WSED 2019

Na rok przed 2020 datą, dla której postawiono w Europie pierwsze ograniczenia w obszarze zużywanej energii, eksperci pozostają dalecy od pełnego zadowolenia. Od 2014 r. daje się zauważyć spadek tempa wzrostu efektywności energetycznej i powolny wzrost zużycia energii pierwotnej i końcowej i to pomimo szeregu działań podjętych w celu zahamowania odwrócenie tego trendu. Można wyróżnić kilka przyczyn dla takiego stanu. Wraz ze wzrostem zamożności społeczeństw użytkownicy zwracają coraz mniejszą uwagę na poziom energii zużywanej przez kupowane przez nich urządzenia.

Przeczytaj również: Światowe Dni Zrównoważonej Energii WSED 2018

W obszarze odbiorców końcowych zwiększa się odsetek gospodarstw domowych posiadających dwa i więcej odbiorników telewizyjnych o coraz większej przekątnej ekranu (czyt. zużywających więcej energii). Powiększa się liczba rejestracji samochodów w klasie SUV oraz luksusowych. To prawda, że i w tym segmencie samochody stają się coraz bardziej energooszczędne, jednak te z najwyższych klas zużywają więcej paliw i produkują więcej spalin niż samochody kompaktowe, a służą przecież do tego samego celu.

Inny powód wzrostu zużycia stanowią anomalie pogodowe, objawiające się większą zmiennością temperatur sezonów grzewczych w następujących po sobie latach. Wydaje się, że jednym z długofalowych działań, które należy podjąć, by umocnić spadkowe trendy zużycia będzie zmiana mentalności i przyzwyczajeń nas wszystkich zużywających energię na co dzień, oraz zmiana podejścia do filozofii energooszczędności z konsumpcyjnego na celowościowe.

Otóż nie można bowiem rozpatrywać działań w tym obszarze wyłącznie z perspektywy opłacalności ekonomicznej dla bezpośrednich użytkowników, ale przede wszystkim w kontekście pozytywnego wpływu na środowisko, dbania o coraz lepszą jakość powietrza zewnętrznego (co przełoży się na dalsze wydłużenie życia), słowem zrozumienia, że podejmowane działania nie wynikają z niezrozumiałych przepisów, a są korzystne dla środowiska, w tym oczywiście dla człowieka, który stanowi jego część. Na problemy efektywności energetycznej warto spojrzeć z różnej perspektywy, co pokazało interesujące wystąpienie pracownika naukowego Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Bristolskiego. Zaproponował on mianowicie większe skomercjalizowanie „produktów” powstałych poprzez uniknięcie emisji czy w związku ze zwiększeniem efektywności energetycznej.

Zobacz także: International Clean Energy Challenge - zapisy tylko do 10 kwietnia!

Opierając się na znanych rynkowi modelach biznesowych, zaproponował komercjalizację zaniechania emisji zamiast obecnej dziś sprzedaży praw do niej. Przedstawił mechanizm szybkiej oceny korzyści wynikających z podjętych działań energooszczędnościowych oraz ich rynkowej wyceny. Redukcja zapotrzebowania na energię czy zmniejszenie emisji stanie się w ten sposób towarem podlegającym prawom rynku.

Takie działanie powinno się przyczynić do zwiększenia zainteresowania efektywnością energetyczną oraz rynkiem białych certyfikatów. Nie ma żadnych wątpliwości, że poszukując nowych sposobów na intensyfikację globalnej konwersji energetycznej, warto spoglądać na znane zagadnienia również nieinżynierskim okiem!

Spośród sześciu równoległych warsztatów poświęconych problematyce energii w budynkach na szczególną uwagę zwracało spotkanie dotyczące projektów wspomagających implementację zmienionej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej. W ramach prezentacji omówiono trzy projekty:

1. Wspomożenie krajów członkowskich we wdrożeniu norm EPBD – Centrum EPB.
2. ALDREN – propozycja dobrowolnego wspólnego programu certyfikacyjnego Unii Europejskiej dotyczącego charakterystyki energetycznej budynków oraz założenia dla Paszportu Renowacji Budynków.
3. CEN-CE – opracowanie programu treningowego dla ekspertów posługujących się normami EPBD, promującego ciągły rozwój umiejętności w sektorze budownictwa i efektywności energetycznej i skupiający się na obliczeniach opłacalności i ocenie potencjału zastosowania odnawialnych źródeł energii dla instalacji ogrzewania i ciepłej wody użytkowej.

Dziś na terenie Unii Europejskiej można zidentyfikować 34 metody obliczeniowe transponujące dyrektywę EPBD. Tak duża liczba różniących się od siebie metod, chociaż opartych o wspólne podstawy, sprawia, że staje się niemożliwym porównywanie między poszczególnymi państwami czy regionami danych dotyczących charakterystyki energetycznej. W takiej sytuacji prawno-technicznej nie może być też mowy o pracy certyfikatorów jednocześnie w różnych państwach czy na obszarach, dla których obowiązuje dana metodologia obliczania. Niektóre z krajów postawiły również dodatkowe wymagania w zakresie zdobycia uprawnień potrzebnych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. Ta sytuacja stanowi w pewnym sensie naruszenie fundamentalnej zasady, na której opiera się Unia Europejska, swobodnego przepływu towarów i usług.

Rozwiązanie miała stanowić wspólna metodologia określania charakterystyki energetycznej, jednak w obliczu sprzeciwu państw członkowskich zdecydowano o zastosowaniu rozwiązania połowicznego. W zmienionej dyrektywie określono jednolitą metodę obliczeniową opartą o normy ISO serii 52000, opracowane na podstawie mandatu Komisji M/480, dając krajom członkowskim możliwość przyjęcia tej metody, co automatycznie będzie oznaczało wdrożenie dyrektywy w tym obszarze, albo stworzenie własnych sposobów obliczeń, ale z koniecznością udowodnienia poprawności wdrożenia. Na razie jedynie Włochy zdecydowały się na przyjęcie metodologii opartej wyłącznie o nowe normy EPBD.

Przeczytaj również: Program „Czyste Powietrze” – ocena skutków i propozycje zmian

W ramach udzielonego mandatu Komisji opracowano 53 nowe normy, a w celu ułatwienia ich wdrożenia uruchomiono Centrum EPB, którego podstawowym zadaniem jest wspomaganie państw członkowskich w tworzeniu załączników krajowych do norm oraz wyjaśnianie treści norm i raportów technicznych wszystkim zainteresowanym tą tematyką, naukowcom, przedsiębiorcom, inżynierom, certyfikatorom energetycznym, twórcom oprogramowania, słowem wszystkim mogącym mieć do czynienia z obliczaniem charakterystyki energetycznej budynku z wykorzystaniem norm. Ta pomoc będzie realizowana przez ekspertów – autorów norm m.in. poprzez organizację szkoleń i seminariów, tworzenie przykładów i arkuszy obliczeniowych czy odpowiedzi na bezpośrednio zadane pytania. Centrum będzie działało do września 2021 r. Kontakt z Centrum jest możliwy przez stronę www.epb.center.

Certyfikat dobrowolny (ALDREN-EVC) ma dostarczyć narzędzie doradcze umożliwiające porównanie wskaźników charakterystyki energetycznej danego budynku z obowiązującymi w dowolnym kraju w UE. Przejrzystość i uniwersalność tego narzędzia zagwarantowana jest poprzez: zastosowanie metody obliczeniowej godzinowej opartej o normy EPBD, dla której dane wejściowe stanowią wymagania lokalne (tj. dane klimatyczne czy scenariusz użytkowania) i europejskie współczynniki nakładu energii pierwotnej, uwzględnienie zastosowanych rozwiązań techniczny z wykorzystaniem przejrzystych i zharmonizowanych zasad, oraz zaprezentowanie bieżącego stanu energetycznego budynku, jak również efektu po przeprowadzeniu ewentualnej modernizacji w powiązaniu z opcjonalnym paszportem renowacji.

Sam paszport ALDREN BRP został stworzony w taki sposób, by realizować następujące cele:

• dostarczyć szczegółowych strategii renowacji, uwzględniających nie tylko zastosowanie określonych rozwiązań technicznych (biorąc pod uwagę ich trwałość oraz kolejność stosowania w następujących po sobie etapach renowacji), ale biorących pod uwagę również aspekty społeczne, ekonomiczne oraz komfort dla każdego z działań,
• w celu ułatwienia podjęcia decyzji inwestycyjnych, paszport posiada formę uwzględniającą, że jego odbiorcami są osoby posiadające różną wiedzę techniczną od projektanta, poprzez wykonawcę do właściciela budynku,
• dane zawarte w paszporcie powinny umożliwiać skorzystanie z nich do celów statystycznych na poziomie europejskim,
• paszport powinien stanowić uzupełnienie i umożliwiać powiązanie z certyfikatem ALDREN-EVC.

Ciekawy element projektu CEN-CE stanowi przetestowanie narzędzia do porównania energii zużytej i określonej metodą obliczeniową w oparciu o nową normę do oceny zużytej energii na potrzeby ogrzewania EN 15378-3:2018. Sprawdzenie praktyczne metod opisanych przez nową normę stanie się szczególnie istotne w przypadku oceny skuteczności zastosowanych rozwiązań modernizacyjnych.

Ten niewielki wycinek poruszanych w czasie tegorocznych WSED tematów pokazuje, że zainteresowanie efektywnością energetyczną jest ogromne, a takie spotkanie stanowi niemal niewyczerpaną bazę inspiracji w zakresie nowych technologii oraz podejścia do zagadnienia. Pozostaje mi jedynie zaprosić wszystkich na przyszłoroczną edycję wydarzenia, która odbędzie się w dniach od 6 do 8 marca 2020 r.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!