Czy warto inwestować w termomodernizację?
Czy warto inwestować w termomodernizację? Fot. freepik
Program „Czyste Powietrze” ruszył w Polsce we wrześniu 2018 roku. Do głównych celów działania należy poprawa efektywności energetycznej istniejącej zabudowy oraz zmniejszenie ilości zanieczyszczeń przez nią generowanych. Podstawowym warunkiem uczestnictwa w programie jest wymiana starego źródła ciepła na nowoczesny i ekologiczny kocioł, który spełnia bardzo konkretne standardy. Wymiana urządzenia grzewczego może być początkiem drogi do pełnej termomodernizacji budynku. Czy warto ją przeprowadzić?
Nie tylko eko kocioł
Kocioł jest sercem domowego systemu ogrzewania. W ramach programu można wymienić stare urządzenie na źródło ciepła spełniające aktualne wymagania z zakresu efektywności energetycznej i emisji zanieczyszczeń. Minimalna klasa efektywności energetycznej dla kotłów kondensacyjnych to A.
Kotły na paliwo stałe muszą spełniać założenia dyrektywy Ekoprojekt (Ecodesign). Gruntowna termomodernizacja, w której zastosowane są odnawialne źródła energii, daje szybkie efekty. Z jednej strony jest to mniej zanieczyszczeń, które trafiają do atmosfery, z drugiej niższe koszty ogrzewania. Co ważne, właściciele domów, którzy zdecydują się tylko na wymianę kotła, mogą być rozczarowani efektami. Jeśli nie dojdą do tego inne prace termomodernizacyjne, takie jak uszczelnienie drzwi i okien, rachunki za prąd po wymianie mogą wzrosnąć. Dla najlepszego efektu potrzebne są kompleksowe działania.
Tylko taka termomodernizacja pozwala wyraźnie zredukować energochłonność, a to przekłada się na niższe rachunki. Dlatego aktualnie „Czyste Powietrze” nie nagradza redukcji emisji zanieczyszczeń czy mniejszego zapotrzebowania na ciepło. Urzędnikom bardziej zależy na generalnych remontach obejmujących również izolację.
Dlatego dotacja czy oprocentowanie kredytu uzależnione jest od ostatecznego efektu, czyli podniesionej jakości energetycznej nieruchomości, co pozytywnie wpływa też na jej rynkową wartość. Na niektórych portalach z ogłoszeniami nieruchomości, jak Nieruchomosci-online.pl, można sprawdzić klasę energetyczną budynku od razu w ogłoszeniu, o ile została ona podana przez sprzedającego.
Za przeprowadzeniem termomodernizacji przemawiają nie tylko oszczędności, ale również różne formy pomocy państwa w podniesieniu jakości energetycznej istniejącej zabudowy. Program „Czyste Powietrze” to nie wszystko, w wielu gminach można dostać dofinansowanie do instalacji grzewczej OZE. Co ważne, ekologiczne ogrzewanie domu może okazać się droższe w eksploatacji, szczególnie gdy w starym piecu paliło się śmieciami. W najbiedniejszych regionach fakt ten może mocno zniechęcać do zmian. Aby temu zaradzić, niektóre gminy zaczęły prowadzić osłonowe programy wsparcia, których zadaniem jest pomoc w pokryciu różnic w kosztach eksploatacji nowych kotłów.
Klucz do sukcesu – termoizolacja
Aby skutecznie walczyć ze smogiem i efektywnie ogrzewać nasze domy, trzeba działać równocześnie na kilku płaszczyznach. Fachowa izolacja cieplna domu sprawia, że jest w nim chłodno latem i ciepło zimą bez dodatkowych urządzeń czy wysokich rachunków. Jeśli nie ocenimy wymagań i standardu energetycznego zabudowy i tylko wymienimy źródło ciepła, to nasz budynek nie będzie energooszczędny.
Koncepcja zrównoważonego gospodarowania energią mówi jasno, że najcenniejsze jest ciepło zaoszczędzone. Podstawą skutecznej i opłacalnej termomodernizacji jest więc maksymalne zredukowanie energii cieplnej potrzebnej do ogrzania budynku, Oczywiście proces ten musi odbywać się z dbałością o komfort lokatorów.
Mniejsze potrzeby łatwiej zaspokoić niskim kosztem, szczególnie gdy postawimy na OZE. Zadbanie o termoizolację, a następnie nowoczesne źródło ciepła jest szczególnie ważne w przypadku starej zabudowy o niskiej efektywności energetycznej. Według aktualnych szacunków nieco ponad 40% nieruchomości mieszkalnych w Polsce jest nieocieplone lub izolacja termiczna jest wykonana źle. Domy takie bardzo często ogrzewane są piecami starego typu na paliwo stałe. Prawie 3,5 miliona budynków jednorodzinnych ma obecnie niski lub bardzo niski standard energetyczny. Wpływa to nie tylko na środowisko, ale i budżet właścicieli. Właśnie dla nich powstał program „Czyste powietrze”.
Co naprawdę robi różnicę?
Na Politechnice Warszawskiej w 2017 roku ogłoszono pracę pod tytułem: „Określenie głównych zalet ocieplania budynków istniejących oraz wpływu termomodernizacji na ograniczenie smogu (niskiej emisji)”. Przeprowadzono w niej porównanie trzech sposobów podniesienia jakości energetycznej budynku jednorodzinnego sprzed 1989 roku. Dwukondygnacyjna zabudowa stworzona została w typowej dla tamtych czasów technologii i architekturze. Źródłem ciepła był stary kocioł węglowy, system ogrzewania wodny. Szerzej o tej pracy pisaliśmy tutaj.
W pierwszym wariancie wymieniono jedynie kocioł na nowoczesne urządzenie grzewcze. Nie dokonano przy tym żadnych zmian w instalacji c.o. Przy drugim ocieplono przegrody i wybrane ściany zewnętrzne, źródło ciepła i system jego dystrybucji pozostały bez zmian. Dopiero w trzecim sposobie budynek poddano pełnej i kompleksowej termomodernizacji. Zadbano nie tylko o wydajne źródło ciepła i system ogrzewania. Ocieplono też budynek oraz wymieniono w nim okna i drzwi zewnętrzne. Jakie wnioski przyniosło porównanie?
Wspominaliśmy już, że sama wymiana kotła może podwyższyć koszty ogrzewania domu. Pokazuje to analiza zmian w wariancie pierwszym, gdzie wzrost ceny paliwa sięgnął ponad 30%. Oszczędności przyniosły dopiero zmiany w wariantach drugim i trzecim. W obu przypadkach zapotrzebowanie na energię w domu spadło, co rekompensuje wyższy koszt lepszej jakości paliwa. Pełna termomodernizacja pomaga zredukować je nawet o 70%, co wykazało omawiane działanie. Efektem tego wysiłku jest niższy koszt ogrzewania nawet przy stosowaniu najbardziej kosztownego paliwa.
Oszacowanie zapotrzebowania na energię jest podstawą przy remontach mających na celu podniesienie jakości energetycznej budynku. Jak widać, przy tego typu przedsięwzięciach nie warto bawić się w półśrodki, zamiast tego lepiej zadbać o nieruchomość kompleksowo, pamiętając o drzwiach i oknach. Prócz oszczędności zyskamy też lepszą izolację akustyczną, a latem dom nie będzie się nagrzewał. Ze wszystkich tych plusów możemy korzystać ze świadomością, że nasz dom jest nie tylko nowoczesny, ale i eko.