Nowe wyzwania na rynku pomp ciepła i fotowoltaiki
Nowe wyzwania na rynku pomp ciepła i fotowoltaiki. Fot. Unsplash
Bieżący rok wydaje się momentem, w którym użytkownicy pomp ciepła mówią: sprawdzam. W mediach zaczęły się pojawiać doniesienia o niezadowoleniu klientów z powodu drogiej eksploatacji ich urządzeń. Dotyczyło to jednostek powietrze/woda zamontowanych w budynkach istniejących, a porównywano najczęściej aktualne koszty eksploatacji z kosztami wcześniej użytkowanych kotłów węglowych. Zwracano też uwagę, że preferencyjne stawki za energię elektryczną dla gospodarstw domowych nie uwzględniają korzystania z pomp ciepła, wspieranych przez inne regulacje i programy. Z doniesień tych można było wywnioskować, że inwestycje w pompy ciepła i instalacje PV w istniejących budynkach nie zawsze były analizowane pod względem energetycznym i kosztowym. Powoduje to ryzyko powstawania fałszywych opinii o tej technologii i ich negatywnych konsekwencji, zwłaszcza dla instalatorów montujących pompy ciepła.
Zobacz także
Gaspol S.A. Układ hybrydowy: pompa ciepła i gaz płynny
Przy wyborze rozwiązań grzewczych wiele osób coraz częściej zwraca uwagę nie tylko na ich efektywność, ale i potencjalny wpływ na środowisko. Najbardziej poszukiwane są technologie zapewniające optymalne...
Przy wyborze rozwiązań grzewczych wiele osób coraz częściej zwraca uwagę nie tylko na ich efektywność, ale i potencjalny wpływ na środowisko. Najbardziej poszukiwane są technologie zapewniające optymalne ciepło, a jednocześnie gwarantujące minimalną lub zerową emisję CO2 czy szkodliwych substancji. Jednym z takich innowacyjnych rozwiązań jest połączenie pompy ciepła z instalacją gazową, które łączy w sobie zalety obu technologii, tworząc elastyczny, efektywny i zrównoważony system ogrzewania.
Barbara Jurek (Specjalista ds. techniczno-handlowych Caleffi Poland), Calefii Poland Sp. z o.o. Co warto wiedzieć o zaworze antyzamarzaniowym z serii 108 marki Caleffi
Wraz ze wzrastającą popularnością pomp ciepła, w tym pomp ciepła typu monoblok, dużym zainteresowaniem cieszy się również zawór antyzamarzaniowy Caleffi z serii 108. Jego zadaniem jest ochrona pompy ciepła...
Wraz ze wzrastającą popularnością pomp ciepła, w tym pomp ciepła typu monoblok, dużym zainteresowaniem cieszy się również zawór antyzamarzaniowy Caleffi z serii 108. Jego zadaniem jest ochrona pompy ciepła typu monoblok przed zamarznięciem w sytuacji wystąpienia awarii zasilania elektrycznego.
FRAPOL Sp. z o.o. Jak zaprojektować wydajny system grzewczy z pompą ciepła Frapol PRIME?
PRIME – monoblokowa pompa ciepła na R290 – powstała w odpowiedzi na potrzeby projektantów, instalatorów i inwestorów, zmieniające się wraz z dynamiką rozwoju europejskiego rynku HVACR. To rozwiązanie perspektywiczne,...
PRIME – monoblokowa pompa ciepła na R290 – powstała w odpowiedzi na potrzeby projektantów, instalatorów i inwestorów, zmieniające się wraz z dynamiką rozwoju europejskiego rynku HVACR. To rozwiązanie perspektywiczne, zgodne z coraz bardziej restrykcyjnym prawem europejskim i energooszczędne. Temperatura zasilania na poziomie ponad 60°C umożliwia stabilną produkcję ciepła technologicznego oraz ciepłej wody użytkowej w różnych warunkach otoczenia, a także współpracę z różnymi instalacjami grzewczymi....
Niniejszy artykuł stanowi subiektywną ocenę aktualnej sytuacji na rynku, mogącą odbiegać od spostrzeżeń jego innych uczestników. Powstał m.in. w reakcji na pojawiające się w prasie i portalach internetowych w okresie wakacyjnym (nazywanym też często „sezonem ogórkowym”) artykuły informujące o wysokich rachunkach za ogrzewanie pompami ciepła [1, 2, 3]. W doniesieniach tych najczęściej porównywano obecne koszty ogrzewania i przygotowania c.w.u. z kosztami ponoszonymi przy wcześniejszym użytkowaniu kotłów na ekogroszek. Zamieszczane w tych publikacjach zdjęcia pokazują jednostki zewnętrzne pomp ciepła typu powietrze/woda. Publikowane są również wypowiedzi ekspertów dotyczące różnic w cenach zakupu i sprzedaży energii wytworzonej w instalacji PV.
Informacje pojawiające się w mediach dotyczą nie tylko nieprzewidzianych wysokich kosztów eksploatacji, ale także jakości instalacji i pracy instalatorów [4, 5] oraz samych pomp ciepła [6] wprowadzanych do obrotu na polskim rynku. Choć problematyka dobrego montażu [7], legalnej dystrybucji [8] czy wymaganych uprawnień dla instalatorów [9] była już poruszana w literaturze branżowej, obecne „rozdmuchiwanie” tych kwestii w mediach głównego nurtu może spowodować powstanie wielu nieuzasadnionych negatywnych opinii na temat pomp ciepła i przysporzyć całej branży wielu problemów. A walczyć będą z nimi na pierwszym froncie nie producenci i dystrybutorzy, ale instalatorzy. Ich wyniki finansowe i renoma zależą zatem nie tylko od posiadanej wiedzy technicznej, ale też od tego, czy branża podejmie wspólne działania, które zapobiegną kryzysowi zaufania na rynku pomp ciepła.
Media nietechniczne
Dostawcy treści pełnią bardzo ważną funkcję w procesie edukowania społeczeństwa oraz kształtowania nastrojów społecznych. Jednocześnie przybliżają swoim czytelnikom lub widzom rzeczywistość, sami specjalizując się głównie w dziennikarstwie, polityce czy prawie, co nierzadko skutkuje rozbieżnościami między opisem sytuacji a jej stanem faktycznym. Te rozbieżności czy niedomówienia stają się szczególnie widoczne w przypadku omawiania zagadnień ze świata nauki i techniki. Analizując treść przywołanych powyżej artykułów, możemy wywnioskować, że:
1. Programy „Czyste Powietrze” oraz „Mój Prąd” tworzą wizję niskich kosztów użytkowania budynku.
2. Montaż pompy ciepła ma z definicji przynosić spadek kosztów ogrzewania w porównaniu z kosztami użytkowania kotłów na paliwa stałe, w tym na ekogroszek.
3. Problem wysokich rachunków za prąd po montażu pompy ciepła jest dobrze znany i szeroko omawiany w internecie.
4. Wysokie zużycie energii elektrycznej może wynikać z błędnego doboru, montażu bądź niepoprawnej eksploatacji pompy ciepła.
5. Nieuczciwi wykonawcy montują pompy ciepła sprowadzane kontenerami z Chin, także w ramach programów dofinansowania, i nie zapewniają klientom wsparcia serwisowego.
6. Na rynku działają oszuści, którzy po zainkasowaniu zaliczki znikają i nie ma z nimi żadnego kontaktu.
Zacznijmy od tego, że głównym celem programu „Czyste Powietrze” nigdy nie było obniżenie kosztów ogrzewania budynku. Celem tym, także w obecnej edycji, jest Poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jednorodzinnych [10]. Program „Mój Prąd” również nie służy przede wszystkim ograniczaniu wysokości rachunków za energię elektryczną, tylko zwiększeniu produkcji energii elektrycznej z mikroinstalacji fotowoltaicznych, a także autokonsumpcji wytworzonej energii elektrycznej poprzez jej magazynowanie (magazyny energii elektrycznej lub ciepła) oraz zwiększeniu efektywności zarządzania energią elektryczną na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Przedsięwzięcia muszą przyczyniać się do realizacji krajowego celu dotyczącego udziału OZE w konsumpcji i wytwarzaniu energii ogółem oraz muszą zapewniać poszanowanie środowiska i ochronę krajobrazu [11]. Analiza opisów tych programów nie pozwala jakoś szczególnie obwiniać je o kreowanie wśród odbiorców bezpodstawnych wizji dotyczących zużycia energii. Wysokie oczekiwania w tym zakresie muszą mieć zatem inne źródło.
Odnosząc się krytycznie do wniosków zawartych w pkt 2 i 3, należy zwrócić uwagę, że obniżenie kosztów ogrzewania i przygotowania c.w.u. w istniejących budynkach jednorodzinnych o dużym zapotrzebowaniu na energię (czyli budowanych przed 2014 rokiem i niepoddanych termomodernizacji) jedynie dzięki zastąpieniu kotłów na paliwa stałe pompami ciepła jest nierealne. Nie sposób konkurować pod względem kosztów eksploatacji z kotłami na paliwa stałe, jeśli opalane są one tanim drewnem bądź węglem. Pompę ciepła można pod tym względem porównać raczej z innymi elektrycznymi źródłami ciepła czy zasilanymi olejem opałowym albo LPG. Niemałe znaczenie ma również chłodzenie budynku, szczególnie tanie w przypadku gruntowych pomp ciepła. Opisywane w artykułach internetowych negatywne opinie nt. pomp ciepła wynikają najczęściej z:
a. nieznajomości technologii oraz nierzetelnego jej przedstawiania przez wykonawcę;
b. nieznajomości programów wsparcia i ich celów, co prowadzi do błędnych wyobrażeń i bezpodstawnych oczekiwań;
c. braku analizy informacji dot. zużycia energii przez budynek i jego stanu technicznego lub formułowania niepoprawnych wniosków na podstawie otrzymywanych danych.
W dalszej części artykułu: • Media nietechniczne • Klienci indywidualni • Producenci i dystrybutorzy • Administracja państwowa • Instalatorzy |
Literatura
1. Rachunki ostro w górę mimo fotowoltaiki i pompy ciepła. „Rząd wystawił nas do wiatru”, https://businessinsider.com.pl/technologie/nowe-technologie/rachunki-ostro-w-gore-mimo-fotowoltaiki-i-pompy-ciepla-rzad-wystawil-nas-do-wiatru/jr4bnrw
2. Pompa ciepła jest, fotowoltaika jest, a rachunki wzrosły czterokrotnie. Miało być tanio, https://businessinsider.com.pl/poradnik-finansowy/pompa-ciepla-jest-fotowoltaika-jest-a-rachunki-wzrosly-czterokrotnie-mialo-byc-tanio/4r3gnmv
3. Założyła fotowoltaikę i pompę ciepła. Rachunek za prąd ją zmroził: 9 tys. zł. Wcześniej płaciła 350 zł, https://rzeszow.wyborcza.pl/rzeszow/7,34962,29987373,zalozyla-panele-fotowoltaiczne-i-pompe-ciepla-za-prad-placila.html
4. Wybierasz dostawcę pompy ciepła i instalatora? Zachowaj czujność, https://www.nowiny.pl/ekonowiny-nw/222546-wybierasz-dostawce-pompy-ciepla-i-instalatora-zachowaj-czujnosc.html.
5. Uwaga na nieuczciwe firmy w związku z programem Czyste powietrze, https://szamotuly.naszemiasto.pl/uwaga-na-nieuczciwe-firmy-w-zwiazku-z-programem-czyste/ar/c1-9407691
6. Nabici w pompy ciepła. Oszuści wykorzystują rządowy program, https://www.money.pl/gospodarka/nabici-w-pompy-ciepla-oszusci-wykorzystuja-rzadowy-program-6924425853725664a.html
7. Gawryluk Nikon, Zelek Władysław, Błędy montażowe w instalacjach z pompami ciepła, „Rynek Instalacyjny” 4/2023, rynekinstalacyjny.pl
8. Gawryluk Nikon, Wprowadzanie pomp ciepła do obrotu w świetle obowiązujących przepisów, „Chłodnictwo & Klimatyzacja” 6/2023
9. Gawryluk Nikon, Certyfikacja personelu w kontekście rozwoju małych firm instalacyjnych, „Rynek Instalacyjny” 5/2023, rynekinstalacyjny.pl
10. Czyste Powietrze – program priorytetowy, wersja obowiązująca od 3.01.2023, https://czystepowietrze.gov.pl/wp-content/uploads/2022/12/Program-priorytetowy-Czyste-Powietrze-3.01.2023-oznakowane.pdf
11. Program Priorytetowy MP5, https://mojprad.gov.pl/images/mp5/program-priorytetowy-moj-prad_mp5_nowe.pdf
12. Załącznik nr 2b do Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze”. Koszty kwalifikowane oraz maksymalny poziom dofinansowania dla Części 3) Programu dla Beneficjentów uprawnionych do najwyższego poziomu dofinansowania, https://czystepowietrze.gov.pl/wp-content/uploads/2022/12/Zal-2b-PPCP-koszty-kwalifikowane-czesc-3-Programu.pdf
13. De Dietrich, Karta produktu. Pompy ciepła HPI S – KP, https://dedietrich.pl/pliki/karty/www_main/pliki/karty/HPI%20S.pdf
14. EXO, Cennik pomp ciepła Serii Libra i Gemini, https://exoheatpump.com/assets/Uploads/CENNIK-EXO-03-2023.pdf.
15. Nowatermia, Cennik Katalogowy 2023, wersja skrócona – ważny od 1.02.2023
16. Stanowski Krzysztof, Bollywoodzkie zero: Natalia Janoszek. The End, https://youtu.be/oKYBBVQa8NY, Kanał Sportowy, 2023
17. Były hitem, dziś pompy ciepła zalegają w magazynach. Gwałtowny spadek sprzedaży, https://www.money.pl/gospodarka/byly-hitem-dzis-pompy-ciepla-zalegaja-w-magazynach-gwaltowny-spadek-sprzedazy-6919236336294752a.html
18. Czy potrzebna będzie korekta prognoz rozwoju polskiego rynku pomp ciepła na 2023 rok?, https://portpc.pl/czy-potrzebna-bedzie-korekta-prognoz-rozwoju-polskiego-rynku-pomp-ciepla-na-2023-rok/
19. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. DzU 2022, poz. 2556, z późn. zm.)
20. Wzór Protokołu odbioru prac wykonawcy z klauzulą informacyjną o przetwarzaniu danych osobowych wykonawcy (Załącznik 1 do Instrukcji wypełniania wniosku o płatność), https://www.gov.pl/attachment/2baddfd5-9d80-4c90-9628-c84c9470f3f9
21. Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (t.j. DzU 2022, poz. 1854)
22. Rubik Marian, Chłodnictwo i pompy ciepła, wydanie 3, Grupa Medium, 2023
23. Kaiser Krzysztof, Technik Chłodnictwa i Klimatyzacji oraz Pomp Ciepła, Euro-Media, 2022
24. Kaczmarski Jacek, Świadectwo, koncert – Australia 1986, https://www.youtube.com/watch?v=Y8pdUvgyOiI
25. Nie znam się, ale się wypowiem. Efekt Dunninga–Krugera w inwestowaniu, https://strefainwestorow.pl/artykuly/edukacja/20190405/efekt-dunninga-krugera