Uprawnienia budowlane w branży instalacji sanitarnych (cz. 1)
Uprawnienia budowlane to nie jest prosta sprawa/ Rockwool Polska
Uzyskanie uprawnień do samodzielnego wykonywania funkcji technicznych w budownictwie nie jest obecnie proste. Poza dyskusją, zdaniem autora, pozostaje jednak stwierdzenie, że uprawnienia są dla wszystkich „budowlańców”, a więc także reprezentujących branżę instalacji sanitarnych, kwestią być albo nie być na budowlanym rynku zawodowym. W części pierwszej artykułu autor dokonuje przeglądu regulacji prawnych dotyczących uprawnień budowlanych na przestrzeni lat oraz obecne wymagania w tym zakresie, w następnej części szczegółowo omówiona zostanie kwestia uprawnień w branży instalacji sanitarnych.
Zobacz także
Grupa Aliaxis Biblioteki BIM Grupy Aliaxis – kompletne pod każdym względem
Building Information Modelling (BIM) powoli staje się codziennością w biurach projektowych i na placach budowy. Inwestorzy, projektanci i generalni wykonawcy dostrzegli potencjał cyfryzacji, coraz chętniej...
Building Information Modelling (BIM) powoli staje się codziennością w biurach projektowych i na placach budowy. Inwestorzy, projektanci i generalni wykonawcy dostrzegli potencjał cyfryzacji, coraz chętniej wdrażając nowe technologie i procesy. Producenci materiałów i produktów budowlanych również starają się iść z duchem czasu. Niestety zbyt często „gotowość na BIM” jest upraszczana i sprowadzana do posiadania biblioteki obiektów BIM (np. rodzin Revit). Co gorsza, jakość plików i danych do pobrania...
EcoComfort Koszt budowy domu 2017 – na jaką kwotę musisz być przygotowany?
Koszty budowy domu każdego roku analizuje kilkadziesiąt tysięcy prywatnych inwestorów, którzy rozpoczynają walkę o własne cztery ściany. Jeszcze większa liczba ludzi sprawdza koszty budowy domu, bo marzy...
Koszty budowy domu każdego roku analizuje kilkadziesiąt tysięcy prywatnych inwestorów, którzy rozpoczynają walkę o własne cztery ściany. Jeszcze większa liczba ludzi sprawdza koszty budowy domu, bo marzy o własnym kącie. Budowa domu jest dla większości inwestorów największym wydatkiem w życiu, bo to tam właściciel planuje spędzić swoją przyszłość. Nie da się ukryć, że do budowy domu trzeba się dobrze przygotować. Wbrew pozorom inwestycja nie zaczyna się wraz z wyborem działki czy projektu – rozpocząć...
dr inż. Edmund Nowakowski Metody określania obliczeniowych przepływów wody w budynkach mieszkalnych
Norma PN-92/B-01706 [1], zawierająca wzory i tabele do określania obliczeniowych przepływów wody w instalacjach wodociągowych w budynkach, została w maju 2009 r. unieważniona bez podania normy zastępczej....
Norma PN-92/B-01706 [1], zawierająca wzory i tabele do określania obliczeniowych przepływów wody w instalacjach wodociągowych w budynkach, została w maju 2009 r. unieważniona bez podania normy zastępczej. Wobec konieczności znalezienia innej metody obliczeniowej w artykule omówiono sposoby obliczeń wykorzystywane dotychczas w Polsce.
Możliwość prowadzenia samodzielnej działalności w budownictwie praktycznie zawsze podlegała znacznym ograniczeniom i była zagwarantowana dla osób dysponujących, oprócz praktycznych umiejętności zawodowych, także odpowiednimi dokumentami formalno-prawnymi.
Nie wchodząc już zbyt głęboko w historię (z której jednak wyniknęłoby jasno, że z takim wymaganiami mieliśmy już do czynienia i w starożytnym Egipcie, i w świecie antycznym basenu Morza Śródziemnego), zauważmy, że pierwsze polskie regulacje w tej materii pojawiły się w Rozporządzeniu Prezydenta Rzeczpospolitej z 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli [1], będącym de facto pierwszym polskim prawem budowlanym (było to rozporządzenie wydane z mocą dekretu, czyli odpowiadające rangą obecnym ustawom).
Rozporządzenie poświęciło aż 14 artykułów kwestiom uprawnień do samodzielnego wykonywania funkcji technicznych w budownictwie, z których jedynie dwa, istotne dla dalszej treści niniejszego omówienia, pozwolę sobie przytoczyć niżej:
Art. 361. (1) Do kierowania robotami budowlanymi, z wyjątkiem kierowania robotami konstrukcyjnymi, dotyczącymi budynków, określonych w art. 358 ust. (2), są uprawnione osoby, które:
-
posiadają wyższe wykształcenie techniczne, ukończone przepisanymi egzaminami, nabyte w jednej z państwowych politechnik w kraju na wydziale architektonicznym albo na odpowiadającym mu wydziale uczelni zagranicznych,
-
wykażą się dostateczną, co najmniej trzyletnią praktyką, przy robotach budowlanych w służbie państwowej, samorządowej lub prywatnej, zaświadczoną przez odnośny urząd lub przez osoby, uprawnione do kierowania robotami, i
-
złożą egzamin z ustawodawstwa budowlanego i z tych przepisów ustawodawstwa administracyjnego, których znajomość przy wykonywaniu zawodu jest potrzebna.
(2) Wspomnianym osobom przysługuje prawo do sporządzania projektów robót, do kierowania którymi są upoważnione.
Interesują Cię wymagania jakości powietrza na 2021? Pobierz bezpłatny e- book »
Art. 364. (1) Do kierowania robotami budowlanymi − z wyjątkiem robót, dotyczących budynków zabytkowych, pomników i budynków monumentalnych, jak również budynków większych o skomplikowanych konstrukcjach żelaznych, żelazo-betonowych i innych, które w razie potrzeby określi rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych − są uprawnione osoby, które:
-
ukończyły w kraju państwową lub prywatną, uznaną przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego za równorzędną:
a) średnią szkołę budowlaną, albo
b) wydział budowlany innej średniej szkoły zawodowej, lub
c) szkołę budownictwa naziemnego stopnia licealnego, zorganizowaną na podstawie ustawy z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa (DzU RP nr 38, poz. 389),
-
mają dostateczną, co najmniej pięcioletnią, praktykę przy robotach budowlanych w służbie państwowej, samorządowej lub prywatnej, zaświadczoną przez właściwy urząd lub przez osoby, upoważnione do kierowania robotami, i
-
złożą egzamin, określony w art. 361 pkt c).
(2) Osoby, wymienione w tym artykule, otrzymują razem z odnośnymi uprawnieniami tytuł budowniczego.
(3) Osoby te uprawnione są do sporządzania projektów (planów) robót budowlanych, do kierowania którymi są one uprawnione, z wyjątkiem planów robót budowlanych w miastach: Warszawie, Bydgoszczy, Częstochowie, Grudziądzu, Krakowie, Lublinie, Lwowie, Łodzi, Poznaniu, Toruniu i Wilnie. [1]
Z treści artykułów wynika, że podobnie jak obecnie do uzyskania prawa wykonywania funkcji kierownika budowy (robót budowlanych) oraz projektowania konieczne było posiadanie odpowiedniego wykształcenia, odbycie praktyki zawodowej oraz zdanie egzaminu.
Wyraźnie też widać, że wykształcenie na poziomie szkoły średniej również było uznane za wystarczające do uzyskania uprawnień budowlanych i poważnie brzmiącego tytułu „budowniczego”, choć uprawnienia takie miały w tym wypadku, jak wynika z treści art. 364 ust. 1, istotne ograniczenia, w pewnym stopniu odpowiadające obecnym uprawnieniom budowlanym w tzw. ograniczonym zakresie [1].
Regulacje te przetrwały aż do 14 sierpnia 1961 r., kiedy to zaczęła obowiązywać pierwsza powojenna ustawa Prawo budowlane z 31 stycznia 1961 r. [2]. Sam fakt, że przedwojenne przepisy, pochodzące jeszcze z lat 20. XX w., nadawały się do stosowania jeszcze przez 16 lat od zakończenia II wojny światowej, może budzić zdziwienie, zwłaszcza w zestawieniu z dzisiejszą gorączką legislacyjną i permanentnymi zmianami obecnego Prawa budowlanego (ok. 50 nowelizacji, niekiedy bardzo daleko idących w trakcie 15 lat obowiązywania ustawy).
Świadczy to w sposób jednoznaczny o uniwersalności i ponadczasowości tamtych przepisów, czego akurat z pewnością nie da się powiedzieć o obecnych. Jeszcze jednym argumentem na ich korzyść może być konstatacja, że ustawa z roku 1961 w zakresie regulacji dotyczących pełnienia samodzielnych funkcji technicznych niewiele właściwie zmieniła.
Z odpowiednich, przytoczonych niżej jej zapisów wynika bowiem, że:
Art. 17.1. Osoby wykonujące funkcje techniczne projektanta, kierownika budowy, kierownika robót, majstra budowlanego oraz inspektora nadzoru inwestorskiego powinny posiadać odpowiednie kwalifikacje fachowe w zakresie wykształcenia technicznego i praktyki, stwierdzone przez właściwe organy. Decyzje właściwego organu, stwierdzające posiadanie kwalifikacji fachowych, zwane są w dalszych przepisach ustawy „uprawnieniami budowlanymi”.
Art. 18.1. Uprawnienia budowlane mogą być wydawane jako uprawnienia do projektowania bądź jako uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi, a także jako uprawnienia do projektowania i kierowania. 2. Uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi upoważniają do wykonywania funkcji technicznych kierownika budowy, kierownika robót, majstra budowlanego oraz inspektora nadzoru inwestorskiego.(...)
Art. 21.1. Przewodniczący Komitetu Budownictwa wyda w drodze rozporządzenia dla budownictwa powszechnego przepisy szczegółowe, które określą: zakres prac projektowych i robót budowlanych objętych poszczególnymi rodzajami uprawnień budowlanych, rodzaje studiów wyższych i średnich, rodzaje i czasokres praktyk wymaganych dla uzyskania uprawnień, tryb wydawania uprawnień, oraz określi zakres prac projektowych robót budowlanych, do których wykonywania nie jest wymagane posiadanie odpowiednich uprawnień.2. Właściwi ministrowie w porozumieniu z Przewodniczącym Komitetu Budownictwa, a w zakresie górnictwa również w porozumieniu z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego, określą dla budownictwa specjalnego:
-
specjalności techniczno-budowlane, dla których wydawane będą uprawnienia budowlane,
-
rodzaje studiów wyższych i średnich oraz rodzaje i zakresy praktyki wymagane do uzyskania uprawnień,
-
zakres prac projektowych i robót budowlanych, do których wykonywania wymagane jest posiadanie odpowiednich uprawnień,
-
organy właściwe do wydawania oraz tryb wydawania uprawnień budowlanych. 3. W przepisach, o których mowa w ust. 1 i 2, może być wprowadzony obowiązek złożenia egzaminu przez osoby ubiegające się o uzyskanie uprawnień budowlanych. Przepisy o egzaminach powinny określać program egzaminów, sposób ich przeprowadzenia oraz wysokość opłat i ich przeznaczenie. [2]
Czyli, jak wynika z powyższych przepisów, nadal wystarczającą podstawą do starania się o uprawnienia budowlane było wykształcenie już na poziomie średnim. Przewidziana była także możliwość wprowadzenia aktem wykonawczym egzaminu, który oczywiście został wprowadzony, i, co należy dodać, nie był wcale egzaminem łatwym. Prawo budowlane w wydaniu z roku 1961 i zawarte w nim regulacje dotyczące uprawnień budowlanych obowiązywały do połowy lat 70.
Kolejne nowe przepisy, wprowadzone w kwietniu 1975 r., kiedy to w życie weszła kolejna ustawa Prawo budowlane z dnia 24 października 1974 r. [3], zniosły na blisko 20 lat obowiązek zdawania egzaminu na uprawnienia budowlane, a związane z uprawnieniami (zwanymi wówczas „stwierdzeniem posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie”) uregulowania miały postać:
Art. 18.1. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie przygotowanie zawodowe do wykonywania tych funkcji, a w szczególności odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań, związanych z wykonywaną funkcją.2. Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się wykonywanie działalności zawodowej w budownictwie, związanej z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych w tej działalności lub samodzielnego rozwiązywania zagadnień urbanistycznych, architektonicznych i innych technicznych oraz technicznoorganizacyjnych, a w szczególności działalności obejmującej:
-
projektowanie w budownictwie,
-
sprawdzanie prawidłowości rozwiązań projektowych w budownictwie,
-
kierownictwo, nadzór i kontrolę techniczną robót budowlanych,
-
kierownictwo i kontrolę techniczną wytwarzania konstrukcyjnych elementów budowlanych,
-
kontrolę techniczną utrzymywania obiektów budowlanych,
-
wykonywanie nadzoru inwestorskiego. (...)
5. Minister Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska w porozumieniu z Ministrem Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych określi w drodze rozporządzenia wymagania, jakim powinno odpowiadać przygotowanie zawodowe do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, sposób stwierdzania posiadania tego przygotowania oraz zasady i tryb ustanawiania rzeczoznawców budowlanych. [3]
Jak więc wynika z art. 18, pojęcie samodzielnych funkcji technicznych odpowiadało niemal w 100% ich dzisiejszemu zakresowi, a rozporządzenie regulujące kwestie szczegółowe, o którym mówi ust. 5 tego artykułu, ukazało się 20 lutego 1975 r. [4]. Ze względu na brak delegacji ustawowej nie można już było w nim, wzorem przepisów z roku 1961, wprowadzić obowiązku zdawania jakiegokolwiek egzaminu. Stan taki utrzymał się do końca 1994 roku (Czytaj więcej na ten temat).
Od 1 stycznia 1995 r. zaczęła obowiązywać następna, chronologicznie już trzecia powojenna ustawa Prawo budowlane [5], definiująca w art. 12 wykonywanie samodzielnych funkcji technicznych:
Art. 12.1. Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą:
-
projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno- budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego;
-
kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;
-
kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów;
-
wykonywanie nadzoru inwestorskiego;
-
sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych;
-
(uchylony) − do 11 lipca 2003 r. widniała tu praca w organach nadzoru budowlanego – przyp. autora;
- rzeczoznawstwo budowlane. [5]
Co bardzo istotne, ustawa ta w pełni respektuje, do dzisiaj, tzw. prawa nabyte i stanowi, że:
Art. 104. Osoby, które, przed dniem wejścia w życie ustawy, uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie. [5]
Treść art. 104 potwierdza więc przyjęte założenie, że historia ma jednak istotny wpływ na stan obecny i, jak mam nadzieję, stanowi też wytłumaczenie jego dość dużej obszerności. Znaczna bowiem liczba osób do dziś wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie (w tym także autor niniejszego artykułu) legitymuje się uprawnieniami uzyskanymi przed końcem roku 1994.
Jak zdobyć uprawnienia budowlane?
Zasady związane z uzyskiwaniem uprawnień budowlanych i prawem do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie ulegały już od stycznia 1995 r. wielokrotnym modyfikacjom, których nawet pobieżne omówienie przekroczyłoby zdecydowanie ramy niniejszej publikacji, zwłaszcza że w konsekwencji zmianom podlegały także odpowiednie przepisy wykonawcze dotyczące kwestii szczegółowych.
Niewątpliwie jednak należy przynajmniej wspomnieć o zmianie wprowadzonej powstaniem w budownictwie samorządu zawodowego (ustawa z 15 grudnia 2000 r. o samorządzie zawodowym architektów, inżynierów budownictwa i urbanistów [6]) i związanym z tym przeniesieniem w roku 2002 nadawania uprawnień budowlanych z rąk wojewody, jako organu administracji publicznej, w gestię izb samorządowych oraz ostatnich zmianach, wprowadzonych 1 stycznia 2006 r., w bardzo znaczny sposób podnoszących poprzeczkę wymagań w zakresie wykształcenia, jakim musi wykazać się osoba starająca się o nadanie uprawnień budowlanych.
Obecne regulacje ustawowe dotyczące prawa wykonywania samodzielnej funkcji technicznej, zapisane w dalszej części przytoczonego już art. 12 ustawy Prawo budowlane [5], mają postać:
2. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w ust. 1 pkt 1-5, mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone decyzją, zwaną dalej „uprawnieniami budowlanymi”, wydaną przez organ samorządu zawodowego.
3. Warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych jest zdanie egzaminu ze znajomości procesu budowlanego oraz umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej.
4. Egzamin składa się przed komisją egzaminacyjną powoływaną przez organ samorządu zawodowego albo inny upoważniony organ.
5. Koszty postępowania kwalifikacyjnego, obejmujące w szczególności wynagrodzenie członków komisji egzaminacyjnej, ponosi osoba ubiegająca się o nadanie uprawnień budowlanych.
6. Osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie są odpowiedzialne za wykonywanie tych funkcji zgodnie z przepisami i zasadami wiedzy technicznej oraz za należytą staranność w wykonywaniu pracy, jej właściwą organizację, bezpieczeństwo i jakość.
7. Podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie stanowi wpis, w drodze decyzji, do centralnego rejestru, o którym mowa w art. 88a ust. 1 pkt 3 lit. a, oraz – zgodnie z odrębnymi przepisami – wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony zaświadczeniem wydanym przez tę izbę, z określonym w nim terminem ważności.
Z podanego wyżej ust. 7 wynika także, że samo posiadanie uprawnień budowlanych, choć jest warunkiem niezbędnym, nie jest już warunkiem wystarczającym do legalnego wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Konieczne stało się bowiem także wpisanie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego (w przypadku osób z uprawnieniami budowlanymi branży sanitarnej jest nią Polska Izba Inżynierów Budownictwa) oraz decyzja Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego o wpisaniu danej osoby do centralnego rejestru osób z uprawnieniami budowlanymi.
Na szczęście oba te ostatnie wymagania są dość łatwe do spełnienia. W Izbie wystarczy złożyć deklarację członkowską (i oczywiście zapłacić składki – za rok 2008 było to 440 zł), a Główny Inspektor decyzję administracyjną o wpisie do rejestru podejmuje automatycznie, po przesłaniu mu dokumentów z PIIB, nawet bez składania przez zainteresowanego jakiegokolwiek wniosku w tej sprawie.
W dwóch kolejnych artykułach obecna ustawa określa zasady podziału nadawanych uprawnień na oddzielne: uprawnienia projektowe i uprawnienia do kierowania robotami (czyli tzw. wykonawcze):
Art. 13.1. Uprawnienia budowlane mogą być udzielane do:
-
projektowania;
-
kierowania robotami budowlanymi.2.
W uprawnieniach budowlanych należy określić specjalność i ewentualną specjalizację techniczno-budowlaną oraz zakres prac projektowych lub robót budowlanych objętych danym uprawnieniem. 3. Uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi stanowią również podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 i 4.4. Uprawnienia do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi stanowią również podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 5.
Ustawa określa też specjalności, w jakich uprawnienia są nadawane, wśród których wymieniona jest także branża instalacji sanitarnych:
Art. 14.1. Uprawnienia budowlane są udzielane w specjalnościach:
-
architektonicznej;
-
konstrukcyjno-budowlanej;
a) drogowej;
b) mostowej;
c) kolejowej;
d) wyburzeniowej;
e) telekomunikacyjnej; -
(uchylony);
-
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych;
-
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych;
-
(uchylony).2.
W ramach specjalności wymienionych w ust. 1 mogą być wyodrębniane specjalizacje techniczno-budowlane.
Wspominana zmiana z 1 stycznia 2006 r. (wprowadzona nowelizacją Prawa budowlanego z 28 lipca 2005 r.) spowodowała, że obecne wymagania warunkujące staranie się o uprawnienia budowlane i dopuszczenie do egzaminu, o którym mówi w ust. 2 i 3 wyżej cytowany artykuł 12 ustawy, mają następującą postać:
Art. 14.3. Uzyskanie uprawnień budowlanych w specjalnościach, o których mowa w ust. 1, wymaga:
-
do projektowania bez ograniczeń i sprawdzania projektów architektoniczno-budowlanych:
a) ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki przy sporządzaniu projektów,
c) odbycia rocznej praktyki na budowie;
-
do projektowania w ograniczonym zakresie:
a) ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu przepisów o wyższych szkołach zawodowych, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisówo szkolnictwie wyższym, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki przy sporządzaniu projektów,
c) odbycia rocznej praktyki na budowie;
-
do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń:
a) ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki na budowie;
-
do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie:
a) ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu przepisów o wyższych szkołach zawodowych, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,
b) odbycia trzyletniej praktyki na budowie.
-
Warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji technicznej na budowie pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane, a w przypadku odbywania praktyki za granicą pod kierunkiem osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju.
-
Do osób ubiegających się o uprawnienia budowlane bez ograniczeń, posiadających uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie w tej specjalności, nie stosuje się przepisów ust. 3 pkt 1 lit. B i c lub ust. 3 pkt 3 lit. b.
Zatem warunkiem koniecznym do uzyskania uprawnień budowlanych stało się wykształcenie wyższe, przy czym wyższe na poziomie zawodowym, tj. tytuł inżyniera, pozwala się starać jedynie o uprawnienia w zakresie ograniczonym, zarówno te dotyczące projektowania, jak i te dla wykonawstwa. Do uprawnień pełnych niezbędny stał się tytuł magistra inżyniera. Całkowicie na boczny tor odeszli, po dokonaniu tej zmiany, technicy budowlani, którzy drogę do uprawnień budowlanych (choć tylko w ograniczonym zakresie) mieli do tej pory zawsze (w latach 1928–2005) otwartą.
Wydaje się, że warto na chwilę cofnąć się do początku artykułu, do przepisów przedwojennych (z roku 1928, lecz obowiązujących do roku 1961), aby skonstatować, do czego wtedy uprawniał tytuł inżyniera i zobaczyć, jak wielki krok naprzód (ale czy na pewno naprzód?) od tego czasu zrobiliśmy. Jedynym wyjątkiem od podanych wyżej zasad są tylko te osoby z wykształceniem średnim, które przed dniem wejścia w życie tych przepisów zdążyły rozpocząć nabywanie praktyki zawodowej (tj. pobrały i zarejestrowały w izbie samorządowej tzw. Książkę praktyki zawodowej) − one nadal będą traktowane według starych zasad.
Tak znaczne zaostrzenie wymagań dotyczących wykształcenia spotkało się z dość powszechną krytyką, zwłaszcza w zakresie uprawnień do kierowania robotami. Obecnie w projekcie kolejnej, bardzo daleko idącej nowelizacji Prawa budowlanego przygotowywanej przez Ministerstwo Infrastruktury przewidywany jest, sugerowany zresztą także przez Polską Izbę Inżynierów Budownictwa, powrót do możliwości uzyskiwania, w zakresie wykonawstwa, uprawnień budowlanych bez ograniczeń, także przez inżynierów nieposiadających tytułu magistra.
Druga część artykułu – w nr. 1-2/2009
Literatura
-
Rozporządzenie Prezydenta RP z 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli (tekst jednolity: DzU RP z 17.04.1939 r. nr 34, poz. 216).
-
Ustawa z dnia 31 stycznia 1961 r. Prawo budowlane (DzU nr 7, poz. 46).
-
Ustawa z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane (DzU nr 38, poz. 229).
-
Rozporządzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (DzU nr 8, poz. 46).
-
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (DzU nr 89, poz. 414, ze zm.).
-
Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (DzU z 2001 r. nr 5, poz. 42).
-
Rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (DzU nr 83, poz. 578).