Urządzenia do uzdatniania wody w domu - co wybrać?

Do obróbki wody w instalacjach domowych stosuje się mechaniczne filtry wstępne, odżelaziacze i odmanganiacze, zmiękczacze, filtry węglowe, lampy UV i systemy odwróconej osmozy. Dobór tych urządzeń zależy od składu wody i jej przepływów, ale istnieją też stałe zasady ich montażu.

Filtracja mechaniczna

to pierwszy stopień, jej zadaniem jest usunięcie z wody zanieczyszczeń stałych (m.in. piasku, mułu, włókien z uszczelnień, kawałków rdzy lub osadów). Odciąża to inne urządzenia do uzdatniania i przedłuża ich żywotność oraz chroni armaturę i instalacje przed zamuleniem i uszkodzeniami mechanicznymi.

Filtry należy okresowo czyścić, można też zastosować samoczyszczące. Te drugie nie wymagają wymiany wkładów, ale mogą mieć różną konstrukcję, która wpływa na ich trwałość i skuteczność. Dobrze sprawdzają się filtry ze szczotkami i czyszczone silnym strumieniem wody.

Aby uzyskać dużą czystość wody i wychwytywać bardzo małe zanieczyszczenia (np. mniejsze niż 80 µm), należy zastosować filtry z wkładami wymiennymi, np. z materiałem filtracyjnym z polipropylenu. Wkłady te mają różną jakość i przepustowość, warto zatem starannie je wybierać, kierując się renomą producenta.

Do wody ujmowanej z własnych ujęć zalecane są filtry mechaniczne montowane za wyjściem z hydrofora. Dobiera się je w zależności od ilości zawiesin. W wielu przypadkach wystarczą filtry przeznaczone do wody wodociągowej, ale w przypadku wody z dużą ilością zawiesin i zażelazionej lepiej zastosować filtry żwirowe. One także wymagają okresowego płukania – ręcznego lub automatycznego.

W wielu ujęciach indywidualnych konieczne jest odżelazianie wody.

Związki żelaza wpływają na smak i zabarwienie wody, powodują osady, korozję bakteryjną i zatykanie przewodów i urządzeń. Pozbycie się żelaza wymaga napowietrzenia wody – po zetknięciu się z tlenem związki te stają się nierozpuszczalne i wytrącają się, wówczas można je wychwycić na złożach kwarcowych i usunąć.

Do natleniania stosuje się m.in. dysze rozpylające wodę w hydroforze, a na wyjściu wody ze zbiornika odżelaziacze, których korpus wykonany jest z tworzyw, np. zbrojonych żywic epoksydowych, a we wnętrzu znajduje się złoże kwarcowe. Odżelaziacze mogą być płukane ręcznie lub automatycznie. Pracują one w następujących po sobie cyklach: filtracji współprądowej, płukania przeciwprądowego i układania złoża.

Do doboru odżelaziacza potrzebne są wyniki badania fizykochemicznego oraz poziomu zużycia wody, informacja, jak ujmowana jest woda (rodzaj studni), w jakiej ilości godzinowej i dobowej oraz do czego jest przeznaczona (do spożycia, nawadniania, hodowli zwierząt itp.).

Optymalny wybór powinien uwzględniać również rodzaj zastosowanej pompy, czy zbiornik hydroforu jest membranowy, czy tradycyjny, jak i z czego wykonana jest instalacja (średnica i materiał), jakie są możliwości odprowadzania popłuczyn do kanalizacji i czy dostępne jest zasilanie elektryczne dla urządzeń automatycznych.

Proces odmanganiania powinien zostać poprzedzony odżelazianiem.

Urządzenia stosowane do tego celu zbudowane są tak samo jak odżelaziacze, lecz do wychwytywania związków manganu stosuje się złoże katalityczne. Gdy ilość żelaza w wodzie nie jest zbyt wysoka (do 1,3 mg/dm³), żelazo i mangan można skutecznie usuwać za pomocą filtrów wielowarstwowych.

W wodzie znajdują się też związki wapnia i magnezu. Korzystnie wpływają one na smak wody, ale gdy jest ich zbyt dużo, powodują m.in. wytrącanie się osadów, zarówno w instalacjach wodociągowych, jak i z ciepłą wodą.  

Zmiękczanie wody prowadzi się za pomocą procesu wymiany jonowej.

Proces ten zatrzymuje jony metali wielowartościowych, a na ich miejsce wchodzą jony sodowe. Złoże to regenerowane jest za pomocą roztworu soli kuchennej. Dla instalacji domowych stosuje się aparaty kompaktowe zintegrowane ze zbiornikiem solanki, a dobór zależy od twardości wody i jej zużycia.

Coraz częściej trzeba też z wody usuwać azotany, zwłaszcza z ujęć na terenach intensywnych upraw rolniczych oraz w dzielnicach  skażonych wyciekającymi szambami. Związki azotu mogą powodować choroby niedokrwienne i nowotworowe.

Azotany, azotyny i siarczany usuwa się z wody za pomocą urządzeń zbudowanych tak jak zmiękczacze, ale wypełnionych anionitem – złożem jonowymiennym, także regenerowanym roztworem soli kuchennej. Montuje się je po odżelaziaczach i odmanganiaczach.

Odwrócona osmoza

polega na przepuszczaniu wody wstępnie uzdatnionej przez membrany o tak niewielkich otworach, że przenika przez nie tylko woda, a cząsteczki soli, zanieczyszczenia, bakterie, koloidy itp. zostają na membranie i odprowadzane są do kanalizacji. Jeśli taka woda służyć ma do spożycia, powinna być mineralizowana.

Dezynfekcja promieniami ultrafioletowymi

pozwala na niszczenie organizmów żywych: wirusów, bakterii oraz pasożytów. Proces ten nie zmienia składu, smaku i zapachu wody, a stosuje się go na ostatnim etapie uzdatniania. Tak samo filtrowanie w filtrze węglowym powinno być ostatnim etapem uzdatniania wody i to tylko tej do spożycia, dlatego montuje się je na wylewce.  

Filtr węglowy pochłania chlor i jego pochodne, substancje organiczne, humusowe oraz fenole, pestycydy, metale ciężkie i inne zanieczyszczenia chemiczne, a tym samym poprawia smak, zapach i barwę wody. Filtry te należy wymieniać lub regenerować.

Oprac. red. na podstawie materiałów firm: BWT, Honeywell, Infracor i Secura

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!