Odwodnienia wbudowane – symbol nowoczesnego natrysku

Niezbędnym elementem natrysku walk-in są odwodnienia wbudowane w przegrody: podłogę (odwodnienia punktowe, liniowe, narożne) lub ścianę w części natryskowej (odwodnienia ścienne). Można dzięki temu zachować płaską – choć niezupełnie poziomą ze względu na konieczny spadek – podłogę i w pełni wykorzystać powierzchnię łazienki. Taki sposób odprowadzania wody daje pole do popisu nie tylko fanom optymalizacji, ale i architektom wnętrz, otwierając szerokie możliwości aranżacji.

Odwodnienia wbudowane stosuje się w budownictwie mieszkaniowym oraz w obiektach wypoczynkowych i sportowych (hotele, pensjonaty, spa, baseny) i w przestrzeniach, w których występują ciągi pryszniców.

Kluczowe elementy konstrukcji 

Inwestor często zwraca uwagę tylko na ruszt (maskownicę) – jedyny element widoczny, a więc wpływający na wygląd łazienki. Jednak same wymiary rusztu nie wpływają na przepustowość (inaczej wydajność hydrauliczną, wydajność odbioru wody), czyli szybkość odpływu wody spod natrysku. Decyduje o tym wielkość i wykonanie niewidocznej części odwodnienia – zasyfonowanego korpusu z odpływem o odpowiedniej średnicy.

Korpus odwodnienia (rynna) wykonywany jest z żeliwa, stali nierdzewnej lub wytrzymałego tworzywa sztucznego (ABS). Rynna ma odpowiednio profilowane dno, żeby zachowany był w niej spadek, a nóżki montażowe o regulowanej wysokości ułatwiają wypoziomowanie i stabilny montaż na podłożu. Można też regulować wysokość ramy korpusu, a w przypadku odwodnień liniowych możliwe jest docięcie korpusu do odpowiedniej długości.

Króciec odpływowy (odpływ) to najważniejsza część odwodnienia pod względem przepustowości. Średnica otworu odpływowego (co najmniej DN 50, stosuje się też DN 70 lub DN 100) przekłada się na przepustowość odwodnienia, która dla typowego pojedynczego odpływu wynosi zgodnie z katalogami producentów od 0,4 do 0,8 l/s. Odpływ może być obracany lub mieć regulowaną wysokość, co ułatwia montaż.

Syfon musi być odpowiedniej konstrukcji. Większość producentów oferuje syfony do konkretnego rodzaju odpływu jako element systemu, którego nie można zastąpić ani „zwykłym” syfonem brodzikowym, ani innym spoza systemu. Syfon często wyposażony jest w elementy ułatwiające jego utrzymanie w czystości, np. wyjmowalne osadniki. Producenci stosują też tzw. blokady antyzapachowe, polecane np. do łazienek rzadko używanych, gdzie występuje ryzyko odparowania wody z syfonu. Blokada taka ma formę tulei z membraną gumową spowalniającą odparowanie wody z syfonu – przypomina nieco zawór zwrotny, ponieważ przepuszcza wodę tylko w jedną stronę.

Kolejnym kluczowym elementem konstrukcji odpływu jest jego izolacja. Większość odpływów wyposażona jest w tzw. kołnierz (mankiet) hydroizolacyjny, odpowiednio przygotowany do tego, by odpływ osadzić w posadzce i uszczelnić folią w płynie lub taśmą uszczelniającą. Niemal każdy producent ma swój pomysł na przygotowanie kołnierza uszczelniającego, np. Geberit wtryskuje folię uszczelniającą do kołnierza podczas produkcji, a Viega dostarcza kołnierze uszczelniające z powłoką piaskową. 

Prawidłowo wykonane odwodnienie (na przykładzie odwodnienia liniowego)

Nic tak nie psuje efektu nowoczesnego natrysku jak gromadząca się woda z prysznica. Nawet najbardziej efektowne wykończenie odwodnienia wbudowanego powinno być więc jedynie zwieńczeniem dzieła, u którego podstaw leżą właściwe wykonawstwo i odpowiedni dobór przepustowości. Aby odwodnienie pracowało prawidłowo, konieczny jest staranny i zgodny ze sztuką montaż:

1. wypoziomowanie rynny (z wykorzystaniem regulowanych stopek);
2. wypełnienie przestrzeni podpłytkowej (najlepiej jastrychem);
3. stabilne osadzenie rynny i zasyfonowanego odpływu w posadzce;

wykonanie uszczelnienia z wykorzystaniem kołnierza uszczelniającego odpływu, np. uszczelnienia zespolonego (folia, taśma uszczelniająca, jastrych).

Minimalna grubość przegrody (stropu lub podłogi na gruncie) w łazience z odwodnieniem liniowym musi wynosić co najmniej 80–100 mm, zależnie od konstrukcji przegrody (strop gęstożebrowy, strop monolityczny, podłoga na gruncie itp.). Na wysokość tę składają się:

• spadek podłogi w części prysznicowej w kierunku syfonu wynoszący od 1 do 2,5% – należy zawsze kierować się wskazaniami producenta;   
• wysokość montażowa samego odwodnienia wynosząca zwykle co najmniej 70 mm;   
• odległość odpływu (króćca) od pionu kanalizacyjnego wynikająca z faktu, że między odpływem a pionem kanalizacyjnym należy zachować odpowiedni spadek.      

Przepustowość nowoczesnych odwodnień

Drugim ważnym aspektem prawidłowej pra­cy odwodnienia wbudowanego jest odpowiednie wyznaczenie przepustowości i dobranie do niej konkretnego rozwiązania technicznego. Przepustowość odwodnienia musi być co najmniej tak wysoka, jak wydajność baterii oraz wszelkich elementów zastosowanych w konkretnym natrysku (np. deszczownicy).

Jak wspomniano wcześniej, typowa przepustowość pojedynczych odwodnień wbudowanych wynosi od 0,4 do 0,8 l/s. Istnieją też rozwiązania o dużej wydajności, np. 1,5 l/s. W praktyce zależy ona od:

• pojemności kanału odprowadzającego, czyli od średnicy odpływu – powinna ona wynosić co najmniej DN 50 (stosuje się także kanały DN 70 lub DN 100),    
• wysokości zasyfonowania (np. 30 lub 50 mm),   
• głębokości i wykonania połączenia odpływu z instalacją kanalizacyjną – króciec odprowadzający odwodnienia powinien być wsunięty jak najdalej w przewód kanalizacyjny,  
• rodzaju syfonu użytego w odpływie – najlepiej działa zasyfonowanie bez zagięć rury odpływowej i z jak największym spadkiem,   
• odpowiednich spadków w kierunku syfonu (np. dla odwodnienia liniowego min. 1–2,5%).

Odwodnienia punktowe, czyli nowoczesne wydanie wpustów podłogowych

Klasycznym, choć wymagającym szczególnie starannego wykonania rozwiązaniem jest wpust (odwodnienie punktowe). Wpust umieszcza się na środku części natryskowej, a spadek w kierunku wpustu należy zapewnić ze wszystkich jego stron (tzw. spływ kopertowy). Wpusty mogą być wyposażone w więcej niż jeden króciec – jeden pełni funkcję króćca odpływowego, a pozostałe są króćcami dopływowymi. Mają one możliwość regulacji wysokości oraz obrotu, dzięki czemu wpust można umieścić w instalacji kanalizacyjnej. Wpusty występują w różnych wykonaniach materiałowych, np. niskoszumowy wpust Giro z oferty Kessel wykonany jest z polipropylenu i wyposażony w nasadę z ABS z regulowaną wysokością. 

Z punktu widzenia wyglądu łazienki wpust może być niemal niewidoczny. Maskownica (pokrywa, kratka) wpustu jest nieco mniejsza od obrysu odpływu, a więc tworzy się wokół niej szczelina odpływowa. Maskownicę wykonuje się ze stali nierdzewnej (często pokrytej tlenkiem chromu) lub tworzywa sztucznego wysokiej jakości. W ofercie wielu producentów kratki stalowe odchodzą od formy klasycznego rusztu – oferowane są pokrywy ze stali nierdzewnej ze szczelinami odpływowymi – w formie minimalistycznych wzorów lub jednej szczeliny obwodowej tworzącej kwadrat lub okrąg (jak np. we wpustach Geberit).

Cenionym rozwiązaniem jest też pokrywa-nasadka, w którą wkleja się płytkę ceramiczną – zwykle taką samą jak zastosowana w części natryskowej płytka podłogowa. Odpowiednio wykonane nasadki wytrzymują obciążenie do 300 kg (np. nasadka Viega do serii Advantix). Można spotkać także wpusty okrągłe oraz szczególnie efektowne rozwiązania typu podświetlenie (np. uruchamiany przez przepływ wody Lightpoint z oferty ACO). 

Producenci dbają też o stronę praktyczną, tj. utrzymanie wpustu w czystości. Wpusty Easyflow z oferty ACO wyposażone są w łatwo zdejmowaną kratkę, umożliwiającą dostęp do wyjmowanego bez narzędzi i rozdzielanego na dwie połówki syfonu. Wpusty mogą też być wyposażone w specjalny, łatwo wyjmowany koszyczek, który łatwo oczyścić. Interesującym rozwiązaniem, przyjaznym dla instalatora (nie ma konieczności wykonania podłogi ze spadkiem) i dla użytkownika (łatwe utrzymanie w czystości), jest gotowy panel Geberit Setaplano do natrysku bezbrodzikowego. Panel z wytrzymałego (do 300 kg) opatentowanego tworzywa, o wielkości 80×80 cm, dostarczany jest jako produkt gotowy do montażu (z zamontowanym odpływem i systemem izolacyjnym).

Odwodnienia liniowe a wzornictwo nowoczesnej łazienki

Umieszczane na środku, przy ścianie, przy drzwiach kabiny lub wejściu do zabudowanej ścianką części natryskowej – odwodnienia liniowe dają inwestorowi wiele możliwości wystroju wnętrza. Do dyspozycji zwolenników minimalizmu są ruszty ze stali nierdzewnej, z różnymi wykonaniami lameli. Wśród wykończeń można spotkać stal polerowaną (efekt chromowania – rozwiązanie spójne z armaturą łazienkową, ale trudniejsze do utrzymania w czystości), stal szczotkowaną z lekkim połyskiem czy stal matową. Pokrywa może mieć też formę maskownicy: 

• ze stali nierdzewnej ze wzorem utworzonym przez szczeliny odpływowe – od motywów geometrycznych po „secesyjne” czy florystyczne, a także wzory spersonalizowane – np. nazwa lub logo firmy, co może spodobać się np. zarządcom obiektów rekreacyjnych i wypoczynkowych;    
• szklanej, np. z płytą z hartowanego szkła mlecznego;
• kompozytowej, oferowanej w dużym wyborze kolorów, co umożliwia dopasowanie do użytych w łazience płytek ceramicznych; 
• z pokrywą umożliwiającą wyklejenie płytkami zgodnymi z zastosowaną w łazience terakotą, co czyni odwodnienie niemal niewidocznym;
• z innych materiałów, np. mosiądzu, jak w linii Retro Line marki Ced’Or.

Odwodnienia liniowe dostępne są w wielkościach standardowych (niektóre rozwiązania także z możliwością przycięcia na żądaną długość, np. zgodną z wymiarem terakoty) lub wykonywane na zamówienie. Długość danego odwodnienia jest ograniczona wymiarem minimalnym i maksymalnym, które dla każdego rozwiązania określa producent. W tych granicach długość odpływu może być dowolna – zależy od tego, ile miejsca jest w łazience, jaki ma ona charakter oraz jakie są oczekiwania inwestora i wizja architekta wnętrz.

Chcąc zwiększyć nie tylko długość, ale i przepustowość odwodnienia, należy zastosować rozwiązanie, które będzie wyposażone w więcej niż jeden odpływ z zasyfonowaniem. Taką możliwość dają np. odwodnienia narożne.

Odwodnienia narożne: styl i przepustowość

Producenci mają w swoich ofertach także odpływy narożne – półokrągłe, U-kształtne lub w kształcie klasycznego prostego narożnika. Odwodnienie narożne można wykonać także z odcinków prostych dzięki systemowi odpowiednich łączników, łączników narożnych i elementów zamykających (np. Advantix Vario marki Viega), mocowanych na wkręty. Stosowane jest ono najczęściej wtedy, gdy inwestorowi zależy na zwiększeniu wydajności odpływu (dwu- lub trzykrotnie), co sprawdzi się np. w przypadku deszczownic lub pryszniców kaskadowych.

Odwodnienia narożne mogą być bardzo efektowne, dając możliwość regulowania długości poszczególnych odcinków, oferując kilka rodzajów maskownic, a także zapewniając rozwiązania opcjonalne, takie jak podświetlenie.

Gotowe odwodnienia narożne wyposażone są też w szereg rozwiązań ułatwiających instalację, np. wpusty narożne Viega Visign mają regulowaną, dopasowywaną do wzoru i wysokości płytek ramę na ruszt, a korpus podstawowy ma możliwość regulowania wysokości i jest wyposażony w obracany odpływ. Same króćce odpływowe pasują do systemów rur wciskowych.

Odwodnienia liniowe i narożne, mimo szeregu zalet, muszą być wykonywane ze szczególnie dużą uwagą w łazienkach z ogrzewaniem podłogowym. Po pierwsze, należy unikać uszkodzenia instalacji grzewczej. Po drugie, konieczne jest zachowanie odpowiedniej odległości rurki grzewczej od syfonu – zbyt mała odległość grozi podgrzaniem syfonu i odparowaniem zamknięcia wodnego, przez co zapachy z kanalizacji mogą przenikać do łazienki. Odporne na tego typu problemu są odwodnienia ścienne.

Odwodnienia ścienne

Częstym wyborem w przypadku łazienek z ogrzewaniem podłogowym jest odwodnienie ścienne, ponieważ nie ingeruje w posadzkę. Ma ono zresztą wiele innych zalet praktycznych, wśród których należy wymienić:

• niską zabudowę (dostępne na rynku wysokości to 65, 75, 80 i 90 mm), co umożliwia wykorzystanie tego rozwiązania w różnych typach budownictwa;   
• możliwość zastosowania zarówno w ścianach pełnych, jak i gipsowo-kartonowych dzięki niewielkiej głębokości montażu (np. 25 mm dla Advantix Vario Viega);  
• ułatwienia dla instalatorów, np. systemy montażu podtynkowego lub montaż metodą zatrzaskową bez konieczności kucia ścian i naruszania ich konstrukcji.     

Inwestorzy doceniają odwodnienie ścienne także – a może przede wszystkim – ze względu na ich niezwykłą dekoracyjność. Uzyskuje się efektowne wrażenie wody wpływającej w ścianę, szczególnie przy zastosowaniu wbudowanego podświetlenia LED. Dostępne jest różnorodne wzornictwo eleganckich maskownic. Ruszty i pokrywy wykonywane są ze stali nierdzewnej polerowanej i szczotkowanej lub chromu błyszczącego. Można zastosować pokrywę do wypełnienia płytkami ceramicznymi, tak by maskownica wkomponowała się w ścianę. Unikatowe dla odwodnień ściennych są pokrywy o ładnych krzywiznach. O klasie tych rozwiązań świadczy m.in. nagroda iF (za wzornictwo przemysłowe), przyznana w 2014 roku odpływowi ściennemu firmy Geberit.

Jeszcze więcej ciekawych rozwiązań

Producenci odwodnień wbudowanych, obok coraz bardziej wyrafinowanego wzornictwa produktów, konkurują ze sobą ofertami dopasowanymi do potrzeb konkretnych odbiorców. Ciekawymi rozwiązaniami są odpływy dla budynków o szczególnych wymaganiach ochrony ppoż. – szpitali, sanatoriów, domów seniora, pływalni itp. W ofercie firmy Kessel można znaleźć odpływy wykonane z opatentowanego tworzywa Ecoguss, będącego alternatywą dla żeliwa szarego. Odpływy z tego tworzywa przystosowane są do podłączeń z np. liniowymi odpływami prysznicowymi. Viega proponuje odpływy łazienkowe DN 50 do zastosowania w stropach o klasie odporności ogniowej F30–120 o grubości 150–250 mm, w wykonaniu pionowym z polipropylenu.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!