Domy bez rachunków – nagrodzone realizacje

Laureatów konkursu ogłoszono 27 lutego 2020 r. podczas VIII Kongresu PORT PC w Kielcach. Pierwsze miejsce zdobyły realizacje zgłoszone przez Mariusza Markanycza z firmy Suntherm – są to dwa projekty: „Dom z basenem w Wolinie” oraz „Dom bez rachunków w Szczecinku”. Na drugim miejscu uplasował się projekt „Dom jednorodzinny w Grabówce” zgłoszony przez PHU Villavarme Marcin Krystoń. Trzecie miejsce zajął projekt „Tatra Green House – wypoczynek w zgodzie z naturą w domkach przyjaznych dla środowiska” zgłoszony przez Bartłomieja Zubka – opisaliśmy go w „Rynku Instalacyjnym” 9/2018. Wyróżnienie otrzymał natomiast projekt „Osiedle domów jednorodzinnych w Mławie” zgłoszony przez Zbigniewa B. Bukowskiego z firmy Bukowski Instalator.

Dom bez rachunków w Szczecinku

Inwestorowi zależało na bezobsługowym systemie grzewczym, który zapewni pełen komfort i jednocześnie niski koszt eksploatacji budynku. Zainstalowany system przyczynia się też do znacznego ograniczenia emisji CO₂ oraz eliminacji niskiej emisji.

W zbudowanym w 2015 r. nowym domu jednorodzinnym o powierzchni ok. 250 m² położonym w Szczecinku (woj. zachodniopomorskie) zainstalowano gruntową pompę ciepła o mocy 10 kW (9,66 kW wg EN 14511 dla B0/W35) z wbudowaną funkcją chłodzenia pasywnego. Dolnym źródłem dla gruntowej pompy ciepła jest kolektor poziomy o długości 500 mb, odzyskujący za pomocą płynącego w nim niezamarzającego roztworu glikolu ciepło z gruntu, którego średnioroczna temperatura wynosi 3°C. W budynku zastosowano niskotemperaturowe ogrzewanie podłogowe, w którym temperatura wody grzewczej w instalacji nie przekracza w sezonie grzewczym 32°C. System z pompą ciepła pracuje na potrzeby ogrzewania budynku i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Jest ona gromadzona w zbiorniku o pojemności 200 l. Roczny współczynnik efektywności energetycznej w trybie ogrzewania SCOP wynosi 5,2. Dodatkowo pompa ciepła ma wbudowany moduł chłodzenia pasywnego, który obniża temperaturę w budynku i zapewnia komfort termiczny w okresie letnim. Chłodzenie pasywne za pomocą gruntowej pompy ciepła jest bardzo tanie, gdyż energia potrzebna jest wyłącznie do transportu chłodu z gruntu – wystarczy tylko praca pompy obiegowej. Ten sposób chłodzenia pomieszczeń pozwala w razie potrzeby obniżyć panującą w nich temperaturę o 5–7°C w stosunku do temperatury zewnętrznej.

W budynku zamontowano także centralę wentylacyjną o wydajności maks. 410 m³/h i sprawności 92%, która zapewnia kontrolowaną wymianę powietrza i odzysk ciepła z wywiewanego powietrza wentylacyjnego. Na południowej połaci dachu zamontowano instalację fotowoltaiczną o łącznej mocy 9,88 kW, składającą się z 38 szt. polikrystalicznych paneli. Instalacja on-grid przyłączona jest do sieci elektroenergetycznej, w której magazynuje nadwyżkę wyprodukowanej energii, a użytkownik może odzyskać bezgotówkowo od zakładu energetycznego 80% z energii oddanej do sieci. Praca całego systemu z pompą ciepła sterowana jest za pomocą jednego, wielofunkcyjnego sterownika pompy ciepła umieszczonego na pompie ciepła lub zdalnie poprzez stronę internetową lub aplikację mobilną.

Pompa ciepła zużywa ok. 4500 kWh rocznie na potrzeby c.o. i c.w.u. Cały budynek potrzebuje blisko 10 000 kWh – pozostałe ok. 5000 kWh zużywają: centrala wentylacyjna, AGD, RTV, oświetlenie i inne urządzenia.

Instalacja fotowoltaiczna w roku 2018 wytworzyła 10 800 kWh energii elektrycznej, co oznacza, że całe zapotrzebowanie na energię pokryła energia elektryczna z domowej instalacji – bezpośrednio lub odbierając energię wcześniej oddaną do systemu energetycznego. Tym samym średni miesięczny koszt rachunków za energię wyniósł 20,50 zł (rocznie ok. 250 zł) i pokrywał opłaty stałe za dostęp do sieci energetycznej.

Wydatki na system ogrzewania i wentylacji w kwocie ok. 90 tys. zł finansowane były ze środków własnych oraz WFOŚiGW w Szczecinie w ramach programu „Prosument”. Prosty okres zwrotu tej inwestycji wynosi 5,3 lat (z uwzględnieniem dotacji) w porównaniu do kosztów instalacji z kotłem olejowym. Instalacje wykonał Mariusz Markanycz z firmą Suntherm.

Dom z basenem w Wolinie

Inwestor oczekiwał bezobsługowego systemu grzewczego, który zapewni pełen komfort i jednocześnie niski koszt eksploatacji. Zainstalowany system przyczynia się też do znacznego ograniczenia emisji CO2 oraz wyeliminowania niskiej emisji.
Zbudowany w 2018 roku dom o powierzchni 240 m² z basenem zewnętrznym o powierzchni lustra wody 32 m² został wyposażony w gruntową pompę ciepła o modulowanej mocy grzewczej w zakresie 4–16 kW (maks. 16,9 kW wg EN 14511 dla B0/W35). Dolnym źródłem ciepła są tu cztery kolektory pionowe o łącznej długości 320 mb. Długość dolnego źródła została zaprojektowana z uwzględnieniem zapotrzebowania na ciepło do podgrzewania wody basenowej. Pompa ciepła oprócz ogrzewania domu i produkcji c.w.u. w zbiorniku o pojemności 300 l z modułem świeżej wody, ogrzewa również basen, korzystając z grupy basenowej. Automatyka pompy ciepła zapewnia sterowanie wszystkich obiegów grzewczych o różnej temperaturze zasilania, łącznie z obiegiem basenowym. Roczny współczynnik efektywności energetycznej w trybie ogrzewania SCOP wynosi 5,5.

W budynku zastosowano niskotemperaturowe ogrzewanie podłogowe, w którym temperatura wody grzewczej nie przekracza 32°C w sezonie grzewczym. Latem instalacja wykorzystywana jest do chłodzenia pomieszczeń w budynku.

Kontrolowaną wentylację zapewnia centrala wentylacyjna o wydajności 350 m³/h z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego. Na dachu budynku zamontowano instalację fotowoltaiczną on-grid o łącznej mocy 12,6 kW składającą się z 42 paneli monokrystalicznych. Roczne zużycie energii w gospodarstwie domowym, w tym na ogrzewanie, wynosi ok. 10 000 kWh i jest w całości pokrywane energią z domowej instalacji PV – na bieżąco lub z odbieranej energii oddanej wcześniej do sieci energetycznej. Roczny koszt energii elektrycznej odebranej z sieci energetycznej to 252 zł.

Koszty inwestycyjne instalacji c.o., c.w.u. wraz z pompą ciepła, wymiennikiem gruntowym i instalacją wentylacyjną wyniosły blisko 100 tys. zł. i zostały pokryte ze środków własnych. Prosty okres zwrotu tych wydatków wynosi 5,3 lata w porównaniu do kosztów instalacji z kotłem olejowym lub na gaz LPG. Instalacje wykonał Mariusz Markanycz z firmą Suntherm.

Dom jednorodzinny w Grabówce

Pomimo że działka ma przyłącze gazowe, inwestor zdecydował, że zastosuje także nowoczesne rozwiązania umożliwiające uzyskanie niskich kosztów eksploatacyjnych c.o. i c.w.u. i niewymagające stałej obsługi. W zbudowanym w 2016 r. domu o powierzchni 143 m² z garażem nieogrzewanym zastosowano do c.o. i c.w.u. układ hybrydowy: powietrzną pompę ciepła 8 kW (9,25 kW wg EN 14511 dla A7/W35) z jednostką wewnętrzną z wbudowanym zbiornikiem c.w.u. i sterownikiem oraz szczytowym źródłem ciepła – jednofunkcyjnym kondensacyjnym kotłem gazowym ze zbiornikiem buforowym oraz z modułem do komunikacji z pompą ciepła. Punkt biwalentny dla tej instalacji jest na poziomie temperatury zewnętrznej –10ºC i kocioł bardzo rzadko uruchamiał się od momentu budowy domu. Instalacja c.o. składa się z grzejników podłogowych, a w sypialniach z klimakonwektorów. Służy także do chłodzenia pomieszczeń w okresie letnim. Na płaskim dachu domu zamontowano instalację fotowoltaiczną ­on-grid o mocy 6 kW, która składa się z 22 monokrystalicznych paneli. W budynku działa instalacja wentylacji mechanicznej z centralą wentylacyjną o wydajności 410 m³/h z maksymalnym odzyskiem ciepła 92%, sterowaną z poziomu sterownika pompy ciepła.

Koszty inwestycyjne opisywanych instalacji wyniosły ok. 70 tys. zł i zostały pokryte ze środków własnych. Roczny współczynnik efektywności energetycznej w trybie ogrzewania SCOP wynosi 4,4. Roczny uzysk energii elektrycznej z instalacji PV to blisko 10 500 kWh, a zużycie energii elektrycznej w budynku, w tym na c.o. i c.w.u.: 8325 kWh. Roczne opłaty za korzystanie z energii elektrycznej z sieci wynoszą 172 zł (opłaty stałe). Projekt do konkursu zgłosił Marcin Krystoń z firmy Villavarme.

Literatura

1. Materiały kampanii społecznej „Dom bez rachunków”, www.dombezrachunkow.com (dostęp 10.04.2020).

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!