Sytuacja w branży instalacyjno-grzewczej I kw. 2019

Daje się też zauważyć pewne spowolnienie w budownictwie i uspokojenie sytuacji w branży. W I kw. 2019 r. sytuacja finansowa w branży budowlanej nie zmieniła się w sposób szczególny w porównaniu do poprzednich kwartałów i nadal utrzymywała się tendencja  osłabiania się moralności płatniczej i opóźnień w regulowaniu wystawionych faktur.  Budownictwu sprzyja wzrost gospodarczy i rosnący popyt oraz wzrost aktywności inwestycyjnej sektora publicznego i prywatnego.

Przeczytaj również: Rząd przyjął projekt kar za sprzedaż nieekologicznych kotłów

Jak wyglądała sytuacja na rynku budownictwa w I kw. 2019 roku?

W I kw. 2019 r. rozpoczęto budowę 53,9 tys. mieszkań, co stanowi wzrost o 12,3%, w odniesieniu do I kwartału 2018 r. – z czego deweloperzy 33,4 tyś, a inwestorzy indywidualni 19,12 tys. To wzrost odpowiednio o 8,6% i 18,4% w odniesieniu do I kw 2018 r. Wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem na budowę 57,2 tys. mieszkań, tj. o 13,9% mniej niż w I kw 2018 r. – w tym deweloperzy mniej o 20,6% mniej a indywidualni o 3,7% więcej niż w analogicznym okresie 2018 r. To może znaleźć odzwierciedlenie w liczbie oddawanych mieszkań za ok. 2 lata.

Sytuacja w branży instalacyjno-grzewczej była kontynuacją z poprzednich kwartałów – wyniki są w większości przypadków bardzo pozytywne, ze sporą tendencją wzrostową, lecz już nie tak spektakularne w niektórych obszarach, jak to było wcześniej. Był to kwartał bardzo obfity w zamówienia, podobnie jak cały 2018 rok. Na początku roku miało miejsce także uzupełnianie zaległych dostaw spowodowanych dużym popytem i problemem z rozszerzeniem produkcji z powodu braku siły roboczej. Instalatorzy w dalszym ciągu byli bardzo zajęci i brak był ludzi do pracy. Widoczna była tendencja wymiany kotłów węglowych na gazowe, przy wykorzystaniu różnych źródeł dofinansowania.

Coraz ważniejsze staje się czyste powietrze

Widać trwałą zmianę podejścia ludzi do kwestii czystego powietrza. Pomimo że programy wsparcia kuleją, ludzie decydują się na wymianę starych kotłów. Wzrasta zainteresowanie fotowoltaiką i powietrznymi pompami ciepła. Ciekawostką jest to, że deweloperzy w niektórych obszarach w Warszawie nie mogą podłączyć się z nowym budynkiem do sieci ciepłowniczej lub gazowej, pomimo iż jest infrastruktura, a w niektórych dzielnicach nie przyłączają już nowych odbiorców z uwagi na ograniczone moce przesyłowe istniejącej infrastruktury. W takiej sytuacji klienci ubiegają się o zezwolenia na montaż pomp ciepła powietrznych lub gruntowych nawet w wypadku budynków wielorodzinnych.

Wzrost na rynku dobrze wpływa na ceny transakcyjne. Są one wyższe niż przed rokiem. Jedynym wyjątkiem są inwestycje deweloperskie w obszarze kotłów gazowych – tu ceny są stabilne, a nawet mają lekką tendencją spadkową. Pojawiają się jednak sygnały o braku mocy przerobowej firm budowlanych i wstrzymywaniu prac instalacyjnych. Były też bankructwa firm i znaczne zatory płatnicze. Z tych powodów coraz częściej firmy ubezpieczeniowe (Hermes i Coface) wstrzymują limity kupieckie dla firm wykonawczych. Pod koniec kwartału w hurtowniach można było zaobserwować się mniejszy ruch.

Optymistyczne są nastroje wśród inwestorów prywatnych i zapowiadają w najbliższym czasie utrzymanie się dotychczasowego tempa rozwoju aktywności inwestycyjnej. Mimo napływu rąk do pracy ze Wschodu nie zmienia się również problem przeciążenia firm wykonawczych. To firmy wykonawcze dyktują warunki i wybierają „wygodne” zlecenia. Inwestorów dotyka problem opóźnień w realizacjach a producentów – problem słabej sytuacji finansowej firm budowlanych.

Zobacz także: Nowy raport SPIUG dotyczący sprzedaży urządzeń grzewczych przez Internet

Wzrost zainteresowania energią słoneczną

Widoczne jest coraz większe oczekiwania rynku w stosunku do programu Czyste Powietrze, PONE, POIiŚ, RPO, Kawka+. Wzrost zainteresowania systemami fotowoltaicznymi pokazuje ścisłą zależność wyboru terminu rozpoczęcia inwestycji budowlanych od dostępnych programów pomocowych. Program Priorytetowy Czyste Powietrze rozpoczęty przez NFOŚiGW jest coraz bardziej rozpoznawany pomimo pewnych niedoskonałości. Brak decyzji w sprawie modyfikacji programu ma negatywny wpływ na sprzedaż kotłów na paliwa stałe, gdyż inwestorzy czekają na informację o nowych zasadach wsparcia dla tego typu urządzeń. Dzięki podejmowanym akcjom informacyjnym na rzecz ograniczenia niskiej emisji wzrosło zainteresowanie nowoczesnymi technologiami grzewczymi, w tym OZE.

Sytuacja w poszczególnych grupach produktowych

Gazowe kotły konwencjonalne po tendencji spadkowej sprzedaży sprzed paru lat i następnie pewnej stabilizacji w I kw. br. roku dał się zauważyć pierwszy od 2016 roku większy spadek na poziomie ponad 20% - podobnie jak to miało miejsce IV kw  2018 r. Także w grupie kotłów stojących odnotowano kilkunastoprocentowy spadek, szczególnie w kotłach o dużej mocy. Kotłów tych nie sprzedaje się jednak wiele i sprzedaż nawet kilkunastu sztuk daje odbicie w statystyce. Kotły konwencjonalne to rynek wymian tylko tam, gdzie to jest konieczne ze względów technicznych i stanowią one obecnie w grupie kotłów wiszących ok. 10% i wartość ta stale maleje.

Gazowe kotły kondensacyjne mają okres dynamicznego wzrostu sprzedaży i daje się tu daje  zauważyć tendencja do poszukiwania kotła o najniższej cenie. Ich sprzedaż wzrosła o prawie  30%.  Także kondensacyjne  kotły stojące odnotowały znaczny wzrost sprzedaży.

Kotły olejowe – spadek sprzedaży  o ok. 15% i dotyczył  przede wszystkim kotłów konwencjonalnych. Kondensacyjne miały spadek rzędu 6%. Wpływa na to cena paliwa jak i jego jakość.

Kotły na paliwa stałe - w tej grupie było mocne wyhamowanie sprzedaży z uwagi na sezonowość tego rynku jak i zamieszanie wokół programu „Czyste Powietrze”  na początku roku  oraz zmiany przepisów dot. wprowadzania ich do obrotu, które częściowo odstraszały potencjalnych nabywców.

Przeczytaj również: Branża instalacji grzewczych w 2018 roku

Niestety za zmianą wymagań nie poszła nowelizacja ustawy o inspekcji środowiska i handlowej,  czyli nadal jest brak lub bardzo niski wymiar kar za wprowadzanie wyrobów nie spełniających wymogów. Powoduje to utratę rynku przez renomowanych producentów na rzecz podmiotów działających w szarej strefie.  Zanotowano znaczne spadki sprzedaży sięgające od 30% do nawet 50% w przypadku niektórych producentów. Jedynie w obszarze kotłów automatycznych na biomasę spadki są mniejsze, i nie przekraczają 20%, a  w porównaniu do I kw 2017 były to nawet wzrosty o 50%. Te na pelety osiągnęły ponad 40% rynku wśród kotłów automatycznych, gdy w 217 było to ok. 15% rynku.

W przypadku kotłów z zasypem ręcznym poziom sprzedaży mocno się obniżył  - o ponad 70%, przynajmniej w oficjalnej sprzedaży. Warto jednak pamiętać, że statystyki nie obejmują sprzedaży kotłów pozaklasowych do niedawna uznawanych za urządzenia do podgrzewania c.w.u lub na biomasę niedrzewną. Na tak niski poziom sprzedaży kotłów zasypowych, wydaje się mieć wpływ uszczelnienie systemu i wyeliminowanie sprzedawanych pozaklasowych kotłów. Osobnym problemem jest brak wiarygodnej statystyki dotyczącej sprzedaży kotłów na paliwa stałe w Polsce.

Sprzedaż pomp ciepła

W I kw. pompy ciepła odnotowały znaczący wzrost sprzedaży – sięgający 80%. Najlepiej się sprzedawały pompy powietrzne, zwłaszcza do c.o. Pompy gruntowe odnotowały kilkunastoprocentowy wzrost i sprzedaż ich rośnie po okresie negatywnego trendu. Instalatorzy pomp ciepła są obłożeni pracą i nie przyjmują nowych zleceń. Jest dalszy wzrost zainteresowania kotłami elektrycznymi z uwagi na łatwość montażu i koszty budowy instalacji. Ich sprzedaż wrosłą o ok. 10%. Sprzedaż podgrzewaczy elektryczne przepływowych  i pojemnościowych była stabilna. Wrosła zasobników c.w.u.

I kw. to kontynuacja znacznych wzrostów sprzedaży kolektorów słonecznych nawet dwukrotnie – głównie kolektorów płaskich. Rynek bazuje na zamówieniach obiektowych, w tym w ramach zamówień publicznych, gdzie cena ogrywa dużą rolę. Po zapaści w handlu detalicznym, widać pewne oznaki ożywienia. Proporcje sprzedaży pod względem dróg dystrybucji to 80% poprzez inwestycje gminne i 20% poprzez tradycyjne kanały dystrybucji.

Gazowe przepływowe podgrzewacze do ciepłej wody użytkowej to rynek wymian i stale się on kurczy – w I kw.  ok. 8-10%.

W ślad za zwiększonym zapotrzebowaniem na kotły, wzrosło zapotrzebowanie na zasobniki i podgrzewacze do c.w.u. Spowodowało to opóźnienia w dostawach tych produktów do odbiorców co było sukcesywnie wyrównywane od początku 2019 roku. W grupie grzejników stalowych, nastąpił  kilkuprocentowy wzrost sprzedaży. W grupie grzejników aluminiowych brakuje wiarygodnego monitoringu rynku i opinie były różne – i o spadku i o wzroście. Utrzymuje się tendencja wzrostu sprzedaży instalacji do ogrzewania powierzchniowego – do  20%. Ciekawostką jest ponad 40% wzrost sprzedaży elementów do ogrzewania powierzchniowego w technologiach przeznaczonych do renowacji.

Pozostałe elementy instalacyjne typu rozdzielacze, złączki itp. zanotowały sprzedaż na podobnym poziomie lub ze wzrostem rzędu 5-6%. Dał się zauważyć niewielki wzrost sprzedaży grzejników odlewanych ciśnieniowo (aluminium) w porównaniu do 2017 który był większy o kilka procent. W pozostałych elementach instalacji grzewczych wzrosty są szacowane na poziomie 10-15%. W grupie zasobników i buforów wzrosty można przyjąć na poziomie ok. 80%. Przy czym w I kw. odnotowano prawie trzykrotny wzrost sprzedaży zasobników dwuwężownicowych co jest odzwierciedleniem zapotrzebowania na instalacje zasilane z kolektorów słonecznych i w układach hybrydowych.

Opracowano na podstawie raportu Janusza Starościka, Prezesa SPIUG

Pełny raport na stronie www.spiug.pl.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!