Komisja Przemysłu Parlamentu Europejskiego przyjmuje stanowiska w sprawie dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej i dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii

Jeżeli sprawozdania zostaną zatwierdzone na posiedzeniu plenarnym, Parlament rozpocznie jesienią nieformalne negocjacje (rozmowy trójstronne) z Radą i Komisją Europejską na podstawie przyjętych sprawozdań.

Główne elementy potwierdzone w przyjętych wczoraj tekstach są następujące:

Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej (EED):

• Zwiększony cel UE w zakresie efektywności energetycznej: w szczególności końcowe zużycie energii w UE nie powinno przekroczyć 740 Mtoe w 2030 r. (40 % redukcji w porównaniu ze scenariuszem referencyjnym z 2007 r.), podczas gdy maksymalne zużycie energii pierwotnej wyniosłoby 960 Mtoe (42,5 % redukcji w porównaniu z tym samym scenariuszem). Tekst zobowiązywałby państwa członkowskie do wywiązywania się z krajowych wkładów w zakresie efektywności energetycznej w odniesieniu do zużycia energii końcowej i pierwotnej, które mają być obliczane na podstawie konkretnego wzoru, oraz wprowadza dwa etapy pośrednie (w 2025 i 2027 r.) w celu śledzenia ich postępów.
• Szersze uwzględnienie efektywności systemu: w tekście wprowadzono definicję efektywności systemu, co lepiej zostało potwierdzone w przepisach dotyczących przede wszystkim efektywności energetycznej. Odnoszą się one teraz do Wytycznych Komisji z września 2021 r., przedstawiając układy hybrydowe i mikrokogenerację jako wzorcowe rozwiązania oraz podkreślając znaczenie zasobów po stronie popytu i elastyczności systemu.
• Większe ambicje sektora publicznego: obowiązek corocznego zmniejszania końcowego zużycia energii przez wszystkie organy publiczne łącznie zostaje zwiększony z 1,7 % do 2 %. Wymiana starych i nieefektywnych urządzeń grzewczych jest jednym z działań, do których państwa członkowskie powinny zachęcać w tym kontekście, a także jest promowana przez nowe przepisy dotyczące lokalnego planowania ogrzewania. Potwierdza się spoczywający na instytucjach zamawiających obowiązek nabywania wyłącznie produktów i usług o wysokiej efektywności energetycznej, przy jednoczesnym „należytym uwzględnieniu efektywnego zarządzania zasobami finansowymi”.
• Zwiększony obowiązek oszczędzania energii, tylko częściowo uwzględniający oszczędności wynikające z technologii spalania (wykorzystujących paliwa kopalne): od 2024 r. roczny obowiązek zostaje zwiększony do 2 % (zamiast 1,5 %, jak początkowo proponowała Komisja). Do połowy 2028 r. 1/4 rocznego zobowiązania (0,5 %) może pochodzić z oszczędności osiągniętych dzięki systemom spalania opartym na paliwach kopalnych. Oszczędności wynikające z działań politycznych dotujących stosowanie „technologii bezpośredniego spalania paliw kopalnych” w budynkach mieszkalnych są jednak wyłączone już od 2024 r. Punkt ten jest wynikiem porozumienia w ostatniej chwili w negocjacjach w komisji, mającego na celu zapewnienie poparcia Zielonych dla ostatecznego tekstu kompromisowego. Uwzględniono poszczególne działania promujące łączenie technologii (np. instalacje hybrydowe), chociaż udział „oszczędności energii związanych z technologiami spalania paliw kopalnych nie kwalifikuje się do liczenia od dnia 1 lipca 2028 r.”

Przeczytaj także: Raport BPIE: gdzie jest Polska w zakresie efektywności energetycznej

Dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii (RED):

• Wyższy cel w zakresie energii ze źródeł odnawialnych: cel UE dotyczący energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto został zwiększony z 40 % do 45 % do 2030 r., zgodnie z zaleceniami REPowerEU.
• Nowe definicje i koncentracja na innowacyjnych (odnawialnych) technologiach: przyjęty tekst wprowadza szereg nowych definicji, takich jak „innowacyjne technologie energii odnawialnej”, dla których państwa członkowskie ustalają również orientacyjny cel w wysokości co najmniej 5 % ich nowych zainstalowanych mocy wytwórczych energii ze źródeł odnawialnych. Ponadto przedstawiono szerszą definicję „wodoru odnawialnego”, obejmującą również wodór pochodzący z biogazu lub biochemiczną konwersję biomasy.
• Uznanie roli instalacji hybrydowych: są one wyraźnie promowane w tekście jako „innowacyjne technologie” przyczyniające się do realizacji celów na lata 2030 i 2050, które powinny być również wdrażane w sektorze budowlanym. Nie jest jednak jasne, czy są one w pełni objęte nową definicją „innowacyjnych technologii odnawialnych”, dla których ustanowiono specjalny cel.
• Postęp w promowaniu (zielonego) wodoru: Państwa Członkowskie zapewniają jednolity system gwarancji pochodzenia, które mają być wydawane dla odnawialnego wodoru, a Komisja opracowuje globalną strategię importu wodoru w celu wspierania europejskiego rynku wodoru. Z drugiej strony przepisy wspierające niskoemisyjny wodór (promowane wcześniej w niektórych poprawkach) są wyłączone z tekstu i mają zostać uwzględnione w pakiecie dotyczącym rynku wodoru i gazu bezemisyjnego.
• Potwierdzony cel dotyczący odnawialnych źródeł energii w budynkach: potwierdzono orientacyjny cel 49 % energii ze źródeł odnawialnych w sektorze do 2030 r. Aby wspólnie to osiągnąć, państwa członkowskie ustalają orientacyjne cele dotyczące udziału „odnawialnych źródeł energii produkowanych na miejscu lub w pobliżu, w tym z sieci”. Zdecydowanie promuje się wprowadzanie odnawialnej energii elektrycznej i nieuniknionego ciepła odpadowego, a także wykorzystanie odnawialnych systemów ogrzewania i chłodzenia oraz zwiększone tempo wymiany.
• Wyższy – ale orientacyjny – cel dla odnawialnych źródeł energii w ciepłownictwie i chłodzeniu, wraz z kluczowymi działaniami do jego osiągnięcia: średni roczny wzrost udziału energii odnawialnej w sektorze został podniesiony z 1,1% do 2,3%, ale jest orientacyjny. Jeżeli uwzględni się ciepło odpadowe (do 40 %), udział ten zwiększa się do 2,8 %. Wśród działań, które państwa członkowskie mogą wdrożyć w celu osiągnięcia rocznego wzrostu, znajdują się „instalacje wysoko wydajnych systemów ogrzewania i chłodzenia ze źródeł odnawialnych w budynkach (..), planowana systematyczna wymiana źródeł ciepła wykorzystujących paliwa kopalnych, systemy grzewcze niedostosowane do współpracy ze źródłami odnawialnymi lub programy stopniowego wycofywania paliw kopalnych, (...) systemy wsparcia lub inne zachęty finansowe przyczyniające się do instalacji urządzeń grzewczych i chłodniczych wykorzystujących odnawialne źródła energii”.
• Ograniczenia wykorzystania biomasy do celów energetycznych i wsparcia dla instalacji
  opartych na biomasie: w odniesieniu do zrównoważonego charakteru biomasy komisja ITRE po prostu przyjęła podejście wcześniej przyjęta przez Komisję Ochrony Środowiska (ENVI) Parlamentu Europejskiego, z rozróżnieniem na „pierwotną” i „wtórną” biomasę drzewną i pozwalająca tylko tej ostatniej na otrzymanie wsparcia na produkcję bioenergii i uwzględnienie jej w celach w zakresie energii ze źródeł odnawialnych.

Branża grzewcza będzie pracować nad bardziej szczegółową analizą i oceną przyjętych tekstów, gdy tylko będą one dostępne (obecnie dostępne są tylko dokumenty z tekstami kompromisowymi przegłosowanymi 13 lipca 2022 r., zarówno dla EED i RED).

źródło: SPIUG