Dylematy realizacyjne przyłącza wody do budynku

Dla władz samorządowych terenów wiejskich istotniejsze jest uzyskanie od właściciela działki deklaracji o częściowym jego partycypowaniu w budowie nowego wodociągu. Przyłącze wody do budynku wykonywane jest odpłatnie przez wykonawcę sieci wodociągowej, a jego lokalizacja jest naniesiona na dokumentacji powykonawczej zrealizowanej sieci wodociągowej.

Natomiast na terenach intensywnie zurbanizowanych wymaga się spełnienia wielu procedur uzgadniających. Dzieje się tak, gdyż w zakresie realizacji nowych inwestycji weszło w życie kilka nowych ustaw i rozporządzeń dotyczących nie tylko budownictwa, ale również dziedzin pokrewnych, jak: energetyka, geodezja i kartografia, wodociągi i kanalizacja itp. We władzach samorządowych powołano wiele nowych komórek administracyjnych, których głównym zadaniem jest sprawdzanie, czy zgłaszana inwestycja spełnia wszystkie przepisy nowych praw i ustaw. Powstała więc bariera biurokratyczna, którą próbuje się usunąć nowelizacją Prawa budowlanego z 2002 r. [1] oraz z 2005 r. [2].

Dylematy realizacyjne

Wydane w znowelizowanym Prawie budowlanym z 2005 r. [2] zmiany nie były przez projektantów i urzędników jednoznacznie rozumiane. Dlatego Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego [3] do zgłaszanych uwag, ogłosił swoje stanowisko w powyższej sprawie. W wyjaśnieniu stwierdza się, że inwestor ma prawo wyboru procedury pozwalającej na realizację przyłącza domowego:

• na podstawie zgłoszenia (podstawa art. 30. ust. 1a w związku z art. 29. ust. 1 pkt 20.),

• bez zgłoszenia (podstawa art. 29a).

Realizując przyłącze wody na podstawie zgłoszenia budowy do miejscowego organu architektoniczno- budowlanego, w zgłoszeniu tym należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich realizacji. Do druków zgłoszenia należy ponadto dołączyć odbitki ksero następujących dokumentów:

• oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,

• odpowiednie szkice lub rysunki,

•  pozwolenia i opinie, wymagane odrębnymi przepisami,

•  projekt zagospodarowania działki lub terenu wraz z opisem technicznym instalacji, wykonany przez projektanta mającego odpowiednie uprawnienia budowlane. 

Zgłoszenia należy dokonać co najmniej 30 dni przed planowanym rozpoczęciem robót budowlanych, gdyż termin 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia jest przewidziany na ewentualne wniesienie sprzeciwu, w drodze decyzji do złożonego zgłoszenia. Po zakończeniu budowy, inwestor powinien złożyć zawiadomienie o zakończeniu budowy obiektu (przyłącza) oraz zgodnie z art. 57. Prawa budowlanego [2], dołączyć do niego:

• oryginał dziennika budowy (jeżeli taki jest wymagany),

• oświadczenie kierownika budowy, obejmującego stwierdzenie zgodności wykonania obiektu budowlanego (przyłącza) z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę (zgłoszenia) oraz przepisami, a także oświadczenia o doprowadzeniu do należytego porządku terenu budowy,

• protokoły badań, i sprawdzeń,

• inwentaryzację geodezyjną powykonawczą. 

Dodany do ustawy Prawo budowlane [2] art. 29a daje inwestorowi możliwość realizacji przyłączy domowych bez zgłoszenia (do właściwego urzędu architektoniczno-budowlanego). Zobowiązuje jednakże inwestora do wykonania na odpowiedniej mapie planu sytuacyjnego z naniesionym przyłączem (przyłączami). Do wykonania tego planu mają zastosowanie przepisy Prawa geodezyjno-kartograficznego [4], a dla przyłącza wody i kanalizacji dodatkowo przepisy ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków [5].  Wybór procedury wykonywania przyłączy: na podstawie zgłoszenia lub bez zgłoszenia, jest zdaniem GINB niezbywalnym prawem inwestora [3]. W rzeczywistości o wyborze procedury decydują urzędy administracji samorządowej, gdyż przygotowują one druki do wypełnienia przez inwestora.

Procedury uzgodnień 

Przebieg projektowania i realizacji przyłącza wody do budynku przedstawiony zostanie na przykładzie zrealizowanym w jednym z większych miast [6]. 

Przed przystąpieniem do wykonania projektu przyłączy, należy z Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK) uzyskać warunki dostawy wody i odbioru ścieków. Do składanego wniosku trzeba załączyć:

•  plan sytuacyjny w skali 1: 500,

•  wypis z rejestru gruntów obszaru objętego inwestycją lub oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (zgodnie z rozporządzeniem ministra infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r.) [7]. 

• Przewidywany wyżej plan sytuacyjny wykonuje się na zlecenie inwestora w Biurze Mapy Zasadniczej Miejskiego Zarządu Geodezji i Kartografii. Otrzymuje się wydruk komputerowy „mapy zasadniczej do celów opiniodawczych”.

W otrzymanym z MPWiK piśmie o zapewnieniu dostawy wody i odprowadzaniu ścieków podano, że:

• zapewnia się dostawę wody i odprowadzanie ścieków,

• należy przysłać do uzgodnienia 2 egz. projektu,

• projekt powinien być opracowany na zaktualizowanym podkładzie geodezyjnym i zawierać dokument stwierdzający prawo dysponowania terenem, być opracowany zgodnie z wymaganiami Prawa budowlanego oraz spełniać warunki zawarte w „Wytycznych, projektowych...” obowiązujących w MPWiK. 

Zapewnienie powyższe jest ważne 2 lata.

Przed zleceniem wykonania projektu przyłącza domowego, należy:

• zlecić uprawnionemu geodecie aktualizację planu sytuacyjnego w obrębie do 200 m od miejsca projektowanego przyłącza,

• sprawdzić czy projektant przyłącza, poza posiadanymi uprawnieniami jest czynnym członkiem izby branżowej.

Na wykonanie aktualizacji planu sytuacyjnego (mapy zasadniczej) czeka się ok. 6 tygodni.  

W projekcie przyłącza domowego, poza jego lokalizacją na mapie zasadniczej, wymagane są rzuty budynku (ze względu na lokalizację węzła wodomierzowego i czyszczaka na wyjściu kanalizacji z budynku) oraz profile z naniesionymi aktualnymi rzędnymi wysokościowymi istniejącego uzbrojenia działki i pasa drogowego. Wymagany projekt podlega uzgodnieniu w MPWiK oraz w Zespole Uzgodnień Projektów Urzędu Miejskiego.  

Przed złożeniem wniosku „zgłoszenia” do Wydziału Architektury i Budownictwa Urzędu Miejskiego, wcześniej należy uzyskać zezwolenie na „lokalizację przyłącza w pasie drogowym” z Miejskiego Zarządu Dróg. Składając w Wydziale Architektury i Budownictwa „zgłoszenie budowy obiektu lub wykonania robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę”, należy do niego dołączyć:

• opracowanie zawierające opis określający rodzaj, zakres i sposób wykonania robót oraz szkic i rysunki (faktycznie dołącza się cały projekt przyłącza),

• odbitki kserograficzne uzgodnień z MPWiK, Zespołem Uzgodnień Projektów i Zarządem Dróg,

• kopie kserograficzne uprawnień budowlanych projektanta (oraz sprawdzającego),

• zaświadczenie przynależności projektanta (oraz sprawdzającego) do właściwej izby samorządu zawodowego z określonym terminem ważności, aktualnym na dzień opracowania projektu (oryginał lub odbitki ksero),

• oświadczenie inwestora o posiadaniu prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

W uzyskanym z Wydziału Architektury i Budownictwa zaświadczeniu stwierdza się, że: „zaświadczam, że zgodnie z (wymienia się akty prawne) nie wnoszę sprzeciwu na wykonanie przyłącza wodociągowego do budynku przy ul. ...”  

W pouczeniu zaświadczenia podano, że do wykonania robót budowlanych można przystąpić nie później niż po upływie 2 lat od określonego w zgłoszeniu terminie ich rozpoczęcia oraz że obiekty budowlane podlegają geodezyjnemu wyznaczeniu w terenie, a po ich wybudowaniu, geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, obejmującej położenie ich na gruncie.  

W uzyskanym z Zarządu Dróg zezwoleniu na prace budowlane w pasie drogi publicznej ustalono następujące, do wypełnienia warunki:

• należy zachować zgodność z wymaganiami rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (DzU Nr 43, poz. 430) oraz rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (DzU Nr 63, poz. 735),

• do robót rozkopowych należy opracować i uzgodnić z zarządcą drogi projekt odbudowy nawierzchni jezdni i chodnika, uzyskać pozytywną opinię projektu organizacji ruchu zastępczego oraz jego zatwierdzenie przez organ zarządzający ruchem,

• realizacja i koszt budowy lub modernizacji urządzeń, nawierzchni w pasie drogowym związanym z wykonaniem zadania ponosi inwestor.

Dodatkowo w pouczeniu przewidziano:

• przed rozpoczęciem robót budowlanych, inwestor zobowiązany jest do:

• uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia budowy, albo wykonanie robót budowlanych,

• uzgodnienie u zarządcy drogi (przed uzyskaniem pozwolenia budowy) projektu budowlanego obiektu lub urządzenia, o którym mowa w sentencji decyzji,

• uzyskania zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego, dotyczącego prowadzenia robót w pasie drogowym lub umieszczenia w nim obiektu lub urządzenia.

Zanim zleci się więc wykonanie robót przedsiębiorstwu, w myśl powyższego pouczenia, wykonać należy projekty „organizacji ruchu zastępczego” (wymaga uzgodnienia z Policją Ruchu Drogowego) oraz „odbudowy nawierzchni na czas wykonania przyłącza wody i kanalizacji”. Oba projekty wymagają uzgodnienia w Zarządzie Drogowym (Wydział Inżynierii Ruchu) oraz w Wydziale Inżynierii Miejskiej.

Równolegle ze zleceniem robót wykonawcy i wstępnym ustaleniu terminu realizacji, w Zarządzie Dróg złożyć należy wniosek o wydanie zezwolenia na prowadzenie robót w pasie drogowym. W składanym wniosku, poza charakterystyką ogólną przyłączy, należy podać osoby odpowiedzialne za wykonanie robót (dotyczy to tylko pasa drogowego, bo do wykonania przyłącza na działce inwestora, wyznaczone były wcześniej inne osoby). Należy więc podać imię i nazwiska, numer uprawnień budowlanych, numer telefonu kontaktowego do:

• inspektora nadzoru robót drogowych (może nim być inżynier drogowy lub budowlany, inżynier sanitarny z uprawnieniami, do budowy sieci zewnętrznych – nie),

• kierownika budowy,

• osoby odpowiedzialnej za prowadzenie robót, w tym za zabezpieczenia i oznakowania ww. miejsc.

Po złożeniu omawianego wniosku, Zarząd Dróg wydaje decyzję „zezwolenie na umieszczenie przyłącza w pasie drogowym przy ul. ...”. Protokolarne przekazanie powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy urządzenia (przyłącza) odbyło się w pierwszym dniu objętym niniejszą decyzją. Decyzja ta ustala również, opłaty roczne (na czas nieokreślony) z tytułu zajęcia pasa drogowego, licząc rzut tego zajęcia. Jednocześnie w zezwoleniu tym podany jest bank i numer konta, na który inwestor ma corocznie wpłacać ustaloną kwotę pieniężną opłat.  

Do włączenia („wpinania”) przyłączy do sieci wodociągowo-kanalizacyjnej uprawnione są wyspecjalizowane ekipy MPWiK. W czasie płacenia rachunku za powyższą usługę ustala się jej termin i do niego musi się dostosować wykonawca przyłącza. Na ten również termin należy uzyskać zezwolenie Zarządu Dróg na zajęcie pasa drogowego. W zezwoleniu powyższym ustala się zwykle termin dwudniowy.

Zazwyczaj prace wykonywane na działce inwestora wykonywane są wcześniej. Po dokonaniu „wpięcia” upoważniony inspektor nadzoru z MPWiK dokona odbioru przyłącza i po dokonaniu przez geodetę jego pomiaru, można wykop zasypać, zagęszczając jednocześnie ziemię w wykopie. W pasie drogowym, przed wykonaniem nawierzchni, dokonać należy „badania, zagęszczenia gruntu” (zlecenie dla specjalistycznej firmy).

Po wykonaniu nawierzchni drogi lub chodnika, upoważniony pracownik Zarządu Dróg spisuje protokół zdawczo-odbiorczy, do którego dołącza protokół z badania zagęszczenia gruntu oraz oświadczenie inspektora robót drogowych, w którym stwierdza on, że przyłącze wykonano zgodnie z projektem i że w czasie prowadzonych robót „istniejący materiał odzyskano w 100%”.  

Aby z MPWiK można było podpisać umowę „o przyłączeniu do czynnej sieci wodociągowej budynku” potrzebny jest protokół odbiorczy przedstawiciela MPWiK, do którego inwestor doręcza wstępnie szkic przyłącza, wykonany przez geodetę. Gdy po ok. 1 miesiącu geodeta dostarczy zleconą mu „mapę zasadniczą powykonawczą”, inwestor dostarcza ją do przedstawiciela MPWiK, który z podpisanym protokółem, uruchamia procedurę spisania pomiędzy MPWiK a inwestorem „umowy o zaopatrzeniu w wodę i odprowadzeniu ścieków”.

Wraz z podpisaniem powyższej umowy kończy się problem budowy przyłącza domowego.

Wnioski

•  Wprowadzone do budownictwa nowe ustawy (prawa): budowlane, geodezyjno-kartograficzne, energetyczne oraz ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków wprowadziły szereg nowych wymagań, które stały się podstawą do określenia szczegółowych wymagań i zaleceń miejscowych władz samorządowych. Działalność ta zabezpieczając interesy miejscowych władz i przedsiębiorstw komunalnych, w znacznym stopniu utrudniła szybką realizację inwestycji, zwłaszcza przyłączy wody i kanalizacji do budynków. 

• Wobec przedłużających się okresów przekazywania obiektów do eksploatacji i zgłaszanych przez inwestorów uwag do centralnych władz budowlanych, znowelizowaną ustawą Prawo budowlane [2], wprowadzono „uproszczone” sposoby realizacji przyłączy do budynków.

Z przedstawionego przebiegu projektowania i realizacji przyłącza wody do budynku wynika, że nowelizacja Prawa budowlanego nie przyniosła efektów, na które władze budowlane liczyły.

Literatura 

1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (DzU z 2002 r. Nr 89, poz. 414 z późn. zm.).

2. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych ustaw (DzU z 2005 r. Nr 163, poz. 1364).

3. Stanowisko Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego (GINB), Rynek Instalacyjny 1-2/2006, s. 90.

4. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo Geodezyjne i Kartograficzne (DzU Nr 30, poz. 104 z późn. zm.).

5. Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków (DzU Nr 72, poz. 747 z późn. zm.).

6. Nowakowski E., Jeżowiecki J., Problemy projektowe i realizacyjne przyłączy domowych, mat. VII Konferencji Naukowo-Technicznej pt. „Nowe technologia w sieciach i instalacjach wodociągowych i kanalizacyjnych”, Szczyrk 2008.

7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę (DzU Nr 120, poz. 1127 oraz DzU z 2004 r. Nr 242, poz. 2421).

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!