczywiście, że problem smogu został rozwiązany czy nawet istotnie zmniejszony. Choć kolejne zmiany prawa polskiego i europejskiego skutkują coraz ostrzejszymi wymaganiami wobec urządzeń grzewczych i reżimu ich wymiany, jakość powietrza zewnętrznego wciąż jest zła.

Problemy smogu

Składniki smogu – pył zawieszony, szczególnie ten o wielkości cząstek do 2,5 μm (PM 2,5) i organiczny węglowodór lotny benzo(a)piren – znane są z negatywnego wpływu na zdrowie człowieka. Benzo(a)piren ma działanie rakotwórcze, a pył PM 2,5 powoduje choroby układu oddechowego i nasilenie dolegliwości w chorobach współistniejących (np. astma, POChP). Oddziałuje także na układ nerwowy i serce, zwiększa podatność na choroby i przyczynia się do skrócenia czasu życia w przypadku chronicznego narażenia. Według oceny pulmonologów [1], smog jest też dodatkowym czynnikiem narażenia na zakażenie wirusem SARS-CoV-2. Pył zawieszony może być fizycznym nośnikiem wirusa i ułatwiać jego przenikanie do górnych i dolnych dróg oddechowych. Składniki smogu przyczyniają się także do uszkodzeń nabłonka wyścielającego górne drogi oddechowe, a będącego barierą zabezpieczającą układ oddechowy przed przenikaniem wirusa [1]. Należy dodać do tego charakterystyczną dla okresu grzewczego niższą wilgotność względną (RH) powietrza. Jej spadek wpływa negatywnie na funkcjonowanie błon śluzowych – poniżej 40% RH spada funkcjonalność glikokaliksu (ochronnej warstwy wielocukrów) i mucyn (białek odpowiedzialnych za wiązanie patogenów wnikających do organizmu) [2, 3].

Czytaj też: Stosowanie rekuperatorów ściennych w budynkach nowych i modernizowanych cieplnie w świetle aktualnych wymagań prawnych >>

---

Literatura

1. Mikołajska M., Zielonka T, M., „Od marca żyliśmy w jednej zarazie. Teraz grożą nam trzy”. Pulmonolog tłumaczy, jak smog wpływa na ryzyko zachorowania COVID-19, 15.11.2020, https://www.medonet.pl/koronawirus/koronawirus-w-polsce,od-marca-zylismy-w-jednej-zarazie--od-pazdziernika-groza-nam-trzy--pulmunolog-tlumaczy--jak-smog-wplywa-na-ryzyko-zachorowania-covid-19,artykul,06639751.html (dostęp: 9.12.2020).
2. Kudo E., Song E., Yockey L., Rakib T., Wong P., Homer R., Iwasaki A., Low ambient humidity impairs barrier function, innate resistance against influenza infection, Proceedings of the National Academy of Sciences No. 16, p. 10905–10910, DOI: 10.1073/pnas.1902840116 (dostęp: 9.12.2020).
3. Taylor S., Tasi M., Low indoor-air humidity in an assisted living facility is correlated with increased patient illness and cognitive decline, Proceedings of Indoor Air Conference, 2018, p 1–8.
4. PN-EN ISO 16890-1:2017-01E Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej. Część 1: Specyfikacje techniczne, wymagania i system klasyfikacji skuteczności określony na podstawie wielkości cząstek pyłu (ePM).
5. Air Quality Guidelines – Global update 2005, World Health Organization, 2006.
6. Eurovent 4/23 – 2020 Selection of EN ISO 16890 rated air filter classes for general ventilation applications – Third edition, 2020.
7. Ocena jakości powietrza. Bieżące dane pomiarowe, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa 2020, http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/current.(dostęp:9.12.2020).
8. WHO Global Urban Ambient Air Pollution Database (update 2016), https://www.who.int/health-topics/air-pollution (dostęp: 9.12.2020).
9. PN-EN 779:2012 E Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej. Określanie parametrów filtracyjnych.
10. Polski Alarm Smogowy, Najbardziej rakotwórcze powietrze w Polsce – PAS prezentuje ranking miast, 30.11.2020, https://www.polskialarmsmogowy.pl (dostęp: 9.12.2020).
11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (DzU 2012, poz. 1031).
12. Materiały firm: Airly, Alnor, ASK, Hakom, Flop System, Pro-Vent, Sitaco, Smay, Smogbox, Thessla Green.

[filtry antysmogowe, rekuperatory, centrale wentylacyjne, jakość powietrza, smog, wentylacja]