Ku neutralności klimatycznej
Konferencja „Ku neutralności klimatycznej – renowacja energetyczna budynków”. Fot. DAEiŚ
„Ku neutralności klimatycznej – renowacja energetyczna budynków” to konferencja zorganizowana przez Dolnośląską Agencję Energii i Środowiska, podczas której dyskutowano, jak osiągnąć cele klimatyczne wyznaczone na najbliższe trzy dekady, czyli do 2050 roku.
Wdniach 16 i 17 listopada 2022 r. we Wrocławiu spotkali się samorządowcy, audytorzy, projektanci, architekci, przedstawiciele firm budowlanych i montażowych oraz producenci i dystrybutorzy. Wydarzeniu patronowali: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Izba Architektów Rzeczpospolitej Polskiej, Dolnośląska Okręgowa Izba Inżynierów oraz Zrzeszenie Audytorów Energetycznych.
W pierwszym dniu dyskusje toczyły się wokół strategii renowacji oraz rekomendowanego przez rząd scenariusza renowacji na lata 2023–2050. Zwracano uwagę, że obecnie renowacji poprawiającej efektywność energetyczną poddawane jest rocznie tylko 1% budynków w Unii Europejskiej. Prelegenci przedstawili oczekiwany przez UE i rekomendowany przez Polskę scenariusz osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. Polskie budynki do tego czasu powinny, a raczej muszą zostać zmodernizowane w sposób spójny z transformacją wielokryterialną, zgodnie z zasadami gospodarki neutralnej klimatycznie. Podczas dwóch debat – pierwszej o szkolnictwie zawodowym i drugiej o mechanizmach finansowych – dyskutowano, jak za pomocą prawa ogólnopolskiego i regionalnego, edukacji oraz finansów wspierać głęboką termorenowację budynków. Wnioski z debaty o szkolnictwie można podsumować jednym zdaniem: nie jesteśmy gotowi do realizacji wskazanych przez UE celów, bo po prostu brakuje nam pracowników, w tym wykwalifikowanych w zawodach budowlanych i instalacyjnych. Konieczne jest podniesienie prestiżu tych zawodów, reformowanie szkolnictwa zawodowego, zwiększenia nakładów na kształcenie oraz wprowadzenie ułatwień w zakresie praktycznej nauki zawodu, tak aby każdy uczeń mógł trafić w ręce dobrych fachowców, którzy przekażą mu wiedzę o fachu i najnowszych technologiach.
Zaskoczeniem dla wielu uczestników była przedstawiona podczas konferencji skala inwestycji wynikających z opracowanej i wdrażanej strategii renowacji budynków. Na Dolnym Śląsku, gdzie mieszka nieco ponad 3 mln osób, aby spełnić cele klimatyczne w zakresie renowacji budynków do 2050 roku powinniśmy każdego dnia tygodnia, nawet w niedziele i święta, oddawać do użytkowania po termomodernizacji 70 budynków, z których 45 powinno być poddane modernizacji do poziomu neutralności klimatycznej. A to oznacza, że obiekty te musiałyby spełniać wymagania w zakresie wskaźnika nieodnawialnej energii pierwotnej obowiązujące nowe budynki (obecnie poniżej 70 kWh/(m2 · rok)). Już pierwsza reakcja uczestników na te informacje wskazywała, że raczej nie będzie to możliwe.
Przeczytaj także: XIII konferencja „Ku neutralności klimatycznej – renowacja energetyczna budynków”
W tym miejscu należy podkreślić, że nawet sami autorzy strategii zaczynają zdawać sobie sprawę, jak ogromne jest to wyzwanie, konieczne do zrealizowania w ograniczonym czasie, na skalę, z jaką się do tej pory nie mierzyliśmy. Dlatego podczas konferencji organizatorzy i prelegenci starali się zwracać uwagę polityków, samorządowców, nauczycieli szkół zawodowych oraz wszelkich instytucji i zakładów doskonalenia zawodowego, że niezbędne są natychmiastowe działania zwiększające intensywność kształcenia i doskonalenia w zawodach związanych z budownictwem. Przykładem może być realizowany w Polsce europejski program podnoszenia kwalifikacji zawodowych w budownictwie – Build Up Skills, prowadzony w ramach programu Inteligentna Energia dla Europy (IEE).
Kolejna debata poświęcona była mechanizmom finansowym i polityce wsparcia dla realizacji strategii neutralności klimatycznej w budownictwie. Zaproszeni paneliści stanowili grupę profesjonalnych ekspertów w dziedzinie finansów, ekonomii, bankowości, ekologii i zarządzania budynkami oraz inżynierów i dyskutowali o potrzebnych mechanizmach finansowych agregujących również prywatne środki do realizacji celów radykalnej poprawy efektywności energetycznej w budynkach. Mieli świadomość, że celem tych działań jest także poprawa jakości powietrza. Podsumowano m.in. międzynarodowy projekt Round Baltic, którego celem jest poszerzenie ram i przyspieszenie tempa finansowania poprawy efektywności energetycznej w gospodarce, bardziej efektywne wykorzystanie funduszy publicznych i niepublicznych, pomoc w zakresie agregacji środków i rozwoju projektów oraz zmniejszania ryzyk zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym. Szukano nowych mechanizmów finansowych, do których należą: partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) oraz mechanizm znany jako ESCO, czyli finansowanie inwestycji z wykorzystaniem oszczędności uzyskanych dzięki redukcji kosztów eksploatacyjnych. Ryzyko takiej inwestycji ponosi firma inwestująca swój kapitał w przedsięwzięcie poprawiające efektywność energetyczną. Doświadczeniami w tych kwestiach dzielili się przedstawiciele samorządów, w których takie projekty są aktualnie realizowane. Dla przedstawicieli JST równolegle odbywało się spotkanie informacyjno-edukacyjne o systemie realizacji inwestycji wg zasady: możesz załatwić wszystko w jednym miejscu.
Podsumowaniem pierwszego dnia konferencji była gala wręczenia wyróżnień dla producentów efektywnej energetycznie stolarki okiennej i drzwiowej – TOPTEN Okna 2022. Relacja z gali oraz katalog wyróżnionych produktów są dostępne na stronach: www.topten.info.pl i www.daeis.pl.
Drugi dzień obejmował spotkania w ramach warsztatów projektanta – omawiano na nich m.in. takie zagadnienia, jak: możliwość osiągnięcia neutralności klimatycznej w budownictwie, analizy energetyczne w projekcie architektoniczno-budowlanym, diagnostyka renowacji budynków, bezemisyjne systemy energetyczne, magazyny energii oraz wysokoefektywne materiały termoizolacyjne. Prezentowane były także najnowsze rozwiązania w zakresie termomodernizacji budynków objętych ochroną konserwatorską. Prezentacje z konferencji i warsztatów są dostępne na stronie organizatora: https://daeis.pl/2022/07/02/knk/
mat. DAEiŚ