Osuszanie budynków – skuteczne metody

Symptomów świadczących o występowaniu wilgoci w budynkach jest kilka. Typowe oznaki podciągania wilgoci to gnijące i rozpadające się podłogi, żółte lub jasnobrązowe linie w kształcie fal, pojawiające się głównie w dolnych partiach ścian, tak zwane liszaje lub purchle, czy zapach i ciemne plamy na ścianach widoczne w zawilgoconych pomieszczeniach, jednoznacznie świadczące o rozwoju pleśni oraz wykwitach solnych.

Osuszanie budynków to zabieg polegający na zmniejszeniu ilości wody znajdującej się w przegrodach budowlanych z jednoczesnym wykorzystaniem procesów cyrkulacji suchego powietrza i procesu parowania.

W czasie wiosennym i jesienno-zimowym proces osuszania naturalnego budynku jest zdecydowanie utrudniony i bez wątpienia zmniejsza szybkość wysychania przegrody w postaci ścian i podłóg. Wilgotne powietrze, woda przedostająca się z poziomu gruntu oraz intensywne opady deszczu sprawiają, że cząsteczki wody bez trudu przedostają się w głąb muru, powodując wzrost poziomu zawilgocenia ścian budynku.

Wbrew pozorom w okresie letnim, kiedy panują bardzo wysokie temperatury tj. podczas upałów, samoczynne schnięcie budynków czy mieszkań jest również bardzo utrudnione, ponieważ powietrze o wysokiej temperaturze jest w stanie unieść dużą ilość pary wodnej, czyli ma dużą pojemność utrzymywania pary.

W sytuacji, gdy intensywne wietrzenie budynku nie jest już w stanie poradzić sobie z zalegającą w budynku wilgocią, nagromadzony wówczas nadmiar pary wodnej należy odprowadzić, wykorzystując ku temu sprawdzone działania mające na celu osuszenie budynku.

Jeżeli zastanawiasz się, jakie są metody osuszania pomieszczeń i budynków oraz którą metodę osuszania wybrać, by skutecznie pozbyć się wilgoci, przeczytaj artykuł do końca.

1. Osuszanie kondensacyjne

Osuszanie kondensacyjne jest metodą nieinwazyjną, polegającą na schłodzeniu powietrza w celu skroplenia pary wodnej. Skroplenie zawartej w powietrzu pary wodnej powoduje zmniejszenie wilgotności względnej powietrza, co z kolei prowadzi do szybszego odparowania wilgoci zawartej w przegrodach budowlanych, które w naturalny sposób oddają zgromadzoną w nich wilgoć do suchej kubatury pomieszczenia (zachodzi proces osuszania).

Metoda ta oparta jest na procesie kondensacji, w której do osuszenia murów stosuje się osuszacze kondensacyjne.

Kondensacja (inaczej skraplanie lub sublimacja) to proces przejścia fazy gazowej w fazę ciekłą.

Zmiana stanu skupienia wody zawartej w powietrzu zachodzi wyłącznie przy ściśle określonych warunkach i zależy od ciśnienia i temperatury powietrza.

Sposób działania osuszaczy kondensacyjnych:

Uwaga! Pomieszczenie podlegające osuszaniu kondensacyjnemu w pierwszej kolejności należy bardzo dobrze uszczelnić!

Znajdujące się w pomieszczeniu powietrze jest zasysane za pomocą wentylatora do specjalnej komory, w której podlega ochłodzeniu (zachodzi kondensacja pary wodnej).

Kondensat, czyli skroplona woda, gromadzona jest w zbiorniku, a osuszone powietrze ponownie wraca do pomieszczenia, w którym się znajdowało (powietrze podlegające osuszeniu krąży w obiegu zamkniętym). Skroplona w procesie woda przemieszcza się ze zbiornika na zewnątrz, do kanalizacji.

Metody nie stosuje się w pomieszczeniach o temperaturze powyżej 35 °C i niższych niż 5°C. Osuszacze kondensacyjne działają skutecznie przy osuszaniu przegród budowlanych w zakresie temperatur od 10 do +35 °C, przy czym najlepsze efekty uzyskuje się w temperaturze ok. 25°C.

Stosowanie osuszania kondensacyjnego:

Metodę stosuje się do osuszania murów i ścian budynku również przed rozpoczęciem prac wykończeniowych.

2. Osuszanie adsorpcyjne

Metoda oparta jest na procesie adsorpcji wilgoci przez substancje absorbujące wodę oraz rotor o strukturze plastra miodu z silną grzałką zwrotną. Jako substancje wychwytujące wilgoć z powietrza wykorzystuje się głównie chlorek litu i żel krzemionkowy, które nie tracą swoich właściwości pochłaniania wilgoci podczas całego procesu osuszania.

Do osuszenia zawilgoconych, zamkniętych stref izolacji lub ścianek w konstrukcji lekkiej, sufitów podwieszanych oraz zabudów z konstrukcji G-K ścianach stosuje się osuszacze sorpcyjne (adsorpcyjne).

Adsorpcja – proces przyciągania i przechwytywania rozpuszczonych/zawieszonych w gazach lub cieczach cząsteczek substancji na powierzchni adsorbentu (materiału zdolnego do adsorpcji).

Sposób działania osuszaczy adsorpcyjnych:

Uwaga! Pomieszczenia podlegające osuszaniu adsorpcyjnemu, podobnie jak w przypadku stosowania osuszania kondensacyjnego, również należy bardzo dobrze uszczelnić!

Znajdujące się w pomieszczeniu powietrze jest zasysane do komory, w której umieszczony jest absorbent wilgoci. Osuszone w ten sposób powietrze ponownie wraca do pomieszczenia, w którym się znajdowało, a zgromadzona wilgoć oddawana jest na zewnątrz budynku, za pomocą rury z tworzywa sztucznego przez okno lub przez kanały wentylacyjne. Temperatura panująca w pomieszczeniu nie wpływa na pracę osuszaczy adsorpcyjnych, jednak przed rozpoczęciem procesu osuszania ściany należy osłonić folią.

Stosowanie adsorpcyjnego osuszania budynków:

Metodę stosuje się w pomieszczeniach wymagających osiągnięcia bardzo niskiego poziomu wilgotności (np. archiwa), jak również w pomieszczeniach, w których panują niskie temperatury.

Osuszacze adsorpcyjne w porównaniu do osuszaczy kondensacyjnych zachowują efektywność działania nawet w bardzo niskich temperaturach, natomiast przeznaczone są do osuszania mniejszych kubatur.

3. Osuszanie podposadzkowe

Podposadzkowe osuszanie budynków (inaczej osuszanie ciśnieniowe) to metoda, w której w celu osuszenia wszystkich warstw strefy izolacji poziomej, znajdujących się pod posadzką, za pośrednictwem pompy ciśnieniowej wraz z osuszaczem adsorpcyjnym wtłoczone zostaje ekstremalnie suche powietrze, które skutecznie pochłania wilgoć i tym samym osusza powierzchnię znajdującą się pod posadzką.

Izolacja pozioma to wodoodporna warstwa izolująca ścianę od wody pochodzącej z gruntu. Zadaniem izolacji poziomej jest zablokowanie transportu wody i uniemożliwienie przedostawania się jej w głąb przegrody. Izolacja pozioma zabezpiecza ściany przed podciąganiem wilgoci.

Po zalaniu należy jak najszybciej rozpocząć proces osuszania powierzchni, z uwagi na fakt, iż woda znajdująca się w warstwach położonych pod posadzką ma bardzo utrudnione możliwości (naturalne pole) odparowywania. W skrajnych przypadkach proces odparowania wody może nie zachodzić wcale, podczas gdy w sprzyjających warunkach może trwać od kilku do nawet kilkunastu miesięcy.

Stosowanie podposadzkowego osuszania budynków:

Metodę stosuje się coraz częściej, ponieważ praktycznie każdy dom po 1995 roku oraz każde mieszkanie po 2000 roku budowy posiadają strefy izolacji termicznej lub akustycznej w zamkniętych strefach izolacji posadzek jastrychowych cementowych lub anhydrytowych. Warstwy izolacji wykonane są najczęściej ze styropianu (polistyrenu spienionego), styroduru (XPS) (polistyrenu ekstrudowanego), wełny skalnej, piany lub płyt PIR. 

4. Osuszanie podczerwienią

Metoda polega na usuwaniu wilgoci ze ścian z zastosowaniem promieniowania podczerwonego. Jest to metoda nieinwazyjna, która umożliwia bezdotykowe i szybkie nagrzanie powierzchni (wzrost temperatury) ściany bez ingerencji w strukturę muru. Podwyższenie temperatury muru powoduje odparowanie wilgoci i osuszenie przegrody.

Podczerwień (promieniowanie podczerwone) to promieniowanie elektromagnetyczne, niedostrzegalne dla ludzkiego oka.

Osuszanie podczerwienią jest bezpieczną i jednocześnie bardzo skuteczną metodą, ponieważ zastosowana temperatura podlega ciągłej kontroli i jest ściśle dostosowana do zastosowanego materiału ściany.

Stosowanie osuszania podczerwienią:

Osuszanie budynków, głównie ścian, podłóg i posadzek. Metodę tę z powodzeniem stosuje się również w renowacji obrazów i mebli.

5. Osuszanie turbowentylatorowe

Jest to metoda, która wykorzystuje osuszanie ścian budynków w pomieszczeniach, w których znajdują się turbowentylatory.

Wymuszony przepływ powietrza powoduje wypchnięcie wilgotnego powietrza na zewnątrz budynku, a tym samym osuszenie ścian. Ruch cząsteczek powietrza powoduje tarcie o osuszane materiały budowlane, a także ich podgrzanie, co wpływa na znaczny wzrost tempa osuszania. Dodatkowo ruch powietrza powoduje zwiększony obieg suchego powietrza procesowego, co w konsekwencji przyczynia się do skrócenia czasu osuszania.

Stosowanie osuszania turbowentylatorowego:

Metoda służy raczej usuwaniu wilgoci z różnych pomieszczeń, a osuszanie ścian z wykorzystaniem turbowentylatorów jest zarówno stosowane przed rozpoczęciem prac budowlanych (wykończeniowych lub remontowych), jak również w celu usunięcia skutków zalania pomieszczeń, wynikających z awarii instalacji wodociągowych czy podtopień.

Osuszanie budynków, osuszanie ścian – podsumowanie

Przed wyborem odpowiedniej metody osuszania budynku z wilgoci, trzeba dokonać oceny budynku, biorąc pod uwagę stan techniczny zawilgoconych przegród (wilgoć osłabia konstrukcję budynku) oraz przyczynę i stopień zawilgocenia przegród.

W przypadku dodatkowych problemów z izolacją, co zazwyczaj jest spotykane w starszych konstrukcjach, ale i w nowych z uwagi na błędy budowlane, w pierwszej kolejności należy sprawdzić stan istniejącej izolacji poziomej i izolacji pionowej budynku. Od izolacji poziomej zależy czas wysychania muru, a od pionowej osuszenie fundamentów. Jeżeli stan izolacji przegród jest wadliwy, trzeba następnie przeprowadzić niezbędne naprawy, polegające na odtworzeniu izolacji poziomej (np. podcinanie murów) i/lub izolacji pionowej (iniekcja krystaliczna, czyli aplikacja preparatu iniekcyjnego – krzemionkowego), które chronią mury przed ponownym podciąganiem wilgoci.

Dobór odpowiedniej metody i typu urządzeń zagwarantuje wyeliminowanie nadmiernej ilości wilgoci panującej wewnątrz budynku (np. osuszanego pomieszczenia na skutek zalanego pomieszczenia) i budynku (mury zewnętrzne). Przyczyni się również do poprawy jakości wdychanego powietrza i pozwoli skutecznie zahamować rozwój grzybów i pleśni, wpływając jednocześnie na komfort życia mieszkańców.