Wybór źródła grzewczego dla budynku jednorodzinnego w kontekście obowiązujących w Polsce przepisów

Dobór źródła ciepła dla budynków jednorodzinnych – przepisy

Zgodnie z WT 2021 [1] od początku tego roku obowiązują nowe wartości wskaźników rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię (wskaźnik EP) i m.in. nowe wymagania dot. izolacyjności cieplnej przegród (współczynników przewodzenia ciepła U). Projekt, na podstawie którego planuje się uzyskanie pozwolenia na budowę czy dokonanie zgłoszenia, musi zatem spełniać aktualne ostrzejsze wymogi. Trzeba zwracać większą uwagę na źródła energii cieplnej potrzebnej do ogrzania budynku i podgrzania ciepłej wody, co w niektórych przypadkach będzie się wiązać z koniecznością wykorzystania odnawialnych źródeł energii [2]. Nowy jednorodzinny budynek mieszkalny, aby spełnić wymagania WT 2021, powinien mieć wskaźnik EP nie większy niż 70 kWh/(m2 rok), podczas gdy wcześniej wartość maksymalna tego wskaźnika wynosiła 95 kWh/(m2 rok) [3–7].

Dodatkowo nowelizacja ustawy Prawo ochrony środowiska [8] wprowadziła w 2019 r. obowiązek podłączania nowych budynków do sieci ciepłowniczej, o ile istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia i dostarczania ciepła do obiektu z miejskiej sieci ciepłowniczej. Zgodnie z nowym art. 33 ust. 2 pkt 10 ustawy Prawo budowlane [9] projektant lub inwestor ma obowiązek złożenia oświadczenia o istnieniu lub braku możliwości przyłączenia do sieci ciepłowniczej pod groźbą odpowiedzialności karnej. W praktyce oznacza to, że każdy inwestor zamierzający wznieść nowy budynek (z uwzględnieniem wyjątków ustawowych) musi przed złożeniem wniosku uzyskać od przedsiębiorstwa ciepłowniczego warunki przyłączenia do sieci ciepłowniczej. Brak takiego oświadczenia dołączonego do wniosku o pozwolenie na budowę, potwierdzonego wydanymi warunkami przyłączenia, stanowić będzie brak formalny, uzasadniający pozostawienie wniosku o udzielenie pozwolenia na budowę bez rozpoznania.

Sukcesywnie od 2016 roku władze samorządowe przyjmują uchwały antysmogowe [10], ograniczając na danym terenie spalanie węgla (a także drewna) w ogóle lub spalanie węgla o niskiej jakości w niskiej jakości kotłach.

Celem artykułu jest analiza wyboru źródeł ciepła i współpracujących z nim instalacji korzystających z odnawialnych źródeł energii [11, 12] dla domu jednorodzinnego. Porównania dotyczą głównie efektywności energetycznej poszczególnych rozwiązań, zapotrzebowania na energię oraz wartości współczynnika zapotrzebowania na energię pierwotną i biorą pod uwagę aspekty ekonomiczne, ekologiczne oraz komfort użytkowania. Założono, że w wyniku zastosowania właściwie dobranych źródeł energii odnawialnej oraz odpowiednio zwymiarowanych instalacji z nich korzystających osiągnięte zostaną nie tylko pozytywne efekty energetyczne, ale i rozwiązania te będą się charakteryzować korzystną efektywnością ekonomiczną i dobrymi wskaźnikami ekologicznymi.

Założenia i opis budynku jednorodzinnego

Na potrzeby artykułu przeprowadzono obliczenia projektowego obciążenia cieplnego dla obiektu zlokalizowanego w III strefie klimatycznej Polski [13], z wentylacją naturalną. Nie analizowano wentylacji mechanicznej, gdyż z punktu widzenia metodologii obliczania charakterystyki energetycznej [14] przy tak przyjętych wskaźnikach stosowanie wentylacji mechanicznej nawiewno­-wywiewnej nie będzie miało uzasadnienia energetycznego i ekonomicznego – uzyskanie akceptowalnej wartości EP bez „manipulacji” jest trudne do osiągnięcia. Wpływ na wybór takiej wentylacji miał też fakt, że budynek ma przegrody o lepszych współczynnikach przenikania ciepła U, niż wymagają tego warunki techniczne. Model budynku przedstawiono na rys. 1.

Wyniki przeprowadzonych obliczeń projektowych strat ciepła oraz pozostałych danych wrażliwych w kontekście obliczeń charakterystyki energetycznej zestawiono w tabeli 1.

Głównym celem analizy, wpływającym na oceny ekologiczne i ekonomiczne, jest wybór podstawowego źródła grzewczego, a gdy dane źródło nie spełnia wymagań charakterystyki energetycznej, wspomagających go instalacji korzystających z energii odnawialnych – w tym przypadku są to ogniwa fotowoltaiczne [15,16].

W analizie uwzględniono następujące źródła ciepła: kocioł gazowy, kocioł na biomasę, kocioł węglowy (ekogroszek), kocioł elektryczny, kocioł olejowy, pompę ciepła powietrze/woda i węzeł zasilany z sieci ciepłowniczej. Dla każdego wariantu przeprowadzono obliczenia charakterystyki energetycznej zgodnie z rozporządzeniem w sprawie metodologii [14]. W pierwszej kolejności poruszono aspekt ekologiczny, czyli przewidywaną wielkość emisji CO2 [17–19], co przedstawiono na rys. 2.

Wyniki wskazują, że najkorzystniejszym wariantem pod względem ekologicznym (emisji CO₂) jest kocioł na biomasę (pellet), a najmniej korzystnym kocioł elektryczny i pompa ciepła. Wynika to z faktu, że te dwa ostatnie urządzenia zasilane są energią elektryczną z elektrowni węglowych o dużej emisji i niskiej sprawności. Z kolei dobry wynik w przypadku biomasy jest czysto teoretyczny – spalane są produkty pochodzenia roślinnego i emisja CO2 jest „bilansowana” w procesie fotosyntezy i wzrostu roślin [20–22].

Każdy z tych systemów ma inny współczynnik sprawności c.o. i przygotowania c.w.u. [23], co ma wpływ na zapotrzebowanie na energię końcową, a także na wartość wskaźnika EP. Wpływa na to sprawność źródła ciepła, izolacja rur [24–26] oraz sprawność grzejników. W przypadku c.w.u. ważne jest, czy istnieje instalacja cyrkulacyjna [27]. Wyniki sprawności poszczególnych systemów przedstawiono na rys. 3.

Największą sprawnością wśród analizowanych systemów uzyskuje pompa ciepła typu powietrze/woda, a najmniejszą kocioł na biomasę, zatem wyniki są zupełnie inne niż w przypadku emisji CO₂. Pompa ciepła może osiągać wskaźnik wyrażający stosunek ciepła dostarczanego do budynku do ilości zużywanej energii elektrycznej nawet na poziomie COP = 4 [28, 29], czyli z 1 kWh energii elektrycznej dostarcza do budynku 4 kWh ciepła (lub więcej).

W przypadku biomasy problemem bywa duża zawartość wilgoci w tym paliwie [30] oraz związane z tym straty energii na jej odparowanie. W pozostałych przypadkach sprawności systemów są podobne.

Uwzględniając sprawność systemów i zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej dla jednej rodziny sporządzono zestawienie rocznego zapotrzebowania na energię końcową dla budynku (rys. 4).

Wyniki obliczeń rocznego zapotrzebowania na energię końcową pokrywają się ze wskaźnikami sprawności systemów. Największe roczne zapotrzebowanie na energię występuje w przypadku biomasy, a najmniejsze dla wariantu z pompą ciepła.

Uwzględniając wszystkie powyższe dane oraz współczynniki nakładu na energię nieodnawialną, dla każdego wariantu obliczono wskaźniki zapotrzebowania na energię pierwotną EP. Wyniki zestawiono na rys. 5.

Obliczenia wskaźnika EP w programie OZC wskazują, że warunek wymagany przez WT 2021 jest spełniony dla kotła gazowego, kotła na biomasę oraz węzła cieplnego. W pozostałych przypadkach wymagane jest wsparcie za pomocą odnawialnych źródeł energii. Na potrzeby analizy przyjęto instalację fotowoltaiczną [2,12].

W celu zmniejszenia wartości wskaźnika EP oszacowano (rys. 6), ile energii musi dostarczyć instalacja fotowoltaiczna w ciągu roku, aby współczynnik zapotrzebowania na energię był niższy niż wymagany przez WT 2021 dla budynków jednorodzinnych (70 kWh/(m² rok)).

Dla zwymiarowania instalacji fotowoltaicznej oraz obliczenia potencjalnego, przybliżonego uzysku energii [31] posłużono się wzorem (1):

(1)

gdzie:
W_k – współczynnik korekcyjny uwzględniający nachylenie ogniw – na potrzeby obliczeń przyjęto 45°;
P_n – moc nominalna paneli fotowoltaicznych, kW;
η – współczynnik sprawności uwzględniający poziom strat instalacji fotowoltaicznej, przyjęto 78%.

Otrzymane wyniki obliczeń minimalnej mocy instalacji fotowoltaicznej dla poszczególnych wariantów, tak aby spełniały wymagania WT 2021, zestawiono w tabeli 2.

Po uwzględnieniu w obliczeniach instalacji fotowoltaicznej parametry ekologiczne tj. dotyczące emisji CO₂ kształtują się w sposób przedstawiony na rys. 7.

Po uwzględnieniu instalacji PV obserwujemy wyraźny spadek emisji CO₂ w przypadku kotła elektrycznego oraz pompy ciepła. Dla kotła węglowego i olejowego różnice są minimalne. Zmianie uległy również wartości wskaźnika zapotrzebowania na energię pierwotną EP. Wyniki zestawiono na rys. 8.

Zgodnie z obliczeniami w programie OZC po zastosowaniu odpowiedniej mocy ogniw fotowoltaicznych wszystkie warianty spełniają wymagania WT 2021 – wskaźnik zapotrzebowania na energię pierwotną EP jest niższy niż 70 kWh/(m² rok).

Analiza ekonomiczna poszczególnych wariantów źródła ciepła z uwzględnieniem kosztów eksploatacji

Na potrzeby analizy przyjęto 8-letni okres eksploatacji systemu w oparciu o dany wariant źródła ciepła. Nie uwzględniano rabatów udzielanych przez producentów oraz środków pozyskiwanych z dotacji. W tabeli 3 zestawiono przybliżone koszty źródła ciepła (wraz z wyposażeniem kotłowni) o mocy 12 kW (9 kW c.o. + 3 kW c.w.u.) wraz z uwagami.

Przyjęte ceny są orientacyjne i w zależności od producenta czy hurtowni mogą się różnić o średnio 10–15%. Na potrzeby analizy przyjęto stały roczny wzrost cen paliw i energii o 1% wartości z roku poprzedniego. Ceny paliw zestawiono w tabeli 4, uwzględniając opłaty abonamentowe i przesyłowe.

Zapotrzebowanie na paliwo do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody w ciągu roku obliczono w oparciu o zależność (2), z uwzględnieniem sprawności systemów instalacji c.o. oraz przygotowania c.w.u., które zostały już ujęte w wartości rocznego zapotrzebowania na energię końcową:

(2)

gdzie:

V – roczne zużycie paliwa;

Q_k – roczne zapotrzebowanie na energię końcową do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej, kWh/rok;

W_o – wartość opałowa paliwa.

Na podstawie danych z rys. 4 oraz powyższego wzoru sporządzono tabelę 5 z zestawieniem rocznego zapotrzebowania na dany rodzaj paliwa.

Na podstawie danych zawartych w tabeli 5 oraz wartości cen jednostkowych paliw i energii (tabela 4) obliczono koszy eksploatacji danego wariantu w pierwszym roku użytkowania, z uwzględnieniem energii z instalacji fotowoltaicznej (rys. 6). Pod uwagę wzięto instalacje o mocy do 50 kW. Prosument zużywa wytwarzaną energię elektryczną na własne potrzeby, a nadwyżki odprowadza do sieci i może je odebrać w ciągu roku rozliczeniowego w ilości 0,7 kWh z każdego 1 kWh dla instalacji o mocy do 10 kWp lub 0,8 kWh z instalacji o mocy od 10 do 50 kWp. W przypadku rozpatrywanych wariantów tylko ten z użyciem kotłów elektrycznych wymaga instalacji powyżej 10 kWp. Łączne koszty paliw i energii elektrycznej zestawiono na rys. 9.

Po uwzględnieniu energii z ogniw fotowoltaicznych najniższymi kosztami eksploatacji charakteryzuje się kocioł na węgiel (ekogroszek), a najwyższymi kocioł olejowy. Nakłady inwestycyjne dla danego źródła ciepła z uwzględnieniem instalacji fotowoltaicznej podano na rys. 10.

Największych nakładów inwestycyjnych wymaga instalacja z kotłem elektrycznym, a najmniejszych kocioł gazowy kondensacyjny [53,54]. W przypadku pompy ciepła i kotła elektrycznego znaczącą część kosztów stanowią ogniwa fotowoltaiczne, bez których osiągnięcie wskaźnika EP < 70 kWh/(m² rok) nie byłoby możliwe.

Uwzględniając wcześniej założony wzrost cen paliw i energii elektrycznej o 1% w skali roku, koszty eksploatacji danego źródła ciepła wraz z nakładami inwestycyjnymi, które przedstawiono na rys. 11, obliczono według zależności (3) i (4):

(3)

gdzie:

KE_(i) – koszty eksploatacyjne danego systemu w danym roku, zł/rok;

KE_(i+1) – koszty eksploatacyjne danego systemu w następnym roku, zł/rok;

i – przyjęty czas analizy, i ∈ <1,8>.

(4)

gdzie:

K_SYS(i) – koszty inwestycyjne i eksploatacyjne w danym roku analizy, zł;

KI – koszty inwestycyjne analizowanego wariantu, zł;

KE₍₁₎ – koszty eksploatacyjne w pierwszym roku analizy, zł;

KE_(i) – koszty eksploatacyjne w kolejnych latach analizy, zł;

i – przyjęty czas analizy, i ∈ <1,8>.

Najniższe łączne koszty po 8 latach eksploatacji wraz z nakładami inwestycyjnymi (rys. 10) ma węzeł cieplny zasilany z miejskiej sieci ciepłowniczej, a najwyższe pompa ciepła typu powietrze/woda oraz kocioł elektryczny. Następnymi w kolejności w przypadku braku możliwości przyłączenia do miejskiej sieci ciepłowniczej są kocioł węglowy i kocioł gazowy. Uwzględniając wprowadzane uchwały antysmogowe [10] i ograniczenia w spalaniu węgla w wielu rejonach Polski (tylko dwa województwa: warmińsko-mazurskie oraz podlaskie nie wprowadziły dotąd uchwał dot. ograniczeń w spalaniu węgla – stan na 21.07.2021), optymalnym wyborem pod względem ekonomicznym jest kocioł gazowy, o ile nie ma możliwości przyłączenia do miejskiej sieci cieplnej.

Podsumowanie

W analizowanym budynku jednorodzinnym bez wykorzystania instalacji fotowoltaicznej praktycznie tylko dwa warianty ogrzewania – kocioł na biomasę i węzeł cieplny – spełniają wymagania WT 2021 odnośnie do wskaźnika EP, a trzeci – kocioł gazowy – oscyluje na granicy. Dzięki instalacji fotowoltaicznej wszystkie warianty mogą spełnić ten wymóg, lecz wymagają jej różnej mocy.

Pod względem ekologicznym (emisja CO₂) najkorzystniejszy (wg przepisów, a nie faktycznej emisji) jest kocioł na biomasę (pellet), a najmniej korzystny kocioł olejowy.

Pod względem ekonomicznym najkorzystniej wypada węzeł cieplny zasilany z miejskiej sieci ciepłowniczej – w założonym czasie 8 lat eksploatacji. Największych nakładów inwestycyjnych oraz eksploatacyjnych wymagają kocioł elektryczny, kocioł olejowy i pompy ciepła.

Analizowane warianty źródeł ciepła wymagają też różnego poziomu obsługi – np. załadunku paliwa, cyklicznego czyszczenia czy magazynu paliwa (odpowiednie pomieszczenie na składowanie węgla, oleju lub biomasy). To także generuje koszty, jednak nie uwzględniano ich w artykule.

Na wybór źródła grzewczego wpływ ma także lokalizacja budynku – na obszarach objętych uchwałami antysmogowymi [10] ograniczone jest stosowanie kotłów węglowych. Także ustawa Prawo ochrony środowiska ogranicza wybór, nakładając obowiązek przyłączania budynków do sieci ciepłowniczej, o ile występują techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia [8, 9]. Odstępstwa od tej zasady mogą dotyczyć wyłącznie przypadków planowania budowy bardziej efektywnego (ekologicznego) indywidualnego źródła ciepła. Ponadto Polityka energetyczna Polski 2040 zakłada w celach szczegółowych przyłączenie do sieci ciepłowniczej do 2030 roku ok. 1,5 mln nowych gospodarstw domowych. W tym celu podejmowane będą działania zmierzające do zaostrzania przepisów dotyczących obowiązku przyłączania budynków do sieci ciepłowniczej.

Kolejną przeszkodą w wyborze źródła ciepła może być znaczący wzrost kosztów przyłącza gazowego, jeśli jego długość wyniesie powyżej 15 m [35] lub brak jest możliwości podłączenia do sieci gazowej.

Analiza nie uwzględnia rabatów producentów urządzeń i dotacji np. z programu „Mój Prąd” czy „Czyste Powietrze”. Nie uwzględnia także redukcji kosztów całej inwestycji w budowę domu, jakie można by osiągnąć, rezygnując z pomieszczeń dla kotłów węglowych, olejowych i na biomasę oraz paliwa do nich, co jest możliwe w przypadku zastosowania pomp ciepła i kotłów elektrycznych, a także kotłów kondensacyjnych.

W artykule nie uwzględniono również zastosowania wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. To zagadnienie jest szczególnie newralgiczne przy obliczeniach wskaźnika EP za pomocą programów, które są przecież oparte na wymaganiach ustanowionych w metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku.

Ostateczny wybór źródła ciepła dla budynku należy do użytkownika, który kieruje się przede wszystkim aspektami ekonomicznymi oraz komfortem użytkowania, a następnie aktualnie obowiązującymi przepisami.

Literatura

1. Obwieszczenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 8 kwietnia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2019, poz. 1065)
2. Knapik Maciej, Analiza i wybór źródła grzewczego przygotowującego ciepłą wodę z wykorzystaniem energii odnawialnej, „Rynek Instalacyjny” 9, 2016, s. 36–38
3. Knapik Maciej, Budownictwo proekologiczne – zrównoważony rozwój, I Ogólnopolska Konferencja Naukowa OSA – Odpady, Środowisko, Atmosfera, 5–6 czerwca 2014, materiały pokonferencyjne, referaty, prezentacje, s. 87–92
4. Knapik Maciej, Analysis of the scope of thermo-modernization for a residential building in order to transform it into a low-energy building, E3S Web of Conferences 69, 2018
5. Knapik Maciej, Analysis of influence of LEED certification process to achieve the passive house standard, „Technical Transactions” 9, 2017, p. 137–150
6. Feist Wolfgang, Schlagowski Gunther, Kołakowska Renata, Podstawy budownictwa pasywnego: proste, genialne, komfortowe..., Polski Instytut Budownictwa Pasywnego, 2006
7. Rylewski Eugeniusz, Energia własna: nowoczesne rozwiązania budownictwa niskoenergetycznego, TINTA, 2002
8. Ustawa z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (DzU 2019, poz. 2166)
9. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (DzU 1994, nr 89, poz. 414)
10. Przegląd uchwał antysmogowych, https://czysteogrzewanie.pl/podstawy/uchwaly-antysmogowe/ (dostęp: 11 lipiec 2021)
11. Knapik Maciej, Analysis of the possibility to cover energy demand from renewable sources on the motive power of the heat pump in low-energy building, E3S Web of Conferences, 2017
12. Knapik Maciej, Współpraca pomp ciepła z turbinami wiatrowymi i panelami fotowoltaicznymi – aspekty energetyczne i ekonomiczne, Rynek Instalacyjny 11, 2017, s. 22–30
13. PN-EN 12:831-2006 Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego
14. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej (DzU 2015, poz. 376)
15. Olczak Piotr, Olek Małgorzata, Dostępność energii promieniowania słonecznego dla wybranych miejsc w Polsce, „Energetyka w odsłonach”, Fundacja na rzecz Czystej Energii, 2016
16. Korzeniewska Ewa, Drzymała Agnieszka, Elektrownie fotowoltaiczne – aspekty techniczne i ekonomiczne, „Przegląd Elektrotechniczny”, 21, 2013, s. 324–327
17. Kotowicz Janusz, Janusz Katarzyna, Sposoby redukcji emisji CO2 z procesów energetycznych, „Rynek Energii” 1/2007
18. Olczak Piotr, Olek Małgorzata, Kryzia Dominik, The ecological impact of using photothermal and photovoltaic installations for DHW preparation, „Polityka Energetyczna” 1/2020, s. 65–73
19. Dąbrowski Jarosław, Wpływ wykorzystania instalacji z pompą ciepła i kolektorami słonecznymi na zmniejszenie emisji CO2, „Instal” 12/2012, s. 30–34
20. Malinowska Elżbieta, Wiśniewska-Kadżajan Beata, Jankowski Kazimierz, Sosnowski Jacek, Wyrębek Henryk, Ocena przydatności biomasy różnych roślin na cele energetyczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, seria: „Administracja i Zarządzanie”, nr 29(102), 2014, s. 49–61
21. Gnutek Zbigniew, Lamperski Jacek, Analiza energetyczna procesów biokonwersji na przykładzie biomasy pochodzenia roślinnego, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej Konferencje t. 2, z. 22, 2002, s. 475–486
22. Postrzednik Stefan, Biomasa – jej znaczenie oraz aspekty wykorzystania, „Energetyka” 12, 2010, s. 840–843
23. Knapik Maciej, Analysis and comparison of methods for the preparation of domestic hot water from district heating system, selected renewable and non-renewable sources in low-energy buildings, E3S Web of Conferences 3001, 2018
24. Knapik Maciej, Analiza doboru oraz wpływu izolacji cieplnej rur na koszty eksploatacji instalacji grzewczych, „Rynek Instalacyjny” 9/2020, s. 25–33, rynekinstalacyjny.pl
25. Knapik Maciej, The influence of pipe diameter selection on operating costs of heating installation in the context of the anticipated increase in electricity prices, E3S Web of Conferences, 2019
26. Chmielarski Jarema, Oszczędność energii poprzez optymalizację izolacji rur w instalacjach klimatyzacyjnych i chłodniczych, „Chłodnictwo i Klimatyzacja” 11/2010
27. Bednarczyk Aleksandra, Kulesza Leszek, Wpływ cyrkulacji w instalacji c.w.u. na bilans energii tej instalacji, „Air&Heat – Water&Energy”, 2011
28. Wojtas Kazimierz, Sprężarkowa pompa ciepła jako alternatywne źródło ciepła w budynku (cz. 1), „Polski Instalator” 11/2011, s. 40–44
29. Skorek Janusz, Kruppa Rafał, Analiza ekonomiczna zastosowania pompy ciepła w typowym budynku jednorodzinnym, „Gospodarka Paliwami i Energią” 9–17, 2000
30. Mółka Jan, Łapczyńska-Kordon Bogusława, Właściwości energetyczne wybranych gatunków biomasy, „Inżynieria Rolnicza” 131, 2011
31. Kompania Solarna, Jak obliczyć uzysk energii z instalacji fotowoltaicznej?, https://www.kompaniasolarna.pl/fotowoltaika/obliczyc-uzysk-energii-instalacji-fotowoltaicznej/ (dostęp: 11 lipca 2021)
32. Piece, kotły gazowe i olejowe, grzejniki Purmo i łazienkowe, kable grzewcze, https://www.tanie-ogrzewanie.pl/ (dostęp: 10 lipca 2021)
33. Blog MojaBudowa.pl – internetowy dziennik budowy, katalog firm budowlanych, https://ogrzewanieprademzadarmo.mojabudowa.pl/?id=221300 (dostęp: 21 lipca 2021)
34. System kominowy PEKABET TURBO KERAMIK  200, h = 10,0 m, https://pekabet.pl/331-0-wentylacji/system-kominowy-pekabet-turbo-keramik-200-h100m.html (dostęp: 21 lipca 2021)
35. PGNiG – Portal korporacyjny, Koszty przyłączenia do sieci gazowej, https://pgnig.pl/dla-domu/cennik-uslug-przylaczeniowych (dostęp: 21 lipca 2021)
36. Hurtownia Instalacyjna, Hydrauliczna, Sklep – Swatt.pl, https://swatt.pl/pl/ (dostęp: 10 lipca 2021)
37. System kominowy PEKABET UNIWERSAL  200, h = 10,0 m, https://pekabet.pl/294-0-wentylacji/system-kominowy-pekabet-uniwersal-200-h100m.html (dostęp: 21 lipca 2021)
38. Buderus sklep, https://ins-tech-sklep.pl/ (dostęp: 10 lipca 2021)
39. TwojeZbiorniki.pl, Zbiornik jednopłaszczowy na olej opałowy 1800L, https://twojezbiorniki.pl/pl/p/Zbiornik-jednoplaszczowy-na-olej-opalowy-1800L/88 (dostęp: 21 lipca 2021)
40. Sklep z kominkami – Raczyński, https://www.raczynski-kominki.pl/ (dostęp: 10 lipca 2021)
41. Węzeł cieplny w domu jednorodzinnym, https://kb.pl/porady/wezel-cieplny-w-domu-jednorodzinnym-_wp19/ (dostęp: 10 lipca 2021)
42. Bosch Thermotechnology, https://www.bosch-thermotechnology.com/corporate/en/startpage.html (dostęp: 10 lipca 2021)
43. Hewalex.pl, Instalacja 2 kW, https://www.hewalex.pl/fotowoltaika/kompletne-instalacje/zestaw-2.html (dostęp: 10 lipca 2021)
44. Soleko Polska, Instalacja fotowoltaiczna 5 kW – cena, https://www.kolektory.com/instalacje-fotowoltaiczne-ceny/instalacje-fotowoltaiczne-ceny/zestaw-o-mocy-5-kw.html (dostęp: 10 lipca 2021)
45. Fotowoltaika Tarnów, Fotowoltaika – cena, https://fotowoltaika-tarnow.pl/fotowoltaika-cena. (dostęp: 10 lipca 2021)
46. Wartość energetyczna węgla, gazu, oleju i innych paliw – kotły CO i armatura – instalacje grzewcze, https://www.instalacjebudowlane.pl/5044-23-40-wartosc-energetyczna-wegla-gazu-oleju-i-innych-paliw.html (dostęp: 11 lipca 2021)
47. Ceny gazu ziemnego w Polsce – PGNiG, Tauron, Konerg, PGE, Audax PGE, http://www.cena-pradu.pl/gaz.html (dostęp: 11 lipca 2021)
48. TAURON Wydobycie, Ekogroszek workowany – tani węgiel prosto z kopalni, https://sklep.tauron.pl/ (dostęp: 11 lipca 2021)
49. Średnie ceny detaliczne – dostawa, sprzedaż, instalacja – propan, butan, olej opałowy i inne, https://www.cdc24.pl/srednie-ceny-detaliczne (dostęp: 11 lipca 2021)
50. Ile kosztuje pellet? – ceny 2021 – WegloBud, https://www.wegiel24.info/ile-kosztuje-pellet/ (dostęp: 11 lipca 2021)
51. MPEC – Kraków, https://www.mpec.krakow.pl/ (dostęp: 11 lipca 2021)
52. Cena prądu w Polsce w 2021 roku. Ile kosztuje 1 kWh energii elektrycznej?, https://www.rachuneo.pl/cena-pradu (dostęp: 11 lipca 2021)
53. Śnieżyk Ryszard, Dostawa ciepłej wody zasilanej gazowym kotłem kondensacyjnym, „Rynek Instalacyjny” 5/2014, rynekinstalacyjny.pl
54. Urbaniak Dariusz, Boryca Jarosław, Wyleciał Tomasz, Koszty wytwarzania c.w.u. za pomocą 2-funkcyjnego kotła gazowego w budownictwie wielorodzinnym, „Rynek Energii” 5/2016, s. 46–48

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!