Forum Ciepła i Gazu

Konferencję zorganizowała 22–24 czerwca w Warszawie Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie wraz ze szczecińskim Studiem 4u, a jej głównym partnerem było Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. Podczas dwóch dni obrad poruszano zagadnienia polityczne i prawne dot. polityki UE, kwestie finansowe oraz aspekty techniczne.

W referacie inauguracyjnym Jacka Szymczaka i Bogusława Regulskiego (IGCP) podkreślano, że wizja, założenia i cele transformacji energetycznej według Europejskiego Zielonego Ładu mają ogromny wpływ na przyszłość polskiego ciepłownictwa. Nowa strategia UE ma na celu przekształcenie Wspólnoty w sprawiedliwe i prosperujące społeczeństwo żyjące w nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarce, które w 2050 roku osiągnie zerowy poziom emisji gazów cieplarnianych netto i w ramach którego wzrost gospodarczy zostanie oddzielony od wykorzystania zasobów naturalnych. Celami tej strategii są też: ochrona, zachowanie i poprawa kapitału naturalnego UE oraz ochrona zdrowia i dobrostanu obywateli przed zagrożeniami i negatywnymi skutkami związanymi ze środowiskiem. Wspólnota wyznaczyła nowe, bardziej ambitne cele na rok 2030 – to 55% redukcji emisji CO₂, dostarczanie czystej, przystępnej cenowo i bezpiecznej energii, dużo OZE, „zero” węgla i obniżanie emisyjności gazu, a także wdrażanie gospodarki o obiegu zamkniętym i budynki o niższym zapotrzebowaniu na energię dzięki Fali renowacji.

Europejski Zielony Ład będzie wpływał na transformację ciepłownictwa poprzez dyrektywy o: handlu uprawnieniami do emisji, efektywności energetycznej, odnawialnych źródłach energii oraz charakterystyce energetycznej budynków. Oznacza to dla polskiego ciepłownictwa systemowego konieczność redukcji emisji CO₂, osiągnięcia wysokiego udziału ciepła z OZE, preferencje tylko dla „efektywnych systemów ciepłowniczych”, możliwość odłączania się odbiorców od sieci ciepłowniczych, nowe standardy jakości ciepła z uwagi na standardy energetyczne budynków, a także wysokie (wyśrubowane) standardy ochrony powietrza.

Wprawdzie obecnie udział w systemach ciepłowniczych ciepła produkowanego w technologii kogeneracji przekracza 55%, jednak tylko duże systemy spełniają kryterium „efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego” dzięki przekroczeniu minimum 75% udziału ciepła z tej technologii i to generalnie na węglu. Aż ponad 80% z nich to nadal „nieefektywne systemy ciepłownicze”. Sytuacja finansowa ciepłownictwa systemowego jest zła – ma ono ujemną rentowność działalności, bardzo złe wskaźniki płynności finansowej i brak środków na inwestycje, nawet na wkład własny. Problemem jest ogromna zależność polskiego ciepłownictwa od sytuacji na rynku ETS – spalamy bowiem węgiel. Polityka energetyczna Polski do 2040 r. nakreśla ścieżkę transformacji w ciepłownictwie systemowym – rozwój wysokosprawnej kogeneracji opartej na paliwach niskoemisyjnych, czyli zwiększenie wykorzystania gazu ziemnego i równoległe zwiększanie wykorzystania w sieciach gazowych gazów syntetycznych, biogazu, biometanu i wodoru, do 10% w 2030 r., a także zwiększenie wykorzystania OZE i odpadów w ciepłownictwie systemowym oraz modernizacja i rozbudowa systemów dystrybucji ciepła i chłodu wraz z popularyzacją magazynów ciepła i inteligentnych sieci, oraz synergia sektorów energetycznych. W 2030 r. co najmniej 85% systemów ciepłowniczych lub chłodniczych, w których moc zamówiona przekracza 5 MW, powinno spełniać kryteria systemu efektywnego energetycznie.

W ramach długofalowych konkluzji dla polskiego ciepłownictwa należy podkreślić, że czeka je wiele nowych inwestycji, co wymaga odwagi w komunikacji i determinacji w podejmowaniu decyzji, a w konsekwencji w realizacji postanowień. Do ich realizacji konieczne są pieniądze i nie wystarczą nawet szerokie strumienie darmowych środków z pomocy publicznej. Sektor musi uzyskać odpowiedni poziom własnej odporności ekonomicznej, aby stać się wiarygodnym partnerem dla instytucji finansowych i inwestorów. Odporność ta może zostać uzyskana dzięki zmianom w mechanizmach regulacji sektora, które w dobie powszechnego dostępu odbiorców do efektywnych, alternatywnych sposobów zaopatrzenia w ciepło, ze swoją wieloletnią skostniałością uzyskanie tejże odporności uniemożliwiają.

Prezentowane w trakcie Forum referaty i dyskusje panelowe toczyły się wokół tych wyzwań. Remigiusz Nowakowski (prezes zarządu DISE) mówił o roli gazu ziemnego w aktualnej strategii klimatycznej Unii Europejskiej, Radosław Tabak (Ministerstwo Klimatu i Środowiska) omawiał transformację krajowego ciepłownictwa w świetle celów polityki energetycznej Polski do 2040 roku i wyzwań strategii klimatycznej UE, Adam Wawrzynowicz (Kancelaria Wawrzynowicz i Wspólnicy) przedstawił dekarbonizację sektora gazowniczego w aspekcie strategii i regulacji UE, Sławomir Sieradzki (GAZ-SYSTEM) mówił o gazie ziemnym w kontekście transformacji ciepłownictwa i energetyki oraz planach rozwoju sieci przesyłowej i połączeń międzysystemowych w świetle prognozy zapotrzebowania na gaz, Ireneusz Krupa (PSG) – o rozwoju sieci dystrybucyjnych pod kątem potrzeb związanych z transformacją ciepłownictwa, Janusz Dobrosielski (PGNiG Termika Energetyka Rozproszona) – o technicznych i finansowych aspektach inwestycji w małe i średnie jednostki kogeneracyjne na paliwa gazowe, Sebastian Walerysiak (Viessmann) – o roli kotłów gazowych w polskiej strategii walki ze smogiem, Michał Piwowarczyk (Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej) – o instrumentach wsparcia finansowego UE dla transformacji ciepłownictwa, Artur Michalski (NFOŚiGW) – o funduszach krajowych dla transformacji ciepłownictwa, Leszek Goli (Budimex) – o nowych możliwościach wsparcia inwestycji w ciepłownictwie, Paweł Okoński (BOŚ) – o finansowaniu projektów modernizacji ciepłowni z perspektywy bankowej, Paweł Adamów (Wielkopolska Dolina Energii) – o wodorze jako paliwie przyszłości, Andrzej Goździkowski (Metrolog) – o transformacji ciepłownictwa na przykładzie nowatorskich projektów energetycznych, Jacek Jaworski (INiG) – o dodawaniu wodoru do gazu ziemnego i analizach wpływu na sieci i instalacje gazowe.

Szersze informacje oraz prezentacje prelegentów są dostępne na stronie https://www.forumcieplaigazu.pl/

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!