Warunki techniczne w § 245 wymagają, aby klatki schodowe przeznaczone do ewakuacji ze stref pożarowych były obudowane i zamykane drzwiami dymoszczelnymi oraz wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu, uruchamiane samoczynnie za pomocą systemu wykrywania dymu. Urządzenia zapobiegające zadymieniu na pionowych drogach ewakuacji wymagane są w budynkach wysokich (z wyjątkiem mieszkalnych) i wysokościowych.
Czytaj też: Wyniki badań obiektowych systemu oddymiania klatek schodowych ze zmiennym nawiewem mechanicznym >>
Warunki techniczne pozwalają na zastosowanie urządzeń oddymiających w budynkach użytkowych niskich zaliczanych do kategorii ZL II i średniowysokich budynków: ZL I; ZL II; ZL III i ZL V. Zastosowanie urządzeń oddymiających jest możliwe także w budynkach mieszkalnych ZL IV, pod warunkiem zachowania określonej długości dojść ewakuacyjnych. Możliwe jest grawitacyjne lub mechaniczne oddymianie klatki schodowej, pod warunkiem zapewnienia skuteczności jego działania. Badania wskazują, że skuteczniejszym systemem oddymiania jest nawiew mechaniczny. Różnica pomiędzy systemami oddymiającymi a zabezpieczającymi przed zadymieniem wynika z funkcji, jaką mają one pełnić.
Systemy zapobiegające zadymieniu
Norma PN-EN 12101-6:2007 Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła. Część 6: Wymagania techniczne dotyczące systemów różnicowania ciśnień. Zestawy urządzeń określa wymagania funkcjonalne, takie jak nadciśnienie, przepływ, siła otwarcia drzwi i czas reakcji systemu. W skład typowego układu zapobiegania zadymieniu pionowych dróg ewakuacyjnych wchodzą zestawy nawiewne górny i dolny, zestawy upustowe górny i dolny, centrale zasilająco-sterujące systemem oraz osprzęt wentylacyjny – kratki osłonowe, czerpnie oraz wyrzutnie ścienne, izolowane przepustnice powietrza. Konfiguracja i liczba poszczególnych elementów składowych systemu zależą od wymagań scenariusza pożarowego, specyfikacji budynku i usytuowania w nim klatki schodowej, szybu windy czy innej przestrzeni. Systemy te mają różne wydajności jednostek napowietrzających. Ich zabudowa może być pionowa lub pozioma, wewnątrz lub na zewnątrz chronionego budynku. Elementy upustowe mają różne rozmiary oraz zabudowy – ścienne, kanałowe i dachowe, na zewnątrz i wewnątrz budynku. Na rynku oferowanych jest kilka systemów uznanych producentów, które posiadają aprobaty Instytutu Techniki Budowlanej.
Systemy oddymiania
Zasady projektowania mechanicznych systemów oddymiania opisane zostały z kolei w Wytycznych CNBOP-PIB W-0003:2016 Systemy oddymiania klatek schodowych. Ich zadaniem jest utrzymywanie dymu powyżej kondygnacji objętej pożarem, aby ułatwić ewakuację niższych kondygnacji i przyspieszyć dotarcie strażaków do źródła pożaru, ugaszenie go, a następnie rozpoczęcie akcji ratowniczej na kondygnacjach powyżej opanowanego pożaru po oczyszczeniu klatki schodowej z dymu. Systemy oddymiania są w porównaniu do systemów zapobiegania zadymieniu tańsze. Wytyczne definiują system oddymiania jako zestaw wszystkich podzespołów koniecznych do budowy instalacji służącej oddymianiu klatek schodowych, dobranych pod kątem ich właściwego współdziałania. Jest to gotowy do działania system z elementami wykonawczymi (klapy dymowe, urządzenia fasadowe, otwory napływu powietrza kompensacyjnego) oraz układem automatycznego sterowania i detekcji wraz z zasilaniem i okablowaniem. Przy wyborze systemów kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła zaleca się stosowanie certyfikowanych zestawów urządzeń. Z kolei eksploatacja wymaga okresowych kontroli stanu instalacji wentylacji pożarowej i testów jej działania.
Dla projektantów
Wytyczne CNBOP do projektowania systemów oddymiania można pobrać z https://www.cnbop.pl/pl/wydawnictwa/wytyczne.FläktGroup oferuje m.in. program Pressair do projektowania systemów różnicowania ciśnienia dla różnych rodzajów obiektów i warunków użytkowych, z możliwością skonfigurowania planu budynków, ich kondygnacji, pomieszczeń oraz przegród i otworów okiennych i drzwiowych. Program wyszukuje, a projektant wybiera najbardziej odpowiednie rozwiązania. W Strefie Projektanta Mercor znaleźć można: programy doboru, które umożliwiają indywidualną konfigurację produktów, bazy rysunków CAD, dane techniczne, dokumentacje techniczno-ruchowe i dokumenty dopuszczające. Smay w Strefie Projektanta na www udostępnia m.in. programy doboru oraz poradnik. Scrol oferuje: program doborowy zestawów Quickfan, wsparcie techniczne, materiały, katalogi, DTR, dokumenty dopuszczające.
Literatura
- Kubicki G., Systemy oddymiania klatek schodowych – nowe wytyczne projektowe, „Rynek Instalacyjny” nr 1–2/2017.
- CNBOP-PIB W-0003:2016 Systemy oddymiania klatek schodowych.
[powietrze, wentylacja pożarowa, systemy różnicowania ciśnienia, dym, system wentylacji pożarowej, system wentylacji, wentylacja, systemy zapobiegające zadymieniu]
