Ochrona przed korozją basenowych central wentylacyjnych
Rekomendacje Eurovent 6/16 dla projektantów i wykonawców
Schemat ideowy budowy centrali basenowej
Źródło: Eurovent 6/16
Opublikowane 7 września 2021 r. rekomendacje Eurovent 6/16-2021 to kodeks dobrych praktyk opracowany przez Product Group „Air Handling Units” (PG-AHU). Zawierają zalecenia dotyczące ochrony central wentylacyjnych przed korozją i wyjaśniają, jak prawidłowo dopasować materiały i elementy tych urządzeń do korozyjności środowiska pracy. Wytyczne przeznaczone są dla projektantów i wykonawców. Poniżej przedstawiono wybrane fragmenty dotyczące central basenowych.
Zobacz także
Mastervent Tomasz Miliński Skuteczność odpylania jako istotny aspekt bezpieczeństwa pracy
Emisja pyłów powstających w procesach technologicznych jest jednym z poważniejszych problemów stwarzających zagrożenie dla osób przebywających w ich otoczeniu. Głównymi źródłami pyłów są procesy cięcia...
Emisja pyłów powstających w procesach technologicznych jest jednym z poważniejszych problemów stwarzających zagrożenie dla osób przebywających w ich otoczeniu. Głównymi źródłami pyłów są procesy cięcia materiałów, transportowania, szlifowania i polerowania. Pyły są nie tylko zagrożeniem zdrowotnym, ale również mogą być przyczyną wybuchu.
Mastervent Tomasz Miliński Urządzenia do pochłaniania zanieczyszczeń i obliczanie ilości powietrza odciąganego
Skuteczny odciąg zanieczyszczonego powietrza to problem wielu zakładów produkcyjnych. Źle wykonana wentylacja miejscowa w miejscu obróbki materiałów może powodować gromadzenie się pyłu na stanowisku pracy...
Skuteczny odciąg zanieczyszczonego powietrza to problem wielu zakładów produkcyjnych. Źle wykonana wentylacja miejscowa w miejscu obróbki materiałów może powodować gromadzenie się pyłu na stanowisku pracy oraz w jego okolicach, co w konsekwencji może doprowadzić do powstania tzw. obłoku pyłowego, a niewielkie zaiskrzenie mechaniczne lub otwarty ogień mogą spowodować wybuch.
Panasonic Marketing Europe GmbH Sp. z o.o. Energooszczędne rozwiązania grzewcze i chłodnicze dla hoteli
Podczas projektowania obiektów hotelarskich coraz ważniejsze dla architektów oraz projektantów branżowych stają się kwestie związane z racjonalnym zużyciem energii. Efekt ten jest osiągany poprzez zastosowanie...
Podczas projektowania obiektów hotelarskich coraz ważniejsze dla architektów oraz projektantów branżowych stają się kwestie związane z racjonalnym zużyciem energii. Efekt ten jest osiągany poprzez zastosowanie rozwiązań architektoniczno-budowlanych, które zmniejszają potrzeby cieplne budynku oraz likwidują mostki termiczne. Stosuje się też systemy instalacyjne, które zapewniają odpowiedni komfort cieplny, zmniejszają koszty eksploatacyjne budynku oraz podnoszą prestiż ekologiczny obiektu. Jakie rozwiązania...
W artykule: • Procesy korozyjne i ich kategorie |
Pierwsze dwa rozdziały rekomendacji Eurovent 6/16 zawierają podstawowe informacje o ochronie przed korozją, kategorie korozyjności i metody badań odporności korozyjnej różnych materiałów. W rozdziale trzecim podano zalecenia dotyczące właściwości materiałów i komponentów w zależności od kategorii korozyjności środowiska sklasyfikowanej zgodnie z normą EN ISO 9223. Rozdział czwarty natomiast to wytyczne projektowania central wentylacyjnych do konkretnych zastosowań, ze szczegółowym uwzględnieniem central basenowych. Rekomendacje te są dostępne bezpłatnie w Bibliotece Dokumentów Eurovent: https://eurovent.eu/?q=file/13589/download&token=CjRva263
Procesy korozyjne i ich kategorie
We wstępie rekomendacji omówione zostały procesy korozyjne i ich podział na kategorie. Wymieniono czynniki wpływające na ryzyko korozji atmosferycznej, która zależy m.in. od: wilgotności względnej powietrza w miejscu montażu centrali, ryzyka kondensacji, stężenia zanieczyszczeń korozyjnych (np. dwutlenku siarki). Kategorie korozyjności atmosfery zostały zdefiniowane w ISO 9223 i przywołane w ISO 12944 – vide tabela 1. Normy te opisują typowe środowiska odpowiadające każdej kategorii korozyjności. Oprócz poziomu zanieczyszczeń na korozję atmosferyczną wpływa wilgotność powietrza w danym środowisku. Rekomendacje podkreślają, że korozja atmosferyczna to proces, który zachodzi na powierzchni metalu w warstwie wilgoci na tyle małej, że może być niewidoczna gołym okiem. Korozję atmosferyczną przyspiesza wzrost wilgotności względnej oraz kondensacja i wzrost ilości zanieczyszczeń w atmosferze. Korozja jest znaczna, gdy wilgotność względna przekracza 80%, a temperatura 0°C. Występuje też przy niższych poziomach wilgotności, jeśli w powietrzu obecne są zanieczyszczenia i higroskopijne sole (rozpuszczalne pod wpływem wilgoci zawartej w powietrzu).
Wpływ temperatury i wilgotności na prawdopodobieństwo korozji można wyrazić liczbowo za pomocą tzw. czasu zwilżania. Jest to okres, w którym powierzchnia metalu jest pokryta adsorpcyjnymi i/lub ciekłymi filmami elektrolitu zdolnymi do powodowania korozji atmosferycznej. Według ISO 12944-2 obliczeniowy czas zwilżania przy wilgotności RH > 80% i temperaturze punktu rosy tDB > 0°C wynosi w klimacie chłodnym od 150 do 2500 h/rok, w klimacie umiarkowanym z temperaturą w zakresie od –20 do 35°C: od 2500 do 4200 h/rok, a w ciepłym i wilgotnym z temperaturą w przedziale 5–40°C: od 4200 do 6000 h/rok.
W rekomendacjach podkreślono, że występują różne formy korozji w zależności od właściwości materiałów stosowanych w urządzeniach wentylacyjnych – m.in. jednolita korozja powierzchni, korozja wżerowa, szczelinowa, galwaniczna i naprężeniowa. Na korozję atmosferyczną wpływają: temperatura, wilgotność, dwutlenek siarki i chlorki.
Metody oceny długotrwałej korozji dla różnych materiałów można znaleźć w ISO 9224, natomiast typowe środowiska podzielone na kategorie według pomiarów ubytków metalu zostały opisane w normie ISO 9223. Na jej podstawie w rekomendacjach zamieszczono tabelę 1.
Materiały zalecane do konstrukcji i elementów central wentylacyjnych
W rozdziale poświęconym zalecanym właściwościom materiałów do budowy central wentylacyjnych autorzy rekomendacji wskazują, że doboru należy dokonywać w zależności od kategorii korozyjności środowiska, do którego są przeznaczone centrale. Ponieważ centrale wentylacyjne to urządzenia składające się z wielu części, przy ocenie całej centrali należy brać pod uwagę element zespołu o najniższej odporności korozyjnej. W rekomendacjach ocenę kategorii odporności korozyjnej oparto na trwałości minimum 20 lat.
Czytaj też: Źródła hałasu z instalacji i ich wpływ na komfort użytkowania budynków >>
Ogólny przegląd materiałów, które mogą być stosowane w środowiskach o różnej korozyjności, zawiera tabela 2. Nie jest to lista wyczerpująca i nie wyklucza stosowania innych materiałów. Rekomendacje zawierają także w Załączniku 1 przykłady szczegółowej specyfikacji materiałów. Autorzy zapowiadają, że przy kolejnych wydaniach rekomendacji załącznik ten będzie systematycznie uzupełniany o nowe materiały pojawiające się na rynku.
Takie same zalecenia jak materiałów obudowy dotyczą także elementów regulujących przepływ powietrza i elementów odcinających oraz zabezpieczających otwory wentylacyjne przed wpływem warunków atmosferycznych. Jeżeli klapy lub żaluzje są wykonane z różnych materiałów, w ocenie należy uwzględnić ten o najniższej odporności na korozję.
Rekomendacje dotyczące płytowych wymienników ciepła z przepływem krzyżowym i przeciwprądowym, których głównymi elementami są płyty i obudowa, zostały podane w tabeli 3. Natomiast by-passy albo obejścia powinny być wykonywane według zaleceń zawartych w tabeli 2.
Rozdział czwarty rekomendacji zawiera wytyczne projektowe dla konkretnych zastosowań central wentylacyjnych, w tym urządzeń pracujących w atmosferze morskiej, stosowanych w przemyśle i rolnictwie oraz w laboratoriach. Bardzo szerokie i kompleksowe rekomendacje przedstawione zostały dla basenów krytych.
Centrale basenowe – wybrane kwestie projektowe i eksploatacyjne
Projekt i konstrukcja obudowy to najważniejszy element central wentylacyjnych przeznaczonych do wentylacji basenów. W przypadku tych urządzeń kondensacja może wystąpić zarówno na wewnętrznej, jak i zewnętrznej powierzchni obudowy.
Należy brać pod uwagę nie tylko ryzyko korozji wynikające z bezpośredniego kontaktu zastosowanych materiałów obudowy z przepływającym strumieniem powietrza lub powietrzem otoczenia, ale również z wnikania wilgoci w konstrukcję obudowy ze względu na różnice ciśnień.
Rekomendacje zdecydowanie zalecają paroszczelne konstrukcje obudowy, aby uniknąć kondensacji na wewnętrznej powierzchni zewnętrznych paneli obudowy i odwrotnie. Kondensat na powierzchni panelu obudowy może powodować poważną korozję wewnętrzną, która nie jest widoczna na pierwszy rzut oka z zewnątrz. W końcu woda zacznie przenikać przez skorodowaną obudowę i gromadzić się na podłodze pomieszczenia maszynowni.
Ryzyko kondensacji rośnie wraz z różnicą między temperaturą wewnętrzną i zewnętrzną oraz wilgotnością ciepłego powietrza. Urządzenia zewnętrzne w zimnym klimacie i urządzenia wewnętrzne w zimnych pomieszczeniach technicznych oraz części zewnętrzne urządzeń zainstalowanych w pomieszczeniach ciepłych i wilgotnych będą najbardziej narażone na problemy wynikające z kondensacji.
Dużym problemem jest wnikanie wilgoci w szczeliny pomiędzy panelami a ramą (słupki i wsporniki), podobnie jak wnikanie wilgoci do paneli. Większość central wentylacyjnych ma pojedyncze, hermetyczne uszczelnienie w zewnętrznej części obudowy. Oznacza to, że mostki cieplne są łatwo dostępne dla pary wodnej z wnętrza urządzenia. W efekcie para wodna kondensuje na zimnych mostkach i woda spływa na podłogę. Powoduje to nie tylko kałuże wody, ale i nieoczekiwaną korozję materiałów, jeśli nie są one odporne na wpływ skroplonej pary wodnej. Rekomendacje zalecają stosowanie podwójnego uszczelnienia paneli i drzwi rewizyjnych.
Wyłączenie centrali wentylacyjnej, gdy basen jest zamknięty, również może spowodować duże problemy z kondensacją w urządzeniu, szczególnie jeśli urządzenie jest zainstalowane na zewnątrz lub w pomieszczeniu zimnym. Po wyłączeniu centrala wentylacyjna szybko się schładza. Duża różnica ciśnień pary wodnej pomiędzy basenem a wnętrzem urządzenia powoduje transport pary kanałami (nawiewno-wywiewnym) do urządzenia w przypadku nieprawidłowego zamknięcia otworów urządzenia przez przepustnice. Wyłączenie urządzenia nie jest zatem możliwe, chyba że jest ono wyposażone w przepustnice o wysokiej klasie szczelności na otworze wywiewnym i nawiewnym. Ale nawet wtedy pewna kondensacja w całym urządzeniu jest nieunikniona.
Rekomendacje dla budowy central wentylacyjnych do basenów krytych
Centrale basenowe, jak wszystkie centrale z odzyskiem ciepła, stykają się z czterema rodzajami powietrza:
- powietrze wyciągowe (ETA): strumień powietrza z pomieszczenia basenu kierowany do systemu uzdatniania powietrza (do wlotu wywiewnego),
- powietrze wywiewane (EHA): strumień powietrza opuszczający system uzdatniania odprowadzany do atmosfery (zewnętrzne urządzenie wywiewne),
- powietrze zewnętrzne (ODA): strumień powietrza wchodzący do systemu z zewnątrz przed obróbką termiczną (urządzenie nawiewne),
- powietrze nawiewane (SUP): strumień powietrza wchodzący do pomieszczenia basenu po obróbce termicznej powietrza (urządzenie nawiewne).
Obudowa zewnętrzna jest narażona na działanie powietrza zewnętrznego w przypadku instalacji na zewnątrz albo powietrza w przestrzeni budynku, gdy urządzenie jest zainstalowane wewnątrz. Klasyfikacja środowiska korozyjnego powietrza w połączeniu z wilgotnością względną i temperaturą jest decydującym czynnikiem ryzyka korozji powodowanej wpływem powietrza. Szkic ideowy przepływów strumieni ilustruje rys. 1.
Poziomy zanieczyszczenia powietrza opisują normy: EN 16798-3 dla ETA, EHA, ODA i SUP oraz EN-ISO 9223 dla IDA i ODA. Rekomendacje wykorzystują kategorie określone w EN-ISO 9223 – patrz tabela 1. Norma ta traktuje basen jako przykład typowego środowiska z kategorią korozyjności C4. Materiały wymienione w tabeli 2 jako generalnie odpowiednie dla C4 nie mogą być jednak stosowane na obudowy central wentylacyjnych w basenach ze względu na określone stężenie trójchlorku azotu w wywiewanym powietrzu.
Czytaj też: Centra danych – wiodące trendy w chłodzeniu i klimatyzacji >>
Obudowa i komponenty – poziomy ekspozycji na korozję
Powietrze wyciągowe z basenu ma na ogół temperaturę 28–32°C, a wilgotność ok. 14,5 g/kg suchego powietrza, tym samym wilgotność względna wynosi 60–50%. Pomiędzy wlotem powietrza wywiewanego a sekcją odzysku ciepła centrala i jej komponenty są poddawane działaniu suchego powietrza zawierającego chloraminy (trójchlorek azotu).
Powietrze wywiewane za sekcją odzysku ciepła osiągnie punkt nasycenia przy temperaturze zewnętrznej ok. 12°C. W temperaturze zewnętrznej od 12 do 20°C wilgotność względna powietrza wywiewanego będzie przekraczać 80%. Z tego powodu część wywiewna urządzenia wywiewnego wraz z jej wbudowanymi elementami jest narażona na działanie nasyconego powietrza lub powietrza o wysokiej wilgotności względnej przez wiele godzin pracy w roku. Kondensacja pary wodnej i lotnych gazów na powierzchniach obudowy jest w wielu sytuacjach nieunikniona, szczególnie w przypadku jednostek zewnętrznych. Wilgotne powietrze o stężeniu trójchlorku azotu jest bardzo żrące. Ze względu na te warunki część wylotowa centrali wentylacyjnej jest najbardziej narażona na ryzyko korozji zarówno obudowy, jak i podzespołów.
Pomiędzy otworem wlotowym świeżego powietrza a sekcją odzysku ciepła urządzenie nawiewne jest wystawione na działanie powietrza zewnętrznego. Ryzyko korozji zależy od kategorii korozyjności i panującej wilgotności względnej oraz temperatury powietrza zewnętrznego. Czas zawilgocenia (całkowita roczna liczba godzin przy wilgotności względnej > 80% i temperaturze >0°C) dla znacznej części Europy wyniesie powyżej 2500 h/rok. Oznacza to, że środowisko korozyjne nie tylko zależy od stężenia zanieczyszczeń w powietrzu, ale jest też nasilane przez wilgotność.
Strona powietrza nawiewanego urządzenia za elementem odzysku ciepła jest wystawiona na działanie suchego powietrza zewnętrznego lub (suchej) mieszanki powietrza wywiewanego i suchego powietrza zewnętrznego. Wilgotność względna dla obu strumieni wynosi znacznie poniżej 80% i tym samym nie ma zwiększonego ryzyka korozji ze względu na długi czas zwilżania.
Obudowa zewnętrzna jednostek zewnętrznych jest narażona na kategorię korozyjności powietrza zewnętrznego. Obudowa zewnętrzna jednostek wewnętrznych jest wystawiona na działanie powietrza w pomieszczeniu technicznym. Jeśli pomieszczenie techniczne nie jest oddzielone od hali basenowej, wówczas obudowa zewnętrzna (podobnie jak obudowa wewnętrzna części wyciągowej) jest wystawiona na działanie suchego powietrza zawierającego (tri)chloraminy.
Zalecane materiały obudowy
Wielu producentów stosuje te same materiały konstrukcyjne obudowy dla całej centrali wentylacyjnej. W takim przypadku obudowa powinna wytrzymać najgorsze środowisko korozyjne (mieć najwyższą kategorię korozyjności). Jeżeli konstrukcja centrali wentylacyjnej umożliwia zastosowanie różnych materiałów o różnej odporności na korozję, można dokonać rozróżnienia pomiędzy częściami centrali.
Rekomendacje zalecają następujące materiały na poszczególne części central – ETA, EHA, OTA, SUP.
- Część wyciągowa (ETA):
- Polimery wzmocnione włóknem (materiały kompozytowe) dla całej konstrukcji obudowy (słupki, płyty panelowe i akcesoria montażowe). Przykładem powszechnie stosowanych materiałów kompozytowych są: poliester wzmocniony włóknem szklanym, poliuretan wzmocniony włóknem szklanym, poliamid wzmocniony włóknem szklanym itp.
- Stal. Ponieważ przewidywany okres eksploatacji centrali wentylacyjnej wynosi ponad 15 lat, zaleca się stosowanie powłoki malarskiej o wysokiej trwałości do konstrukcji obudowy stalowej (lub aluminiowej) odpowiedniej dla kategorii korozyjności C4. Powierzchnie niewystawione bezpośrednio na przepływ powietrza lub powietrza otaczającego powinny mieć tę samą ochronną powłokę malarską. Zaleca się żądanie od dostawcy farb dowodu deklarowanej kategorii korozyjności i zakresu trwałości (> 15 lat). Większość znanych i powszechnie stosowanych stopów stali nierdzewnej (AISI 304, 304L, 316 i 316L) przeważnie nie nadaje się do stosowania w basenach. Kluczowe znaczenie dla wyboru odpowiednich gatunków stali nierdzewnej mają zasady czyszczenia powierzchni materiału. Powierzchnie, które nie są regularnie czyszczone, wymagają wyższego stopnia odporności na korozję. W przypadku stali nierdzewnej, która nie wymaga regularnego czyszczenia, odpowiednie są materiały podane w tabeli 4.
Zastosowanie wysokogatunkowych stopów stali nierdzewnej ma swoje praktyczne ograniczenia ze względu na poziom cen i dostępność. Rekomendacje 6/16 podają wprost, że nie zaleca się stosowania stali nierdzewnej, ocynkowanej ani aluminium jako materiałów obudowy central wentylacyjnych. Stal ocynkowana nie jest odpowiednia w sytuacjach, w których będzie regularnie zwilżana, dlatego nie zaleca się jej stosowania do konstrukcji obudowy, ponieważ zawsze istnieje znaczne ryzyko kondensacji na wewnętrznej powierzchni obudowy w części wywiewnej, szczególnie w urządzeniach zewnętrznych i na mostkach termicznych w urządzeniach wewnętrznych instalowanych w stosunkowo zimnych pomieszczeniach technicznych.
Czytaj też: Fancoile – uniwersalne urządzenia HVAC >>
Nie zaleca się również stosowania aluminium lub stopów aluminium, jeśli powierzchnie są często narażone na kondensat. Można je zastosować tylko wtedy, gdy wilgotność względną można trwale ograniczyć do 70%.
- Część wywiewna (EHA): Część wywiewna centrali wentylacyjnej do basenów jest narażona na najwyższe ryzyko korozji. Można wykorzystać polimery wzmocnione włóknem (materiały kompozytowe) dla całej konstrukcji obudowy i stal lub aluminium z systemem malarskim odpowiednim dla kategorii korozyjności C4 o wysokiej trwałości. Rekomendacje odradzają stosowanie stali nierdzewnej, aluminium lub stali ocynkowanej.
- Część zewnętrzna (ODA): Zewnętrzna część urządzenia nawiewnego jest narażona na kategorię korozyjności powietrza zewnętrznego. Zaleca się przestrzeganie wymagań zawartych w tabeli 2.
- Część zasilająca (SUP): Część nawiewna urządzenia jest wystawiona na działanie suchego powietrza. Suche powietrze może być powietrzem zewnętrznym lub mieszaniną powietrza recyrkulowanego i powietrza zewnętrznego. W przypadku zaleceń dotyczących stosowanych materiałów można zastosować wymagania z tabeli 2, biorąc pod uwagę fakt, że czas zwilżania tej części urządzenia będzie bardzo krótki.
- Obudowa zewnętrzna: W przypadku urządzeń zewnętrznych obowiązują te same zalecenia co dla części zewnętrznej. Natomiast w przypadku urządzeń wewnętrznych aktualne są zalecenia dotyczące części wyciągowej. Mostki termiczne mogą powodować kondensację na zewnętrznej powierzchni części zewnętrznej urządzeń wewnętrznych i należy to uwzględnić przy doborze materiałów. Jeśli pomieszczenie techniczne jest całkowicie oddzielone od hali basenowej, można przyjąć niższą kategorię korozyjności (C2 lub C3) i wymagania materiałowe z tabeli 2.
Zalecenia dotyczące komponentów central
Poziomy ekspozycji na korozję komponentów i obudowy zostały omówione powyżej. Ważne jest ich rozróżnianie, gdyż ryzyko kondensacji na elementach centrali jest znacznie mniejsze niż na obudowie wewnętrznej. Komponenty są umieszczone w strumieniu powietrza i będą miały taką samą temperaturę jak przepływający strumień powietrza – ilustruje to rys. 2.
- Urządzenie do odzysku ciepła jest wystawione na działanie wszystkich strumieni powietrza w urządzeniu. Materiały muszą być odporne na korozję powietrza wywiewanego, które jest najbardziej agresywne, oraz odporne na właściwości korozyjne powietrza zewnętrznego. Zalecane rozwiązania do odzysku ciepła to:
- płytowe wymienniki z płytami aluminiowymi pokrytymi żywicą epoksydową i malowaną proszkowo obudową ze stali ocynkowanej (powłoka C4 o wysokiej trwałości);
- płytowe wymienniki z płytami, ramą i obudową z tworzywa sztucznego;
- obrotowe wymienniki ciepła z aluminiowym wirnikiem kondensacyjnym z powłoką epoksydową z powlekanym wałem i malowaną proszkowo obudową stalowo-aluminiową.
Stal nierdzewna, odpowiednia dla kategorii korozyjności C5 i CX, nie jest właściwa w przypadku powietrza wywiewanego z basenów.
- Wentylatory – większość składa się z wirnika kompozytowego, aluminiowego lub ze stali powlekanej z aluminiową obudową silnika. Elementy nośne wirnika, silnika i stożka wlotowego wykonane są ze stali ocynkowanej. Obudowa wentylatora promieniowego spiralnego jest zwykle wykonana ze stali ocynkowanej. Wentylator wyciągowy znajduje się przeważnie przed elementem odzysku ciepła, a wentylator nawiewny jest zwykle umieszczony za odzyskiem ciepła. Dla tych lokalizacji stosuje się standardowe konstrukcje wentylatorów, gdyż nie występuje tam ryzyko kondensacji. Oferowane są jednak także rozwiązania z wentylatorami wyciągowymi za urządzeniem do odzysku ciepła. Takie układy są odradzane, a w przypadku konieczności ich zastosowania cały zespół wentylatora powinien mieć dodatkową powłokę odporną na korozję – na metalowym wirniku, silniku, konstrukcji wsporczej i obudowie.
- Ramki filtrów: w części wyciągowej można zastosować stal ocynkowaną. Nie zaleca się używania ramek filtrów ze stali nierdzewnej. Materiał ramy filtra w części zewnętrznej powinien być odpowiedni dla kategorii korozyjności powietrza zewnętrznego (tabela 2).
- Nagrzewnice lub skraplacze umieszcza się za odzyskiem ciepła w części zasilającej. Wężownice nagrzewnic powinny być wykonane z rur miedzianych, rur ze stali powlekanej oraz lameli aluminiowych z powłoką epoksydową i ram ze stali ocynkowanej.
- Wężownice chłodzące i parownik zwykle współpracują z pompą ciepła i znajdują się w części wywiewnej za urządzeniem do odzysku ciepła, aby odzyskać dodatkową energię cieplną z powietrza wywiewanego. Powietrze na wlocie do tej wężownicy jest nasycone lub ma wysoką wilgotność względną przez wiele godzin pracy. Powietrze wywiewane za wężownicą chłodzącą jest zawsze nasycone. Dlatego minimalne wymagania materiałowe dla tych wężownic to rury miedziane lub ze stali powlekanej oraz lamele aluminiowe z powłoką epoksydową i ramy ze stali ocynkowanej. Żywotność takiego (minimalnego) rozwiązania jest jednak prawdopodobnie mniejsza niż 15 lat i należy wziąć pod uwagę ewentualne koszty wymiany. Rekomendowana jest zatem w pełni powlekana standardowa konstrukcja chłodnicy (rury i kolektory miedziane, aluminiowe lamele, ocynkowana rama), a rozstaw lameli musi być dostosowany do procesu lakierowania.
- Tłumiki: w zależności od umiejscowienia rozdzielaczy w centrali wentylacyjnej zalecane są następujące minimalne wymagania materiałowe:
- obudowy rozdzielaczy i płyty rezonansowe w części wyciągowej lub zasilającej powinny być wykonane z blachy stalowej ocynkowanej lub blachy stalowej pokrytej stopem aluminium i cynku;
- obudowy rozdzielaczy w części zewnętrznej powinny być dostosowane do kategorii korozyjności powietrza zewnętrznego (tabela 2).
Należy unikać umieszczania rozdzielaczy w powietrzu wywiewanym. Jeśli takie umiejscowienie jest nieuniknione, to obudowa rozdzielacza i płyty rezonansowe powinny być wykonane z blachy stalowej ocynkowanej lub z tworzywa sztucznego.
Czytaj też: Wentylacja pomieszczeń z tlenoterapią >>
Materiał rozdzielaczy powinien być odporny na korozję.
- Przepustnice: w zależności od ich położenia w centrali wentylacyjnej zalecane są następujące minimalne wymagania materiałowe:
- przepustnice w części wyciągowej lub zasilającej powinny być wykonane z aluminium lub stali ocynkowanej;
- przepustnice w części zewnętrznej powinny być dostosowane do kategorii korozyjności powietrza zewnętrznego (tabela 2);
- przepustnice w części wywiewnej są narażone na działanie nasyconego powietrza przez wiele godzin pracy. Zalecanym materiałem do wykonania przepustnicy w powietrzu wywiewanym jest aluminium malowane proszkowo lub epoksydowo albo stal ocynkowana. Można również zastosować przepustnice wzmocnione włóknem szklanym.
Minimalnym wymaganiem materiałowym do budowy przepustnic jest zastosowanie aluminium lub stali ocynkowanej. Ich żywotność może wynosić mniej niż 15 lat, jest to jednak do zaakceptowania, jeśli możliwa będzie ich łatwa wymiana.
- Żaluzje: urządzenia zewnętrzne są często wyposażone w żaluzje na otworze powietrza wywiewanego i powietrza zewnętrznego:
- przepustnice w części wyciągowej lub zasilającej powinny być wykonane z aluminium lub stali ocynkowanej;
- żaluzje zamontowane na otworze powietrza zewnętrznego powinny być wykonane z materiałów odpowiednich dla kategorii korozyjności powietrza zewnętrznego (tabela 2);
- żaluzje na otworze wylotowym powinny być wykonane z aluminium malowanego proszkowo lub epoksydowo albo ze stali ocynkowanej. Można również zastosować plastikowe żaluzje lub kratki.
Przepustnice z niezabezpieczonego aluminium lub stali ocynkowanej mają prawdopodobnie mniejszą trwałość niż 15 lat, ale mogą być stosowane, jeśli ich wymiana jest łatwa.
- Odkraplacze: powinny być wykonane z tworzywa sztucznego (PP) i mogą być stosowane w dowolnej pozycji w centrali wentylacyjnej. Odkraplacze w części zewnętrznej powinny być odpowiednie dla kategorii korozyjności powietrza zewnętrznego. Zaleca się stosowanie plastikowych elementów w ramie metalowej lub z tworzywa. Materiały na ramę metalową podano w tabeli 2. Zalecanymi materiałami na odkraplacze w części wywiewnej są elementy plastikowe w ramie z tworzywa lub metalu powlekanego.