Wentylacja pożarowa chroni ludzkie życie, dlatego jest wyzwaniem dla projektantów
Centrum handlowe Capital Park w Rzeszowie. Projekt wykonawczy wentylacji i oddymiania garaży – firma ResanRzeszów
Fot. Resan
Budynki powinny być nie tylko funkcjonalne i komfortowe dla użytkowników, ale też bezpieczne, m.in. pod względem ochrony przeciwpożarowej. Choć wszyscy życzą sobie, by zabezpieczenia pożarowe nigdy nie były używane, muszą być w budynku obecne, a do tego prawidłowo zaprojektowane, wykonane i kontrolowane, by pozostawać w gotowości do ocalenia zdrowia i życia użytkowników w sytuacji zagrożenia.
W czasie pożaru największym zagrożeniem, zarówno dla osób ewakuujących się, jak i dla ekip ratowniczych, są dym i gazy pożarowe. Przez swój toksyczny charakter odpowiadają nawet za 65-80% wypadków śmiertelnych podczas pożarów. Aby zminimalizować to zagrożenie i umożliwić bezpieczną pracę służbom pożarniczym, stosuje się wentylację pożarową – rozwiązania techniczne zapewniające usuwanie dymu i ciepła. Wentylacja pożarowa chroni przed rozprzestrzenianiem się ciepła, dymu i gorących gazów pożarowych na kondygnacje nieobjęte pożarem lub zapewnia oddymianie dróg ewakuacyjnych. Praca systemu musi być bezpieczna dla osób odciętych przez pożar na kondygnacjach powyżej miejsca jego powstania, a także zapewnić bezpieczną drogę dotarcia straży pożarnej do kondygnacji objętej pożarem. Dowiedz się więcej >>
W budynkach wielokondygnacyjnych instalacje wentylacji pożarowej stosuje się na pionowych drogach ewakuacyjnych (klatkach schodowych) oraz w garażach zamkniętych.
Galeria Handlowa „SANOWA” w Przemyślu. Obiekt wyposażona w systemy napowietrzania klatek schodowych, wentylacji garaży, oddymiania pasaży i powierzchni handlowych. projekt budowlany – firma Resan Rzeszów. Fot. Resan
Bezpieczne drogi ewakuacyjne
Urządzenia zapobiegające zadymieniu lub przeznaczone do usuwania dymu muszą być stosowane w pionowych drogach ewakuacyjnych – klatkach schodowych przeznaczonych do ewakuacji ze stref pożarowych – w budynkach wysokich (z wyjątkiem mieszkalnych) i wysokościowych. Wymaga tego § 245 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2019, poz. 1065). Urządzenia muszą uruchamiać się samoczynnie za pomocą systemu wykrywania dymu. Dodatkowo § 245 wymaga, by klatki schodowe służące do ewakuacji były obudowane i zamykane drzwiami dymoszczelnymi.
Budynek biurowy Asseco (Rzeszów), wyposażony w układy nawiewne do oddymiania klatek schodowych. Projekt budowlany i wykonawczy – firma Resan Rzeszów. Fot. Resan.
Wentylacja pożarowa może działać na zasadzie grawitacyjnej lub mechanicznej. Bardziej efektywna – choć droższa inwestycyjnie – jest wentylacja mechaniczna. Może to być albo oddymianie (usuwanie dymu z dróg ewakuacyjnych poza budynek) wspomagane zmiennym nawiewem mechanicznym, albo systemy różnicowania ciśnienia (Pressure Differential Systems – PDS). Te ostatnie działają one na zasadzie wytworzenia nadciśnienia i utrzymaniu go tak, by drogi ewakuacyjne były wolne od dymu dzięki ukierunkowanemu przepływowi powietrza, niezależnie od wysokości budynku i warunków zewnętrznych (np. temperatury na zewnątrz budynku czy parcia wiatru). Systemy różnicowania ciśnienia muszą nie tylko zapewnić zachowanie zadanego nadciśnienia i minimalnej prędkość przepływu w drzwiach otwartych, ale też umożliwić osobom uciekającym otwarcie drzwi ewakuacyjnych. Oznacza to, że na drzwi te może oddziaływać określona maksymalna siła naporu powietrza.
Garaże zamknięte
Integralną częścią wielu budynków wielokondygnacyjnych stały się dziś garaże zamknięte, często (jak w przypadku np. galerii handlowych) również liczące kilka kondygnacji. Wzmiankowane Rozporządzenia Ministra Infrastruktury (rozdział 8 w dziale V) wymaga stosowania dla nich wentylacji pożarowej oddymiającej. Instalacja uruchamiana za pomocą systemu wykrywania dymu jest obowiązkowa w garażach bez bezpośredniego wjazdu lub wyjazdu z budynku, lub o powierzchni pojedynczej strefy pożarowej ponad 1500 m2. Projektując wentylację mechaniczną dla takiego garażu, należy powiązać ją z dostępnością wyjść ewakuacyjnych - zgodnie z przepisami d stanowiska postojowego do najbliższego wyjścia ewakuacyjnego musi to być 40 m. Wybierając do oddymiania garaży system oparty o wentylatory strumieniowe należy uwzględnić, że choć są one skuteczne i szybkie w usuwaniu dymu ze strefy przebywania ludzi w garażu, niektóre wyjścia ewakuacyjne mogą znaleźć się po zadymionej stronie garażu. Dlatego pozostałe drogi ewakuacji muszą być dostępne niezależnie. Dowiedz się więcej >>
Odpowiedzialne i doświadczone biuro projektowe gwarantem bezpieczeństwa
Wentylacja pożarowa musi spełniać warunki określone w Rozporządzeniu, jednak ze względu na kluczową dla życia ludzi rolę tego systemu konieczne jest szczególnie uważne dobranie odpowiednich dla konkretnego budynku rozwiązań oraz parametrów technicznych, poprzedzone analizę całego budynku jako układu hydraulicznego. Choć istnieją normy (np. PN-EN 12101-6:2007 Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła), instrukcje ITB (nr 378/2002) czy wytyczne CNBOP-PIB (W-0003:2016 Systemy oddymiania klatek schodowych), kluczowe pozostaje doświadczenie projektanta i jego umiejętność wykorzystania własnej wiedzy technicznej i uzgodnień z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.
Dlatego szczególnie w przypadku tak odpowiedzialnego zadania warto postawić na współpracę z projektantem o odpowiedniej renomie. Rzeszowskie biuro projektowe Resan, działające od 2007 r., specjalizuje się w wykonywaniu dokumentacji technicznej dla budynków przemysłowych, biurowych, hotelowych, użyteczności publicznej czy szpitali, z wykorzystaniem nowoczesnych technik projektowania. Projekty powstają w oparciu o najnowsze rozwiązania techniczne, m.in. oprogramowanie do symulacji CFD, które wykorzystywane jest przy tworzeniu projektów skutecznej wentylacji pożarowej.
Kompleksowe działanie firmy Resan - od koncepcji poprzez projekt budowlany, projekt wykonawczy, wykonanie i montaż układów na obiekcie po serwis gwarancyjny i pogwarancyjny - zapewnia nie tylko jakość, poprawność i dopasowanie instalacji wentylacji pożarowej do konkretnych potrzeb, ale też prawidłowość jej działania dzięki regularnym przeglądom i kontroli działania.
Z usług firmy Resan korzystają architekci, deweloperzy, Generalni Wykonawcy, instytucje samorządowe oraz służba zdrowia, a w jej bogatym portfolio znajduje się szereg instalacji oddymiania klatek schodowych i garaży.