Nowoczesne kotły na paliwa stałe

Rola instalatora

Rynek kotłów na paliwa stałe w Polsce można podzielić najprościej na dwa segmenty: kotłów nowoczesnych i starych konstrukcji. Powszechne jest dążenie do ponoszenia jak najmniejszych wydatków na ogrzewanie. Można to osiągnąć, stosując droższy, lecz nowoczesny kocioł zasilający dobrą instalację, co zapewni niskie koszty eksploatacyjne i komfort.

Stare konstrukcje mają również swoich zwolenników, gdyż są tańsze i mogą spalać paliwa gorszej jakości.Ta oszczędność jest jednak pozorna. Solidny instalator powinien zwracać inwestorowi uwagę, że jej efektem są duże nakłady pracy na zapewnienie ciągłości pracy kotła oraz niska sprawność spalania i wysoka emisja szkodliwych spalin, a także brak komfortu w ogrzewanych pomieszczeniach.

Uwzględniając fakt, że za parę lat węgiel może być obłożony podatkiem od emisji CO2 i tym samym wzrośnie jego cena, już dziś warto wybierać tylko spośród najlepszych konstrukcji kotłów. Z czasem zmaleje też dostępność gorszej jakości paliw, w tym drewna. A wprowadzenie nowych zasad gospodarowania odpadami i przejęcie tej gospodarki przez gminy spowoduje bardziej rygorystyczne podejście do spalania śmieci w kotłach i faktyczne egzekwowanie tego zakazu.

Instalator powinien też uświadomić inwestorowi, że cierpliwość sąsiadów podtruwanych rakotwórczymi spalinami z plastiku ma również swoje granice i rosnąca świadomość społeczeństwa będzie osłabiać obecną zmowę milczenia i tolerowania sytuacji, w której całe osiedla i wioski spalają śmieci w kotłach.

Instalator w relacji z inwestorem powinien też wskazywać, że w nowych i modernizowanych domach o coraz niższym zapotrzebowaniu na energię do ogrzewania możemy naprawdę zaoszczędzić dzięki kotłom o nowoczesnej konstrukcji komory spalania, ze sprawnymi systemami podawania paliwa oraz odprowadzania spalin i dobrą automatyką.

Nie wolno nam zapominać, że już za kilka lat prawo wymagać będzie budowy domów prawie zeroenergetycznych, które będą zużywać na ogrzewanie mniej niż 20% tej ilości energii, która jest obecnie standardem. Jak za osiem lat będzie się czuł klient ze starym kotłem i byle jaką instalacją, gdy jego sąsiad płacić będzie rocznie za ogrzewanie pięciokrotnie mniej? Co będzie sądził o kompetencjach i fachowości takiego instalatora, który pozwolił mu na pozorną oszczędność, a ta w efekcie okazała się rozrzutnością, a nawet klęską finansową. To, że inwestor uparł się na byle co, nie jest dla fachowca żadnym usprawiedliwieniem.

Instalatorzy muszą też pamiętać, że już niedługo prawo będzie od nich wymagać podnoszenia i uzupełniania wiedzy i kwalifikacji oraz poznawania nowości. Z wielu analiz i badań prowadzonych w UE wynika bowiem, że wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w budownictwie wymaga coraz liczniejszej kadry wykwalifikowanych specjalistów, potrafiących projektować i montować sprawne i optymalne instalacje zarówno w nowych, jak i istniejących budynkach.

Brak fachowców oznacza niską jakość projektów i prac montażowych, a to jedna z istotnych barier dla rynku OZE, które promuje UE. Dyrektywa 2009/28/WE o odnawialnych źródłach energii (tzw. dyrektywa OZE) zobowiązuje do wprowadzenia do 31 grudnia 2012 r. systemu szkoleń i potwierdzania kwalifikacji dla instalatorów małych kotłów i pieców na biomasę, systemów fotowoltaicznych i ciepła słonecznego, płytkich systemów geotermalnych oraz pomp ciepła.

Czy zatem instalator „wyspecjalizowany” w montażu starych konstrukcji będzie miał szansę z powodzeniem działać na rynku? Można założyć, że zdecyduje o tym popyt na takie usługi. Ale trzeba mieć też świadomość, że kotłom na paliwa stałe coraz częściej stawia się wymóg współpracy z nowoczesnymi instalacjami z zaworami termostatycznymi i jednocześnie kolektorami słonecznymi lub pompami ciepła, a nawet z instalacjami zasilanymi dodatkowo kotłami olejowymi lub na gaz płynny. Ponadto coraz więcej inwestorów indywidualnych zawiera umowy na wykonanie prac montażowych i potem dochodzi swoich racji i roszczeń na drodze prawnej.

Dla fachowców przyszłość rysuje się zatem optymistycznie, gdyż zarówno przepisy, jak i mechanizmy rynkowe będą sprzyjać tym dobrym i najlepszym.

Nowe rozwiązania

Przez wiele lat polskie przepisy nie uwzględniały postępu technicznego w budowie kotłów i ich zabezpieczeń oraz dążenia do coraz dokładniejszej regulacji instalacji c.o. i zabraniały stosowania kotła na paliwo stałe do zasilania instalacji ogrzewczej wodnej systemu zamkniętego. To ograniczenie nie obowiązuje już od paru lat. Warto jednak dokładnie zwracać uwagę, jakie rozwiązania zastosowano w kotle, aby mógł on zasilać instalacje zamknięte.

Zastosowanie nowoczesnego kotła nie jest jedynym warunkiem sprawnego, ekonomicznego i bezawaryjnego działania systemu. Ważne jest też odpowiednie dostosowanie instalacji, którą ma on zasilać. W kotłach na paliwa stałe zasadnicze znaczenie dla poprawnej pracy całego układu ma temperatura spalania. Wysoka temperatura zapewnia dużą wydajność i ogranicza emisję spalin oraz wydłuża żywotność kotła.

Z kolei zbyt niska temperatura wody powracającej do kotła wychładza ścianki wymiennika i kiedy jego powierzchnia będzie chłodniejsza od punktu rosy, zaczną się na niej wytrącać kwaśny kondensat i smoła, które powodują korozję wymiennika i w konsekwencji skrócenie żywotności kotła. 

Instalatorzy nieraz bagatelizują ten problem, opierając się na swoim doświadczeniu. Jednak w starych kotłach zasilających otwarte i grawitacyjne instalacje c.o. bez wymuszonego obiegu problem ten nie występował, gdyż przepływy wody przez wymiennik były mniejsze, a to właśnie od wielkości przepływu i temperatury wody na powrocie zależy, czy na ściance wymiennika wystąpi kondensacja.

W nowoczesnych kotłach na paliwa stałe rola sterowania bywa niekiedy niedoceniana. Instalatorzy powinni informować klientów, że sterownik umożliwia uzyskanie komfortu dzięki współpracy z regulatorami pokojowymi i pogodowymi oraz optymalne zużycie opału i tym samym zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych nawet o 20–30% w stosunku do tradycyjnej regulacji spalania. Sterowniki pozwalają ponadto utrzymać stabilny poziom temperatury wody i tym samym uniknąć szybkiego odkładania się kamienia kotłowego na wymienniku, co powoduje spadek wydajności kotła i jego szybsze zużycie. 

Regulatory są fabrycznie konfigurowane do pracy, ale instalator powinien dobrać optymalne ustawienia dla danej instalacji i przeszkolić inwestora. Powinien mu przekazać szczegółowe wskazówki eksploatacyjne i instrukcję obsługi kotła oraz instalacji. Błędem jest wręczenie instrukcji „na do widzenia” i oczekiwanie, że użytkownik sam sobie poradzi. Albo będzie zmuszony eksperymentować, rozreguluje układ i będzie narzekał, że kocioł niedobry i robota spartolona, albo będzie wydzwaniał z najmniejszym problemem.

Na szkolenie klienta w zakresie obsługi warto poświęcić trochę czasu. Ważny jest bowiem końcowy efekt pracy instalatora – pozostawienie zadowolonego klienta z dobrze działającą instalacją, który chętnie wezwie nas na przegląd i poleci innym.

Literatura

1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690, ze zm.).
2. PN-EN 303-5:2002 Kotły grzewcze. Część 5: Kotły grzewcze na paliwa stałe z ręcznym i automatycznym zasypem paliwa o mocy nominalnej do 300 kW. Terminologia, wymagania, badania i oznakowanie.
3. PN-B-02414:1999 Ogrzewnictwo i ciepłownictwo. Zabezpieczenie instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi przeponowymi. Wymagania

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!