Ochrona przed zalaniem i cofaniem się ścieków

O tym, kiedy należy stosować urządzenia przeciwzalewowe w budynkach, stanowią warunki techniczne [1] w § 124:

Instalacja kanalizacyjna grawitacyjna w pomieszczeniach budynku, z których krótkotrwale nie jest możliwy grawitacyjny spływ ścieków, może być wykonana pod warunkiem zainstalowania zabezpieczenia przed przepływem zwrotnym ścieków z sieci kanalizacyjnej przez zastosowanie przepompowni ścieków, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczącej projektowania przepompowni ścieków w kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynków lub urządzenia przeciwzalewowego zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczącej urządzeń przeciwzalewowych w budynkach.

Załącznik z wykazem norm powołanych wskazuje na normę dotyczącą projektowania pompowni ścieków PN-EN 12056-4:2002 [2] – należy ją obowiązkowo stosować w zakresie pkt 4–6. Załącznik do § 124 powołuje też w całości normę PN-EN 13564-1:2004 [3].

Czytaj także: Porównanie koncepcji rozbudowy gminnej oczyszczalni ścieków dla aglomeracji powyżej 10 tys. RLM (równoważnej liczbie mieszkańców) >>

Norma ta wyróżnia sześć typów urządzeń przeciwzalewowych: urządzenia przeciwzalewowe do stosowania na przewodzie poziomym z jednym lub dwoma samoczynnymi mechanizmami zamykania i ewentualnie mechanizmem awaryjnym, a także wpust podłogowy lub urządzenie montowane w kształtkach, lub we wpustach podłogowych z jednym albo z dwoma samoczynnymi zamykaniami i jednym zamykaniem awaryjnym.

Dobór optymalnego urządzenia przeciwzalewowego zależy od wielu czynników: należy brać pod uwagę przeznaczenie budynku, usytuowanie instalacji i przyborów sanitarnych oraz kanału, a także rodzaj ścieków. Do najważniejszych kryteriów doboru zaliczyć można następujące kwestie: zabudowa w płycie podłogowej lub na przewodzie swobodnym, ścieki z fekaliami czy bez, czy ma to być ochrona jednego miejsca odpływu, np. prysznica, pralki, umywalki, czy zabezpieczenie centralne, czy realizowane ma być odwadnianie przy przepływie zwrotnym, czy urządzenie ma służyć do użytku przemysłowego, czy domowego (prywatnego).

W wielu przypadkach poziom zalewania znajduje się na takiej wysokości, że wystarczy zabezpieczenie jedynie wpustu w podłodze piwnicy albo pojedynczego urządzenia ze ściekami szarymi, np. umywalki lub pralki w piwnicy. Do tego wystarczą wpusty wyposażone w klapy zwrotne lub zawory zwrotne. Do większych średnic przewodów i ochrony całych kondygnacji stosuje się zasuwy burzowe. Najprostsze wśród nich to urządzenia, które przepuszczają ścieki tylko w jedną stronę i działają samoczynnie pod wpływem naporu cofających się ścieków na klapę zwrotną. Oferowane są też zasuwy z dwiema klapami do ścieków mogących zawierać fekalia.

Do ścieków z fekaliami zalecane są urządzenia z mechanizmem zamknięcia z napędem elektrycznym, pneumatycznym lub innym oraz zamykaniem awaryjnym, które działa niezależnie od zamknięcia samoczynnego. Mogą one bowiem pokonać ewentualny opór zalegających w przewodzie nieczystości. Wybór takiego rozwiązania często ma uzasadnienie praktyczne – koszty strat są wyższe niż oszczędności inwestycyjne. Ponadto niespełnienie § 124 lub nieprawidłowy montaż mogą być dla ubezpieczyciela podstawą do odmowy wypłaty odszkodowania za straty.

Czytaj też: Rozwiązania gospodarki ściekowej na obszarach niezurbanizowanych >>

Urządzenia do ścieków z fekaliami z automatycznymi zaworami zwrotnymi zasilane energią zewnętrzną służą do zabudowy w płycie podłogowej lub na swobodnym przewodzie kanalizacyjnym i w studzience.

Mają dwie klapy zwrotne, które w normalnym trybie pracy są otwarte, a w razie cofnięcia ścieków automatycznie domykają się za pomocą siłownika sterowanego sondą umieszczoną w kanale. Po ustąpieniu przepływu zwrotnego klapy są otwierane automatycznie. Dostępne są też urządzenia, które w wersji podstawowej wyposażone są tylko w klapy mechaniczne i w dowolnym momencie mogą być przezbrojone na urządzenia automatyczne.

Jeśli przybory sanitarne znajdujące się poniżej poziomu zalewania są często wykorzystywane, zalecane jest zastosowanie instalacji pompowych do zapobiegania przepływom zwrotnym. Można wówczas korzystać z przyborów sanitarnych nawet przy przepływie zwrotnym, a gdy nie ma cofki, ścieki spływają grawitacyjnie. Warto zwrócić uwagę, że § 124 WT jako zabezpieczenie przed przepływem zwrotnym na pierwszym miejscu wymienia przepompownie ścieków.

Wszystkie te zabezpieczenia są skuteczne pod warunkiem prawidłowego montażu. Jednym z błędów jest montaż urządzenia przeciwzalewowego za ujściem przewodu odprowadzającego wodę z dachu lub z przyborów sanitarnych na wyższych kondygnacjach.  Dla prawidłowego działania istotne znaczenie ma też eksploatacja, czyli regularny dozór urządzeń. Aby to było możliwe, konieczny jest dostęp do urządzenia w celu przeprowadzenia okresowych przeglądów i ewentualnego czyszczenia.

Odprowadzanie wód opadowych z dachów i tarasów oraz zagłębień przy ścianach zewnętrznych budynku reguluje § 126 WT – woda powinna trafić do wyodrębnionej kanalizacji deszczowej lub kanalizacji ogólnospławnej, a w przypadku ich braku na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych. Przewody odprowadzające wody opadowe przez wnętrze budynku w przypadku przyłączenia budynku do sieci kanalizacji ogólnospławnej należy łączyć z instalacją kanalizacyjną poza budynkiem.

Za odprowadzanie wód opadowych czy drenażowych do kanalizacji sanitarnej zakłady wod-kan nakładają wysokie kary. Zmienianie naturalnego spływu wód opadowych w celu kierowania ich na teren sąsiedniej nieruchomości także jest zabronione.

Literatura

1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75/2002, poz. 690, z późn. zm.).
2. PN-EN 12056-4:2002 Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynków. Część 4: Pompownie ścieków. Projektowanie układu i obliczenia.
3. PN-EN 13564-1:2004 Urządzenia przeciwzalewowe w budynkach. Część 1: Wymagania.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!