Jaka powinna być pompa głębinowa?

Zanim do studni zostanie dobrana pompa głębinowa, trzeba ocenić, czy wydajność planowanego źródła jest wystarczająca na potrzeby danego obiektu. Należy więc przeprowadzić badania hydrogeologiczne, podczas których zostanie zbadana głębokość i wydajność [m³/h] źródła wody. Wydajność źródła powinna przekraczać maksymalne zapotrzebowanie na wodę [m³/h], wyznaczone dla danego obiektu. Mając potwierdzenie, że projektowana studnia może spełnić zapotrzebowanie na wodę danego budynku, można przystąpić do doboru pompy.
Podstawą doboru pompy jest jej charakterystyka, na której musi znaleźć się punkt pracy obsługiwanej instalacji wodnej: wydajność [m³/h], czyli maksymalne zapotrzebowanie na wodę, oraz wysokość podnoszenia [m], czyli minimalna wartość ciśnienia, którą pompa musi pokonać, żeby zapewnić doprowadzenie wody ze studni do najmniej korzystnie położonego punktu czerpalnego instalacji wodnej.

Podstawowe cechy użytkowe pomp głębinowych

Właściwa charakterystyka stanowi fundament doboru pompy, ale nie jest jedynym aspektem, który przy doborze pompy należy wziąć pod uwagę. Ważne są także liczne aspekty użytkowania pompy w konkretnym obiekcie – na przykład zabezpieczenie przed skokami ciśnienia. Pompy głębinowe wyposażone w falownik mogą być ustawione tak, by zapewniać utrzymanie stałego ciśnienia w instalacji niezależnie od wielkości poboru wody. Takich aspektów użytkowych jest jednak znacznie więcej! Chociażby materiały i konstrukcja pompy powinny umożliwiać zastosowanie jej do pompowania wody na cele spożywcze. Elementem konstrukcji pompy powinien być zespół zabezpieczający przed zwrotnym przepływem wody (cofką) z zasilanej instalacji. Wykonanie materiałowe powinno zapewnić odporność elementów pompy na warunki użytkowania. Dowiedz się więcej >>

Oczywiście znaczącym czynnikiem pozostaje cena. Producenci pomp obserwują jednak, że klienci coraz chętniej dokonują wyboru wśród urządzeń ze środka przedziału cenowego. Nie ufają już ofertom najtańszym. Kierują się przede wszystkim popularnością danej pompy, a pompy zdobywają popularność dzięki znakomitemu stosunkowi jakości do ceny. Zarówno wśród klientów hurtowych, jak i wykonawców bardzo popularna jest marka IBO Pompy – za 500-600 zł można otrzymać bezawaryjny produkt na wiele lat.

„Ostatecznie pompa nie jest dobrem luksusowym, w przypadku którego klient końcowy jest skłonny zapłacić więcej, jak np. za auto marki premium. Nie chwalimy się przecież znajomym, jakie urządzenie mamy w studni. Kontynuując analogię z samochodami, najdroższa marka wcale nie jest tą najmniej awaryjną. W przypadku pomp ważna jest jakość, dostępność produktu, bezpieczeństwo użytkowania i serwis. Widać, że klienci nie chcą już kupować najtańszych produktów z niepewnych źródeł. Znacząco wzrosła świadomość znaczenia zarówno obsługi gwarancyjnej i pogwarancyjnej, jak i bezpieczeństwa użytkowania. Zawsze warto odwoływać się do rozsądku i porównania jakość/cena. Zwykle okazuje się, że ani najtańsze, ani najdroższe rozwiązanie nie jest najlepsze. Żywotność najtańszej pompy (takiej za 200 zł) szacowana jest na 1-3 lata. Dobrze dobrane pompy ze średniej półki cenowej (400-600 zł) mają żywotność 8-15 lat, a te najdroższe (2000 zł) – 10-15 lat” – wyjaśnia ekspert marki IBO pompy.

Średnica pompy – ważna kwestia użytkowa

Ważnym zagadnieniem jest dobranie średnicy pompy do średnicy studni. Dobry producent oferuje pełen zakres średnic pomp (50, 75, 90, 98 i 150 mm). Pozwala to na dobranie średnicy do konkretnej studni. Pompa nie może być za duża, aby nie powstało ryzyko jej zakleszczenia w studni czy przewymiarowania. Nie może być też za mała – inaczej jej wydajność może okazać się niewystarczająca do obsłużenia instalacji. Średnica studni może też być dużo większa niż średnica pompy, np. w przypadku kręgowych studni kopanych. Trzeba wówczas zabezpieczyć odpowiednie chłodzenie pompy przez umieszczenie jej w rurze osłonowej.

„Średnica właściwie nie stanowi wyznacznika w doborze pompy, jest to pewne uwarunkowanie, a wręcz ograniczenie. Mając studnię o określonej średnicy, inwestor po prostu nie może dobrać pompy o średnicy większej niż otwór. W bardzo dużym uproszczeniu średnicę pompy można skorelować z jej maksymalną wydajnością. Urządzenie podnoszące wydajność, takie jak pompy wysokoobrotowe, wpływają na zwiększenie kosztów. Aby zużywać mniej prądu, można wykorzystać falownik (na przykład  IVR-10), do którego zostaje podłączony silnik pompy. Falownik steruje pracą silnika przez zmianę prędkości obrotowej, dostosowując ją do bieżącego zapotrzebowania instalacji. Jednocześnie pozwala na utrzymanie stałego ciśnienia wody w instalacji, bez względu na bieżący odbiór wody. Zastosowanie falownika jest ekonomiczne. Jeśli użytkownik np. odkręca jeden kran, nie ma potrzeby, by pompa działała na maksymalnych parametrach. Dzięki temu oszczędzamy energię elektryczną i koszty związane z użytkowaniem pompy” – wyjaśnia ekspert IBO Pompy.

Pompa do (codziennych) zadań specjalnych

Pompa głębinowa często pracuje w trudnych warunkach. Jakość wody pobieranej ze studni jest zróżnicowana. Powoduje to narażenie pompy na wpływ szeregu substancji zawartych w wodzie. Głównym problemem użytkowym jest zawartość zawiesin – piasku. Mogą one powodować bezpośrednie uszkodzenie pompy, a na pewno przyspieszają zużywanie jej części mechanicznych. Dlatego w dobrej pompie głębinowej stosuje się rozwiązania techniczne (materiałowe i konstrukcyjne), zapewniające odporność pompy na piasek. Pompy określane jako antypiaskowe jako pierwsza w Polsce wprowadziła marka IBO. Ekspert firmy zdradza, jakie rozwiązania zastosowano. Sprawdź >>

„Można bez fałszywej skromności powiedzieć, że głównie z tego słyną pompy IBO. Oczywiście, określenie „antypiaskowe” nie oznacza, że pompy mogą służyć do pompowania piasku. Odnosi się do zwiększonej odporności na piach występujący w wodzie. Efekt ten osiągnięto dzięki połączeniu różnych rozwiązań. Zastosowano m.in. odpowiednie materiały do produkcji elementów hydraulicznych oraz wykorzystano technologię tzw. wirników pływających. Oznacza to inną filozofię osadzenia stopni pompy (wirnik, dyfuzor, pokrywa dyfuzora) na wale. W pompie antypiaskowej, w przeciwieństwie do klasycznej, nie są one umieszczone ciasno. Między kolejnymi stopniami podczas pracy powstają szczeliny, co pozwala na przepompowanie drobinek piasku bez natychmiastowej szkody dla elementów hydraulicznych. Jeżeli ilość piasku w wodzie jest niewielka, nie powinno mieć to żadnego wpływy na pracę pompy i jej żywotność. Oczywiście ciągła praca w środowisku wysoce zapiaszczonym spowoduje w konsekwencji wytarcie elementów hydraulicznych oraz uszkodzenie pompy” – wyjaśnia ekspert IBO Pompy.

Dużym zagrożeniem dla pomp jest też tzw. praca na sucho (suchobieg). W przypadku pomp głębinowych może się ona zdarzyć w sytuacji czasowego obniżenia lustra wody. Silnik pompy bez odpowiedniego zabezpieczenia przed suchobiegiem ulega zatarciu i uszkodzeniu. Pompa wyposażona w odpowiednie rozwiązania chroniące przed pracą na sucho cechuje się znacznie większą trwałością. Często przejawia się to w dłuższej gwarancji producenta.

Pompa głębinowa a instalacje domowe

Pompę trzeba przygotować do połączenia jej z instalacjami – elektryczną, umożliwiającą zasilanie pompy, oraz wodociągową, do której pompuje wodę. Przewód zasilający powinien być wbudowany w dostarczane urządzenie w sposób bezpieczny i ułatwiający montaż. Jednym ze stosowanych rozwiązań jest wbudowanie kondensatora w silnik urządzenia i fabryczne wyposażenie pompy w długie kable (np. 15-20 m), innym – wyprowadzenie krótkiego, odpowiednio zabezpieczonego przewodu zasilającego, do którego podłącza się kabel elektryczny przystosowany do pracy w wodzie. Jeśli chodzi o połączenie pompy z instalacją wodną, bardzo ważne jest wykonanie króćca (złączki) do podłączenia rury wodnej. Jego konstrukcja i wykonanie materiałowe zapewnia wytrzymałość i odporność na ciśnienie, drgania wywoływane przez pompę oraz skład wody.

„Pompa jest bardzo ważnym, ale nie jedynym, elementem instalacji wodnej. Na jej prawidłową pracę ma wpływ właściwe działanie całej instalacji. Pozorna awaria pompy może wynikać z niesprawności jakiejś części instalacji. Klasycznym przykładem jest tzw. „cykanie” pompy – jej częste załączanie i wyłączanie. Świadczy ono najczęściej o awarii wyłącznika ciśnieniowego lub braku powietrza w zbiorniku hydroforowym” – podpowiada ekspert IBO Pompy.

Urządzenie na lata

Jeśli mówimy o trwałości pompy i jej zastosowaniu na lata, punktem wyjścia jest odpowiedni dobór. Pompa za duża będzie dławiona, a zbyt mała – nie sprosta potrzebom użytkowników. Natomiast pompa prawidłowo dobrana i zamontowana, pompująca wodę dobrej jakości, jest raczej bezobsługowa. Należy natomiast weryfikować wszystkie odstępstwa od normalnej pracy – na przykład spadek parametrów, mogący świadczyć o zużyciu pompy. Jeśli obserwowane anomalie nie są wynikiem usterek w instalacji, pompa powinna trafić do autoryzowanego serwisu na przegląd.
Od jakości i bezawaryjności pomp zależy ciągłość dostawy wody dla danego budynku. Dobór urządzenia powinien więc uwzględniać renomę firmy, popularność urządzenia oraz obsługę serwisową.